Bəni Qeynuqa qəzvəsi (ərəb.غزوة بني قينقاع) — Hz.MəhəmmədləMədinə Yəhudiləri arasındadkı ilk silahlı toqquşmadır. Bu müharibə Bəni Qeynuqanın təslim olub sürgün edilməsi ilə nəticələndi.
Bəni Qeynuqa qəbiləsi Hz. Peyğəmbərin dövründə Mədinədə yaşayan yəhudi qəbilələrindən biri idi. Bəzi tarixçilər isə onların Yəhudi olmalarına şübhə ilə şübhə ilə yanaşmış və onların Hz. Yəqubun qardaşı İyusun (Ədvam) nəslindən olduğunu qeyd edirlər. Bəni Qeynuqa qəbiləsinin adları və adət-ənənələrinin ərəb adları və adət-ənənələri ilə oxşarlıqları olduğu kimi, onların Yəhudi mənşəli olduqlarına dair etibarlı bir dəlil yoxdur. Bəni Qeynuqanın daimi məskunlaşdığı yer və Mədinəyə nə zaman hicrət etdikləri dəqiq bilinmir. Yəhudi qəbilələri bir müddət Mədinədə hakimiyyəti əldə saxladıqdan sonra üstünlük Ərəb qəbiləsi nolan Bəni Qeylə qəbiləsinə keçdi. Bəni Qeynuqa digər Ərəb qəbilələri ilə müttəfiq olmağa məcbur oldu. digər qəbilələrin Övs qəbiləsi ilə müttəfiq olduqları halda Bəni Qeynuqa Xəzrəc qəbiləsi ilə müttəfiq oldu. Amma Cavad Ali onların da Övs qəbiləsi ilə müttəfiq olduqlarını yazır. Tarixi mənbələrdə qeyd olunduğuna görə Bəni Qeynuqa və digər Yəhudi qəbilələri (Bəni Qureyzə və Bəni Nadir qəzvəsi) ilə rəqabətdə idilər və hətta bəzən öz aralarında müharibələr də olurdu. Bəni Qeynuqa Mədinənin Cənub-Qərbində yaşayır və özlərinin məşhur qala və bazarları var idi. Onların Mədinənin mərkəzində məskunlaşmaları məlumatı da yanlışdır. Digər Yəhudi qəbilələrindən fərqli olaraq onların əkin sahələri və xurma bağlarlı yox idi. Bəni Qeynuqa qəbiləsinin əsas peşələri çilingərlik,pinəçilik və zərgərlik idi.
Döyüşün səbəbləri
Hz. Peyğəmbər Mədinəyə hicrət etdikdən sonra Yəhudi qəbilələri ilə Müsəlmanların əleyhinə olan hər hansı bir hərəkata dəstək olmadıqları təqdirdə Mədinədə yaşaya biləcəkləri şərti ilə sülh müqaviləsi bağladı. Həmin sülh müqaviləsini pozan ilk Yəhudi qəbiləsi Bəni Qeynuqa oldu. Tarixçilər bu savaşın başlanmasına səbəb olaraq bu üç məsələni əsasə göstərirlər:
Hz. Peyğəmbər Bədr qəzvəsindən qayıtdıqdan sonra Bəni Qeynuqanı bazarda bir yerə yığıb onları Qureyşin məğlubiyyətində nəticə çıxarıb İslama dəvət etdi; Onlar isə cavab olaraq biz cəngavərik və bizi Qureyşlilər kimi məğlub edə bilməzsən dedilər.
Müsəlman bir qadın süt satmaq və ya zinət əşyası almaq üçün Bəni Qeynuqa bazarına getdi və Yəhudi bir zərgər onu təhqir və məsğərə etdi. Bir Müsəlman da qadını müdafiə edərək həmin Yəhudini öldürdü və elə orada da digər Yəhudilər həmin Müsəlmanı qətl etdilər. Xəbər Hz. Peyğəmbərə çatdı və müharibə hazırlığına başlandı.
Ənfal surəsinin 58-ci ayəsi nazil olduqda Hz. Peyğəmbər Bəni Qeynuqanın müharibə hazırlığından şübhələnərək onların üzərinə qoşun göndərdi.
İbn İshaq hər üç səbəbi ayrı-ayrılıqda nəql edir. Amma qeyd olunan ayənin əvəzinə başqa ayələri qeyd edir. Vaqidi ilk iki səbəbi birlikdə nəql edir, İbn Səd isə yanlız üçüncünü qeyd edir. Təbəri birinci və üçüncünü birlikdə nəql edir və Yəhudilər Hz. Peyğəmbərin təklifini qəbul etmədikdən sonra bu ayə nazil olduğunu qeyd edir. Bəzi mənbələr isə Bədr döyüşündən sonra yəhudilərin sülhü pozaraq üsyan etmələrindən bəhs edirlər amma onun (sülhü pozma səbəbləri) səbəblərini qeyd etmirlər. Watt isə İslam əleyhinə bəzi hərəkatların olduğunu yazır və Yəhudilərin də onları təşviq etdiklərini ehtimal edir.
Döyüşün baş verdiyi tarix
Döyüşün tarixi ilə əlaqədar müxtəlif məlumatların olması onun dəqiq vaxtını təyin etməkdə çətinliklər yaradır. Bir çox mənbələr döyüşün hicrətin ikinci ili Şəvval ayının onbeşi şənbə günü başladığını və həmin il Zilqədə ayının biri sona çatdığını qeyd edirlər. Başqa bir mənbədə qeyd olunur ki, Hz.Peyğəmbər Bəni Qeynuqa üzərində qələbə çalıb Mədinəyə qayıddıqda qurban bayramı (Zilhiccə ayının onu) idi və ilk dəfə camaatla bayram namazı qıldı. Təbəri başqa bir rəvayətdə İbn İshaqdan belə nəql edir ki, Hz. Peyöəmbər Bədr döyüşündən sonra Şəvval (əvvələri istisna olmaqla) və Zilqədə aylarını Mədinədə olub. Başqa bir rəvayətə görə isə hicrətin üçüncü ili Səfər ayında baş vermişdir. Hətta bəzi mənbələr Bəni Nadir və Bəni Qeynuqa qəzvələrinin eyni tarixdə baş verdiyini qeyd edir.
Döyüş və onun nəticələri
Yəhudilər müsəlmanlar tərəfindən mühasirəyə alındılar və 15 gündən sonra sürgün edildilər. Hz. Peyğəmbər ilk olaraq kişilərin boynunun vurulmasını, qadın və uşaqların isə əsir götürülməsini əmr etsə də sonradan qərarını dəyişib onları Şam şəhəri yaxınlığındakı İzraat bölgəsinə sürgün etdi.
Bələminin yazdığına əsasən Hz. Peyğəmbər onları sürgün etməklə yanaşı hasarlarını da sökdü. Yəhudilərdən bəziləri İslamı qəbul edərək Mədinədə qaldılar, necə ki Hicri-qəməri tarixinin 9-cu ilində Abdullah ibn Ubanın dəfnində Bəni Qeynuqa qəbiləsindən bir neçə nəfər iştirak edirdi. Abdullah ibn Salamın da İslamı qəbul edənlər arasında olması xəbəri yalandır. Çünki bir rəvayətə görə Hicrətdən əvvəl Mədinəyə, bir rəvayətə görə isə Hicrətdən sonra müsəlman olmuşdur.
Bir ehtimala görə Səd ibn Məazın bu döyüşdə vəzifəsi digər Yəhudilərin döyüşə qoşulmalarının qarşısını almaq idi. Hz. Peyğəmbərin ağ bayrağı Həmzə ibn Əbdülmüttəlibdə idi. Əbu Lübabə ibn əl-Munzir Əmri də Hz. Peyğəmbərin vəkili olafaq mədinədə qalmışdı. Munzir ibn Qudamə Səlma onları əsir etməyə və Məhəmməd ibn Məsləmə də onların mallarını toplamağa məsul oldu.
Mənbələrin çoxu Bəni Qeynuqa qəbiləsinin kişilərinin 700 nəfər olduğunu qeyd edir, amma əldə olunan qənimətlərə baxdıqda bu rəqəmin şişirdilmiş olduğu aydın olur və "Ət-Tənbih və və əl-Əşraf" əsərinin müəllifinin qeyd etdiyi 400 nəfər həqiqətə daha yaxındır.
Bəni Qynuqa qəbiləsinin övlad və qadınları əsirlikdən azad edilərək özlərinə qaytarıldı, amma mülkləri qənimət olaraq götürüldü. Vaqidinin Rəbi ibn Səbrənin atasından nəql etdiyi rəvayət əsasən onlar ailələrini aparmaq üçün dəvə götürmüşdülər. Hz. Peyğəmbər Bəni Qeynuqa qəbiləsinə şəhəri tərk etmək üçün 3 sutqa möhlət verdi və Übadə ibn Samiti də onlara nəzarət etməklə görəvləndirdi.
Bəni Qeynuqa oğullarının müttəfiqqlərin rolu
Bəni Qeynuqa oğullarının ərəb müttəfiqlərinin bu döyüşdəki rolu diqqətə layiqdir. Ubadə ibn Samit və Abdullah ibn Ubey ibn Səlul Xəzrəc qəbiləsinin iki önəmli şəxslərindən idi. Sadiq Müsəlmanlardan olan Ubadə Bəni Qeynuqa qəbiləsinin əhdi pozduqlarına görə onlara verdiyi dəstəyi geri çəkdi və Hz. Məhəmmədin yanına gedərək onlardan himayət etmədiyini bildirdi. Münafiqlərin lideri olan Abdullah ibn Ubəy isə bu hadisədə ikili oynadı. Bir tərəfdən Yəhudiləri iğtişaş törətməyə təşviq edərkən digər tərəfdən isə onlara qoşulmadı. Onların əsir edilməsindən sonra Abdullah ibn Ubəy onların canının bağışlamasını Hz. Peyğəmbərdən xahiş etdi. Bu istəyində çox israr etdiyinə görə Hz. Peyğəmbər onu və Yəhudiləri lənətləyərək sürgün edilmələrinə qərar verdi.
Qənimətlər
Hz. Peyğəmbər qənimətləri səhabələri arasında böldü və ilk dəfə olaraq onun xumsunu aldı. Həmçinin "Səfvul-Ğənaim" adı ilə üç Kaman, iki zireh,üç qılıc və üç nizə seçdi, və iki zirehi də Məhəmməd ibn Məsləmə və Səd ibn Məaza verdi.
دایرة المعارف اسلام، چاپ دوم، ذیل «عبداللّه بن سلام» / Dairatul məarifi İslam, ikinci çap, "Abdullah ibn Salm" kəlməsi
Watt,s.210
طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۳، ص۱۳۶۲ / Təbəri,Tarix əl rusul və əl Muluk,c.3,s.1362
واقدی، کتاب المغازی، ج۳، ص۱۳۰ / Vaqidi,Kitab əL məğazi,c.3,s.130
واقدی، کتاب المغازی، ج۲، ص۳۳ /Vaqidi,Kitab əL məğazi,c.2,s.33
ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۳۰ / İbn Səd,Ət-Təbəqat əl-Kubra,c.2,s.30
مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۶ / Məsudi,Ət-Tənbih və və əl-Əşraf,s.206
واقدی، کتاب المغازی، ج۲، ص۱۳۰ / Vaqidi,Kitab əl-Məğazi,c.2,s.130
ابن اسحاق، سیرت رسول اللّه، ج۲، ص۵۶۳ \ İbn İshaq,Sirətur-Rəsulullah,c.2,s.563
واقدی، کتاب المغازی، ج۱، ص۱۲۹ \ Vaqidi,Kitab əl-Məğazi,c.1,s.129
طبری، تاریخ الرسل و الملوک، ج۳، ص۱۳۶۲؛ مسعودی، التنبیه و الاشراف، ص۲۰۷ \ Təbəri,Tərixur-Rusul və əl-Muluk,c.3,s.1362; Məsudi,Ət-Tənbih və əl- Əşraf,s.207
واقدی، کتاب المغازی، ج۱، ص۱۲۹ \ Vaqidi, Kİtabul-Məğazi,c.1,s.129
Avqust 12, 2021
bəni, qeynuqanın, mühasirəsi, bəni, qeynuqa, qəzvəsi, ərəb, غزوة, بني, قينقاع, məhəmmədlə, mədinə, yəhudiləri, arasındadkı, silahlı, toqquşmadır, müharibə, bəni, qeynuqanın, təslim, olub, sürgün, edilməsi, ilə, nəticələndi, tarix, yeri, mədinə, nəticəsi, təsli. Beni Qeynuqa qezvesi ereb غزوة بني قينقاع Hz Mehemmedle Medine Yehudileri arasindadki ilk silahli toqqusmadir Bu muharibe Beni Qeynuqanin teslim olub surgun edilmesi ile neticelendi Beni Qeynuqanin muhasiresiTarix 624 1 2 Yeri Medine 3 Neticesi Beni Qeynuqanin muhasiresi ve teslim olmasiMunaqise terefleriMekke Muselmanlari Medine yehudilerinden olan Beni Qeynuqa qebilesi Komandan lar Mehemmed bilinmirTereflerin quvvesibilinmir 700 2 209 10 Mundericat 1 Beni Qeynuqanin bioqrafiyasi 2 Doyusun sebebleri 3 Doyusun bas verdiyi tarix 4 Doyus ve onun neticeleri 5 Beni Qeynuqa ogullarinin muttefiqqlerin rolu 6 Qenimetler 7 Hemcinin bax 8 Edebiyyat 9 Xarici kecidler 10 IstinadlarBeni Qeynuqanin bioqrafiyasi RedakteBeni Qeynuqa qebilesi Hz Peygemberin dovrunde Medinede yasayan yehudi qebilelerinden biri idi Bezi tarixciler ise onlarin Yehudi olmalarina subhe ile subhe ile yanasmis ve onlarin Hz Yequbun qardasi Iyusun Edvam neslinden oldugunu qeyd edirler 4 Beni Qeynuqa qebilesinin adlari ve adet enenelerinin ereb adlari ve adet eneneleri ile oxsarliqlari oldugu kimi 5 onlarin Yehudi menseli olduqlarina dair etibarli bir delil yoxdur Beni Qeynuqanin daimi meskunlasdigi yer ve Medineye ne zaman hicret etdikleri deqiq bilinmir Yehudi qebileleri bir muddet Medinede hakimiyyeti elde saxladiqdan sonra ustunluk Ereb qebilesi nolan Beni Qeyle qebilesine kecdi Beni Qeynuqa diger Ereb qebileleri ile muttefiq olmaga mecbur oldu diger qebilelerin Ovs qebilesi ile muttefiq olduqlari halda Beni Qeynuqa Xezrec qebilesi ile muttefiq oldu 6 Amma Cavad Ali onlarin da Ovs qebilesi ile muttefiq olduqlarini yazir 7 Tarixi menbelerde qeyd olunduguna gore Beni Qeynuqa ve diger Yehudi qebileleri Beni Qureyze ve Beni Nadir qezvesi ile reqabetde idiler ve hetta bezen oz aralarinda muharibeler de olurdu 8 Beni Qeynuqa Medinenin Cenub Qerbinde yasayir ve ozlerinin meshur qala ve bazarlari var idi 9 Onlarin Medinenin merkezinde meskunlasmalari melumati da yanlisdir 10 Diger Yehudi qebilelerinden ferqli olaraq onlarin ekin saheleri ve xurma baglarli yox idi Beni Qeynuqa qebilesinin esas peseleri cilingerlik pinecilik ve zergerlik idi 11 Doyusun sebebleri RedakteHz Peygember Medineye hicret etdikden sonra Yehudi qebileleri ile Muselmanlarin eleyhine olan her hansi bir herekata destek olmadiqlari teqdirde Medinede yasaya bilecekleri serti ile sulh muqavilesi bagladi Hemin sulh muqavilesini pozan ilk Yehudi qebilesi Beni Qeynuqa oldu 12 Tarixciler bu savasin baslanmasina sebeb olaraq bu uc meseleni esase gosterirler Hz Peygember Bedr qezvesinden qayitdiqdan sonra Beni Qeynuqani bazarda bir yere yigib onlari Qureysin meglubiyyetinde netice cixarib Islama devet etdi Onlar ise cavab olaraq biz cengaverik ve bizi Qureysliler kimi meglub ede bilmezsen dediler Muselman bir qadin sut satmaq 13 ve ya zinet esyasi almaq 14 ucun Beni Qeynuqa bazarina getdi ve Yehudi bir zerger onu tehqir ve mesgere etdi Bir Muselman da qadini mudafie ederek hemin Yehudini oldurdu ve ele orada da diger Yehudiler hemin Muselmani qetl etdiler Xeber Hz Peygembere catdi ve muharibe hazirligina baslandi Enfal suresinin 58 ci ayesi nazil olduqda Hz Peygember Beni Qeynuqanin muharibe hazirligindan subhelenerek onlarin uzerine qosun gonderdi Ibn Ishaq her uc sebebi ayri ayriliqda neql edir Amma qeyd olunan ayenin evezine basqa ayeleri 15 qeyd edir Vaqidi ilk iki sebebi birlikde neql edir Ibn Sed ise yanliz ucuncunu qeyd edir Teberi birinci ve ucuncunu birlikde neql edir ve Yehudiler Hz Peygemberin teklifini qebul etmedikden sonra bu aye nazil oldugunu qeyd edir Bezi menbeler ise Bedr doyusunden sonra yehudilerin sulhu pozaraq usyan etmelerinden behs edirler amma onun sulhu pozma sebebleri sebeblerini qeyd etmirler 16 Watt 17 ise Islam eleyhine bezi herekatlarin oldugunu yazir ve Yehudilerin de onlari tesviq etdiklerini ehtimal edir Doyusun bas verdiyi tarix RedakteDoyusun tarixi ile elaqedar muxtelif melumatlarin olmasi onun deqiq vaxtini teyin etmekde cetinlikler yaradir Bir cox menbeler doyusun hicretin ikinci ili Sevval ayinin onbesi senbe gunu basladigini ve hemin il Zilqede ayinin biri sona catdigini qeyd edirler 18 Basqa bir menbede qeyd olunur ki Hz Peygember Beni Qeynuqa uzerinde qelebe calib Medineye qayiddiqda qurban bayrami Zilhicce ayinin onu idi ve ilk defe camaatla bayram namazi qildi 19 Teberi basqa bir revayetde Ibn Ishaqdan bele neql edir ki Hz Peyoember Bedr doyusunden sonra Sevval evveleri istisna olmaqla ve Zilqede aylarini Medinede olub 20 Basqa bir revayete gore ise hicretin ucuncu ili Sefer ayinda bas vermisdir 21 Hetta bezi menbeler Beni Nadir ve Beni Qeynuqa qezvelerinin eyni tarixde bas verdiyini qeyd edir 22 Doyus ve onun neticeleri RedakteYehudiler muselmanlar terefinden muhasireye alindilar ve 15 gunden sonra surgun edildiler Hz Peygember ilk olaraq kisilerin boynunun vurulmasini qadin ve usaqlarin ise esir goturulmesini emr etse de sonradan qerarini deyisib onlari Sam seheri yaxinligindaki Izraat bolgesine surgun etdi Beleminin yazdigina esasen 23 Hz Peygember onlari surgun etmekle yanasi hasarlarini da sokdu Yehudilerden bezileri Islami qebul ederek Medinede qaldilar nece ki Hicri qemeri tarixinin 9 cu ilinde Abdullah ibn Ubanin defninde Beni Qeynuqa qebilesinden bir nece nefer istirak edirdi 24 Abdullah ibn Salamin da Islami qebul edenler arasinda olmasi xeberi yalandir 25 Cunki bir revayete gore Hicretden evvel Medineye bir revayete gore ise Hicretden sonra muselman olmusdur 26 Bir ehtimala gore Sed ibn Meazin bu doyusde vezifesi diger Yehudilerin doyuse qosulmalarinin qarsisini almaq idi 27 Hz Peygemberin ag bayragi Hemze ibn Ebdulmuttelibde idi 28 Ebu Lubabe ibn el Munzir Emri de Hz Peygemberin vekili olafaq medinede qalmisdi 29 Munzir ibn Qudame Selma onlari esir etmeye 30 ve Mehemmed ibn Mesleme de onlarin mallarini toplamaga mesul oldu 31 Menbelerin coxu Beni Qeynuqa qebilesinin kisilerinin 700 nefer oldugunu qeyd edir amma elde olunan qenimetlere baxdiqda bu reqemin sisirdilmis oldugu aydin olur ve Et Tenbih ve ve el Esraf eserinin muellifinin qeyd etdiyi 400 nefer heqiqete daha yaxindir 32 Beni Qynuqa qebilesinin ovlad ve qadinlari esirlikden azad edilerek ozlerine qaytarildi amma mulkleri qenimet olaraq goturuldu Vaqidinin 33 Rebi ibn Sebrenin atasindan neql etdiyi revayet esasen onlar ailelerini aparmaq ucun deve goturmusduler Hz Peygember Beni Qeynuqa qebilesine seheri terk etmek ucun 3 sutqa mohlet verdi ve Ubade ibn Samiti de onlara nezaret etmekle gorevlendirdi Beni Qeynuqa ogullarinin muttefiqqlerin rolu RedakteBeni Qeynuqa ogullarinin ereb muttefiqlerinin bu doyusdeki rolu diqqete layiqdir Ubade ibn Samit ve Abdullah ibn Ubey ibn Selul Xezrec qebilesinin iki onemli sexslerinden idi Sadiq Muselmanlardan olan Ubade Beni Qeynuqa qebilesinin ehdi pozduqlarina gore onlara verdiyi desteyi geri cekdi ve Hz Mehemmedin yanina gederek onlardan himayet etmediyini bildirdi 34 Munafiqlerin lideri olan Abdullah ibn Ubey ise bu hadisede ikili oynadi Bir terefden Yehudileri igtisas toretmeye tesviq ederken diger terefden ise onlara qosulmadi 35 Onlarin esir edilmesinden sonra Abdullah ibn Ubey onlarin caninin bagislamasini Hz Peygemberden xahis etdi Bu isteyinde cox israr etdiyine gore Hz Peygember onu ve Yehudileri lenetleyerek surgun edilmelerine qerar verdi Qenimetler RedakteHz Peygember qenimetleri sehabeleri arasinda boldu ve ilk defe olaraq onun xumsunu aldi 36 Hemcinin Sefvul Genaim adi ile uc Kaman iki zireh uc qilic ve uc nize secdi ve iki zirehi de Mehemmed ibn Mesleme ve Sed ibn Meaza verdi 37 Hemcinin bax RedakteQezve Beni Nadir qezvesi Xeyber doyusu Beni MusteliqEdebiyyat RedakteIbn Esir El Kamil fi et Tarix Beyrut 1399 1402 1979 1982 Ibn Ishaq Siretu Resulillah tercume Refiud Din Ishaq ibn Mehemmed ibn Hemedani Tehqiq Esger Mehdevi Tehran 1361 s Ibn Sed Et Tebeqatul Kubra Beyrut 1405 1985 Ibn Sebbe Numeyri Tarixul Medinetul Munevvere Tehqiq Fehim Mahmud Saltut Beyrut 1410 Ibn Hisam Siretun Nebi Tehqiq Mehemmed Muhyiddin Ebdulhemid Misir Belemi Mehemmed ibn Mehemmed Tarixnameye Teberi Tehqiq Mehemmed Ruseyn Tehran 1366 Hesen Xalid Muctemeul Medine qablel Hicret ve Bedeha Beyrut Semhudi Eli ibn Abdullah Vefaul Vefa bi Exbari Darul Mustafa Beyrut 1401 1981 Teberi Mehemme ibn Cerir Tarixur Resul ve el Muluk nesr Dehviyye 1982 1985 Cevad Ali el Mufessel fi Tarixil Ereb Qablel Islam Bagdad Mesudi Eli ibn Huseyn el Tenbih ve el Esraf Tehqiq Abdullah Ismail Savi Qahire 1357 1938 Vaqidi Mehemmed ibn Omer Kitabul Megazi tecume Mahmud Mehdevi Damgani Tehran 1369 Encyclopaedia Judaica Jerusalem 1978 1982Xarici kecidler RedakteBeni QeynuqaIstinadlar Redakte Ibn Ishaq Sirat Rasul Allah The Life of Muhammad transl Guillaume seh 363 1 2 Watt 1956 Muhammad at Medina Wensinck AJ Kaynuka banu Encyclopaedia of Islam Encyclopaedia Judaica Qaynuqa sozu وات ص۱۹۲ ۱۹۳ Vatt s 192 193 طبری تاریخ الرسل و الملوک ج۳ ص۱۳۶۱ Teberi Tarixir Rusul vel Muluk c 3 s 1361 المفصل فی التاریخ العرب قبل الاسلام ج۴ ص۳۹ El Mufessel fi Et Tarixi El Ereb Qablel Islam c 4 s 39 حسن خالد مجتمع المدینه قبل الهجرة و بعدها ص۳۹ Hesen Xalid Muctemeul Medine Qablel Hicreti ve Bedeha s 39 بلعمی تاریخنامه طبری ج۱ ص۱۵۱ Belemi Tarixnameye Teberi c 1 s 151 د جودائیکا ذیل Qaynuqa Cudiqa qeynuqa kelmesi بلعمی تاریخنامه طبری ج۱ ص۱۵۱ Belemi Tarixnameye Teberi c 1 s 151 ابن اسحاق سیرت رسول الل ه ج۲ ص۵۶۱ Ibn Ishaq Siretur Resulullah c 2 s 561 ابن هشام سیرة النبی ج۲ ص۶۳۲ Ibn Hisam Siretun Nebi c 2 s 632 واقدی کتاب المغازی ج۱ ص۱۲۷ Vaqidi Kitabul Megazi c 1 s 127 سوره آل عمران ۱۲ ۱۳ Ali Imran suresi 12 13 ابن اسحاق سیرت رسول الل ه ج۲ ص۵۶۱ ابن سعد الطبقات الکبری ج۲ ص۲۹ Ibn Ishaq Siretur Resulullah c 2 s 561 Ibn sed Et Tebeqatul Kubra c 2 s 29 وات ص۱۸۱ Watt s 181 ابن سعد الطبقات الکبری ج۲ ص۲۸ ۲۹ مسعودی التنبیه و الاشراف ص۲۰۶ Ibn Sed Et tebeqatul Kubra C 2 s 28 29 Mesudi Et tembi vel esraf s 206 ابن شب ه نمیری تاریخ المدینة المنورة ج۱ ص۱۳۶ ۱۳۷ طبری تاریخ الرسل و الملوک ج۳ ص۱۳۶۲ Ibn Subbe Nemiri Tarixul Medinetil Munevvere C 1 s 136 137 Teberi Tarixul Rusul Vel Muluk C 3 s 1362 ابن اسحاق سیرت رسول الل ه ج۳ ص۱۳۶۳ Ibn Ishaq Siretur Resul c 3 s 1363 ابن اثیر الکامل فی التاریخ ج۲ ۱۳۹ Ibn Esir El Kamil Fit Tarix c 2 s 139 سمهودی وفاء الوفا باخبار دارالمصطفی ج۱ ص۲۷۸ Semhudi Vefaul Vefa bi Exbari Daril Mustafa c 1 s 278 بلعمی تاریخنامه طبری ج۱ ص۱۵۲ Belemi Tarixnameye Teberi c 1 s 152 واقدی کتاب المغازی ج۳ ص۸۰۶ Vaqidi Kitab el Megazi c 3 s 806 دایرة المعارف جودائیکا ذیل Qaynuqa Dairatul Mearife Cudaiqan Qeynuqa kelmesi دایرة المعارف اسلام چاپ دوم ذیل عبدالل ه بن سلام Dairatul mearifi Islam ikinci cap Abdullah ibn Salm kelmesi Watt s 210 طبری تاریخ الرسل و الملوک ج۳ ص۱۳۶۲ Teberi Tarix el rusul ve el Muluk c 3 s 1362 واقدی کتاب المغازی ج۳ ص۱۳۰ Vaqidi Kitab eL megazi c 3 s 130 واقدی کتاب المغازی ج۲ ص۳۳ Vaqidi Kitab eL megazi c 2 s 33 ابن سعد الطبقات الکبری ج۲ ص۳۰ Ibn Sed Et Tebeqat el Kubra c 2 s 30 مسعودی التنبیه و الاشراف ص۲۰۶ Mesudi Et Tenbih ve ve el Esraf s 206 واقدی کتاب المغازی ج۲ ص۱۳۰ Vaqidi Kitab el Megazi c 2 s 130 ابن اسحاق سیرت رسول الل ه ج۲ ص۵۶۳ Ibn Ishaq Siretur Resulullah c 2 s 563 واقدی کتاب المغازی ج۱ ص۱۲۹ Vaqidi Kitab el Megazi c 1 s 129 طبری تاریخ الرسل و الملوک ج۳ ص۱۳۶۲ مسعودی التنبیه و الاشراف ص۲۰۷ Teberi Terixur Rusul ve el Muluk c 3 s 1362 Mesudi Et Tenbih ve el Esraf s 207 واقدی کتاب المغازی ج۱ ص۱۲۹ Vaqidi KItabul Megazi c 1 s 129Menbe https az wikipedia org w index php title Beni Qeynuqanin muhasiresi amp oldid 5584788, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
