Başqırdıstan gölləri

Başqırdıstan gölləri — Başqırdıstan respublikası ərazisində yerləşən bütün göllər.

Ümumi xüsusiyyətləri

Başqırdıstan respublikasında irili xırdalı 2.200 göl var. Göllərin 75 %-i respublikanın qərb rayonlarında düzənlik ərazilərdə yerləşir. Çay hövzələrinə görə göllər belə paylanıb:

• Belaya (Agidel) çayının hövzəsi boyunca - 75%-ə yaxın
• Dyoma (Kugidel) çayının hövzəsi boyunca - 12%
• İk çayının hövzəsi boyunca - 8%
• Ufa (Karaidel) çayının hövzəsi boyunca - 7%

Böyük göllər aşağı ön Uralda yerləşir. Bunlar, Asılkul, Kandrıkul (karst-uçqun mənşəlli), Akkul, Ylankul və digər göllərdir. Başqırd Uralsonrası ərazilərində isə Urqun, Bolşoe Uçalı, Karaqaylı, Uzunkul, Yaktıkul, Surtandı, Çebarkul, Atavdı, Yauqul, Muldak, Talkas və digərləri. Bunlardan Akkul axarlı, Atavdı, Muldak, Yauqul isə axarsız göllərdir.

Başqırdıstan Respublikasında göllərin çoxu evtrof mənşəllidir. Yaktıkul gölü isə oliqotrof mənşəllidir. Kieşki, Sarvinsk, Şınqakkul gölləri isə təbiət abidəsidir.

Böyük göllərin xüsusiyyətləri

Adı	Yerləşməsi	Həcmi	Dərinliyi	Qeydlər
Akraş	Kuşnarenkov rayonu	120
Atavdı	Abzelilov rayonu	830	6.5
Asılıkul gölü		2350	5	Karst uçqun mənşəlli
Yaktıkul gölü	Abzelilov rayonu	770	28	Tektonik mənşəlli
Qoluboe gölü	Karmaskalı rayonu		5,5	Karst uçqun mənşəlli. Gölün dibində göy gil yataqları var.
Kandrakul gölü	Tuymazinsk rayonu	15,6 км²	16,5
Kaşkadan gölü	Ufa	30,6	2,5
Talkas gölü	Baymaksk rayonu	390	4,5	Tektonik mənşəlli
Muldakkul gölü	Abzelilov rayonu	620	2,5	Müalicəvi duzlu qara palçıq ehtiyyatları var
Soldatskoe gölü	Ufa			Karst mənşəlli
Çaylikul gölü	Karmaskalı rayonu
Şamsetdin gölü	Birsk rayonu
Şinqakkul gölü	Çişmi rayonu	240

Bəzi faktlar

• Başqırdıstanın ən böyük gölü həm həcminə həm də ümumi su tutumuna görə Asılkul gölüdür. Gölün uzunluğu 7.1 km eni isə 3.3 km-dir. Orta dərinliyi 5.3 metrdir.
• Başqırdıstanın ən dərin gölü Yaktıkul gölüdür. Dərinliyi 28 metr orta dərinliyi isə 11 metrdir.
• Başqırdıstanın ən duzlu gölü Muldakul gölüdür.

Ədəbiyyat

• Атлас туристических ресурсов Республики Башкортостан. Уфа, 2007. 276 с. / Başqırdıstan respublikasının turistik ehtiyyatlarının atlası. Ufa, 2007. 276 s.
• Балков В. А. Водные ресурсы Башкирии. Уфа, 1978. / V. Balkov Başqırdıstanın su ehtiyyatları. Ufa, 1978.
• Гареев А. М. Реки, озёра и болотные комплексы Республики Башкортостан. Уфа, 2012. / A.Qareyev Başqırdıstan Respublikasının çayları, gölləri və bataqlıq kompleksləri. Ufa, 2012.
• Синенко С. Г. Уфа старая и новая. — Уфа: Государственное республиканское издательство «Башкортостан», 2007. — 272 с./ S.Sinenko Qədim və yeni Ufa. - Ufa: Başqırdıstan Dövlət Respublika nəşriyyatı, 2007. - 272 s.
• Черняева Л. Е. и др. Гидрология озёр. Л., 1977./ L. Çernyayeva və digərləri. Göllərin hidrologiyası, 1977

İstinadlar

1. "Озера республики Башкортостан / Başqırdıstan Resspublikasının gölləri" (rus. ). priroda-rb.info. 9 noyabr 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.
2. "Голубые глаза озер" (rus. ). belkamfish.com. 20 sentyabr 2012 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.
3. "Экскурсия по озерам Башкирии" (rus. ). bashkiriya.com. 11 noyabr 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 9 iyun 2020.