Berd çayı — Rusiyanın Altay diyarı ərazisindən axan bir çay. Ob çayının sağ qolu. Çayın uzunluğu 363 km, hövzəsinin sahəsi 8650 km² -dir. Orta illik su sərfi 45,8 m³/s təşkil edir. Noyabrın əvvəlindən aprelin ortasına qədər buz bağlayır. Berd çayı üzərində şəhər tipli qəsəbə olan Maslyanino və İskitim, Berdsk şəhərləri vardır. Berd hidroniminin mənşəyi haqqında inandırıcı izah yoxdur..
Berdin mənbəyi Salair dağ silsiləsində, 440 m yüksəklikdə, Kemerovo vilayəti və Altay diyarının sərhəddində yerləşir. Çayın əksər hissəsi Novosibirsk vilayətindən axır. 1959-cu ildən bu yana çay Novosibir su anbarının Berd körfəzinə tökülür. Onun qurulması zamanı çay vadisinin 40 km ərazisi genişlənmiş Berd körfəzini əmələ gətirmişdir.
Çay hövzəsinin sahəsi 8650 km²-dir. Mənsəbdən 40 km məsafədəki İskitimdə orta aylıq su axını 45,8 m /s təşkil edir. Su anbarına girmədən əvvəl Berdin eni 75 m, dərinliyi 1.7 m və axın sürəti 0.5 m / s-dir. XX əsrin 90-cı illərinə qədər mənsəbdən 35 km məsafədə naviqasiya üçün əlverişli idi.
İstifadə və ekologiyası
Berd çayının suyu suvarma, içməli və sənaye su təchizatı, eləcə də Novosibirsk vilayətinin sıx məskunlaşdığı iki ərazinin - Maslyaninski və İskitimskinin istirahəti üçün fəal istifadə olunur. Nəticədə çay əhəmiyyətli dərəcədə çirklənməyə məruz qalırlar. Məsələn: 1994-cü ildə Berd körfəzinin sularında fenolların konsentrasiyası icazə verilən normadan 16 dəfə, neft məhsullarının həcmi isə 5 dəfə artıq olmuşdur. Əsas çirklənmə mənbələri hidrotexniki tikinti, sahillərində həddindən artıq otarılma, sahil bitkilərinə ziyan vurması, həmçinin kənd təsərrüfatı və sənaye çirklənməsi səbəbindən sahil eroziyadır.
Berd çayı ilə İskitimə getmək mümkündür, amma praktikada naviqasiya yalnız Berd körfəzi daxilində aparılır. Berd çayının özü isə ancaq meşə tədarüşü üçün məhdud istifadə olunur.
Rusiyanın dövlət su reyestrinə görə, Verxneobsk Hövzə Bölgəsinə aiddir. Çay hövzəsi - (Yuxarı) Ob, İrışın birləşməsinə qədərdir.
İstinadlar
Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 2. Средняя Обь / под ред. В. В. Зееберг. — Л.: Гидрометеоиздат, 1967. — 351 с.
Топонимический словарь Новосибирской области
"Киприянова Л. М. «Ценотическое разнообразие водной и прибрежно-водной растительности бассейна реки Берди»". 2006-06-23 tarixində . (#parameter_ignored_suggest)
"Государственный водный реестр РФ: Большая".
Oktyabr 01, 2021
berd, çayı, rusiyanın, altay, diyarı, ərazisindən, axan, çay, çayının, sağ, qolu, çayın, uzunluğu, hövzəsinin, sahəsi, 8650, orta, illik, sərfi, təşkil, edir, noyabrın, əvvəlindən, aprelin, ortasına, qədər, bağlayır, üzərində, şəhər, tipli, qəsəbə, olan, masly. Berd cayi 1 Rusiyanin Altay diyari erazisinden axan bir cay Ob cayinin sag qolu Cayin uzunlugu 363 km hovzesinin sahesi 8650 km dir Orta illik su serfi 45 8 m s teskil edir Noyabrin evvelinden aprelin ortasina qeder buz baglayir Berd cayi uzerinde seher tipli qesebe olan Maslyanino ve Iskitim Berdsk seherleri vardir Berd hidroniminin menseyi haqqinda inandirici izah yoxdur 2 Berd cayirus BerdOlke RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 440 mMensebi Ob cayiUzunlugu 363 kmSu serfi 45 8 m sHovzesinin sahesi 8650 km menbeyi mensebiBerd cayi Altay diyarinin fiziki xeritesinde 54 16 01 sm e 85 21 17 s u 54 40 59 sm e 83 15 14 s u DSR ru 13010200512115200004428 Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Cografiyasi 2 Istifade ve ekologiyasi 3 Qollari 4 Su reestr melumatlari 5 IstinadlarCografiyasi RedakteBerdin menbeyi Salair dag silsilesinde 440 m yukseklikde Kemerovo vilayeti ve Altay diyarinin serheddinde yerlesir Cayin ekser hissesi Novosibirsk vilayetinden axir 1959 cu ilden bu yana cay Novosibir su anbarinin Berd korfezine tokulur Onun qurulmasi zamani cay vadisinin 40 km erazisi genislenmis Berd korfezini emele getirmisdir Cay hovzesinin sahesi 8650 km dir Mensebden 40 km mesafedeki Iskitimde orta ayliq su axini 45 8 m s teskil edir Su anbarina girmeden evvel Berdin eni 75 m derinliyi 1 7 m ve axin sureti 0 5 m s dir XX esrin 90 ci illerine qeder mensebden 35 km mesafede naviqasiya ucun elverisli idi Istifade ve ekologiyasi RedakteBerd cayinin suyu suvarma icmeli ve senaye su techizati elece de Novosibirsk vilayetinin six meskunlasdigi iki erazinin Maslyaninski ve Iskitimskinin istiraheti ucun feal istifade olunur Neticede cay ehemiyyetli derecede cirklenmeye meruz qalirlar Meselen 1994 cu ilde Berd korfezinin sularinda fenollarin konsentrasiyasi icaze verilen normadan 16 defe neft mehsullarinin hecmi ise 5 defe artiq olmusdur Esas cirklenme menbeleri hidrotexniki tikinti sahillerinde heddinden artiq otarilma sahil bitkilerine ziyan vurmasi hemcinin kend teserrufati ve senaye cirklenmesi sebebinden sahil eroziyadir 3 Berd cayi ile Iskitime getmek mumkundur amma praktikada naviqasiya yalniz Berd korfezi daxilinde aparilir Berd cayinin ozu ise ancaq mese tedarusu ucun mehdud istifade olunur Qollari RedakteSadrixa Koyon Talmenka Cornaya Koynixa Sipunixa Cesnokovka Udric Elbas Kamenka Icok Ik Vidrixa Kinterep Suxaya Kamenka Talitsa Ukrop Kamenka Payvixa Izirak Mostovka Strelna Kurya Barsucixa Boyuk Filimonixa Semonayka Ziryanka Tomka Zaycixa Yelban Suenqa Matryonka Matveevka Anfimov Mocek Berezovaya Pavlovka Talitsa Krivaya Petrusixa Talovka Kalanka Su reestr melumatlari RedakteRusiyanin dovlet su reyestrine gore Verxneobsk Hovze Bolgesine aiddir Cay hovzesi Yuxari Ob Irisin birlesmesine qederdir 4 Istinadlar Redakte Resursy poverhnostnyh vod SSSR Gidrologicheskaya izuchennost T 15 Altaj i Zapadnaya Sibir Vyp 2 Srednyaya Ob pod red V V Zeeberg L Gidrometeoizdat 1967 351 s Toponimicheskij slovar Novosibirskoj oblasti Kipriyanova L M Cenoticheskoe raznoobrazie vodnoj i pribrezhno vodnoj rastitelnosti bassejna reki Berdi 2006 06 23 tarixinde arxivlesdirilib parameter ignored suggest Gosudarstvennyj vodnyj reestr RF Bolshaya Menbe https az wikipedia org w index php title Berd cayi amp oldid 6011533, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
