Nadir xan II Təhmasibin imzaladığı Kirmanşah sülh müqaviləsi ilə razılaşmadı və Osmanlı qüvvələri üzərinə yenidən hücuma keçdi. Osmanlı dövləti Nadirin hücumunun Qafqazdan olacağını gözləsə də, Nadir gözlənilməz formada İraqdan hücum etdi. Samarra döyüşündə məğlub olan Nadir sonradan qüvvələrini cəmləşdirib əsas Osmanlı ordusunu Kərkük döyüşündə darmadağın etdi. Bu zaman əsnasında Bağdad şəhəri uzun müddət mühasirədə saxlanıldı. Köməyə göndərilən orduların məğlubiyyətə uğradılmasından sonra Bağdaddakı Osmanlı canişini Əhməd paşa sülh danışıqlarına başlamaq xahişi ilə öz elçisini Nadirin düşərgəsinə göndərdi.
Şərtlər
Tarixi ədəbiyyatda olan məlumata görə, Nadirlə Əhməd paşa arasında sülh müqaviləsi ilə bağlı danışıqlar 1733-cü il dekabr ayının ortalarında aparıldı və həmin ayın 19-da sülh razılaşması əldə edildi.
Bağdad qalası hələlik osmanlıların əlində qalmaqla, razılaşmada Nadirin əsas tələbi öz əksini tapdı. Birincisi, Osmanlı sarayı son 10 il ərzində ələ keçirdiyi torpaqları geri qaytarmalı və 1639-cu ildə Osmanlı sarayı ilə Səfəvi sarayı arasında imzalanmış müqavilədə göstərilən sərhəd xətti bərpa edilməli idi. İkincisi, döyüşlərin gedişində əsir götürülmüş döyüşçülər və ələ keçirilmiş artilleriya geri qaytarılmalı idi. Nəhayət üçüncüsü, Osmanlı nəzarəti altında olan ərazilərdəki müqəddəs yerlərə ziyarətə gedən iranlılara müəyyən güzəştlər təqdim edilməli idi.
Əhməd paşa söz verdi ki, razılaşma İstanbula göndəriləcək və iki ay ərzində Osmanlı sarayı tərəfindən imzalanacaqdır. O eyni zamanda Qafqazdakı Osmanlı paşalarına məktub göndərdi, onlara Nadirlə əldə edilmiş razılaşma haqqında məlumat verdi və onlardan tələb etdi ki, Gəncə, Şirvan, İrəvan və Tiflis Osmanlı qoşunları tərəfindən tərk edilsin. Həmin vilayətlər Nadirin nəzarəti altına düşməli idi
“Aləm Ara-ye Naderi”yə görə, Nadirin Əhməd paşadan tələb etdiyi əsirlər arasında vaxtilə onun qoşununda topçubaşı olmuş Mehdi xan da var idi. Nadirin Bağdad ətrafındakı uğursuzluğu zamanı Mehdi xan onu tərk edib Osmanlılara sığındı.Fərarilik göstərən döyüşçülərinə qarşı amansız olan Nadir bundan çox qəzəbləndi. Amma Əhməd paşa Nadirə çoxlu hədiyyələr göndərməklə bərabər, Mehdi xanın günahından keçməsini də xahiş etdi. Nadir bu xahişi qəbul etdi və Mehdi xana toxunmadı.
Nəticə
Tərəflər arasında imzalanan Bağdad sülh müqaviləsinə əsasən, Osmanlı dövləti1723 -1724-cü illərdən başlayaraq ələ keçirdiyi bütün Səfəvi torpaqlarını geri qaytarmağa razılıq verdi. Osmanlı dövləti həmin dövrdə Şimali Azərbaycanın böyük hissəsini (Xəzəryanı ərazilərdən savayı), habelə Təbriz , Ərdəbil, Marağa, Xoy və digər Cənubi Azərbaycan ərazilərini nəzarətə götürmüşdür. 1732-ci il 16 yanvarda bağlanan Kirmanşah müqaviləsi ilə Səfəvilər Cənubi Azərbaycan ərazilərini geri ala bilmişdir.
Nadir Bağdad ətrafını tərk etməzdən əvvəl Osmanlı sarayının sədrəzəmi Əbdül Kərim əfəndiyə məktub göndərdi. O çox güman ki, əldə edilmiş razılaşmanın sədr-əzəm tərəfindən tezliklə imzalanmasına nail olmaq istəyirdi. Məktubda Nadir türk olduğunu və Osmanlı türkləri ilə eyni kökə malik olmasını da xatırladır və məhz buna görə də sülhə razı olduğunu bildirirdi. Amma istər Osmanlı sarayı, istərsə də elə Əhməd paşa özü də əldə olunmuş razılaşmanın imzalanmasına tərəfdar deyildi. Yaranmış vəziyyətdə Bağdadın mühasirədən xilas edilməsi naminə Əhməd paşa razılaşma söhbətini ortaya atdı və niyyətinə də nail oldu. Osmanlı sarayı Əhməd paşanı vəzifəsindən azad etdi. Onun Gəncə, Şirvan, İrəvan və Tiflis paşalarına göndərmiş olduğu əmr də ləğv edildi. Yəni, həmin şəhərlərin boşaldılması haqqında verilən əmrin qüvvədən düşdüyü bəyan edildi. Bununla belə, Bağdad ətrafında əldə edilmiş razılaşmanın imzalanmayacağı barədə Nadirə konkret xəbər verilmədi. Onun diqqətini Osmanlı qüvvələri ilə döyüşlərdən çəkindirmək üçün bildirilirdi ki, Osmanlı sarayı razılaşma üzərində işləyir. Beləliklə, Osmanlı dövləti Nadir xanla imzalamış olduğu müqaviləni ratifikasiya etməkdən imtina etdi. Buna cavab olaraq isə Nadir Osmanlı dövlətinə qarşı olan yürüşlərini daha da intensivləşdirdi və ard-arda Osmanlı qoşunlarını ağır formada məğlub etdi.
Mehman Süleymanov. Nadir şah (PDF). 2010. səh. 251.
Yaqub Mahmudov. AZƏRBAYCAN BEYNƏLXALQ MÜNASİBƏTLƏR VƏ DİPLOMATİYA TARİXİ (PDF). Bakı. 2009. səh. 31.
Azərbaycan Tarixi III cild Abdullayev, Mehman (2015). Bakı: Bakı universiteti nəşri. Bakı: Elm. 2005.
Fevral 21, 2022
bağdad, sülh, müqaviləsi, səfəvilər, osmanlı, dövləti, arasında, bağlanan, sülh, müqaviləsi, yanvar, 1733, ildə, bağlanmışdır, imzalanma, tarixi, 1733, dekabrimzalanma, yeri, bağdad, şəhəriqüvvəyə, minməsi, şərtləri, osmanlı, imperiyası, ildə, işğal, etdiyi, b. Bagdad sulh muqavilesi Sefeviler ve Osmanli dovleti arasinda baglanan sulh muqavilesi 6 yanvar 1733 cu ilde baglanmisdir Bagdad sulh muqavilesiImzalanma tarixi 1733 cu il dekabrImzalanma yeri Bagdad seheriQuvveye minmesi sertleri Osmanli imperiyasi son 10 ilde isgal etdiyi butun Sfev torpaqlarindan geri cekilir Terefler Osmanli ImperiyasiSefeviler Mundericat 1 Arxa plan 2 Sertler 3 Netice 4 Hemcinin bax 5 IstinadlarArxa plan RedakteNadir xan II Tehmasibin imzaladigi Kirmansah sulh muqavilesi ile razilasmadi ve Osmanli quvveleri uzerine yeniden hucuma kecdi Osmanli dovleti Nadirin hucumunun Qafqazdan olacagini gozlese de Nadir gozlenilmez formada Iraqdan hucum etdi Samarra doyusunde meglub olan Nadir sonradan quvvelerini cemlesdirib esas Osmanli ordusunu Kerkuk doyusunde darmadagin etdi Bu zaman esnasinda Bagdad seheri uzun muddet muhasirede saxlanildi Komeye gonderilen ordularin meglubiyyete ugradilmasindan sonra Bagdaddaki Osmanli canisini Ehmed pasa sulh danisiqlarina baslamaq xahisi ile oz elcisini Nadirin dusergesine gonderdi 1 Sertler RedakteTarixi edebiyyatda olan melumata gore Nadirle Ehmed pasa arasinda sulh muqavilesi ile bagli danisiqlar 1733 cu il dekabr ayinin ortalarinda aparildi ve hemin ayin 19 da sulh razilasmasi elde edildi Bagdad qalasi helelik osmanlilarin elinde qalmaqla razilasmada Nadirin esas telebi oz eksini tapdi Birincisi Osmanli sarayi son 10 il erzinde ele kecirdiyi torpaqlari geri qaytarmali ve 1639 cu ilde Osmanli sarayi ile Sefevi sarayi arasinda imzalanmis muqavilede gosterilen serhed xetti berpa edilmeli idi Ikincisi doyuslerin gedisinde esir goturulmus doyusculer ve ele kecirilmis artilleriya geri qaytarilmali idi Nehayet ucuncusu Osmanli nezareti altinda olan erazilerdeki muqeddes yerlere ziyarete geden iranlilara mueyyen guzestler teqdim edilmeli idi Ehmed pasa soz verdi ki razilasma Istanbula gonderilecek ve iki ay erzinde Osmanli sarayi terefinden imzalanacaqdir O eyni zamanda Qafqazdaki Osmanli pasalarina mektub gonderdi onlara Nadirle elde edilmis razilasma haqqinda melumat verdi ve onlardan teleb etdi ki Gence Sirvan Irevan ve Tiflis Osmanli qosunlari terefinden terk edilsin Hemin vilayetler Nadirin nezareti altina dusmeli idi Alem Ara ye Naderi ye gore Nadirin Ehmed pasadan teleb etdiyi esirler arasinda vaxtile onun qosununda topcubasi olmus Mehdi xan da var idi Nadirin Bagdad etrafindaki ugursuzlugu zamani Mehdi xan onu terk edib Osmanlilara sigindi Ferarilik gosteren doyusculerine qarsi amansiz olan Nadir bundan cox qezeblendi Amma Ehmed pasa Nadire coxlu hediyyeler gondermekle beraber Mehdi xanin gunahindan kecmesini de xahis etdi Nadir bu xahisi qebul etdi ve Mehdi xana toxunmadi Netice RedakteTerefler arasinda imzalanan Bagdad sulh muqavilesine esasen Osmanli dovleti 1723 1724 cu illerden baslayaraq ele kecirdiyi butun Sefevi torpaqlarini geri qaytarmaga raziliq verdi Osmanli dovleti hemin dovrde Simali Azerbaycanin boyuk hissesini Xezeryani erazilerden savayi habele Tebriz Erdebil Maraga Xoy ve diger Cenubi Azerbaycan erazilerini nezarete goturmusdur 1732 ci il 16 yanvarda baglanan Kirmansah muqavilesi ile Sefeviler Cenubi Azerbaycan erazilerini geri ala bilmisdir 2 Nadir Bagdad etrafini terk etmezden evvel Osmanli sarayinin sedrezemi Ebdul Kerim efendiye mektub gonderdi O cox guman ki elde edilmis razilasmanin sedr ezem terefinden tezlikle imzalanmasina nail olmaq isteyirdi Mektubda Nadir turk oldugunu ve Osmanli turkleri ile eyni koke malik olmasini da xatirladir ve mehz buna gore de sulhe razi oldugunu bildirirdi Amma ister Osmanli sarayi isterse de ele Ehmed pasa ozu de elde olunmus razilasmanin imzalanmasina terefdar deyildi Yaranmis veziyyetde Bagdadin muhasireden xilas edilmesi namine Ehmed pasa razilasma sohbetini ortaya atdi ve niyyetine de nail oldu Osmanli sarayi Ehmed pasani vezifesinden azad etdi Onun Gence Sirvan Irevan ve Tiflis pasalarina gondermis oldugu emr de legv edildi Yeni hemin seherlerin bosaldilmasi haqqinda verilen emrin quvveden dusduyu beyan edildi Bununla bele Bagdad etrafinda elde edilmis razilasmanin imzalanmayacagi barede Nadire konkret xeber verilmedi Onun diqqetini Osmanli quvveleri ile doyuslerden cekindirmek ucun bildirilirdi ki Osmanli sarayi razilasma uzerinde isleyir Belelikle Osmanli dovleti Nadir xanla imzalamis oldugu muqavileni ratifikasiya etmekden imtina etdi Buna cavab olaraq ise Nadir Osmanli dovletine qarsi olan yuruslerini daha da intensivlesdirdi ve ard arda Osmanli qosunlarini agir formada meglub etdi 3 Hemcinin bax RedakteKirmansah sulh muqavilesi Kerkuk doyusuIstinadlar Redakte Mehman Suleymanov Nadir sah PDF 2010 seh 251 Yaqub Mahmudov AZERBAYCAN BEYNELXALQ MUNASIBETLER VE DIPLOMATIYA TARIXI PDF Baki 2009 seh 31 Azerbaycan Tarixi III cild Abdullayev Mehman 2015 Baki Baki universiteti nesri Baki Elm 2005 Menbe https az wikipedia org w index php title Bagdad sulh muqavilesi amp oldid 5851842, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
