Betlemi pilləkəni (gürc. ბეთლემის კიბე) — Gürcüstanın paytaxtı Tbilisinin tarixi mənzərəli yerlərindən biri.Qədim Tbilisidə tövsiyə olunan turizm marşrutuna daxildir. Pexainski və ya Vifliyem nərdivanları kimi də adları vardır.
| Betlemi pilləkəni | |
|---|---|
| gürc. ბეთლემის კიბე | |
![]() Tbilisi şəhərində Betlemi pilləkəninin yerləşdiyi küçənin görünüşü Ermakovun çəkdiyi foto, 1881-1916-cı illər | |
| Ölkə | |
| Şəhər | |
| Yerləşir | Qədim Tbilisi |
| Tikilmə tarixi | XIX əsr |
| Vəziyyəti | əla |
Adını Zemo Betlemi kilsəsi və Qızlar üçün monastırdan almışdır. Belə ki, Lado Asatiani küçəsindən (Beqlar Axospireli küçəsindən Qudiaşvili meydanına yolun davamı kimi) hər iki dini ibadətgaha yol gedir. Betlemi pilləkəninin 120 pilləsi vardır.
Tarixi

Vilayət memarı T.Belyin layihəsinə görə 1850-ci ildə Tiflis Ticarət Cəmiyyəti hesabına inşa edilmişdir. Əvvəllər bu pilləkənin yerində kiçik çığır keçirdi. İlkin layihədə pilləkənlərin sütunun dayandığı damın bütün uzunluğu boyunca üst-üstə düşməsi planlaşdırılırdı, lakin sonradan bu layihə həyata keçirilmədi. Həmçinin ilkin layihəyə görə, pilləkənlərin üzərinin dam ilə örtülməsi nəzərdə tutulurdu, lakin şəhər üçün bu pilləkəni pulsuz tikən Tiflis ustaları (sexlər, emalatxanalar) bu fikri qəbul etmədilər və onu lazımsız saydılar. Tiflis şəhər rəhbərliyi sonda Tiflis sənətkarlarının qərarı ilə razılaşmağa məcbur oldu.
Pilləkənin tikintisini yerli sənətkarlar həyata keçirmişdirlər. Onun tikintisində buna görə yerli daşdan istifadə olunmuşdur. Plləkənin nərdivanlarının sayı 120 ədəddir. Pilləkən özü hündürlüyün formasına uyğun olaraq, bir neçə yerdə döngəyə malikdir. Tikildiyi illərdən bu günümüzə qədər pilləkən bir neçə dəfə təmir olunmuşdur. Pilləkənin ətrafında müxtəlif tikililər, xüsusən yaşayəş evləri yerləşir. Hazırda pilləkən Tbilisi şəhər turist marşurutuna daxildir.
Plləkən tikildikdən sonra o pilləkənin sonunda olan Zemo Betlemi kilsəsinin şərəfinə Betlemi pilləkəni adını almışdır. Betlemi yəhudi dilində olduğundan, bəzən pilləkənə idiş dilində Vifliyem nərdivanlarıda deyilirdi. Lakin sonradan bir neçə dəfə onun adı dəyişmişdir. Gürcüstan SSR dövründə piləkənə müxtəlif adlar verilmişdir. 1923-cü ilə qədər, Petxainski yüksəlişi kimi şəhərin baş planında əksini tapmışdır. 1923–1940-cı illərdə Məşədi Əzizbəyovun şərəfinə Əzizbəyov küçəsinin adı ilə adlandırılmışdı. Yalnız 1990-cı ildə pilləkənin əvvəlki adı özünə qaytarılmışdır.
İstinadlar
- "ТОП-23 достопримечательности Тбилиси за 1–2 дня". 2018-05-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- Сергей Анисимов Кавказский край. Путеводитель. ГИЗ: М-Л. 1927
- "Петхаинская лестница (Бетлемская улица-лестница)". 2021-10-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
- "Лестница Бетлеми (Петхаинский подъем)". 2018-07-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-19.
Ədəbiyyat
- Свириденко О. Н. Тбилиси за неделю. Путеводитель. — С. Петербург: Своё издательство, 2015. 174 с. ISBN 977-5-4386-0854-7
- Артём Синцов Грузия пешком. Самые интересные прогулки по Грузии. Москва: Издательство "Эксмо", 2018. 256 с.
Xarici keçidlər
- Видеопрогулка
- Betlemi Street-Stairs | ბეთლემის ქუჩა-კიბე
- Betlemi Street, Old Tbilisi — ბეთლემის ქუჩა, ძველი თბილისი (Tbilisi, Georgia)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Betlemi pillekeni gurc ბეთლემის კიბე Gurcustanin paytaxti Tbilisinin tarixi menzereli yerlerinden biri Qedim Tbiliside tovsiye olunan turizm marsrutuna daxildir Pexainski ve ya Vifliyem nerdivanlari kimi de adlari vardir Betlemi pillekenigurc ბეთლემის კიბეTbilisi seherinde Betlemi pillekeninin yerlesdiyi kucenin gorunusu Ermakovun cekdiyi foto 1881 1916 ci illerOlke GurcustanSeher TbilisiYerlesir Qedim TbilisiTikilme tarixi XIX esrVeziyyeti ela Vikianbarda elaqeli mediafayllar Adini Zemo Betlemi kilsesi ve Qizlar ucun monastirdan almisdir Bele ki Lado Asatiani kucesinden Beqlar Axospireli kucesinden Qudiasvili meydanina yolun davami kimi her iki dini ibadetgaha yol gedir Betlemi pillekeninin 120 pillesi vardir TarixiPillekenin muasir gorunusu Vilayet memari T Belyin layihesine gore 1850 ci ilde Tiflis Ticaret Cemiyyeti hesabina insa edilmisdir Evveller bu pillekenin yerinde kicik cigir kecirdi Ilkin layihede pillekenlerin sutunun dayandigi damin butun uzunlugu boyunca ust uste dusmesi planlasdirilirdi lakin sonradan bu layihe heyata kecirilmedi Hemcinin ilkin layiheye gore pillekenlerin uzerinin dam ile ortulmesi nezerde tutulurdu lakin seher ucun bu pillekeni pulsuz tiken Tiflis ustalari sexler emalatxanalar bu fikri qebul etmediler ve onu lazimsiz saydilar Tiflis seher rehberliyi sonda Tiflis senetkarlarinin qerari ile razilasmaga mecbur oldu Pillekenin tikintisini yerli senetkarlar heyata kecirmisdirler Onun tikintisinde buna gore yerli dasdan istifade olunmusdur Pllekenin nerdivanlarinin sayi 120 ededdir Pilleken ozu hundurluyun formasina uygun olaraq bir nece yerde dongeye malikdir Tikildiyi illerden bu gunumuze qeder pilleken bir nece defe temir olunmusdur Pillekenin etrafinda muxtelif tikililer xususen yasayes evleri yerlesir Hazirda pilleken Tbilisi seher turist marsurutuna daxildir Plleken tikildikden sonra o pillekenin sonunda olan Zemo Betlemi kilsesinin serefine Betlemi pillekeni adini almisdir Betlemi yehudi dilinde oldugundan bezen pillekene idis dilinde Vifliyem nerdivanlarida deyilirdi Lakin sonradan bir nece defe onun adi deyismisdir Gurcustan SSR dovrunde pilekene muxtelif adlar verilmisdir 1923 cu ile qeder Petxainski yukselisi kimi seherin bas planinda eksini tapmisdir 1923 1940 ci illerde Mesedi Ezizbeyovun serefine Ezizbeyov kucesinin adi ile adlandirilmisdi Yalniz 1990 ci ilde pillekenin evvelki adi ozune qaytarilmisdir Istinadlar TOP 23 dostoprimechatelnosti Tbilisi za 1 2 dnya 2018 05 25 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 19 Sergej Anisimov Kavkazskij kraj Putevoditel GIZ M L 1927 Pethainskaya lestnica Betlemskaya ulica lestnica 2021 10 20 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 19 Lestnica Betlemi Pethainskij podem 2018 07 06 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 19 EdebiyyatSviridenko O N Tbilisi za nedelyu Putevoditel S Peterburg Svoyo izdatelstvo 2015 174 s ISBN 977 5 4386 0854 7 Artyom Sincov Gruziya peshkom Samye interesnye progulki po Gruzii Moskva Izdatelstvo Eksmo 2018 256 s ISBN 978 5 04 090136 4Xarici kecidlerVideoprogulka Betlemi Street Stairs ბეთლემის ქუჩა კიბე Betlemi Street Old Tbilisi ბეთლემის ქუჩა ძველი თბილისი Tbilisi Georgia
