Kvant hesablamalarının xronologiyası — Kvant hesablama ideyası müstəqil olaraq 1980-ci illərin əvvəllərində Yuri Manin və Riçard Feynman tərəfindən irəli sürülüb. O vaxtdan bəri işləyən kvant kompüterinin qurulması üçün çox böyük işlər görüldü.
1960-cı illər
- Stiven Vizner kodlamasını inkişaf etdirdi.
1970-ci illər
- Ceyms Park ilk məlum istisna teoremini tərtib etdi.
- 1973 — Alexandr Xolevo, n kubitin eyni sayda klassik bitdən daha çox məlumat daşıya bilməyəcəyini göstərdiyi bir məqalə nəşr etdi (bu nəticə Holevo teoremi və ya Holevo məhdudiyyəti kimi tanınır). Elə həmin il Çarlz H. Bennet kvant hesablamasının tərsinə çevrilə biləcəyini nümayiş etdirdi
- 1975 — R. P. Poplavski "İnformasiya proseslərinin termodinamik modelləri" (rus dilində) nəşr edir, burada superpozisiya prinsipinə görə klassik kompüterlərdə kvant sistemlərinin simulyasiyasının hesablama qeyri-mümkünlüyünü göstərir.
- 1976 — Polşalı fizik və riyaziyyatçı Roman Stanislav İnqarden Riyazi-Fizika üzrə Hesabatlar cildində "Kvant İnformasiya Nəzəriyyəsi" adlı məqalə dərc edir. 10, 43–72, 1976 (1975-ci ildə alındı). Bu, kvant məlumat nəzəriyyəsini yaratmaq üçün ilk cəhdlərdən biridir, çünki Şenon klassik məlumat nəzəriyyəsinin sadəcə kvant vəziyyətinə ümumiləşdirilə bilməyəcəyini göstərmişdir. Lakin buna baxmayaraq, belə bir nəzəriyyə qurmaq olar ki, bu, kvant mexanikasının və açıq sistemlərin və kvant müşahidə olunanların formalizmini nəzərə alaraq Şenon nəzəriyyəsinin müəyyən ümumiləşdirilməsi olsun.
1980-ci illər
- 1980
- Pol Benioff kompüterin ilk kvant mexaniki modelini təsvir edir. Benioff bu işində kompüterin kvant mexanikasının qanunlarına uyğun işləyə biləcəyini, Turinq maşınlarını təsvir etmək üçün Schrödinger tənliyindən istifadə edərək kvant hesablamalarında gələcək işlərin əsasını qoyduğunu göstərdi. Məqalə 1979-cu ilin iyununda təqdim edilmiş və 1980-ci ilin aprelində nəşr edilmişdir.
- Yuri Manin kvant hesablama ideyasını irəli sürdü.
- 1981
- Riçard Feynman, May ayında Massaçusets Texnologiya İnstitutunda keçirilən Birinci Hesablama Fizikası Konfransında məşhur "Aşağıda kifayət qədər yer var" adlı məruzəsində klassik kompüterdə kvant sisteminin təkamülünü effektiv şəkildə simulyasiya etməyin mümkün olmadığını qeyd etdi. O, belə simulyasiyaları həyata keçirə biləcək kvant kompüterinin əsas modelini təklif etdi.
- Tommaso Toffoli kvant kompüterlərində Trofolli klapanının sxemlərinin qurulması üçün məşhur kvant qapısı olan Toffoli qapısını təqdim etdi.
- 1982
- Pol Benioff kvant kompüteri üçün ilk nəzəri sxemi təklif etdi.
- Vitters və Zurek, eləcə də onlardan müstəqil olaraq Diyeks, klonlaşdırmanın qadağan edilməsi haqqında teoremi sübut etdilər.
- 1984
- — Çarlz Bennetton və Jilem Brassard ilk kvant açarının paylanması protokolunu təklif etdilər.
- 198
- — David Douç ilk dəfə kvant Türinq maşınını təsvir etdi.
1990-cı illər
- 1991
- Oksford Universitetində Artur Ekert kvant dolaşıqlığının təsirinə əsaslanan təhlükəsiz rabitə sistemini təsvir etdi.
- 1993
- Monreal Universitetində Den Simon, kvant kompüterinin adi kompüterdən eksponent olaraq daha sürətli olduğu bir orakul hesablama metodunu icad etdi. Bu alqoritm əvvəlcə Piter Şorun kvant faktorizasiyası alqoritmində sonradan təcəssüm olunacaq əsas ideyalara toxundu.
- 1994
- Peter Şor indi onun adını daşıyan ən vacib kvant alqoritmini Belin laboratoriyasında kəşf etdi. Bu alqoritm kvant kompüterlərinə böyük tam ədədləri tez bir zamanda faktorlara ayırmağa imkan verir. Bu alqoritm eyni zamanda iki mühüm məsələni - tam ədədlərin faktorlara bölünməsi məsələsini və diskret loqarifm məsələsini həll etdi. Beləliklə, Şor alqoritmi nəzəri olaraq hazırda istifadə olunan kriptosistemləri sındırmağa imkan verir. Bu kəşf kvant kompüterlərinə böyük marağa səbəb oldu.
- Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu 1994-cü ilin payızında Qaytersburqda kvant hesablamalarına dair ABŞ hökumətinin ilk seminarını təşkil etdi.
- Xuan İqnasio Sirak və Peter Zoller, tutulan ionlara əsaslanan idarə olunan inkar prosedurunun eksperimental olaraq necə həyata keçiriləcəyinə dair bir üsul təklif etdilər
- 1995
- ABŞ Müdafiə Nazirliyi kvant hesablamaları və kvant kriptoqrafiyası üzrə böyük seminar təşkil edib. Seminar 1995-ci ilin fevralında Tucsondakı Arizona Universitetində keçirilmiş və bir sıra tanınmış ABŞ fizikləri (Çarlz M. Bovden, Conatan P. Dovlinq və Henri O. Everitt) iştirak etmişlər.
- Piter Şore və Endryu Şteyin müstəqil olaraq ilk kvant səhvinin düzəldilməsi sxemini təklif etdilər.
- Kristofer Monro və David Uaynlrnd, bir il əvvəl Sirak və Zoller tərəfindən təklif olunan texnikadan istifadə edərək, tələyə salınmış ionlara əsaslanan idarə olunan inkar prosedurunu eksperimental olaraq həyata keçirən ilk insanlar idi.
- Kenyon kollecindən Ben Şumaxer q-bit (kubit) terminini işlətdi.. Kubitlər bir-birinə bağlıdır. 3 əlaqəsiz (ixtiyari) bit 3 bit məlumatı, 3 əlaqəli (sifarişli) bitdə 3 bitdən əlavə rabitə haqqında da məlumat ehtiva edir: ikincisi birinci və üçüncü ilə, üçüncüsü - birinci və ikinci ilə, cəmi 7.
- 1996
- Kvant verilənlər bazası axtarış alqoritmi "Bell Laboratoriyasindan" Lov Qrover tərəfindən icad edilmişdir. Qroverin alqoritmi adi kompüterlə müqayisədə hesablama sürətini kvadrat şəkildə artırmağa imkan verir. Bu sürət artımı Şorun faktorinq nömrələri üçün alqoritmində olduğu kimi dramatik deyil, lakin digər tərəfdən, Qrover Alqoritmi daha geniş spektrli problemlərə tətbiq edilə bilər. Məlumatsız axtarış metoduna (tam axtarış) endirilə bilən hər hansı problem də kvadratik sürət artımına malik olacaqdır.
- İBM-dən David P.DiVinsenzo kvant kompüteri yaratmaq üçün lazım olan minimum tələblərin siyahısını təklif edib.
- 1997
- David Corey, Amr Faxmi və Timoti Havel, Neil Qerşenfeld və Isaak Çanq ilə birlikdə MIT-dən, ilk dəfə olaraq toplu spin rezonansının və ya termal ansamblların təsiri əsasında kvant kompüterinin praktiki olaraq həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü təsvir edən məqalələr dərc etdilər. Bu texnologiya nüvə maqnit rezonansı (NMR) fenomeninə əsaslanır ki, bu fenomen tibbdə də tətbiq tapıb, bəşəriyyətə maqnit rezonans görüntüləmə cihazları bəxş edir.
- Aleksey Kitayev topoloji kvant hesablamasının prinsiplərini dekoherenslə mübarizə metodu kimi təsvir etdi.
- Daniyel Loss və David P. DiVinsenzo, kubit kimi kvant nöqtələrində tutulmuş fərdi elektronların daxili bucaq impulsundan istifadə edən Loss-DiVincenzo kvant kompüterini təklif etdilər.
- 1998
- Kvant alqoritminin icrasının ilk eksperimental nümayişi: Kvant Doyç-Jozi alqoritmini yerinə yetirmək üçün nüvə maqnit rezonansı (NMR kompüteri) fenomeninə əsaslanan iki kubitlik kvant kompüterindən istifadə edilmişdir.
- İlk işləyən üç kubitlik NMR kompüteri.
- NMR kompüterində Grover alqoritminin ilk icrası.
- 1999
- NMR kompüterində Grover alqoritminin ilk icrası. Samuyel L. Braunşteyn və onun həmkarları heç bir NMR təcrübəsində kvant dolaşıqlığının qarışıq vəziyyətinin olmadığını göstərdilər. Bununla belə, kvant qarışmasının qarışıq vəziyyəti hesablamaların kvant sürətləndirilməsi üçün zəruri şərtdir və beləliklə, NMR kompüterlərinin adi kompüterlərdən heç bir üstünlüyü olmadığını sübut etdi. Kvant sürətlənməsinə nail olmaq üçün qarışıq kvant qarışığının mütləq zəruri olub-olmadığı sualı hələ də açıqdır.
2000
- 2000
- İlk işləyən beş kubitlik NMR kompüteri Münhen Texniki Universitetində nümayiş etdirilib.
- Sifariş tapmağın ilk tətbiqi (bu, Şor alqoritminin mühüm hissəsidir) IBM tədqiqat mərkəzində və Stenford Universitetində nümayiş etdirilmişdir.
- İlk işləyən yeddi kubitlik NMR kompüteri Los-Alamos Milli Laboratoriyasında nümayiş etdirilib.
- 2001
- Şor alqoritminin ilk tam tətbiqi IBM tədqiqat mərkəzində və Stenford Universitetində nümayiş etdirilmişdir. 15 rəqəmi kvant kompüteri tərəfindən hər birində yeddi aktiv nüvə spini olan 1018 eyni molekuldan ibarət massivdən istifadə edərək faktorlaşdırılmışdır.
- 2007
- Kanadanın D-Wave Systems şirkəti həll ediləcək problemi dəqiqləşdirmədən 28 kubitlik ixtisaslaşdırılmış kvant kompüterinin yaradıldığını elan etdi.
- 2009
- Milli Standartlar və Texnologiya İnstitutu (ABŞ) ilk dəfə olaraq iki kubitdən ibarət proqramlaşdırıla bilən kvant kompüterini yığmağa müvəffəq olub.
2010
- 2011
- D-Wave Systems yalnız bir işi yerinə yetirən 128 kubitlik çipsetli kompüteri 11 milyon dollara satdı - diskret optimallaşdırma.
- 2012
- Cənubi Kaliforniya Universiteti, Delft Texnologiya Universiteti, Ayova Dövlət Universiteti və Santa Barbaradakı Kaliforniya Universitetindən bir qrup tədqiqatçı aşqarlanmış almaz kristalında iki kubitlik kvant kompüteri qurmağa müvəffəq oldular (maye heliumun soyuması yox oldu).
- D-Wave Systems kvant yumşaldıcıdan istifadə edərək məlum amin turşusu ardıcıllığından zülalın üçölçülü formasını tapmaq problemini həll etmək üçün xüsusi 512 kubitlik kompüterin yaradılmasını elan etdi.
- 2015
- 6 saat davam edən uyğunluq müddəti ilə bərk cisimdə optik olaraq ünvanlana bilən nüvə spinləri.
- Kvant məlumatı sadə elektrik impulsları ilə kodlanırdı.
- Kod dörd superkeçirici kubitdən ibarət kvadrat qəfəsdən istifadə edərək kvant səhvlərini aşkar etmək üçün yazılmışdır.
- İki kubitlik silikon məntiq qapısı hazırlanmışdır.
- 2016
- Google, Martinis qrupu və Santa Barbara Kaliforniya Universiteti tərəfindən hazırlanmış 9 superkeçirici kubitdən ibarət massivdən istifadə edərək, hidrogen molekulunu simulyasiya etdi.
- 2017
- Microsoft şirkəti Visual Studio-ya inteqrasiya olunmuş kvant proqramlaşdırma dilini təqdim etdi. Proqramlar ya yerli olaraq 32 kubitlik kompüter simulyatorunda, ya da Microsoft Azure buludunda 32 kubitlik kompüter simulyatorunda işləyə bilər.
- Alimlər ümumilikdə 100 ölçü üçün 10 müxtəlif vəziyyətə malik iki dolaşıq kubit yaradan mikroçip yaratdılar.
- Intel 17 kubitlik çip hazırlayıb.
- 2018
- İntel 49 kubitlik çip hazırlamışdır.
- MİT iki və ya üç kvant birləşmiş fotondan (polaritonlara əsaslanaraq) ibarət olan yeni işıq formasını kəşf etdi və bu, nəhayət kvant kompüterlərində istifadə oluna bilər.
- 2019
- İBM dünyanın ilk kommersiya kvant kompüteri olan IBM Q System One-ı təqdim etdi.
2010
- 2020
- Dolaşıq fotonlarla işləyən Çinin "Jzyuçjan" kvant kompüteri kvant üstünlüyünə nail olub. 200 saniyə ərzində dünyanın ən sürətli klassik kompüterini həll etmək üçün yarım milyard ildən çox vaxt lazım olan bir problem uğurla hesablandı.
- 2021
- Çinli tədqiqatçılar 700-dən çox optik lifi iki QKD-yer-peyk əlaqəsi ilə birləşdirərək ~4600 km-ə qədər şəbəkədən şəbəkəyə ümumi məsafə üçün dünyanın ən böyük inteqrasiya edilmiş kvant rabitə şəbəkəsini qurdular.
- MIT tədqiqatçıları 256 kubitlə işləmək qabiliyyətinə malik proqramlaşdırıla bilən kvant simulyatorunu təqdim ediblər.
İstinadlar
- . Conjugate Coding. . 15 (1). 1983.
- "The concept of transition in quantum mechanics (1970)". 2021-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-04-02.
- Benjamin Schumacher. Quantum coding // Physical Review A . 51 (4). 1995-04-01. 2738–2747. doi:10.1103/PhysRevA.51.2738. 2020-07-18 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Kvant hesablamalarinin xronologiyasi Kvant hesablama ideyasi musteqil olaraq 1980 ci illerin evvellerinde Yuri Manin ve Ricard Feynman terefinden ireli surulub O vaxtdan beri isleyen kvant komputerinin qurulmasi ucun cox boyuk isler goruldu 1960 ci illerStiven Vizner kodlamasini inkisaf etdirdi 1970 ci illerCeyms Park ilk melum istisna teoremini tertib etdi 1973 Alexandr Xolevo n kubitin eyni sayda klassik bitden daha cox melumat dasiya bilmeyeceyini gosterdiyi bir meqale nesr etdi bu netice Holevo teoremi ve ya Holevo mehdudiyyeti kimi taninir Ele hemin il Carlz H Bennet kvant hesablamasinin tersine cevrile bileceyini numayis etdirdi 1975 R P Poplavski Informasiya proseslerinin termodinamik modelleri rus dilinde nesr edir burada superpozisiya prinsipine gore klassik komputerlerde kvant sistemlerinin simulyasiyasinin hesablama qeyri mumkunluyunu gosterir 1976 Polsali fizik ve riyaziyyatci Roman Stanislav Inqarden Riyazi Fizika uzre Hesabatlar cildinde Kvant Informasiya Nezeriyyesi adli meqale derc edir 10 43 72 1976 1975 ci ilde alindi Bu kvant melumat nezeriyyesini yaratmaq ucun ilk cehdlerden biridir cunki Senon klassik melumat nezeriyyesinin sadece kvant veziyyetine umumilesdirile bilmeyeceyini gostermisdir Lakin buna baxmayaraq bele bir nezeriyye qurmaq olar ki bu kvant mexanikasinin ve aciq sistemlerin ve kvant musahide olunanlarin formalizmini nezere alaraq Senon nezeriyyesinin mueyyen umumilesdirilmesi olsun 1980 ci iller1980 Pol Benioff komputerin ilk kvant mexaniki modelini tesvir edir Benioff bu isinde komputerin kvant mexanikasinin qanunlarina uygun isleye bileceyini Turinq masinlarini tesvir etmek ucun Schrodinger tenliyinden istifade ederek kvant hesablamalarinda gelecek islerin esasini qoydugunu gosterdi Meqale 1979 cu ilin iyununda teqdim edilmis ve 1980 ci ilin aprelinde nesr edilmisdir Yuri Manin kvant hesablama ideyasini ireli surdu 1981 Ricard Feynman May ayinda Massacusets Texnologiya Institutunda kecirilen Birinci Hesablama Fizikasi Konfransinda meshur Asagida kifayet qeder yer var adli meruzesinde klassik komputerde kvant sisteminin tekamulunu effektiv sekilde simulyasiya etmeyin mumkun olmadigini qeyd etdi O bele simulyasiyalari heyata kecire bilecek kvant komputerinin esas modelini teklif etdi Tommaso Toffoli kvant komputerlerinde Trofolli klapaninin sxemlerinin qurulmasi ucun meshur kvant qapisi olan Toffoli qapisini teqdim etdi 1982 Pol Benioff kvant komputeri ucun ilk nezeri sxemi teklif etdi Vitters ve Zurek elece de onlardan musteqil olaraq Diyeks klonlasdirmanin qadagan edilmesi haqqinda teoremi subut etdiler 1984 Carlz Bennetton ve Jilem Brassard ilk kvant acarinin paylanmasi protokolunu teklif etdiler 198 David Douc ilk defe kvant Turinq masinini tesvir etdi 1990 ci iller1991 Oksford Universitetinde Artur Ekert kvant dolasiqliginin tesirine esaslanan tehlukesiz rabite sistemini tesvir etdi 1993 Monreal Universitetinde Den Simon kvant komputerinin adi komputerden eksponent olaraq daha suretli oldugu bir orakul hesablama metodunu icad etdi Bu alqoritm evvelce Piter Sorun kvant faktorizasiyasi alqoritminde sonradan tecessum olunacaq esas ideyalara toxundu 1994 Peter Sor indi onun adini dasiyan en vacib kvant alqoritmini Belin laboratoriyasinda kesf etdi Bu alqoritm kvant komputerlerine boyuk tam ededleri tez bir zamanda faktorlara ayirmaga imkan verir Bu alqoritm eyni zamanda iki muhum meseleni tam ededlerin faktorlara bolunmesi meselesini ve diskret loqarifm meselesini hell etdi Belelikle Sor alqoritmi nezeri olaraq hazirda istifade olunan kriptosistemleri sindirmaga imkan verir Bu kesf kvant komputerlerine boyuk maraga sebeb oldu Milli Standartlar ve Texnologiya Institutu 1994 cu ilin payizinda Qaytersburqda kvant hesablamalarina dair ABS hokumetinin ilk seminarini teskil etdi Xuan Iqnasio Sirak ve Peter Zoller tutulan ionlara esaslanan idare olunan inkar prosedurunun eksperimental olaraq nece heyata kecirileceyine dair bir usul teklif etdiler1995 ABS Mudafie Nazirliyi kvant hesablamalari ve kvant kriptoqrafiyasi uzre boyuk seminar teskil edib Seminar 1995 ci ilin fevralinda Tucsondaki Arizona Universitetinde kecirilmis ve bir sira taninmis ABS fizikleri Carlz M Bovden Conatan P Dovlinq ve Henri O Everitt istirak etmisler Piter Sore ve Endryu Steyin musteqil olaraq ilk kvant sehvinin duzeldilmesi sxemini teklif etdiler Kristofer Monro ve David Uaynlrnd bir il evvel Sirak ve Zoller terefinden teklif olunan texnikadan istifade ederek teleye salinmis ionlara esaslanan idare olunan inkar prosedurunu eksperimental olaraq heyata keciren ilk insanlar idi Kenyon kollecinden Ben Sumaxer q bit kubit terminini isletdi Kubitler bir birine baglidir 3 elaqesiz ixtiyari bit 3 bit melumati 3 elaqeli sifarisli bitde 3 bitden elave rabite haqqinda da melumat ehtiva edir ikincisi birinci ve ucuncu ile ucuncusu birinci ve ikinci ile cemi 7 1996 Kvant verilenler bazasi axtaris alqoritmi Bell Laboratoriyasindan Lov Qrover terefinden icad edilmisdir Qroverin alqoritmi adi komputerle muqayisede hesablama suretini kvadrat sekilde artirmaga imkan verir Bu suret artimi Sorun faktorinq nomreleri ucun alqoritminde oldugu kimi dramatik deyil lakin diger terefden Qrover Alqoritmi daha genis spektrli problemlere tetbiq edile biler Melumatsiz axtaris metoduna tam axtaris endirile bilen her hansi problem de kvadratik suret artimina malik olacaqdir IBM den David P DiVinsenzo kvant komputeri yaratmaq ucun lazim olan minimum teleblerin siyahisini teklif edib 1997 David Corey Amr Faxmi ve Timoti Havel Neil Qersenfeld ve Isaak Canq ile birlikde MIT den ilk defe olaraq toplu spin rezonansinin ve ya termal ansambllarin tesiri esasinda kvant komputerinin praktiki olaraq heyata kecirilmesinin mumkunluyunu tesvir eden meqaleler derc etdiler Bu texnologiya nuve maqnit rezonansi NMR fenomenine esaslanir ki bu fenomen tibbde de tetbiq tapib beseriyyete maqnit rezonans goruntuleme cihazlari bexs edir Aleksey Kitayev topoloji kvant hesablamasinin prinsiplerini dekoherensle mubarize metodu kimi tesvir etdi Daniyel Loss ve David P DiVinsenzo kubit kimi kvant noqtelerinde tutulmus ferdi elektronlarin daxili bucaq impulsundan istifade eden Loss DiVincenzo kvant komputerini teklif etdiler 1998 Kvant alqoritminin icrasinin ilk eksperimental numayisi Kvant Doyc Jozi alqoritmini yerine yetirmek ucun nuve maqnit rezonansi NMR komputeri fenomenine esaslanan iki kubitlik kvant komputerinden istifade edilmisdir Ilk isleyen uc kubitlik NMR komputeri NMR komputerinde Grover alqoritminin ilk icrasi 1999 NMR komputerinde Grover alqoritminin ilk icrasi Samuyel L Braunsteyn ve onun hemkarlari hec bir NMR tecrubesinde kvant dolasiqliginin qarisiq veziyyetinin olmadigini gosterdiler Bununla bele kvant qarismasinin qarisiq veziyyeti hesablamalarin kvant suretlendirilmesi ucun zeruri sertdir ve belelikle NMR komputerlerinin adi komputerlerden hec bir ustunluyu olmadigini subut etdi Kvant suretlenmesine nail olmaq ucun qarisiq kvant qarisiginin mutleq zeruri olub olmadigi suali hele de aciqdir 20002000 Ilk isleyen bes kubitlik NMR komputeri Munhen Texniki Universitetinde numayis etdirilib Sifaris tapmagin ilk tetbiqi bu Sor alqoritminin muhum hissesidir IBM tedqiqat merkezinde ve Stenford Universitetinde numayis etdirilmisdir Ilk isleyen yeddi kubitlik NMR komputeri Los Alamos Milli Laboratoriyasinda numayis etdirilib 2001 Sor alqoritminin ilk tam tetbiqi IBM tedqiqat merkezinde ve Stenford Universitetinde numayis etdirilmisdir 15 reqemi kvant komputeri terefinden her birinde yeddi aktiv nuve spini olan 1018 eyni molekuldan ibaret massivden istifade ederek faktorlasdirilmisdir 2007 Kanadanin D Wave Systems sirketi hell edilecek problemi deqiqlesdirmeden 28 kubitlik ixtisaslasdirilmis kvant komputerinin yaradildigini elan etdi 2009 Milli Standartlar ve Texnologiya Institutu ABS ilk defe olaraq iki kubitden ibaret proqramlasdirila bilen kvant komputerini yigmaga muveffeq olub 20102011 D Wave Systems yalniz bir isi yerine yetiren 128 kubitlik cipsetli komputeri 11 milyon dollara satdi diskret optimallasdirma 2012 Cenubi Kaliforniya Universiteti Delft Texnologiya Universiteti Ayova Dovlet Universiteti ve Santa Barbaradaki Kaliforniya Universitetinden bir qrup tedqiqatci asqarlanmis almaz kristalinda iki kubitlik kvant komputeri qurmaga muveffeq oldular maye heliumun soyumasi yox oldu D Wave Systems kvant yumsaldicidan istifade ederek melum amin tursusu ardicilligindan zulalin ucolculu formasini tapmaq problemini hell etmek ucun xususi 512 kubitlik komputerin yaradilmasini elan etdi 2015 6 saat davam eden uygunluq muddeti ile berk cisimde optik olaraq unvanlana bilen nuve spinleri Kvant melumati sade elektrik impulslari ile kodlanirdi Kod dord superkecirici kubitden ibaret kvadrat qefesden istifade ederek kvant sehvlerini askar etmek ucun yazilmisdir Iki kubitlik silikon mentiq qapisi hazirlanmisdir 2016 Google Martinis qrupu ve Santa Barbara Kaliforniya Universiteti terefinden hazirlanmis 9 superkecirici kubitden ibaret massivden istifade ederek hidrogen molekulunu simulyasiya etdi 2017 Microsoft sirketi Visual Studio ya inteqrasiya olunmus kvant proqramlasdirma dilini teqdim etdi Proqramlar ya yerli olaraq 32 kubitlik komputer simulyatorunda ya da Microsoft Azure buludunda 32 kubitlik komputer simulyatorunda isleye biler Alimler umumilikde 100 olcu ucun 10 muxtelif veziyyete malik iki dolasiq kubit yaradan mikrocip yaratdilar Intel 17 kubitlik cip hazirlayib 2018 Intel 49 kubitlik cip hazirlamisdir MIT iki ve ya uc kvant birlesmis fotondan polaritonlara esaslanaraq ibaret olan yeni isiq formasini kesf etdi ve bu nehayet kvant komputerlerinde istifade oluna biler 2019 IBM dunyanin ilk kommersiya kvant komputeri olan IBM Q System One i teqdim etdi 20102020 Dolasiq fotonlarla isleyen Cinin Jzyucjan kvant komputeri kvant ustunluyune nail olub 200 saniye erzinde dunyanin en suretli klassik komputerini hell etmek ucun yarim milyard ilden cox vaxt lazim olan bir problem ugurla hesablandi 2021 Cinli tedqiqatcilar 700 den cox optik lifi iki QKD yer peyk elaqesi ile birlesdirerek 4600 km e qeder sebekeden sebekeye umumi mesafe ucun dunyanin en boyuk inteqrasiya edilmis kvant rabite sebekesini qurdular MIT tedqiqatcilari 256 kubitle islemek qabiliyyetine malik proqramlasdirila bilen kvant simulyatorunu teqdim edibler Istinadlar Conjugate Coding 15 1 1983 The concept of transition in quantum mechanics 1970 2021 09 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 04 02 Benjamin Schumacher Quantum coding Physical Review A 51 4 1995 04 01 2738 2747 doi 10 1103 PhysRevA 51 2738 2020 07 18 tarixinde arxivlesdirilib