fbpx
Wikipedia

Ağacəri eli

Ağacəri eliİranın Türk ellərindəndir.

Tarixçə

Beşinci əsrdə Ağacəri eli, Volqa çayının ətrafında və Qıpçaq düzənliklərində yaşayırdılar. Mahmud Qaşqarlı, "Divanü Lüğat-it-Türk"də onları 24 Oğuz Türk qəbilələrindən biri bildirib.Onlar, sonra İran, AnadoluQara dənizin şimalına köçüblər. İranda onlar Şərqi Azərbaycan, Zəncan, Həmədan və Xuzistan ostanlarında yaşayırlar.

“Ağacəri” adı (“ağac ərləri”, “orman insanları”) özü özlüyündə tarixi qədim olan bir etnonimdir. Türkiyə tarixçisi Zəki Vəlidi Toğanın yazdığına görə, 460-cı ildə Xəzər ölkəsində Azərbaycana Ağacəri adında bir boy gəlmişdir. Daha sonra, biz Ağacəri adına Anadolunun Maraş dağlarında Avşar və Bayatların qonşuluğunda rast gəlirik. 1246-cı ildə həmin bu Ağacərilər Elxanlı sərkərdəsi Baycu noyonla çarpışmışlar. Ağacərilərin başqa bir bölüyü isə uzun illər Ərdəbil yaxınlığındakı Xalxalda hakim olmuşlar. Qəzvinin ünlü Ələmut qalasının (“qartal yuvası”) Hülaku xan tərəfindən fəthinə Ağacəri eli də qatılmışdır.

Ağacəri elinin adına Qaraqoyunluların və Ağqoyunluların tərkibində də rast gəlinir. Minorski Ağacəri elini Kohgiluyə Lurlarının tərkibində göstərsə də, Ağacəri elinin Türklərdən ibarət olduğunu söyləmiş və tirələrini sadalamışdır: Avşarlar, Cağataylar, Bəydililər və Qarabağlılar.

Ağacərilərin ən azından bir hissəsinin (xüsusən Avşar adlı tirələrinin) keçmişdə bir zamanların qüdrətli Oğuz boyu olan Xuzistan Avşarlarının 1596-1597-ci illərdəki üsyandan sonra I Şah Abbas tərəfindən pərən-pərən salınmış Kohgiluyə bölgəsindəki qolundan törədiyini güman etmək olar.

Ağacəri elinin Qaşqayların Kəşküli bölüyü ilə də bağlılığı təxmin edilir, çünki, hər ikisinin tərkibində eyni adlı Bəydili və Cama Bozorqi adlı tirələr var.

1820-ci illərdə Ağacəri eli Xuzistan ərazisində Behbahan şəhəri ətrafına bu şəhəri Bəxtiyarilərdən, Boyer Əhmədilərdən və başqa köçərilərdən qorumaq üçün köçürülmüşlər. Ağacəri Türklərinin bir qismi zamanla İrandilli qövm olan Boyer Əhmədilərə qarışmış və həmin qism bu gün Ağayi adı ilə tanınır.

1913-cü ilə aid bilgilərə görə Behbahandakı Ağacərilərin sayı 2,000 ailə qədər olmuşdur. Tirələri bunlardır: Bəydili, Avşar, Cağatay, Ağbaği, Şeri, Lur Zaban, Baseri, Cama Bozorqi, Tiləkü, Deyləmi, Gəştil və Davudi.

Ağacərilərin bir hissəsi hələ də doğma Türkcəmizi qoruyub saxlasa da, qalan hissəsi artıq Fars və Lur dilinə keçmişdir.

Ağacəri elindən bir çoxları İran adlanan ölkənin güneyindəki Abadan, Bəndər Mahşəhr və öz adlarını daşıyan Ağacəri şəhərinə köçmüş və hal-hazırda neft sənayesi başda olmaqla müxtəlif peşələrdə işləməkdə və şəhər həyatı sürməkdədirlər.

İstinadlar

  1. Ağacəri Böyük İslami Ensiklopediyası Yazıçı:Əliəkbər Diyanət

Həmçinin bax

ağacəri, iranın, türk, ellərindəndir, tarixçə, redaktəbeşinci, əsrdə, volqa, çayının, ətrafında, qıpçaq, düzənliklərində, yaşayırdılar, mahmud, qaşqarlı, divanü, lüğat, türk, onları, oğuz, türk, qəbilələrindən, biri, bildirib, onlar, sonra, iran, anadolu, qara. Agaceri eli Iranin Turk ellerindendir 1 Tarixce RedakteBesinci esrde Agaceri eli Volqa cayinin etrafinda ve Qipcaq duzenliklerinde yasayirdilar Mahmud Qasqarli Divanu Lugat it Turk de onlari 24 Oguz Turk qebilelerinden biri bildirib Onlar sonra Iran Anadolu ve Qara denizin simalina kocubler Iranda onlar Serqi Azerbaycan Zencan Hemedan ve Xuzistan ostanlarinda yasayirlar Agaceri adi agac erleri orman insanlari ozu ozluyunde tarixi qedim olan bir etnonimdir Turkiye tarixcisi Zeki Velidi Toganin yazdigina gore 460 ci ilde Xezer olkesinde Azerbaycana Agaceri adinda bir boy gelmisdir Daha sonra biz Agaceri adina Anadolunun Maras daglarinda Avsar ve Bayatlarin qonsulugunda rast gelirik 1246 ci ilde hemin bu Agaceriler Elxanli serkerdesi Baycu noyonla carpismislar Agacerilerin basqa bir boluyu ise uzun iller Erdebil yaxinligindaki Xalxalda hakim olmuslar Qezvinin unlu Elemut qalasinin qartal yuvasi Hulaku xan terefinden fethine Agaceri eli de qatilmisdir Agaceri elinin adina Qaraqoyunlularin ve Agqoyunlularin terkibinde de rast gelinir Minorski Agaceri elini Kohgiluye Lurlarinin terkibinde gosterse de Agaceri elinin Turklerden ibaret oldugunu soylemis ve tirelerini sadalamisdir Avsarlar Cagataylar Beydililer ve Qarabaglilar Agacerilerin en azindan bir hissesinin xususen Avsar adli tirelerinin kecmisde bir zamanlarin qudretli Oguz boyu olan Xuzistan Avsarlarinin 1596 1597 ci illerdeki usyandan sonra I Sah Abbas terefinden peren peren salinmis Kohgiluye bolgesindeki qolundan torediyini guman etmek olar Agaceri elinin Qasqaylarin Keskuli boluyu ile de bagliligi texmin edilir cunki her ikisinin terkibinde eyni adli Beydili ve Cama Bozorqi adli tireler var 1820 ci illerde Agaceri eli Xuzistan erazisinde Behbahan seheri etrafina bu seheri Bextiyarilerden Boyer Ehmedilerden ve basqa kocerilerden qorumaq ucun kocurulmusler Agaceri Turklerinin bir qismi zamanla Irandilli qovm olan Boyer Ehmedilere qarismis ve hemin qism bu gun Agayi adi ile taninir 1913 cu ile aid bilgilere gore Behbahandaki Agacerilerin sayi 2 000 aile qeder olmusdur Tireleri bunlardir Beydili Avsar Cagatay Agbagi Seri Lur Zaban Baseri Cama Bozorqi Tileku Deylemi Gestil ve Davudi Agacerilerin bir hissesi hele de dogma Turkcemizi qoruyub saxlasa da qalan hissesi artiq Fars ve Lur diline kecmisdir Agaceri elinden bir coxlari Iran adlanan olkenin guneyindeki Abadan Bender Mahsehr ve oz adlarini dasiyan Agaceri seherine kocmus ve hal hazirda neft senayesi basda olmaqla muxtelif peselerde islemekde ve seher heyati surmekdedirler Istinadlar Redakte Agaceri Boyuk Islami Ensiklopediyasi Yazici Eliekber DiyanetHemcinin bax RedakteAgaceriMenbe https az wikipedia org w index php title Agaceri eli amp oldid 5349195, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.