fbpx
Wikipedia

Bəydili (Biləsuvar)

Avqust 06, 2021

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Bəydili.

Bəydili — Azərbaycan Respublikasının Biləsuvar rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Bəydili kəndi rayonun şimal-qərb istiqamətində yerləşir. Bəydili inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəlik rayonun Xırmandalı, Əliabad, Zəhmətabad, Əsgərabad kəndləri və Biləsuvar şəhəri ilə sərhəddir. İnzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəlikdə 1391 təsərrüfat, 6110 nəfər əhali yaşayır. Nümayəndəlik üzrə 1 tam orta məktəb, 1 müasir tələblərə cavab verən həkim ambulatoriyası, 1 Mədəniyyət evi, 1 kitabxana və 1 poçt şöbəsi fəaliyyət göstərir.[Mənbə göstərin]

Bəydili
39°28′14″ şm. e. 48°34′06″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Rayon Biləsuvar rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 6002 (2011) nəfər
Xəritəni göstər/gizlə
Bəydili

Tarixi

Kəndin adı Oğuzların 24 boyundan biri olmuş Bəydili tayfasından gəlir. Tarixi mənbələr sübut edir ki, bu kəndin adı Şahsevən tayfalarından gəlir. Belə ki, Şahsevən tayfalarından birinin adı Bəydili olub və bu tayfa indiki Türkiyə ərazisindən XVI əsrdə Ərdəbil bölgəsinə gəlib yerləşiblər. Digər Şahsevən tayfaları kimi onlar qışı Muğan düzündə, yayı isə Savalan dağı ətəklərində keçirməklə köçəri həyat sürüblər. XIX əsrin sonlarında İran ilə sərhəddə köçəri Şahsevən tayfalarının hərəkətlərin izləmək üçün Biləsuvara göndərilən Ogranoviç yazır ki, Şahsevənlərin ilk əcdadı sayılan Yunsur Paşanın 16-cı əsrdə 6 oğlundan biri olan Sarxan bəyin oğullarından birinin adı Bəydili idi. Radde isə yazır ki, Muğan ərazisinə Anadoludan köçüb gələn Bəydili tayfası digər İnallu tayfası kimi ayrıca bir tayfa olub və Yunsur Paşa ilə bərabər Muğan və Ərdəbil arasında məskunlaşıblar. Bəydili və İnallu tayfaları bu mənada Yunsur Paşa ilə buralara Türkiyədən köçüb gəlmədirlər. Onların bu oymaqları olub.

- Qurd bəyin qrupu : Talışmikayılli, Xələfli, Muğanlı, Udulu, Moradlı, Zərgər və s.

- İnallu: Pir-Evatlu, Kələş, Kor-Abbaslu, Geyikli, Yurtçi, Dursun-Xocalu.

-Bəydili : Acirli, Hacı-Xocalu, Yeddi-Oymaq, Ərəbli, Çaxırlu, Qubadlu.

Şahsevən tayfa ittifaqının və ya konfederasiyasının banisi sayıla biləcək Yunsur paşa isə 3300 çadırla Anadolu ərazisindən gəlib Muğan ilə Ərdəbil-Savalan dağı arasında özünə yurd salıb. 6 oğlu sonrakı əsrlərdə tayfa ittifaqının müxtəlif klanlarının əcdadları sayılır : Qoja, BandAli, Polat, Damirçi, Sarixan, NovruzAli. Onların hərəsinə aid tayfalar bunlardır.

- Qocabəyli : Muradlı, Udulu, Xələfli

- Bəndəlibəyli : Əlibababəyli, Bəybağlı, Xələfli

- Polatlı : Şeyxli, Əbubəyli, Qozatlı, Yurtçi, Dursun Xocalı, Təkle, Yekəli

-Dəmirçi : İnallu, Hacı Xocalı, Ərəbli

-Sarxanbəyli : Əcirli, Milli Xələfli, Balabəyli, Bəydili, Homunlu, Zərgər.

- Novruz Əli Bəyli : Geyikli, Pirevlatlı

Göründüyü kimi, müxtəlif tarixçilər Şahsevən tayfalarından biri olan Bəydililərin mənşeyi haqqında fərqli mülahizələr irəli sürürlər. Ancaq mənbələr nə qədər fərqli olsa da onların Şahsevən tayfaları kimi Anadoludan gəlməsi danılmazdır.Belə ki, 24 oğuz tayfasından birinin adı olan Bəydili Suriya və Anadoluda yaşayıblar. Onlar Səfəvilər dövlətinin qurulmasında və onun idarəsində rol oynamış Şamlu tayfaları içərisindən bəzi görkəmli şəxsiyətlərinə görə seçiliblər.

Coğrafiyası və iqlimi

Bəydili kəndi Biləsuvar rayonunun mərkəzinə ən yaxin olan kənddir. Mərkəzlə kənd arasında məsafə 1.6 km-dir. Rayon mərkəzi ilə kəndi Əzizbəyov adına kanal ayırır. Kənd ərazisindən 2 tranzit yol keçir. Kənd 2 su hövzəsinin sahilində yerləşir. Bunlar Azərbaycanın ən iri suvarma kanallarından olan Əzizbəyov kanalı və cənub zonasının ən uzun çayı olan Bolqaraydır. Əzizbəyov kanalının Bəydili üçün əvəzolunmaz rolu vardır. Belə ki, kəndin əhalisinin su ilə təmin olunması və suvarma məqsədilə bu kanaldan istifadə olunur. Bolqarçay isə kənd üçün elə də mühüm rol oynamır. Kəndi iqtisadi-sosial baxımdan 2 yerə ayırmaq olar: şərq və qərb. Əsasən yeni məskunlaşılmış qərb hissədə bir sıra sosial problemlər özünü göstərir. Bunlardan ən əsası su problemidir.

Kəndin iqlimi mürəkkəbdir. Kənd Aralıq dəniz iqlim tipli suptropik qışı quraq keçən yarımsəhra və quruçöl iqlim tipində yerləşir. Bəydili kəndinin qərb hissəsində şərqə nəzərən kontinentallıq hiss olunur. Şərq hissəsinin nisbətən mülayim olması Sıx bitki örtüyü və su hövzələrindən gələn rütubətli hava kütlələridir. Bəydilinin şərq hissəsində digər ərazilərdən öz iqliminə görə seçilən bir ərazi yerləşir. Bu ərazinin iqlimi Aralıq dəniz iqliminə yaxındır. Ərazidə orta illik tempratur 5-37 C-dir. Bəzən tempratur 40 və ondan yuxarıda və 0 və ondan aşağıda ola bilir. İllik amplituda 35C-dir.

Bəydili kəndi ərazisində bir sıra torpaq tipləri vardır. Qərbdə əsasən şoran, şərqdə isə allüvial çəmən, şabalıdı, boz torpaqlar yayılmışdır. Torpaqlar öz məhsuldarlığı ilə fərqlənir. Kənd ərazisində uca çinarlar, ağ, qara və xar tut ağacları, qovaq, akasiya, fındıq, qoz, gilas, alma, üzüm, nar, armud, heyva, gavalı və digər meyvə ağacları geniş yayılmışdır. Ərazi istənilən quru suptropik bitkilər becərməyə qadirdir. İri ağaclarla yanaşı kənd ərazisində bir sıra kol bitkiləri və həmçinin estetik bitkilər geniş yayılmışdır. Bunlardan ən əsası balqabaqdır.

Bəydili kəndinin relyefi sadədir. Kənd ərazisi mil düzündə yerləşir və Kür çökəkliyi sinklinoriyumuna daxildir. Ərazinin səthi hamardır, lakin şərq hissəsində Bolqarçayın yan və dib eroziyası nətisəsində formalşan kiçik Bəydili təpəliyi yerləşir.[Mənbə göstərin]

Əhalisi

Kəndin əhalisi 6.002 (oktyabr 2011) nəfərdir. Kənddə yaşayan əhali arasında əsasən gənclər üstünlük təşkil edir. Əhalinin boyük bir qismi kənd təsərrüfatı ilə məşğuldur. Bir qədər qədimdən məskunlaşılmış şərq hissədə isə sosial problemlər azdır. Buradakı əhalinin əksəriyyəti xidmət sahələrində çalışır, kənd təsərrüfatı tənəzzülə uğramaqdadır.[Mənbə göstərin]

Tanınmışları

İstinadlar

  1. TAPPER, Richard. Frontier nomads of Iran: a political and social history of the Shahsevan. Cambridge University Press, 1997.p59
  2. TAPPER, Richard. Frontier nomads of Iran: a political and social history of the Shahsevan. Cambridge University Press, 1997. p.61
   Biləsuvar rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
   Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Avqust 06, 2021
bəydili, biləsuvar, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, adın, d. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Bu adin diger istifade formalari ucun bax Beydili Beydili Azerbaycan Respublikasinin Bilesuvar rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Beydili kendi rayonun simal qerb istiqametinde yerlesir Beydili inzibati erazi dairesi uzre numayendelik rayonun Xirmandali Eliabad Zehmetabad Esgerabad kendleri ve Bilesuvar seheri ile serheddir Inzibati erazi dairesi uzre numayendelikde 1391 teserrufat 6110 nefer ehali yasayir Numayendelik uzre 1 tam orta mekteb 1 muasir teleblere cavab veren hekim ambulatoriyasi 1 Medeniyyet evi 1 kitabxana ve 1 poct sobesi fealiyyet gosterir Menbe gosterin Beydili39 28 14 sm e 48 34 06 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanRayon Bilesuvar rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 6002 2011 neferXeriteni goster gizle Beydili Mundericat 1 Tarixi 2 Cografiyasi ve iqlimi 3 Ehalisi 3 1 Taninmislari 4 IstinadlarTarixi RedakteKendin adi Oguzlarin 24 boyundan biri olmus Beydili tayfasindan gelir Tarixi menbeler subut edir ki bu kendin adi Sahseven tayfalarindan gelir Bele ki Sahseven tayfalarindan birinin adi Beydili olub ve bu tayfa indiki Turkiye erazisinden XVI esrde Erdebil bolgesine gelib yerlesibler Diger Sahseven tayfalari kimi onlar qisi Mugan duzunde yayi ise Savalan dagi eteklerinde kecirmekle koceri heyat surubler XIX esrin sonlarinda Iran ile serhedde koceri Sahseven tayfalarinin hereketlerin izlemek ucun Bilesuvara gonderilen Ogranovic yazir ki Sahsevenlerin ilk ecdadi sayilan Yunsur Pasanin 16 ci esrde 6 oglundan biri olan Sarxan beyin ogullarindan birinin adi Beydili idi 1 Radde ise yazir ki Mugan erazisine Anadoludan kocub gelen Beydili tayfasi diger Inallu tayfasi kimi ayrica bir tayfa olub ve Yunsur Pasa ile beraber Mugan ve Erdebil arasinda meskunlasiblar Beydili ve Inallu tayfalari bu menada Yunsur Pasa ile buralara Turkiyeden kocub gelmedirler Onlarin bu oymaqlari olub Qurd beyin qrupu Talismikayilli Xelefli Muganli Udulu Moradli Zerger ve s Inallu Pir Evatlu Keles Kor Abbaslu Geyikli Yurtci Dursun Xocalu Beydili Acirli Haci Xocalu Yeddi Oymaq Erebli Caxirlu Qubadlu 2 Sahseven tayfa ittifaqinin ve ya konfederasiyasinin banisi sayila bilecek Yunsur pasa ise 3300 cadirla Anadolu erazisinden gelib Mugan ile Erdebil Savalan dagi arasinda ozune yurd salib 6 oglu sonraki esrlerde tayfa ittifaqinin muxtelif klanlarinin ecdadlari sayilir Qoja BandAli Polat Damirci Sarixan NovruzAli Onlarin heresine aid tayfalar bunlardir Qocabeyli Muradli Udulu Xelefli Bendelibeyli Elibababeyli Beybagli Xelefli Polatli Seyxli Ebubeyli Qozatli Yurtci Dursun Xocali Tekle Yekeli Demirci Inallu Haci Xocali Erebli Sarxanbeyli Ecirli Milli Xelefli Balabeyli Beydili Homunlu Zerger Novruz Eli Beyli Geyikli PirevlatliGorunduyu kimi muxtelif tarixciler Sahseven tayfalarindan biri olan Beydililerin menseyi haqqinda ferqli mulahizeler ireli sururler Ancaq menbeler ne qeder ferqli olsa da onlarin Sahseven tayfalari kimi Anadoludan gelmesi danilmazdir Bele ki 24 oguz tayfasindan birinin adi olan Beydili Suriya ve Anadoluda yasayiblar Onlar Sefeviler dovletinin qurulmasinda ve onun idaresinde rol oynamis Samlu tayfalari icerisinden bezi gorkemli sexsiyetlerine gore secilibler Cografiyasi ve iqlimi RedakteBeydili kendi Bilesuvar rayonunun merkezine en yaxin olan kenddir Merkezle kend arasinda mesafe 1 6 km dir Rayon merkezi ile kendi Ezizbeyov adina kanal ayirir Kend erazisinden 2 tranzit yol kecir Kend 2 su hovzesinin sahilinde yerlesir Bunlar Azerbaycanin en iri suvarma kanallarindan olan Ezizbeyov kanali ve cenub zonasinin en uzun cayi olan Bolqaraydir Ezizbeyov kanalinin Beydili ucun evezolunmaz rolu vardir Bele ki kendin ehalisinin su ile temin olunmasi ve suvarma meqsedile bu kanaldan istifade olunur Bolqarcay ise kend ucun ele de muhum rol oynamir Kendi iqtisadi sosial baximdan 2 yere ayirmaq olar serq ve qerb Esasen yeni meskunlasilmis qerb hissede bir sira sosial problemler ozunu gosterir Bunlardan en esasi su problemidir Kendin iqlimi murekkebdir Kend Araliq deniz iqlim tipli suptropik qisi quraq kecen yarimsehra ve qurucol iqlim tipinde yerlesir Beydili kendinin qerb hissesinde serqe nezeren kontinentalliq hiss olunur Serq hissesinin nisbeten mulayim olmasi Six bitki ortuyu ve su hovzelerinden gelen rutubetli hava kutleleridir Beydilinin serq hissesinde diger erazilerden oz iqlimine gore secilen bir erazi yerlesir Bu erazinin iqlimi Araliq deniz iqlimine yaxindir Erazide orta illik tempratur 5 37 C dir Bezen tempratur 40 ve ondan yuxarida ve 0 ve ondan asagida ola bilir Illik amplituda 35C dir Beydili kendi erazisinde bir sira torpaq tipleri vardir Qerbde esasen soran serqde ise alluvial cemen sabalidi boz torpaqlar yayilmisdir Torpaqlar oz mehsuldarligi ile ferqlenir Kend erazisinde uca cinarlar ag qara ve xar tut agaclari qovaq akasiya findiq qoz gilas alma uzum nar armud heyva gavali ve diger meyve agaclari genis yayilmisdir Erazi istenilen quru suptropik bitkiler becermeye qadirdir Iri agaclarla yanasi kend erazisinde bir sira kol bitkileri ve hemcinin estetik bitkiler genis yayilmisdir Bunlardan en esasi balqabaqdir Beydili kendinin relyefi sadedir Kend erazisi mil duzunde yerlesir ve Kur cokekliyi sinklinoriyumuna daxildir Erazinin sethi hamardir lakin serq hissesinde Bolqarcayin yan ve dib eroziyasi netisesinde formalsan kicik Beydili tepeliyi yerlesir Menbe gosterin Ehalisi RedakteKendin ehalisi 6 002 oktyabr 2011 neferdir Kendde yasayan ehali arasinda esasen gencler ustunluk teskil edir Ehalinin boyuk bir qismi kend teserrufati ile mesguldur Bir qeder qedimden meskunlasilmis serq hissede ise sosial problemler azdir Buradaki ehalinin ekseriyyeti xidmet sahelerinde calisir kend teserrufati tenezzule ugramaqdadir Menbe gosterin Taninmislari Redakte Seyfeddin Rzasoy AMEA nin Folklor Institutu Mifologiya sobesinin mudiriIstinadlar Redakte TAPPER Richard Frontier nomads of Iran a political and social history of the Shahsevan Cambridge University Press 1997 p59 TAPPER Richard Frontier nomads of Iran a political and social history of the Shahsevan Cambridge University Press 1997 p 61 http bilesuvar ih gov az news 40 html Bilesuvar rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Beydili Bilesuvar amp oldid 6032735, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.