Ağ Ata - türk, tatar, altay, yakut mifologiyalarında deniz ilahı. Müxtəlif Türk dillərində Ak Ata, Ürüng Ede, Şura (Sura, Sor) Ede olaraq da bilinər. Monqollar isə Sagan (Sagağan) Ecege olaraq xatırlayarlar. Dünyanın digər ucunda iştirak edən müqəddəs okeanda yəni Aralıq dənizində yaşayır. Demir Yaylı olaraq betimlenir. Dəmir Oxatan gücü işarələr. Balıq qılığına girə bilər. Su əzəli başlanğıcı və yaradıcı kompleksliyi işarələr. Dünyanın yaradılışı birbaşa su ilə əlaqəlidir. Bundan başqa insan bədəninin və dünyanın dörddə üçü sudur. Dənizlər sonsuzluğu və Tanrısal kapsayıcılığı simvollaşdırma edər. Sonsuz qadınlar mağaralarda divarlardan damlayan suları içdiklərində və aprel yağışlarını bir qabda yığıb içdiklərində uşaq sahibi olacaqlarına inanırlar. Suyun şəkilsiz və quruluşu olması onu bir maddə olaraq qəbul etməkdən çox kut anlayışı ilə əlaqələndirilməsini səbəb olmuşdur. Eyni şekilsizlik və enerji olaraq qəbul etmə vəziyyəti atəş üçün də etibarlıdır. Su bir sərhəddir, burada sivilizasiya bitər; sonrası fərqli bir qəbula açıqdır. Səthi ayna kimi əks görünüş verər. Ruh da su kimi maye və biçimsizdir. Sulardaki varlıqlar yaşlanmazlar, hastalanmaz və çirkinleşmezler. Sümer Su Tanrısının adı Enki'dir və əngin (türkçe "engin") sözü ilə əlaqəli görünməkdədir. Ürüng sözcüyü müxtəlif türk lehçelerinde şaman, üfürükçü kimi mənalara da gəlir. Monqollara bir çox Tanrıya sifət olaraq Sagan (Sagağan) yəni ağ sifəti verilməsi bu Tanrı ilə əlaqəlidir. Sura, Çuvaşçada ağ deməkdir. Çeçen və inquş dillərində isə Sura sözcüyü Süd mənasını verər. Monqolcada Sara isə Ay deməkdir və anlayışlar dilçilik olaraq da həmişə bir-birləriylə bağlı və ya əlaqəlidir. Yakutçadaki Ürüng sözcüyü ağ və gümüş deməkdir. Ağca Xan ilə qarışdırılmamalıdır.
Etimologiya
(Ağ / Ak) kökündən törəmişdir. Ağmak, axmaq, beyazlamak, işıldama, yüksəlmək, yuxarı çıxmaq və ya aşağı enmək, yaratmaq kimi mənalar daşıyar. Çirklənməmişlik, əl dəyməmiş və günahsızlık məcazi mənanın tərkibində iştirak edər.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi
Xarici keçidlər
Van Gölü Çevresinde Renkler, Yaşar Kalafat[ölü keçid](türk.)
Türk Mitolojisi Üzerine[ölü keçid](türk.)
Kırk Sayısı ve Halk Edebiyatı, Ahmet Özgür Güvenç (türk.)
Avqust 12, 2021
türk, tatar, altay, yakut, mifologiyalarında, deniz, ilahı, müxtəlif, türk, dillərində, ürüng, şura, sura, olaraq, bilinər, monqollar, isə, sagan, sagağan, ecege, olaraq, xatırlayarlar, dünyanın, digər, ucunda, iştirak, edən, müqəddəs, okeanda, yəni, aralıq, d. Ag Ata turk tatar altay yakut mifologiyalarinda deniz ilahi Muxtelif Turk dillerinde Ak Ata Urung Ede Sura Sura Sor Ede olaraq da biliner Monqollar ise Sagan Sagagan Ecege olaraq xatirlayarlar Dunyanin diger ucunda istirak eden muqeddes okeanda yeni Araliq denizinde yasayir Demir Yayli olaraq betimlenir Demir Oxatan gucu isareler Baliq qiligina gire biler Su ezeli baslangici ve yaradici kompleksliyi isareler Dunyanin yaradilisi birbasa su ile elaqelidir Bundan basqa insan bedeninin ve dunyanin dordde ucu sudur Denizler sonsuzlugu ve Tanrisal kapsayiciligi simvollasdirma eder Sonsuz qadinlar magaralarda divarlardan damlayan sulari icdiklerinde ve aprel yagislarini bir qabda yigib icdiklerinde usaq sahibi olacaqlarina inanirlar Suyun sekilsiz ve qurulusu olmasi onu bir madde olaraq qebul etmekden cox kut anlayisi ile elaqelendirilmesini sebeb olmusdur Eyni sekilsizlik ve enerji olaraq qebul etme veziyyeti ates ucun de etibarlidir Su bir serheddir burada sivilizasiya biter sonrasi ferqli bir qebula aciqdir Sethi ayna kimi eks gorunus verer Ruh da su kimi maye ve bicimsizdir Sulardaki varliqlar yaslanmazlar hastalanmaz ve cirkinlesmezler Sumer Su Tanrisinin adi Enki dir ve engin turkce engin sozu ile elaqeli gorunmekdedir Urung sozcuyu muxtelif turk lehcelerinde saman ufurukcu kimi menalara da gelir Monqollara bir cox Tanriya sifet olaraq Sagan Sagagan yeni ag sifeti verilmesi bu Tanri ile elaqelidir Sura Cuvascada ag demekdir Cecen ve inqus dillerinde ise Sura sozcuyu Sud menasini verer Monqolcada Sara ise Ay demekdir ve anlayislar dilcilik olaraq da hemise bir birleriyle bagli ve ya elaqelidir Yakutcadaki Urung sozcuyu ag ve gumus demekdir Agca Xan ile qarisdirilmamalidir Etimologiya Redakte Ag Ak kokunden toremisdir Agmak axmaq beyazlamak isildama yukselmek yuxari cixmaq ve ya asagi enmek yaratmaq kimi menalar dasiyar Cirklenmemislik el deymemis ve gunahsizlik mecazi menanin terkibinde istirak eder Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Bahaeddin Ogel Turk MitolojisiXarici kecidler RedakteVan Golu Cevresinde Renkler Yasar Kalafat olu kecid turk Turk Mitolojisi Uzerine olu kecid turk Kirk Sayisi ve Halk Edebiyati Ahmet Ozgur Guvenc turk Menbe https az wikipedia org w index php title Ag Ata amp oldid 5783572, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
