Bağlama — Azərbaycanaşıqşeir şəkillərindən olub, deyişmənin bir qoludur. Deyişmə iki aşığın üzbəüz, sazın müşayiəti ilə sual-cavab şəklində çalıb oxumalarıdır. Deyişmədə aşıq şeirinin bütün şəkillərindən istifadə edilə bilər. Bu aşığın bilik, bacarığından asılıdır. Aşıq deyişmələrinin ən maraqlı mərhələsi, eyni zamanda kulminasiya nöqtəsi qıfılbənd adlanır. Bu şeir şəklinə qıfılbənd, bəzən isə bağlama da deyilir. Elmi araşdırmalarda hər iki addan istifadə edilib. 3, 4, 5 bəndlik şeirdir. Bağlama çox vaxt aşıq deyişmələrində oxunur və ustad aşıqlar özlərinin dərin fəlsəfi məzmunlu bağlaması ilə müqabil tərəfə üstün gəlir, onu "bağlayır".
Yerin, göyün, ərşin, kürsün, insanın Künhü, bünövrəsi ay nədən oldu? Yeri göydən, göyü yerdən kim seçdi? Hikmətin dəryası ay nədən oldu?
Aşıqlar deyişmə zamanı şeir texnikasını nümayiş etdirdikdən sonra bir-birinə üstün gələ bilmədikdə qıfılbəndə keçirlər. Bu halda hətta aşıqlar bir-birini bağlayarsa, bağlayan tərəf başqasının sazını əlindən almaq haqqına çatır.
Azərbaycan xalq poeziyasında qıfılbəndlə bağlı müəyyən qənaətlər formalaşıb.
Bağlamalar geniş xalq kütləsinin bədii təfəkkürünün məhsulu olaraq əsrlər boyu xalqın zehni inkişafında müstəsna rol oynayıb. Tapmacalar əsasən qıfılbəndlərin bir qolu olub, bayatı şəklində də işlədilir.
Qədimdə tapmacaların çoxu mənzum, həm də xalqın ictimai, iqtisadi və məişəti ilə sıx bağlı olub. Xüsusilə sehrli nağıllarda konflikt çox hallarda tapmacalar vasitəsilə həll edilib.
Deyişmənin əsas mərhələsində qıfılbəndə, bağlamaya müraciət edən sənətkarların istifadə etdikləri nümunələrin hamısı eyni səviyyədə, eyni məzmunda olmayıb. Bəzən dinlə bağlı din xadimləri tərəfindən danışılan əfsanələri “qıfılbənd-bağlama” adlandıraraq qarşılaşdıqları aşıqlara deyiblər. Bu cür qıfılbəndlərin düzəlməsi o qədər də çətin olmurdu. Qıfılbəndlərdə ümumiyyətlə, insanların gündəlik həyat tərzi, məişəti və təbiət hadisələri ilə bağlı olan məsələlərə də müraciət edilir. Qaydaya görə, qıfılbənd deyən sənətkarın və cavab verən tərəfin sözləri seçmə, mənalı olmalıdır. Qıfılbəndi açmaq ənənəvi qaydaya uyğun olmalıdır. Hər bəndin son misrasındakı qafiyə və rədifə uyğun ifadə seçilməlidir. Şeirin bölgü və qaydalarına əməl edilərək qıfılbəndin ruhunu saxlamaq tələb olunur. Həyati məsələlər üzərində qurulan qıfılbəndləri düzəltmək çətin olduğu dərəcədə də çavabı tapmaq çətindir. Dövrün bilikli ustad aşıqları dərin fitri istedada malik olduqlarından real hadisələrdən doğan qıfılbəndlər (burada: bağlama) düzəldiblər. Eyni zamanda başqalarının düzəltdikləri bağlamanın mənasını izah etməkdə də ustalıqlarını göstəriblər. Qurbani, Abbas Tufarqanlı, Sarı Aşıq, Xəstə Qasım, Aşıq Alı, Aşıq Ələsgər, Aşıq Şenlik, Aşıq Mustafa, Aşıq Abdulla, Şəmkirli Aşıq Hüseyn, Molla Cümə və bir çox ustad aşıqlar bağlamadan ustalıqla istifadə edib və yeniliklər gətiriblər.
Xarici keçidlər
"Azərbaycan ədəbiyyatı" dərsliyindən[ölü keçid]
Ədəbiyyat ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
September 02, 2021
bağlama, ədəbiyyat, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, sentyabr, 2021, bağla. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz sentyabr 2021 Baglama Azerbaycan asiq seir sekillerinden olub deyismenin bir qoludur Deyisme iki asigin uzbeuz sazin musayieti ile sual cavab seklinde calib oxumalaridir Deyismede asiq seirinin butun sekillerinden istifade edile biler Bu asigin bilik bacarigindan asilidir Asiq deyismelerinin en maraqli merhelesi eyni zamanda kulminasiya noqtesi qifilbend adlanir Bu seir sekline qifilbend bezen ise baglama da deyilir Elmi arasdirmalarda her iki addan istifade edilib 3 4 5 bendlik seirdir Baglama cox vaxt asiq deyismelerinde oxunur ve ustad asiqlar ozlerinin derin felsefi mezmunlu baglamasi ile muqabil terefe ustun gelir onu baglayir Azerbaycan sifahi xalq edebiyyatinda Asiq Elesgerin baglamalari meshurdur Misal Yerin goyun ersin kursun insanin Kunhu bunovresi ay neden oldu Yeri goyden goyu yerden kim secdi Hikmetin deryasi ay neden oldu Asiqlar deyisme zamani seir texnikasini numayis etdirdikden sonra bir birine ustun gele bilmedikde qifilbende kecirler Bu halda hetta asiqlar bir birini baglayarsa baglayan teref basqasinin sazini elinden almaq haqqina catir Azerbaycan xalq poeziyasinda qifilbendle bagli mueyyen qenaetler formalasib Baglamalar genis xalq kutlesinin bedii tefekkurunun mehsulu olaraq esrler boyu xalqin zehni inkisafinda mustesna rol oynayib Tapmacalar esasen qifilbendlerin bir qolu olub bayati seklinde de isledilir Qedimde tapmacalarin coxu menzum hem de xalqin ictimai iqtisadi ve meiseti ile six bagli olub Xususile sehrli nagillarda konflikt cox hallarda tapmacalar vasitesile hell edilib Deyismenin esas merhelesinde qifilbende baglamaya muraciet eden senetkarlarin istifade etdikleri numunelerin hamisi eyni seviyyede eyni mezmunda olmayib Bezen dinle bagli din xadimleri terefinden danisilan efsaneleri qifilbend baglama adlandiraraq qarsilasdiqlari asiqlara deyibler Bu cur qifilbendlerin duzelmesi o qeder de cetin olmurdu Qifilbendlerde umumiyyetle insanlarin gundelik heyat terzi meiseti ve tebiet hadiseleri ile bagli olan meselelere de muraciet edilir Qaydaya gore qifilbend deyen senetkarin ve cavab veren terefin sozleri secme menali olmalidir Qifilbendi acmaq enenevi qaydaya uygun olmalidir Her bendin son misrasindaki qafiye ve redife uygun ifade secilmelidir Seirin bolgu ve qaydalarina emel edilerek qifilbendin ruhunu saxlamaq teleb olunur Heyati meseleler uzerinde qurulan qifilbendleri duzeltmek cetin oldugu derecede de cavabi tapmaq cetindir Dovrun bilikli ustad asiqlari derin fitri istedada malik olduqlarindan real hadiselerden dogan qifilbendler burada baglama duzeldibler Eyni zamanda basqalarinin duzeltdikleri baglamanin menasini izah etmekde de ustaliqlarini gosteribler Qurbani Abbas Tufarqanli Sari Asiq Xeste Qasim Asiq Ali Asiq Elesger Asiq Senlik Asiq Mustafa Asiq Abdulla Semkirli Asiq Huseyn Molla Cume ve bir cox ustad asiqlar baglamadan ustaliqla istifade edib ve yenilikler getiribler Xarici kecidler Redakte Azerbaycan edebiyyati dersliyinden olu kecid Edebiyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Baglama edebiyyat amp oldid 5868286, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
