Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bağmeşə və ya Bağmişə məhəlləsi (fars. باغمیشه) — Təbriz şəhərinin tarixi məhəllələrindən biri. Məhəllə Təbriz şəhərinin şimal-şərqində yerləşib, şimaldan Eynəli dağı ətəkləri, cənubdan Əsbehriz çayı sahili ilə həmsərhəddir. Keçmişdə Fərəh adlanan müasir bu məhəllədən keçərək şərqdə Beğmeşə qəsəbəsinə, qərbdə Qarı körpüsünə və Bağmeşə darvazasına qədər uzanmaqdadır.
| Bağmeşə məhəlləsi | |
|---|---|
| HGYO | |
| Ölkə | |
  Bağmeşə məhəlləsi | |
Məhəllədə çoxlu ağac və bağlarla əhatə edildiyi üçün belə adlandırılmaqdadır və bağ ilə meşə sözlərinin birləşməsindən yaranmışdır.
Haqqında
Pol-e Səngi (Daş körpü) də bu məhəllənin tərkibində sayılırdı. Nadir Mirzə Qacar bu barədə yazır:
Pol-e Səngi – kiçik bir bölgədir, ağaclar, bağlar və möhtəşəm evlərlə doludur. Bu yer də Bağmeşəyə aiddir.
Eynilə, Şeşgilan da Bağmeşə köyünün tərkibində sayılırdı. Onun haqqında belə qeyd edilir:
Bu kiçik köydə yaşayanların çoxu zadəganlar və nüfuzlu şəxslər idi. Şeşgelan, Bağmışənin alt məhəllələrindən biri hesab olunurdu.
Bağları
Keçmişdə Bağmeşə ərazisi çoxsaylı bağlara malik olmuş, bu məhəllənin əhalisi əsasən bağçılıq və əkinçiliklə məşğul olmuşdur. Bu bağlarda yetişdirilən əsas meyvə məhsulları şəhərin daxili tələbatını ödəməklə yanaşı, digər bölgələrə də ixrac edilirdi. Bu məhsullar arasında ərik, albalı, turşəng, üzüm, alma, şaftalı və armud kimi meyvələr xüsusilə qeyd edilməlidir. Bağların su təminatı bulaqlar, çaylar və qədim kanal sistemləri vasitəsilə həyata keçirilmişdir. Bu çaylardan biri olan Əsbehriz çayı üzərində bir neçə dəyirman da inşa edilmiş və bu qurğular vasitəsilə un istehsalı aparılmışdır.
Lakin sonrakı onilliklərdə kəndlərdən şəhərə kütləvi miqrasiyalar nəticəsində və yaşayış evlərinin inşası məqsədilə bağların məhv edilməsi prosesinə başlanılmışdır. Bu proses nəticəsində Bağmeşənin əksər bağları dağıdılmış, hazırda yalnız Əsbehriz çayı sahilində yerləşən bir neçə kiçik bağ qalmışdır ki, onlar da hal-hazırda məhv edilməkdədir. Xüsusilə 1980-ci illərin ortalarından etibarən, Təbriz şəhərinin iqlim baxımından əlverişli ərazilərindən biri olan Bağmeşə bölgəsindəki məhsuldar bağ və əkin sahələrinin böyük hissəsi bələdiyyə tərəfindən funksional təyinatı dəyişdirilərək xarici sərmayədarlara təqdim edilmişdir. Bu proses nəticəsində bölgənin cənub hissəsində yerləşən bağlar tam şəkildə məhv edilmiş, əkin sahələri və təbii bitki örtüyü ciddi şəkildə zərərə uğramış və həmin torpaqlar daşınmaz əmlak şirkətlərinə verilməklə, həmin yerdə iki nəhəng bina inşa olunmuş, sonradan bu binalar “Lalə” ticarət kompleksi və otel kimi istifadəyə verilmişdir. Bağların digər hissələrində isə çoxmərtəbəli yaşayış binaları inşa edilmişdir. Hazırda isə bölgənin əsas su mənbələrindən biri olan, Səhənd dağlarından qaynaqlanan və hər zaman axarlı olan Bağmeşə çayı sahilində genişmiqyaslı tikinti işləri davam etdirilməkdədir. Şimal-şərqi Təbrizin bu hissəsində aparılan hədsiz inşaat nəticəsində bu bölgədə nə bir bağ, nə də kənd təsərrüfatı üçün əlverişli sahə qalmışdır. Qeyd olunmalıdır ki, bu intensiv inşaat işləri Bağmeşə ərazisinin ölkənin şimal-qərb aktiv seysmik zonasında yerləşən zəlzələ qırılma xətti üzərində yerləşməsinə baxmayaraq həyata keçirilmişdir. Buna görə də, geologiya sahəsində çalışan bir çox mütəxəssis və alim bu ərazidə hər hansı yaşayış və ya çoxmərtəbəli tikilinin inşasının gələcəkdə baş verə biləcək zəlzələlər zamanı ciddi fəsadlara yol aça biləcəyini vurğulamışdır.
Hazırda Bağmeşə bölgəsinin şimal hissəsində, yəni Rüşdiyə ərazisində, Eynəli dağı yüksəkliklərinin ətəyində, bütün bu seysmik risklərə və dəfələrlə edilmiş elmi xəbərdarlıqlara baxmayaraq, çoxmərtəbəli yaşayış binalarının tikintisi davam etdirilməkdədir. Tikinti işlərinə başlamazdan öncə məsul mütəxəssislər bu ərazidə seysmik aktivlik, torpaq sürüşməsi və dağ yamaclarının çökə bilməsi riskləri barədə dəfələrlə xəbərdarlıqlar etsələr də, tikinti prosesləri daha da sürətlənmiş və bölgənin seysmik təhlükələrinə baxmayaraq aparılmağa davam edir.
Bölgələri
- Baçerağ
- Polsəngi
- Bilankuh
- Kələntər
- Həsənüçə
- Sərçeşmə
- Siyavən
- Qüllə
- Kələntərküçə
- Hacı Haşim
- Hacı Fəxr
- Mirağa
Şəhərcik
Keçmişdə bu ərazinin bəzi hissələri Barənc məhəlləsinin sakinlərinə aid olmuşdur. 1990-cı illərin əvvəllərində Bağmeşə tarixi məhəlləsinin şərq hissəsində Bağmeşə şəhərciyi adlı yeni bir yaşayış massivinin təməli qoyulmuşdur. Bu şəhərcik Təbriz şəhərinin mərkəzinə nisbətən daha təmiz iqlimə malikdir. Yay aylarında mülayim və xoş hava şəraiti ilə seçilən bölgə, qış aylarında dağlara yaxınlıq səbəbindən sərt və üşüdücü iqlim xüsusiyyətlərinə malikdir. Şəhərciyin planlaşdırılması müasir şəhərsalma prinsiplərinə əsasən sahə bölməsi sistemi üzrə aparılmışdır. Yaşayış sahələrinin ölçüləri nisbətən kiçik olsa da, strukturlaşdırma baxımından nizamlı şəkildə təşkil olunmuşdur. Hazırda Bağmeşə şəhərciyi səkkiz sahə bölməsi ayrılmışdır. Bu bölgülər aşağıdakı kimidir:
Sahə 1: Əmir Kəbir küçəsindən Səfa küçəsinin sonuna qədər olan hissə Sahə 2: Kac küçəsi və onun ətrafı Sahə 3: Kac küçəsindən Ərğəvan meydanına qədər olan ərazi Sahə 4: Ərğəvan meydanından bazarçaya qədər olan sahə Sahə 5: Bazarçadan Atlas meydanına qədər olan hissə Sahə 6: Atlas meydanından Ana meydanına və Nəsr küçəsinə qədər Sahə 7: Nəsr küçəsindən Gülşən-Raz məhəlləsinə qədər Sahə 8: Gülşən-Razdan Ustad Cəfəri küçəsinə qədər olan hissə
Bu şəhərcikdə hazırda dörd böyük meydan yerləşir:
Atlas meydanı – bu meydan əvvəllər Barənc kəndinin yerli sakinlərindən birinə məxsus olmuş və sonradan Təbriz şəhərinin 5-ci bölgə bələdiyyəsinə təhvil verilmişdir. Vənək meydanı Ərğəvan meydanı Ana (Madər) meydanı
Şəhərciyin ən məşhur və tanınan nöqtəsi isə dördüncü sahədə, Şəqayiq meydanında yerləşən taxta evdir. Bu ev memarlıq baxımından diqqətçəkici və turistik dəyərə malik bir tikilidir.
Bağmeşə şəhərciyi hazırda İranın ən böyük və ən sıx məskunlaşmış şəhərciklərindən biri, eləcə də ölkənin şimal-qərb bölgəsinin ən böyük şəhərsalma layihəsi hesab olunur.
Eyni adda bir məhəllə ƏrdƏbil şəhərində də mövcuddur. Bu məhəllə həmin şəhərin köhnə və tarixi məhəllələrindən biri hesab olunur.
Təbriz qırılma xətti
Beynəlxalq standartlara əsasən, Təbriz şəhərinin zəlzələ qırılma xətti aktiv qırılma xətlərindən biri hesab olunur. Bu qırılma xətti üzərində aparılan seysmoloji təhlillər və zəlzələlərin təkrarlanma ehtimalları, gələcəkdə bu bölgədə yenidən dağıdıcı bir zəlzələnin baş verə biləcəyini göstərir. Lakin bu zəlzələnin konkret nə zaman baş verəcəyi ilə bağlı alimlər və tədqiqatçılar arasında müxtəlif yanaşmalar və fikir ayrılıqları mövcuddur.
Bağmeşə şəhərciyini təhdid edən ən mühüm amillərdən biri də onun seysmik cəhətdən son dərəcə həssas bir bölgədə – Təbrizin şimal qırılma xətti üzərində yerləşməsidir. Bu qırılma xətti, Təbriz şəhərinin şərqində, Mərzdaran şəhərciyindən başlayaraq Bağmeşəyə qədər uzanır və oradan Eynəli dağlarının ətəkləri boyunca hərəkət edərək Acıçay çayını kəsib keçir.
İstinadlar
- Lughatnāma-yi Dehkhudā. "Bāghmīsheh". www.loghatnaameh.com. oktyabr 2009. İstifadə tarixi: 31 may 2025.
- Nāder Mīrzā, 1323
- "Maḥalla-hā-yi qadīmī-yi Tabrīz". tabriz16.blogsky.com. İstifadə tarixi: 31 may 2025.
- Khamāchī, 1398. səh. 245–248
- "Mahalle-ye Baghmisheh-ye Tabriz". melketun.ir. 2024. İstifadə tarixi: 31 may 2025.
- "Burj-sāzī dar shahrak-hā-yi Roshdīyeh, Elāhīyeh va Bāghmīsheh – Burj-sāzī bar rū-yi khaṭṭ-i marg". www.ahrabnews.com. 11 aprel 2012. 27 yanvar 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2025.
- "Shahr-sāzī va Khāna-sāzī-yi Bāghmīsheh". baghmisheh. İstifadə tarixi: 31 may 2025.
Mənbələr
- Khamāchī, Behruz, Shahr-e man Tabriz, Təbriz: Nedā-ye Shams, 1398
- Nāder Mīrzā, Tārīkh va jughrāfiyā-ye Dār al-Salṭaneh-ye Tabrīz, Tehran: Iqbal, 1323
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bagmese ve ya Bagmise mehellesi fars باغمیشه Tebriz seherinin tarixi mehellelerinden biri Mehelle Tebriz seherinin simal serqinde yerlesib simaldan Eyneli dagi etekleri cenubdan Esbehriz cayi sahili ile hemserheddir Kecmisde Fereh adlanan muasir bu mehelleden kecerek serqde Begmese qesebesine qerbde Qari korpusune ve Bagmese darvazasina qeder uzanmaqdadir Bagmese mehellesi38 04 00 sm e 46 19 59 s u H G Y OOlke IranBagmese mehellesiMesrute inqilabi dovrunde Tebriz mehellelerinin o cumleden de Bagmese mehellesinin xeritesi 1908 ci il Mehellede coxlu agac ve baglarla ehate edildiyi ucun bele adlandirilmaqdadir ve bag ile mese sozlerinin birlesmesinden yaranmisdir HaqqindaPol e Sengi Das korpu de bu mehellenin terkibinde sayilirdi Nadir Mirze Qacar bu barede yazir Pol e Sengi kicik bir bolgedir agaclar baglar ve mohtesem evlerle doludur Bu yer de Bagmeseye aiddir Eynile Sesgilan da Bagmese koyunun terkibinde sayilirdi Onun haqqinda bele qeyd edilir Bu kicik koyde yasayanlarin coxu zadeganlar ve nufuzlu sexsler idi Sesgelan Bagmisenin alt mehellelerinden biri hesab olunurdu Baglari Kecmisde Bagmese erazisi coxsayli baglara malik olmus bu mehellenin ehalisi esasen bagciliq ve ekincilikle mesgul olmusdur Bu baglarda yetisdirilen esas meyve mehsullari seherin daxili telebatini odemekle yanasi diger bolgelere de ixrac edilirdi Bu mehsullar arasinda erik albali turseng uzum alma saftali ve armud kimi meyveler xususile qeyd edilmelidir Baglarin su teminati bulaqlar caylar ve qedim kanal sistemleri vasitesile heyata kecirilmisdir Bu caylardan biri olan Esbehriz cayi uzerinde bir nece deyirman da insa edilmis ve bu qurgular vasitesile un istehsali aparilmisdir Tebrizin Bagmese mehellesinde yerlesen Rebi Residiyye Lakin sonraki onilliklerde kendlerden sehere kutlevi miqrasiyalar neticesinde ve yasayis evlerinin insasi meqsedile baglarin mehv edilmesi prosesine baslanilmisdir Bu proses neticesinde Bagmesenin ekser baglari dagidilmis hazirda yalniz Esbehriz cayi sahilinde yerlesen bir nece kicik bag qalmisdir ki onlar da hal hazirda mehv edilmekdedir Xususile 1980 ci illerin ortalarindan etibaren Tebriz seherinin iqlim baximindan elverisli erazilerinden biri olan Bagmese bolgesindeki mehsuldar bag ve ekin sahelerinin boyuk hissesi belediyye terefinden funksional teyinati deyisdirilerek xarici sermayedarlara teqdim edilmisdir Bu proses neticesinde bolgenin cenub hissesinde yerlesen baglar tam sekilde mehv edilmis ekin saheleri ve tebii bitki ortuyu ciddi sekilde zerere ugramis ve hemin torpaqlar dasinmaz emlak sirketlerine verilmekle hemin yerde iki neheng bina insa olunmus sonradan bu binalar Lale ticaret kompleksi ve otel kimi istifadeye verilmisdir Baglarin diger hisselerinde ise coxmertebeli yasayis binalari insa edilmisdir Hazirda ise bolgenin esas su menbelerinden biri olan Sehend daglarindan qaynaqlanan ve her zaman axarli olan Bagmese cayi sahilinde genismiqyasli tikinti isleri davam etdirilmekdedir Simal serqi Tebrizin bu hissesinde aparilan hedsiz insaat neticesinde bu bolgede ne bir bag ne de kend teserrufati ucun elverisli sahe qalmisdir Qeyd olunmalidir ki bu intensiv insaat isleri Bagmese erazisinin olkenin simal qerb aktiv seysmik zonasinda yerlesen zelzele qirilma xetti uzerinde yerlesmesine baxmayaraq heyata kecirilmisdir Buna gore de geologiya sahesinde calisan bir cox mutexessis ve alim bu erazide her hansi yasayis ve ya coxmertebeli tikilinin insasinin gelecekde bas vere bilecek zelzeleler zamani ciddi fesadlara yol aca bileceyini vurgulamisdir Hazirda Bagmese bolgesinin simal hissesinde yeni Rusdiye erazisinde Eyneli dagi yuksekliklerinin eteyinde butun bu seysmik risklere ve defelerle edilmis elmi xeberdarliqlara baxmayaraq coxmertebeli yasayis binalarinin tikintisi davam etdirilmekdedir Tikinti islerine baslamazdan once mesul mutexessisler bu erazide seysmik aktivlik torpaq surusmesi ve dag yamaclarinin coke bilmesi riskleri barede defelerle xeberdarliqlar etseler de tikinti prosesleri daha da suretlenmis ve bolgenin seysmik tehlukelerine baxmayaraq aparilmaga davam edir Bolgeleri Bacerag Polsengi Bilankuh Kelenter Hesenuce Sercesme Siyaven Qulle Kelenterkuce Haci Hasim Haci Fexr MiragaSehercik Kecmisde bu erazinin bezi hisseleri Barenc mehellesinin sakinlerine aid olmusdur 1990 ci illerin evvellerinde Bagmese tarixi mehellesinin serq hissesinde Bagmese seherciyi adli yeni bir yasayis massivinin temeli qoyulmusdur Bu sehercik Tebriz seherinin merkezine nisbeten daha temiz iqlime malikdir Yay aylarinda mulayim ve xos hava seraiti ile secilen bolge qis aylarinda daglara yaxinliq sebebinden sert ve usuducu iqlim xususiyyetlerine malikdir Seherciyin planlasdirilmasi muasir sehersalma prinsiplerine esasen sahe bolmesi sistemi uzre aparilmisdir Yasayis sahelerinin olculeri nisbeten kicik olsa da strukturlasdirma baximindan nizamli sekilde teskil olunmusdur Hazirda Bagmese seherciyi sekkiz sahe bolmesi ayrilmisdir Bu bolguler asagidaki kimidir Sahe 1 Emir Kebir kucesinden Sefa kucesinin sonuna qeder olan hisse Sahe 2 Kac kucesi ve onun etrafi Sahe 3 Kac kucesinden Ergevan meydanina qeder olan erazi Sahe 4 Ergevan meydanindan bazarcaya qeder olan sahe Sahe 5 Bazarcadan Atlas meydanina qeder olan hisse Sahe 6 Atlas meydanindan Ana meydanina ve Nesr kucesine qeder Sahe 7 Nesr kucesinden Gulsen Raz mehellesine qeder Sahe 8 Gulsen Razdan Ustad Ceferi kucesine qeder olan hisse Bu sehercikde hazirda dord boyuk meydan yerlesir Atlas meydani bu meydan evveller Barenc kendinin yerli sakinlerinden birine mexsus olmus ve sonradan Tebriz seherinin 5 ci bolge belediyyesine tehvil verilmisdir Venek meydani Ergevan meydani Ana Mader meydani Seherciyin en meshur ve taninan noqtesi ise dorduncu sahede Seqayiq meydaninda yerlesen taxta evdir Bu ev memarliq baximindan diqqetcekici ve turistik deyere malik bir tikilidir Bagmese seherciyi hazirda Iranin en boyuk ve en six meskunlasmis seherciklerinden biri elece de olkenin simal qerb bolgesinin en boyuk sehersalma layihesi hesab olunur Eyni adda bir mehelle ErdEbil seherinde de movcuddur Bu mehelle hemin seherin kohne ve tarixi mehellelerinden biri hesab olunur Tebriz qirilma xetti Beynelxalq standartlara esasen Tebriz seherinin zelzele qirilma xetti aktiv qirilma xetlerinden biri hesab olunur Bu qirilma xetti uzerinde aparilan seysmoloji tehliller ve zelzelelerin tekrarlanma ehtimallari gelecekde bu bolgede yeniden dagidici bir zelzelenin bas vere bileceyini gosterir Lakin bu zelzelenin konkret ne zaman bas vereceyi ile bagli alimler ve tedqiqatcilar arasinda muxtelif yanasmalar ve fikir ayriliqlari movcuddur Bagmese seherciyini tehdid eden en muhum amillerden biri de onun seysmik cehetden son derece hessas bir bolgede Tebrizin simal qirilma xetti uzerinde yerlesmesidir Bu qirilma xetti Tebriz seherinin serqinde Merzdaran seherciyinden baslayaraq Bagmeseye qeder uzanir ve oradan Eyneli daglarinin etekleri boyunca hereket ederek Acicay cayini kesib kecir IstinadlarLughatnama yi Dehkhuda Baghmisheh www loghatnaameh com oktyabr 2009 Istifade tarixi 31 may 2025 Nader Mirza 1323 Maḥalla ha yi qadimi yi Tabriz tabriz16 blogsky com Istifade tarixi 31 may 2025 Khamachi 1398 seh 245 248 Mahalle ye Baghmisheh ye Tabriz melketun ir 2024 Istifade tarixi 31 may 2025 Burj sazi dar shahrak ha yi Roshdiyeh Elahiyeh va Baghmisheh Burj sazi bar ru yi khaṭṭ i marg www ahrabnews com 11 aprel 2012 27 yanvar 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 31 may 2025 Shahr sazi va Khana sazi yi Baghmisheh baghmisheh Istifade tarixi 31 may 2025 MenbelerKhamachi Behruz Shahr e man Tabriz Tebriz Neda ye Shams 1398 Nader Mirza Tarikh va jughrafiya ye Dar al Salṭaneh ye Tabriz Tehran Iqbal 1323