13 13 01 şm e 75 59 30 ş u H G Y O Vikipediya azad ensiklopediya Bu səhifədə iş davam etməkdədir Müdaxilə etməyə tələsmə

13 13 01 sm e 75 59 30 s u H G Y O Vikipediya azad ensiklopediya Bu sehifede is davam etmekdedir Mudaxile etmeye telesmeyin Eger komek etmek isteyirsinizse ya da sehife yarimciq qalibsa sehifeni yaradan istifadeci ile elaqe qura bilersiniz Sehifenin tarixcesinde sehife uzerinde islemis istifadecilerin adlarini gore bilersiniz Redaktelerinizi menbe ve istinadlarla esaslandirmagi unutmayin Bu meqale sonuncu defe 23 saat evvel Kerimova Xeyale muzakire tohfeler terefinden redakte olunub Yenile Halebidu13 13 01 sm e 75 59 30 s u H G Y OOlke HindistanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 880 mSaat qursagi UTC 05 30Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 91 8172Xeriteni goster gizle Halebidu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Halebidu Hindistanin Karnataka statinda Hassan dairesinde yerlesen bir qesebedir Tarixen Dvarasamudra hemcinin Dorasamudra kimi taninan Halebidu eramizin XI esrinde Hoysala imperiyasinin kral paytaxtina cevrilmisdir Muasir edebiyyatda bezen fonetik ekvivalent kimi Halebeedu ve ya Halebid adlandirilir Bu ad XIV esrde Turko Fars Delhi sultanliginin quvveleri terefinden iki defe talan edilib dagidildiqdan sonra zedelenmesi ve terk edilmesi ile bagli yerli addir Halebidu Hoysala memarliq uslubunda insa edilmis hindu ve cayn mebedlerinin en gozel numunelerinden bezilerine ev sahibliyi edir Bu abideler hindu incesenet enenelerinin genisliyini numayis etdirir Siva Visnu Devi ve Vedik tanrilar eyni mebed kompleksinde muxtelif regional irslerin tesvirleri ile birlesdirilmis sekilde teqdim olunur ve Hindistanin muxtelif bolgelerine aid yazi sistemlerinde hekk olunmus kitabelerle musayiet edilir Hindu mebedlerinin panellerinde cayn relyefleri de movcuddur Eyni sekilde cayn incesenetinde muxtelif Tirthankara fiqurlari ile yanasi mantapa daxilinde Sarasvati tesviri de yer alir Halebidudaki en diqqetelayiq abideler arasinda bezekli Hoysalesvara mebedi Kedareshwara mebedi Cayn Basadi mebedleri elece de Hulikere pilleli quyusu kalyani vardir Bu abideler bir birinden bir kilometrden az mesafede yerlesir Hoysaleshwara Mebedi Halebiduda gunumuze qeder gelib catmis yegane abidedir Tarixi span Halebidu Qerbi Qatlarin Karnatakada Sahyadri daglari serqinde yerlesen bir vadinin ortasinda yerlesir Erazi alcaq daglar iri qaya parcalari ve movsumi caylarla ehate olunmusdur Bu vadi simal Karnataka qerbi Andxra Prades ve simal Tamil Nadu ile yaxsi elaqelendirilmisdir Bu bolgede X XIV esrler arasinda hakimiyyete gelmis Hoysala sulalesinin tarixi tam aydin deyil Onlarin oz XI ve XII esr kitabelerine gore Hoysala hokmdarlari Krisna Baladeva koklerinden ve Devagirinin Yadavalarindan toremis sayilirdilar Onlar mebed ve incesenet eneneleri ile taninan Kalyani Calukya sulalesi ile qohumluq elaqeleri qurmusdular Muasir tarixciler Hoysalalari esasen cayn menseli bir aile kimi qebul edirler Sulale ile bagli en erken menbeler kitabeler ve yerli revayetler onlarin hokmdarlarini caynizmin terefdarlari ve himayedarlari kimi tesvir edir Karnatakanin Sahyadri dag silsilesinden olan bir tepe bascisi cayn guru su rahib Sudattamuni ni xilas etmek ucun Sala adli sexsin bir peleng ve ya aslani oldurmesi efsanesi ile xatirlanir Bu erken baslangicdan sonra aile X esrden etibaren gucunu mohkemlendirmis ve tedricen genislendirmisdir Halebidu erken Hoysala krallari terefinden boyuk bir su anbarinin yaxinliginda yeniden insa edilmis bu isde onlarin qubernatorlari tacirleri ve senetkarlari destek gostermisdir Onlar Dorasamudra su anbarini genis sekilde qazmis ve boyutmusler XII esre qeder iri ve mohtesem sekilde oyma ile bezedilmis hindu ve cayn mebedleri artiq tamamlanmisdi Seherin etrafinda orta hesabla 2 25 kilometr uzunluga malik dairevi kvadrata benzer formada qala divarlari yerlesirdi Qalanin daxilinde dord esas su anbari ve coxsayli kicik ictimai su hovuzlari movcud idi Seher heyati esas mebedler ve yollar Dorasamudra su anbari etrafinda cemlesmisdi Seherde onlarla mebed movcud olsa da onlarin yalniz kicik bir qismi gunumuze qeder qorunub saxlanmisdir Uc mebed kompleksi Hoysalesvara ikiqat mebed Cayn Basadi uc mebed ve Kedareshvara bir mebed memarliq ve incesenet baximindan en iri ve en inkisaf etmis numuneler idi diger mebedler ise daha sade uslubda insa edilmisdi Esas hindu ve cayn mebedlerinin derhal qerbinde Hoysala Sarayi yerlesirdi Bu saray cenuba dogru Benne Guddaya sozun esl menasinda kere tepesi qeder uzanirdi Saray tamamile dagidilmis ve yox olmusdur bezi hisseleri torpaq tepeleri altinda itib fraqmentleri ise Benne Gudda yaxinliginda tapilmisdir Sarayin qerbinde hindu ve cayn mebedlerinden ibaret basqa bir qrup Nagaresvara kompleksi yerlesirdi bu mebedler de dagidilmis xarabaliqlari torpaq yiginlari icinde askar edilmisdir Ilkin Hoysala seherinin simalinda Sarasvati mebedi ve Krisna mebedi movcud idi her ikisi de viran qalmis ve demek olar ki tam itmisdir Kohne seherin merkezine ve cenubuna dogru Hucesvara mebedi ve Rudresvara mebedi yerlesirdi onlarin movcudlugu tapilmis kitabeler ve xarabaliqlarla tesdiqlenir Simal serq hissede dord mebed gunumuze qeder qorunub saxlanmisdir Gudlesvara Virabhadra Kumbalesvara ve Ranganatha Qala ile ehatelenmis hissenin qerb terefi ve qaladan kenar eraziler Dorasamudra paytaxtinin ehalisini temin eden tarixi teserrufat saheleri idi Yollar Hoysala paytaxtini Belur ve Puṣpagiri kimi diger boyuk seher ve ziyaret merkezleri ile birlesdirirdi X esrin ortalarindan XIII esrin evvellerine aid coxsayli kitabeler Dorasamudranin muxtelif Hoysala krallari ucun ehemiyyetini tesdiqleyir XIV esrde Dorasamudranin ilk isgali ve dagidilmasindan sonra kitabeler mebedlerin sarayin ve infrastrukturun berpasi ucun cehdlerin edildiyini gosterir Isgalin dayandirilmasi serti kimi Turko Fars Dehli Sultanliginin serkerdesi Malik Kafur hokmdar Veera Ballala III den Xelci hakimiyyetini tanimagi xerac odemeyi ve Tamil Nadudaki Pandya paytaxti Madurainin efsanevi servetlerini talan etmeye calisan sultanliq quvvelerine logistik destek gostermeyi teleb etmisdi Turko Fars sultanliqlari terefinden heyata kecirilen novbeti dagidici muharibe ve talan dalgalari Hoysala kralliginin ve Dorasamudranin paytaxt kimi rifahinin sonunu getirdi Texminen 300 il erzinde Dorasamudrada ne yeni kitabelere ne de siyasi ve ya iqtisadi rifaha dair subutlara rast gelinmir Bundan sonra XVII esrin ortalarina aid Nayaka dovru kitabesi Belurda ilk defe Halebidu adini qeyd edir Bu arada sag qalmis hindu ve cayn icmalari mebedleri desteklemeye ve berpa etmeye davam etmis bu gun Halibidunun simal hissesinde yerlesen canli istifadede olan mebedlerin movcudlugu bunun subutu olmusdur Qalereya span Istinadlar span Hoysaleswara Temple Halebidu veb sayt1990 Kateqoriyalar Elifba sirasina gore yasayis menteqeleriHindistanGizli kateqoriyalar Is davam eden sehifelerVikipediya Vikidatada menbeleri olan meqalelerPoct indeksi olmayan menteqeEhalisiz yasayis menteqesiKartographer uzantisindan istifade eden sehifeler