Ağsaçlı - türk xalq mədəniyyətində qoca qadın, bir bölgənin tanınmış ən yaşlı qadını. Müxtəlif Türk dillərində Aksaşlı, Ağşaşlı, Akçaçtı olaraq deyilər. "Göksaçlı" təbiri də istifadə edilər. Yaxşı xüsusiyyətlərə malikdir. Əksəriyyətlə bu dünyada kimsəsiz və təkdir. Yolda qalmış, evindən uzaq qəhrəmanlar daim, təsadüfən belə bir nənənin evinə sığınar və orada qonaq olarlar. Bəzən də Ağsaçlı, otalar (dərmanlar) hazırlayaraq igidin yaralarını yaxşılaşdırar. Etdiyi dualar həmişə qəbul olar. Təsvir edilərkən "gümüş saçlı" məcazi də istifadə olunur. Məsələn Soqotoh dastanında Sabıya Bay Toyun və Sabıya Bay Xotun adlı bir ər-arvaddan bəhs edilər.
"Ağsaçlı qarı" və ya yalnız "Qarı" da yenə bənzər bir məna ifadə edir. Türk xalq mədəniyyətində müdrik qadın deməkdir. Göyə çıxıb tilsimlər edər. Bəzən pis xüsusiyyətlər daşıyar və insanları əsir edib yeraltında zəncirlərlə bağlar. Hər şeyi bilmə və gizli elmlərə sahib olma xüsusiyyəti istər xəyirli, istər şərli olsun davam edir. Büyülü dərmanlar edər. Tilsimlər hazırlayır. Bu xüsusiyyətləriylə doğruluğa xidmət edən "qoca/xoca" anlayışının tam tərsi xüsusiyyətlərə malikdir. Küp Arvadı adı verilən bir qadın küplere yaşayır və ya sırğa girərək itər. Küp ana bətnini və torpağı simvolizə edir. Bu, urartuların küp məzarları ağıla gəlir. Ağsaçlı karılar bahşılara görünüb ona baraban verir və şamanlık etməyə başlayır. Bu qadın, doğum edən hamilələrə də kömək edər. Ağ saçlı bu qadın qış mövsümünün simvoludur. Yeddi çayın kənarındakı, yeddi dağın gerisində yeddi tilsimi içində oturub "Öt Kirmenini" (Zaman Eğirmenini) çevirər. O kirmeni döndürdükçe vaxt axıb gedər. Qarı sözü xalq dilindəki arqo istifadənin əksinə ənənəvi ədəbiyyatda yetkinlik bildirən müsbət mənalar ehtiva edər. Yaşlı deməkdir. Yaşlanmaq, ağlaşmaq, saçları ağarmaq mənası vardır. Qarıma feli də yaşlanmaq mənasını bildirir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Xarici keçidlər
Göktürk Yazıtlarında Türk Halk Edebiyatı Unsurları, Ebru Şenocak (türk.)
Çukurova Masalları, Berat Alptekin (türk.)
Avqust 12, 2021
ağsaçlı, türk, xalq, mədəniyyətində, qoca, qadın, bölgənin, tanınmış, yaşlı, qadını, müxtəlif, türk, dillərində, aksaşlı, ağşaşlı, akçaçtı, olaraq, deyilər, göksaçlı, təbiri, istifadə, edilər, yaxşı, xüsusiyyətlərə, malikdir, əksəriyyətlə, dünyada, kimsəsiz, t. Agsacli turk xalq medeniyyetinde qoca qadin bir bolgenin taninmis en yasli qadini Muxtelif Turk dillerinde Aksasli Agsasli Akcacti olaraq deyiler Goksacli tebiri de istifade ediler Yaxsi xususiyyetlere malikdir Ekseriyyetle bu dunyada kimsesiz ve tekdir Yolda qalmis evinden uzaq qehremanlar daim tesadufen bele bir nenenin evine siginar ve orada qonaq olarlar Bezen de Agsacli otalar dermanlar hazirlayaraq igidin yaralarini yaxsilasdirar Etdiyi dualar hemise qebul olar Tesvir edilerken gumus sacli mecazi de istifade olunur Meselen Soqotoh dastaninda Sabiya Bay Toyun ve Sabiya Bay Xotun adli bir er arvaddan behs ediler Agsacli qari ve ya yalniz Qari da yene benzer bir mena ifade edir Turk xalq medeniyyetinde mudrik qadin demekdir Goye cixib tilsimler eder Bezen pis xususiyyetler dasiyar ve insanlari esir edib yeraltinda zencirlerle baglar Her seyi bilme ve gizli elmlere sahib olma xususiyyeti ister xeyirli ister serli olsun davam edir Buyulu dermanlar eder Tilsimler hazirlayir Bu xususiyyetleriyle dogruluga xidmet eden qoca xoca anlayisinin tam tersi xususiyyetlere malikdir Kup Arvadi adi verilen bir qadin kuplere yasayir ve ya sirga girerek iter Kup ana betnini ve torpagi simvolize edir Bu urartularin kup mezarlari agila gelir Agsacli karilar bahsilara gorunub ona baraban verir ve samanlik etmeye baslayir Bu qadin dogum eden hamilelere de komek eder Ag sacli bu qadin qis movsumunun simvoludur Yeddi cayin kenarindaki yeddi dagin gerisinde yeddi tilsimi icinde oturub Ot Kirmenini Zaman Egirmenini cevirer O kirmeni dondurdukce vaxt axib geder Qari sozu xalq dilindeki arqo istifadenin eksine enenevi edebiyyatda yetkinlik bildiren musbet menalar ehtiva eder Yasli demekdir Yaslanmaq aglasmaq saclari agarmaq menasi vardir Qarima feli de yaslanmaq menasini bildirir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Xarici kecidler RedakteGokturk Yazitlarinda Turk Halk Edebiyati Unsurlari Ebru Senocak turk Cukurova Masallari Berat Alptekin turk Menbe https az wikipedia org w index php title Agsacli amp oldid 2776423, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
