Başcıqlı çoğan (lat.Gypsophila capitata) — qərənfilkimilər fəsiləsinin çoğan cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir – EN B1 ab (iii)+ 2 ab (iii).
Böyük Qafqazın Quba sahəsində, Qobustanda, Xəzəryanı ovalıqda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Çoxillik ot bitkisidir, 20-40 (60) sm hündürlükdədir. Yarpaqları çılpaq, qalın, xətvari-bizəoxşar, uzunluğu 1-2,5 (3) sm, eni 1 mm-ə qədər, göyümtüldür. Gövdənin və budağın qutarcağında diametri 6-12 (15) mm olan, şarşəkilli, başcıqlı çiçəkləri var. Kasacığın uzunluğu 3,5 mm-ə çatır, zəngiçiçəyinə oxşayır. Ləçəkləri ağ, uzunluğu 5 mm-ə çatır, xətvari-uzunsovdur. Qutucuq yumurtaşəkilli-şarşəkillidir, diametri 2,5 mm-ə çatır, birtoxumludur, toxumları yastı, şarşəkillidir, diametri 1,5 mm-ə çatır.
Ekologiyası
İyun-avqust aylarında çiçəkləyir. Aşağı və orta dağ qurşaqlarında gili və daşlı yamaclarda, quru çaylarda və arxalarda rast gəlinir. Populyasiyanın növləri azalır, yayılma ərazisi məhdudlaşır. Məhdudlaşdırıcı amillər iqlim və antropogen amillərdir (otarılma, tapdalanma nəticəsində yaşayış ərazisinin deqradasiyası). Mühafizəsi üçün xüsusi tədbirlər aparılmır. Yayılma yerlərində antropogen təsiri azaltmaq məqsədi ilə yasaqlıqların təşkili, populyasiya səviyyəsində genetik tədqiqi, toxumlarının toxum banklarında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin axtarılması təklif olunur.
Azərbaycanda yayılması
Azərbaycanın nadir bitki növüdür. Qafqaz endemikidir. Regional IUCN Statusu-NT.
İstifadəsi
İstinadlar
↑ Флора Азербайджана, 1952
Гроссгейм А.А., 1952
Ахундов Г.Ф., 1972
Алиев Д.А., 1971
Гахраманова М.Х., 2002
Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabı. Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki və göbələk növləri, II nəşr, Bakı-2013
başcıqlı, çoğan, gypsophila, capitata, qərənfilkimilər, fəsiləsinin, çoğan, cinsinə, bitki, növü, iucn, qırmızı, siyahısına, görə, növün, kateqoriyası, statusu, nəsli, kəsilmək, təhlükəsində, olanlar, kateqoriyasına, aiddir, gypsophila, capitataelmi, təsnifata. Basciqli cogan lat Gypsophila capitata qerenfilkimiler fesilesinin cogan cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmek tehlukesinde olanlar kateqoriyasina aiddir EN B1 ab iii 2 ab iii Basciqli coganGypsophila capitataElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif KariofillidSira QerenfilciceklilerFesile QerenfilkimilerCins CoganNov Basciqli coganElmi adiGypsophila capitata Bieb SekilaxtarisiNCBI 2161769IPNI 154412 1TPL kew 2836613 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Istinadlar 7 EdebiyyatTebii yayilmasi RedakteBoyuk Qafqazin Quba sahesinde Qobustanda Xezeryani ovaliqda yayilmisdir Botaniki tesviri RedakteCoxillik ot bitkisidir 20 40 60 sm hundurlukdedir Yarpaqlari cilpaq qalin xetvari bizeoxsar uzunlugu 1 2 5 3 sm eni 1 mm e qeder goyumtuldur Govdenin ve budagin qutarcaginda diametri 6 12 15 mm olan sarsekilli basciqli cicekleri var Kasacigin uzunlugu 3 5 mm e catir zengiciceyine oxsayir Lecekleri ag uzunlugu 5 mm e catir xetvari uzunsovdur Qutucuq yumurtasekilli sarsekillidir diametri 2 5 mm e catir birtoxumludur toxumlari yasti sarsekillidir diametri 1 5 mm e catir 1 2 Ekologiyasi RedakteIyun avqust aylarinda cicekleyir Asagi ve orta dag qursaqlarinda gili ve dasli yamaclarda quru caylarda ve arxalarda rast gelinir 1 3 4 Populyasiyanin novleri azalir yayilma erazisi mehdudlasir Mehdudlasdirici amiller iqlim ve antropogen amillerdir otarilma tapdalanma neticesinde yasayis erazisinin deqradasiyasi Muhafizesi ucun xususi tedbirler aparilmir 5 Yayilma yerlerinde antropogen tesiri azaltmaq meqsedi ile yasaqliqlarin teskili populyasiya seviyyesinde genetik tedqiqi toxumlarinin toxum banklarinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin axtarilmasi teklif olunur Azerbaycanda yayilmasi RedakteAzerbaycanin nadir bitki novudur Qafqaz endemikidir 6 7 Regional IUCN Statusu NT 8 Istifadesi RedakteIstinadlar Redakte 1 2 Flora Azerbajdzhana 1952 Grossgejm A A 1952 Ahundov G F 1972 Aliev D A 1971 Gahramanova M H 2002 Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabi Nadir ve nesli kesilmekde olan bitki ve gobelek novleri II nesr Baki 2013 http redbook az options project amp id Ba C5 9Fc C4 B1ql C4 B1 20so C4 9Fan olu kecid Schtaz G Shulkina T Solomon J 2013Edebiyyat RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Basciqli cogan amp oldid 5791947, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
