Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Aşıq Seyid İbrahim (İbrahim Musa oğlu Möhsümov; 1895, Qaradaş – 1944, Qaradaş, Tovuz rayonu) — Azərbaycanın ustad aşığı
| Aşıq Seyid İbrahim | |
|---|---|
| Seyid İbrahim Musa oğlu Möhsümov | |
 | |
| Doğum tarixi | 1895 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1944 |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | tif[d] |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ SSRİ |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Atası | Seyid Musa (?–1916) |
| Anası | Lala |
| Fəaliyyəti | aşıq, şair |
 Aşıq Seyid İbrahim Vikimənbədə | |
Həyatı
Aşıq Seyid İbrahim 1895-ci ildə Tovuz rayonunun Qaradaş (keçmiş Seyidlər) kəndində sənətkar ailəsində doğulmuşdur. Atası Seyid Musa vaxtilə Şuşadan köçərək burada məskunlaşmışdır. Musa 1916-cı ildə vəfat edib. Onların nəsli həm ata, həm də ana tərəfdən Seyid imiş.
II Dünya müharibəsində
II Dünya müharibəsi başlayanda Seyid İbrahim ön cəbhəyə getmək üçün Stalinə şeirlə müraciət edir.
1943-cü ildə həmkarı Aşıq Nəcəf Əlimərdanlı kimi növbəti döyüşçüləri yola salan zaman sazını da götürüb döyüşlərə yollanır. Vətənpərvər və cəsur aşıq bir əlində saz, birində silah faşistlərə qarşı Krımda ölüm-dirim savaşına girir.
1944-cü ilin may ayına qədər Aşıq İbrahim ən ağır bölgələrdə vuruşur, ağır yaralanaraq evə qayıdır. Elə qayıdarkən yolda o vaxt epidemiyaya çevrilmiş tif (yatalaq) xəstəliyinə tutulur, bir müddətdən sonra vəfat edir.
İfaçılığı
Məşhur ustad Aşıq Əsəd Rzayev və onun qardaşı Aşıq Məhəmməd Rzayevdən aşıq sənətini mənimsəmiş, onların dastan və şeir yaradıcılığını öyrənmişdir.
Aşıq Seyid İbrahim dövrünün bir çox adlı-sanlı aşıqları ilə deyişmişdir. Onlardan Aşıq Hüseyn Bozalqanlı, Aşıq Əsəd Rzayev, Aşıq Məhəmməd, Aşıq Mirzə Bayramov və başqalarının adını çəkmək olar. Onun bir 1938-ci ildə Gəncədə keçirilmiş Aşıqların qurultayında olmuş bir deyişməsinin video yazısı da qalmaqdadır. Köhnə kadrlarda Aşıq İbrahimin sözləri ruscaya tərcümə edilərək göstərilir.
Onu digər aşıqlardan fərqləndirən cəhətlərdən biri də muğam və təsniflərin, ənənəvi aşıq havalarının kamil və düzgün ifaşçsı olması, bədii danışıq mədəniyyəti, şeir yazmaq məharəti, özünü aparmaq qabiliyyəti olmuşdur.
Yaradıcılığı
Aşıq İbrahimin yaradıcılığında müharibə mövzusu, amansız düşmənin törətdiyi fəlakətlər böyük yer tutur.
Əldə qalan şeirləri az olsa da, mükəmməl bir şairin, ustadın qələmindən çıxdığı görünür. Onun yazdığı bir şeirə bəstələnmiş, sonralar böyük sənətkarlardan olan Əbülfət Əliyevin ifasında dinlənilən "Üç gül" mahnısı da populyardır. Aşıq Məhərrəm Hüseynlinin uzunmüddətli araşdırmalardan sonra bu şeirin məhz Aşıq İbrahimə məxsus olduğuna əminliyi Qızıl Fondda qalan və hətta rəqs ifaçılarının da ifa etdikləri köhnə kadrlarda şeirin müəllifinin adı dəqiq çəkilir.
İstinadlar
- Köhnə ustadla yeni tanışlıq.
- Aşıq Məhərrəm Hüseynli. Söz yaddaşım. Bakı, 2014. səh. 216–280
- Aşıq Məhərrəm Hüseynli, "Söz yaddaşım", "Tovuz aşıqları". Bakı, 2014, səh.261–262
- Azad Ozan Kərimli, "Dədə Qorqud" jurnalı, III nömrə, 2002.
- M. Hüseynli, "Tovuz aşıqları", Bakı, 2003, səh.58
- Asiq Esed Rzayev. Asiq Mirze. Arxivləşdirilib 2023-07-01 at the Wayback Machine — YouTube saytı
- Aşıq Məhərrəm Hüseynli. "Seçilmiş əsərləri. II kitab". “MBM” (az.). azkurs.org. 2014. 2021-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-04-13.
- Şəhla Musayeva. "Köhnə ustadla yeni tanışlıq" (PDF) (az.). archive.org. 2020. İstifadə tarixi: 2020-04-19.
Xarici keçidlər
- Aşıq Seyid İbrahim. Üç gül şeiri əsasında mahnı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Asiq Seyid Ibrahim Ibrahim Musa oglu Mohsumov 1895 Qaradas 1944 Qaradas Tovuz rayonu Azerbaycanin ustad asigiAsiq Seyid IbrahimSeyid Ibrahim Musa oglu MohsumovDogum tarixi 1895Dogum yeri Qaradas Tovuz rayonuVefat tarixi 1944Vefat yeri Qaradas Tovuz rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat sebebi tif d Vetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIMilliyyeti azerbaycanliAtasi Seyid Musa 1916 Anasi LalaFealiyyeti asiq sairAsiq Seyid Ibrahim VikimenbedeHeyatiAsiq Seyid Ibrahim 1895 ci ilde Tovuz rayonunun Qaradas kecmis Seyidler kendinde senetkar ailesinde dogulmusdur Atasi Seyid Musa vaxtile Susadan kocerek burada meskunlasmisdir Musa 1916 ci ilde vefat edib Onlarin nesli hem ata hem de ana terefden Seyid imis II Dunya muharibesinde II Dunya muharibesi baslayanda Seyid Ibrahim on cebheye getmek ucun Staline seirle muraciet edir 1943 cu ilde hemkari Asiq Necef Elimerdanli kimi novbeti doyusculeri yola salan zaman sazini da goturub doyuslere yollanir Vetenperver ve cesur asiq bir elinde saz birinde silah fasistlere qarsi Krimda olum dirim savasina girir 1944 cu ilin may ayina qeder Asiq Ibrahim en agir bolgelerde vurusur agir yaralanaraq eve qayidir Ele qayidarken yolda o vaxt epidemiyaya cevrilmis tif yatalaq xesteliyine tutulur bir muddetden sonra vefat edir IfaciligiMeshur ustad Asiq Esed Rzayev ve onun qardasi Asiq Mehemmed Rzayevden asiq senetini menimsemis onlarin dastan ve seir yaradiciligini oyrenmisdir Asiq Seyid Ibrahim dovrunun bir cox adli sanli asiqlari ile deyismisdir Onlardan Asiq Huseyn Bozalqanli Asiq Esed Rzayev Asiq Mehemmed Asiq Mirze Bayramov ve basqalarinin adini cekmek olar Onun bir 1938 ci ilde Gencede kecirilmis Asiqlarin qurultayinda olmus bir deyismesinin video yazisi da qalmaqdadir Kohne kadrlarda Asiq Ibrahimin sozleri ruscaya tercume edilerek gosterilir Onu diger asiqlardan ferqlendiren cehetlerden biri de mugam ve tesniflerin enenevi asiq havalarinin kamil ve duzgun ifascsi olmasi bedii danisiq medeniyyeti seir yazmaq mehareti ozunu aparmaq qabiliyyeti olmusdur YaradiciligiVikimenbede Muellif Asiq Seyid Ibrahim ile elaqeli melumatlar var Asiq Ibrahimin yaradiciliginda muharibe movzusu amansiz dusmenin toretdiyi felaketler boyuk yer tutur Elde qalan seirleri az olsa da mukemmel bir sairin ustadin qeleminden cixdigi gorunur Onun yazdigi bir seire bestelenmis sonralar boyuk senetkarlardan olan Ebulfet Eliyevin ifasinda dinlenilen Uc gul mahnisi da populyardir Asiq Meherrem Huseynlinin uzunmuddetli arasdirmalardan sonra bu seirin mehz Asiq Ibrahime mexsus olduguna eminliyi Qizil Fondda qalan ve hetta reqs ifacilarinin da ifa etdikleri kohne kadrlarda seirin muellifinin adi deqiq cekilir IstinadlarKohne ustadla yeni tanisliq Asiq Meherrem Huseynli Soz yaddasim Baki 2014 seh 216 280 Asiq Meherrem Huseynli Soz yaddasim Tovuz asiqlari Baki 2014 seh 261 262 Azad Ozan Kerimli Dede Qorqud jurnali III nomre 2002 M Huseynli Tovuz asiqlari Baki 2003 seh 58 Asiq Esed Rzayev Asiq Mirze Arxivlesdirilib 2023 07 01 at the Wayback Machine YouTube sayti Asiq Meherrem Huseynli Secilmis eserleri II kitab MBM az azkurs org 2014 2021 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 04 13 Sehla Musayeva Kohne ustadla yeni tanisliq PDF az archive org 2020 Istifade tarixi 2020 04 19 Xarici kecidlerAsiq Seyid Ibrahim Uc gul seiri esasinda mahni