Berlin böhranı (Berlinin blokadası) — SSRİ tərəfindən 1948-1949-cu illərdə Berlinin blokadaya alınması ilə yaranmış və Birinci Berlin böhranı kimi tanınan siyasi gərginlik.
Berlin böhranı Soyuq müharibə dövrününü ilk gərginliyi kimi qəbul edilir.
Böhran ərəfəsi
İkinci Dünya Müharibəsinin sonlarına yaxın Almaniyanın gələcəyi ilə bağlı ABŞ, SSRİ və Böyük Britaniya rəhbərliyi 12 sentyabr 1944-cü ildə Londonda imzaladıqları protokol əsasında Almaniyanın gələcəyini aşağıdakı kimi müəyyən etdilər:
"Almaniya ərazisi 1 yanvar 1937-ci il sərhədləri çərçivəsində üç işğal zonasına ayrılmalı, Berlin ərazisi isə xüsusi status əsasında müttəfiqlərin işğal zonalarına bölünməlidir".
1945-ci il Yalta konfransının qərarlarına görə Almaniya Böyük Britaniya, ABŞ və SSRİ arasında işğal zonalarına bölünməsi ilə bağlı razılaşma əldə olunur. Bunula yanaşı qərb dövlətlərinin işğal zonaları hesabına Fransanın da bölgüdə iştirakına imkan yaradıldı. Buna əsasən 1945-ci ilin 8 mayında Almaniyanın təslim olma haqqında sazişi imzalamasından sonra Berlin şəhəri də dörd işğal zonasına bölünmüşdü. Soyuq müharibəsnin başlanmasından sonra Qərb dövlətləri kommunizm təhlükəsinə qarşı Qərbi Almaniyanın iqtisadi cəhətdən ayaqda saxlamaq qərarına gəldilər. 1 yanvar 1947-ci ildə ABŞ və B.Britaniya, bir müddət sonra isə Fransa sovetlərin razılığı olmadan öz işğal zonalarını iqtisadi cəhətdən birləşdirdilər. Birtərəfli razılaşmalara etiraz olaraq 20 mart 1948-ci ildə SSRİ Nəzarət Şurasını tərk etdi. Bununla da dördtərəfli idarəçilik sisteminə son qoyuldu.
Berlinin blokadası
1948-ci ilin mayında Qərb dövlətləri Qərbi Berlindəki işğal zonalarını birləşdirməyə qərar verdilər və vahid pul vahidinin yaradılması ilə bağlı qərar qəbul etdilər. 20 iyun 1948-də köhnə reyxsmarka əvəzinə yeni marka tədavülə buraxıldı. İ.Stalinin etirazlarına baxmayaraq islahat həyata keçirildi. Bu islahat Qərb işğal zonalarını iqtisadi cəhətdən sovet işğal zonasından ayırdı. Cavab olaraq SSRİ şərqi Berlində oxşar addım atdı.İyunda Qərb zonalarından Berlinə gələn qatarlar yoxlanmağa başladı. İosif Stalin Qərbi Berlinlə Qərb dövlətlərinin əlaqəsinin kəsmək və Qərb dövlətlərinin qüvvələrinin Berlindən çıxması üçün Berlinin mühasirəyə alınmasına qərar verdi. 1948-ci ilin mayından 1949-cu ilin 12 mayına qədər blokada davam etdi. Az sonra isə yolların təmiri adı ilə demək olar ki qərbdən Berlinə qatarların gəlməsi dayandırıldı. Su yolları və avtomobil yolları bağlandı. Blokadada olan qərb qüvvələrinin ehtiyaclarının təmin etmək məqsədi ilə ABŞ hərbi qüvvələrinin təyyarəıləri vasitəsi ilə Qərbi Berlin ərzaqla təmin olunurdu. Məhz bu əməliyyat “hava körpüsü” adı ilə adlandılırdı. Həmin əməliyyat çərçivəsində Berlinə 278 min üçüş təşkil olunmuş və 2,3 milyon ton yük daşınmışdır.
Nəticəsi
Berlin blokadasının nəticəsi olaraq qərb dövlətlərində SSRİ haqqında mənfi rəy yarandı və nəticədə Almaniyanın qərbi işğal zonalarının 1949-cu ilin mayında vahid bir dövlət - Almaniya Federativ Respublikası şəklində birləşdirilməsinə yol açdı. Qərbi Berlin muxtar özünüidarə hüququ qazandı və nəqliyyat dəhlizi ilə AFR ilə birləşmişdi. 1949-cu ilin oktyabrında Şərqi Almaniya ərazisində isə SSRİ-nin dəstəyi ilə sosialist rejimin hökm sürdüyü Almaniya Demokratik Respublikası quruldu.Baş verə biləcək növbəti blokadaya hazır olmaq üçün Berlin şurası tərəfindən ən vacib qida məhsullarının ehtiyatının yaradılması ilə bağlı qərar qəbul etdi hansı ki onu "Şura ehtiyatı" da adlandırıldılar.
İstinadlar
Avqust 12, 2021
berlin, böhranı, berlinin, blokadası, ssri, tərəfindən, 1948, 1949, illərdə, berlinin, blokadaya, alınması, ilə, yaranmış, birinci, kimi, tanınan, siyasi, gərginlik, soyuq, müharibə, dövrününü, gərginliyi, kimi, qəbul, edilir, mündəricat, böhran, ərəfəsi, berl. Berlin bohrani Berlinin blokadasi SSRI terefinden 1948 1949 cu illerde Berlinin blokadaya alinmasi ile yaranmis ve Birinci Berlin bohrani kimi taninan siyasi gerginlik Berlin bohrani Soyuq muharibe dovrununu ilk gerginliyi kimi qebul edilir Mundericat 1 Bohran erefesi 2 Berlinin blokadasi 3 Neticesi 4 IstinadlarBohran erefesi RedakteIkinci Dunya Muharibesinin sonlarina yaxin Almaniyanin geleceyi ile bagli ABS SSRI ve Boyuk Britaniya rehberliyi 12 sentyabr 1944 cu ilde Londonda imzaladiqlari protokol esasinda Almaniyanin geleceyini asagidaki kimi mueyyen etdiler Almaniya erazisi 1 yanvar 1937 ci il serhedleri cercivesinde uc isgal zonasina ayrilmali Berlin erazisi ise xususi status esasinda muttefiqlerin isgal zonalarina bolunmelidir 1945 ci il Yalta konfransinin qerarlarina gore Almaniya Boyuk Britaniya ABS ve SSRI arasinda isgal zonalarina bolunmesi ile bagli razilasma elde olunur Bunula yanasi qerb dovletlerinin isgal zonalari hesabina Fransanin da bolgude istirakina imkan yaradildi Buna esasen 1945 ci ilin 8 mayinda Almaniyanin teslim olma haqqinda sazisi imzalamasindan sonra Berlin seheri de dord isgal zonasina bolunmusdu Soyuq muharibesnin baslanmasindan sonra Qerb dovletleri kommunizm tehlukesine qarsi Qerbi Almaniyanin iqtisadi cehetden ayaqda saxlamaq qerarina geldiler 1 yanvar 1947 ci ilde ABS ve B Britaniya bir muddet sonra ise Fransa sovetlerin raziligi olmadan oz isgal zonalarini iqtisadi cehetden birlesdirdiler Birterefli razilasmalara etiraz olaraq 20 mart 1948 ci ilde SSRI Nezaret Surasini terk etdi Bununla da dordterefli idarecilik sistemine son qoyuldu Berlinin blokadasi Redakte1948 ci ilin mayinda Qerb dovletleri Qerbi Berlindeki isgal zonalarini birlesdirmeye qerar verdiler ve vahid pul vahidinin yaradilmasi ile bagli qerar qebul etdiler 20 iyun 1948 de kohne reyxsmarka evezine yeni marka tedavule buraxildi I Stalinin etirazlarina baxmayaraq islahat heyata kecirildi Bu islahat Qerb isgal zonalarini iqtisadi cehetden sovet isgal zonasindan ayirdi Cavab olaraq SSRI serqi Berlinde oxsar addim atdi Iyunda Qerb zonalarindan Berline gelen qatarlar yoxlanmaga basladi Iosif Stalin Qerbi Berlinle Qerb dovletlerinin elaqesinin kesmek ve Qerb dovletlerinin quvvelerinin Berlinden cixmasi ucun Berlinin muhasireye alinmasina qerar verdi 1948 ci ilin mayindan 1949 cu ilin 12 mayina qeder blokada davam etdi Az sonra ise yollarin temiri adi ile demek olar ki qerbden Berline qatarlarin gelmesi dayandirildi Su yollari ve avtomobil yollari baglandi Blokadada olan qerb quvvelerinin ehtiyaclarinin temin etmek meqsedi ile ABS herbi quvvelerinin teyyareileri vasitesi ile Qerbi Berlin erzaqla temin olunurdu Mehz bu emeliyyat hava korpusu adi ile adlandilirdi Hemin emeliyyat cercivesinde Berline 278 min ucus teskil olunmus ve 2 3 milyon ton yuk dasinmisdir Neticesi RedakteBerlin blokadasinin neticesi olaraq qerb dovletlerinde SSRI haqqinda menfi rey yarandi ve neticede Almaniyanin qerbi isgal zonalarinin 1949 cu ilin mayinda vahid bir dovlet Almaniya Federativ Respublikasi seklinde birlesdirilmesine yol acdi Qerbi Berlin muxtar ozunuidare huququ qazandi ve neqliyyat dehlizi ile AFR ile birlesmisdi 1949 cu ilin oktyabrinda Serqi Almaniya erazisinde ise SSRI nin desteyi ile sosialist rejimin hokm surduyu Almaniya Demokratik Respublikasi quruldu Bas vere bilecek novbeti blokadaya hazir olmaq ucun Berlin surasi terefinden en vacib qida mehsullarinin ehtiyatinin yaradilmasi ile bagli qerar qebul etdi hansi ki onu Sura ehtiyati da adlandirildilar Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Berlin bohrani amp oldid 6048979, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
