fbpx
Wikipedia

Bayan (Daşkəsən)

Avqust 12, 2021

Bayan — Azərbaycan Respublikasının Daşkəsən rayonunun Bayan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Bayan
40°33′41″ şm. e. 46°08′58″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Daşkəsən rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi 2.086 nəfər (2009)
Rəsmi dili Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Telefon kodu +994 22 21
Poçt indeksi AZ1613
Nəqliyyat kodu 16
Xəritəni göstər/gizlə
Bayan
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tarixi

XIX əsrdə Bayan kəndi dəmir məmulatının güclü istehsal mərkəzləri sırasında yer alırdı. 21 dekabr 2012-ci il tarixli "Gəncə şəhərinin və Daşkəsən, Goranboy, Göygöl, Samux rayonlarının sərhədlərində qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu"na görə Bayan kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Bayan kəndinin ərazisindən 11,57 ha (bundan dövlət mülkiyyətində olan 0,8 ha, bələdiyyə mülkiyyətində olan 2,57 ha və xüsusi mülkiyyətdə olan 8,2 ha) torpaq sahəsi Gəncə şəhər Nizami rayonunun inzibati ərazisinə verilmişdir.

Toponimikası

Toponimiyada bu söz çox vaxt türk dillərindəki "bayan" (qadın, xanım; varlı, dövlətli, zəngin) sözü ilə açıqlanılır. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, qədim abidələrin dilində "baya" (müasir Azərbaycan dilində "bayaq") sözü də işlənmişdir ki, bu da "əvvəlki", "keçmiş", "yaxın keçmiş" mənasını ifadə etmişdir. Bundan başqa, həmin sözün bayın variantı da işlənməkdədir. Qədim lüğətlərdə bayın "al qırmızı gül növü" kimi izah edilir. Tədqiqatçıların əksəriyyəti bu fikirdədir ki, bayan komponentli toponimlər qaraqalpaq, uyğur və qırğız xalqlarının tərkibindəki bayan adlanan türk qəbiləsinin adı ilə bağlıdır. Monqolustanda Bayan-Tümen, Bayan-Uleqey, Bayan-Xara, Bayan-Xonqor, Cənubi Azərbaycanda Bayan, Bayandaş, Buryat toponimiyasında Bayanqol və s. coğrafi adlar qeydə alınmışdır.

Coğrafiyası və iqlimi

Çay Qoşqarçayın sol sahilində, dağ ətəyində yerləşir.

Əhalisi

2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 2086 nəfər yaşayır. Onların 1066 nəfəri kişi, 1020 nəfəri isə qadındır.

Tanınmış şəxsləri

İqtisadiyyatı

Əhalinin əsas məşğuliyyətini əkinçilik, maldarlıq və heyvandarlıq təşkil edir. Heyvanların cins tərkibinin yaxşılaşdırılması məqsədilə Bayan kəndində süni mayalanma məntəqəsi fəaliyyət göstərir.

Sovet hakimiyyəti illərində kənddə mərmər, müxtəlif filiz mədənləri fəaliyyət göstərirdi. Lakin hazırda bu mədənlərin bir çoxu istifadə olunmur.

Mədəniyyəti

Kənddə Almabağı və Bayan kənd kitabxana filialları, Bayan kənd Mədəniyyət Evi, Bayan kənd klubu fəaliyyət göstərir.

Kinematoqrafiyada rolu

Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycanfilm Kinostudiyasının istehsalı olan və "Mən ki, gözəl deyildim" povesti əsasında ekranlaşdırılan eyniadlı filmin əksər kadrları 1968-ci ildə məhz bu kənddə çəkilib.Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycanfilm Kinostudiyasının istehsalı olan "Qocalar, qocalar..." filminin əksər kadrları da bu kənddə çəkilmişdir.

Tarixi abidələri

Azərbaycandakı tarixi abidələrin müəyyən bir qismi xristianlıqla bağlıdır. Təxminən 3-4-cü əsrlərdə ölkə ərazisində bu qəbildən inşa edilən kilsə və monastırlar ərəb yürüşləri nəticəsində dağıdılıb. Dağlara çəkilən xristian əhali 7-8-ci əsrlərdə burada yenidən tikinti işləri aparıb. Tarixçilərin fikrincə, Daşkəsən rayonunun Bayan kəndi ərazisindəki 3 alban məbədi də məhz bu tarixdən günümüzə qədər gəlib çatan abidələrdir. Alban məbədləri maraqlı tikinti və arxitektura quruluşuna görə diqqəti cəlb edir. Qalınlığı təxminən 1 metr olan divarlar əvvəlki görkəmində qalsa da, bəzi hissələrdə sonradan təmir işlərinin aparılmasını istisna etmək olmaz. Məbədin indiyədək uçub dağılmayan və toxunulmayan hissələrində xristianlıqla bağlı dini işarələr bu gün də qamaqdadır. Hər 3 məbəd kəndin yüksək ərazilərində inşa olunub. Məbədlərin damından ətrafı aydın görmək mümkündür. Burada olan ocaq yerləri isə onu deməyə əsas verir ki, bu məbədlər həm də istehkam xarakteri daşıyıb. Yadelli işğalçılara qarşı birgə mübarizəni təşkil etmək üçün həmin məbədlərin damında ocaqlar qalanıb. Bununla da əhali düşmənə qarşı səfərbər olub. Bu abidələr böyük tarixi əhəmiyyətə malikdr. Abidələrin üzərində alban memarlığına məxsus naxışlar mövcuddur. Abidələr indiyədək öz görkəmini saxlaya bilib. Hər üç məbəd rayonun tarixi abidələri siyahısında qeydiyyatdadır.

Bundan başqa kənddə XV və XIX əsrə aid iki tarixi körpü də mövcuddur.

Təhsil

Kənddə Daşkəsən rayon Bayan kənd M.Mustafayev adına tam orta məktəb və Daşkəsən rayon Bayan kənd ümumi orta məktəbi fəaliyyət göstərir.

Şəkillər

  • Daşkəsən rayonunun Bayan kəndində evlər

İstinadlar

  1. "Şəhərlərarası telefon kodları". mincom.gov.az (azərb.). İstifadə tarixi: 2021-01-15.
  2. Azərbaycanın Etnoqrafiyası 1-ci Cild, səh 391 – Prezident Kitabxanası
  3. Gəncə şəhərinin və Daşkəsən, Goranboy, Göygöl, Samux rayonlarının sərhədlərində qismən dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu
  4. "Bayan (Daşkəsən)". Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I. Bakı: "Şərq-Qərb". 2007. səh. 117. ISBN 978-9952-34-155-3.
  5. "Bayan (Daşkəsən)". Azərbaycan əhalisinin siyahıyaalınması (2009). I. Bakı: Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsi. 2010. səh. 87.
  6. Hamlet Qasımov. Daşkəsən yeni görkəmdə. Xalq qəzeti. 2009, 3 sentyabr, səh.10
  7. "Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların Siyahısı"nın təsdiq edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin Qərarı
  8. Dağlara sığınan Bayan kəndi - REPORTAJ VİDEO azertag.az, 25 dekabr 2018.
  9. Regional Mədəniyyət və Turizm İdarələrinin İnteqrasiyalı İdarəetmə Planı
  10. Daşkəsən Rayon Təhsil Şöbəsi. Ümumtəhsil məktəbləri

Xarici keçidlər

  • Azərbaycan Respublikası Daşkəsən Rayon İcra Hakimiyyətinin rəsmi saytı

Həmçinin bax

Avqust 12, 2021
bayan, daşkəsən, bayan, azərbaycan, respublikasının, daşkəsən, rayonunun, bayan, kənd, inzibati, ərazi, dairəsində, kənd, bayan40, ölkə, azərbaycan, azərbaycanrayon, daşkəsən, rayonutarixi, coğrafiyasısaat, qurşağı, 4əhalisiəhalisi, nəfər, 2009, rəsmi, dili, a. Bayan Azerbaycan Respublikasinin Daskesen rayonunun Bayan kend inzibati erazi dairesinde kend Bayan40 33 41 sm e 46 08 58 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Daskesen rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 4EhalisiEhalisi 2 086 nefer 2009 Resmi dili Azerbaycan diliReqemsal identifikatorlarTelefon kodu 994 22 21 1 Poct indeksi AZ1613Neqliyyat kodu 16Xeriteni goster gizle Bayan Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Tarixi 2 Toponimikasi 3 Cografiyasi ve iqlimi 4 Ehalisi 4 1 Taninmis sexsleri 5 Iqtisadiyyati 6 Medeniyyeti 6 1 Kinematoqrafiyada rolu 6 2 Tarixi abideleri 7 Tehsil 8 Sekiller 9 Istinadlar 10 Xarici kecidler 11 Hemcinin baxTarixi RedakteXIX esrde Bayan kendi demir memulatinin guclu istehsal merkezleri sirasinda yer alirdi 2 21 dekabr 2012 ci il tarixli Gence seherinin ve Daskesen Goranboy Goygol Samux rayonlarinin serhedlerinde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu na gore Bayan kend inzibati erazi dairesi terkibindeki Bayan kendinin erazisinden 11 57 ha bundan dovlet mulkiyyetinde olan 0 8 ha belediyye mulkiyyetinde olan 2 57 ha ve xususi mulkiyyetde olan 8 2 ha torpaq sahesi Gence seher Nizami rayonunun inzibati erazisine verilmisdir 3 Toponimikasi RedakteToponimiyada bu soz cox vaxt turk dillerindeki bayan qadin xanim varli dovletli zengin sozu ile aciqlanilir Lakin nezere almaq lazimdir ki qedim abidelerin dilinde baya muasir Azerbaycan dilinde bayaq sozu de islenmisdir ki bu da evvelki kecmis yaxin kecmis menasini ifade etmisdir Bundan basqa hemin sozun bayin varianti da islenmekdedir Qedim lugetlerde bayin al qirmizi gul novu kimi izah edilir Tedqiqatcilarin ekseriyyeti bu fikirdedir ki bayan komponentli toponimler qaraqalpaq uygur ve qirgiz xalqlarinin terkibindeki bayan adlanan turk qebilesinin adi ile baglidir Monqolustanda Bayan Tumen Bayan Uleqey Bayan Xara Bayan Xonqor Cenubi Azerbaycanda Bayan Bayandas Buryat toponimiyasinda Bayanqol ve s cografi adlar qeyde alinmisdir 4 Cografiyasi ve iqlimi RedakteCay Qosqarcayin sol sahilinde dag eteyinde yerlesir Ehalisi Redakte2009 cu ilin siyahiyaalinmasina esasen kendde 2086 nefer yasayir Onlarin 1066 neferi kisi 1020 neferi ise qadindir 5 Taninmis sexsleri Redakte Ismixan Didergin sair jurnalist muellim Haqverdi Taliboglu sair asiq muellim Beyler Memmedov sehid Mikayil Mustafayev sehid Iqtisadiyyati RedakteEhalinin esas mesguliyyetini ekincilik maldarliq ve heyvandarliq teskil edir Heyvanlarin cins terkibinin yaxsilasdirilmasi meqsedile Bayan kendinde suni mayalanma menteqesi fealiyyet gosterir 6 Sovet hakimiyyeti illerinde kendde mermer muxtelif filiz medenleri fealiyyet gosterirdi Lakin hazirda bu medenlerin bir coxu istifade olunmur Medeniyyeti RedakteKendde Almabagi ve Bayan kend kitabxana filiallari Bayan kend Medeniyyet Evi Bayan kend klubu fealiyyet gosterir 7 Kinematoqrafiyada rolu Redakte Cefer Cabbarli adina Azerbaycanfilm Kinostudiyasinin istehsali olan ve Men ki gozel deyildim povesti esasinda ekranlasdirilan eyniadli filmin ekser kadrlari 1968 ci ilde mehz bu kendde cekilib 8 Cefer Cabbarli adina Azerbaycanfilm Kinostudiyasinin istehsali olan Qocalar qocalar filminin ekser kadrlari da bu kendde cekilmisdir Tarixi abideleri Redakte Azerbaycandaki tarixi abidelerin mueyyen bir qismi xristianliqla baglidir Texminen 3 4 cu esrlerde olke erazisinde bu qebilden insa edilen kilse ve monastirlar ereb yurusleri neticesinde dagidilib Daglara cekilen xristian ehali 7 8 ci esrlerde burada yeniden tikinti isleri aparib Tarixcilerin fikrince Daskesen rayonunun Bayan kendi erazisindeki 3 alban mebedi de mehz bu tarixden gunumuze qeder gelib catan abidelerdir Alban mebedleri maraqli tikinti ve arxitektura qurulusuna gore diqqeti celb edir Qalinligi texminen 1 metr olan divarlar evvelki gorkeminde qalsa da bezi hisselerde sonradan temir islerinin aparilmasini istisna etmek olmaz Mebedin indiyedek ucub dagilmayan ve toxunulmayan hisselerinde xristianliqla bagli dini isareler bu gun de qamaqdadir Her 3 mebed kendin yuksek erazilerinde insa olunub Mebedlerin damindan etrafi aydin gormek mumkundur Burada olan ocaq yerleri ise onu demeye esas verir ki bu mebedler hem de istehkam xarakteri dasiyib Yadelli isgalcilara qarsi birge mubarizeni teskil etmek ucun hemin mebedlerin daminda ocaqlar qalanib Bununla da ehali dusmene qarsi seferber olub Bu abideler boyuk tarixi ehemiyyete malikdr Abidelerin uzerinde alban memarligina mexsus naxislar movcuddur Abideler indiyedek oz gorkemini saxlaya bilib Her uc mebed rayonun tarixi abideleri siyahisinda qeydiyyatdadir Bayan monastiri Cicerveng mebedi Bayan kilsesiBundan basqa kendde XV ve XIX esre aid iki tarixi korpu de movcuddur 9 Tehsil RedakteKendde Daskesen rayon Bayan kend M Mustafayev adina tam orta mekteb ve Daskesen rayon Bayan kend umumi orta mektebi fealiyyet gosterir 10 Sekiller Redakte Daskesen rayonunun Bayan kendinde evler Istinadlar Redakte Seherlerarasi telefon kodlari mincom gov az azerb Istifade tarixi 2021 01 15 Azerbaycanin Etnoqrafiyasi 1 ci Cild seh 391 Prezident Kitabxanasi Gence seherinin ve Daskesen Goranboy Goygol Samux rayonlarinin serhedlerinde qismen deyisiklikler edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu Bayan Daskesen Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I Baki Serq Qerb 2007 seh 117 ISBN 978 9952 34 155 3 Bayan Daskesen Azerbaycan ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 I Baki Azerbaycan Respublikasi Dovlet Statistika Komitesi 2010 seh 87 Hamlet Qasimov Daskesen yeni gorkemde Xalq qezeti 2009 3 sentyabr seh 10 Azerbaycan Respublikasi Medeniyyet ve Turizm Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindeki qurumlarin Siyahisi nin tesdiq edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Nazirler Kabinetinin Qerari Daglara siginan Bayan kendi REPORTAJ VIDEO azertag az 25 dekabr 2018 Regional Medeniyyet ve Turizm Idarelerinin Inteqrasiyali Idareetme Plani Daskesen Rayon Tehsil Sobesi Umumtehsil mektebleriXarici kecidler RedakteAzerbaycan Respublikasi Daskesen Rayon Icra Hakimiyyetinin resmi saytiHemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Bayan Daskesen amp oldid 5758721, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.