Azərbaycanda gildiya ticarəti - XIX əsrin 70-ci illərində Azərbaycanda yeni yaranmış ticarət forması.
Gildiya ticarətinin səciyyəvi cəhətləri
Azərbaycanda Gildiya ticarət qaydasının tətbiqi, ticarətin təşkili sisteminin təkmilləşdirilməsi və formalarının genişlənməsi, Azərbaycan rayonları arasında ticarət dövriyyəsinin artması və bir sıra yeni ticarət mərkəzlərinin meydana gəlməsi, ticarətdə təmərküzləşmə və mərkəzləşmə prosesinin baş verməsi, kapitalın yeganə forması kimi ticarət kapitalının öz müstəqilliyini itirib sənaye kapitalının tədavül dairəsində nümayəndəsinə çevrilməsi, ticarətdə kapitalist münasibətlərinin yaranıb sürətlə inkişaf etməsi, ticarət əlaqələri coğrafiyasının xeyli genişlənməsi, ticarət əlaqələrinin getdikcə daha çox qarşılıqlı xarakter daşıması və s. XIX əsrin 70-ci illərin ortalarından etibarən ticarəti səciyyələndirən cəhətlər idi.
Azərbaycanda gildiya ticarətinin tətbiqi
1876-cı ilin mart ayından etibarən gildiya ticarət qaydası Azərbaycanda da tətbiq edilməyə başladı. Bundan sonra tacirlərin hər biri malik olduğu kapitalın həcmindən və fəaliyyət dairəsindən asılı olaraq gildiyanın hər hansı bir dərəcəsinə yazılmalı və öz müəssisələri üçün müəyyən bilet götürməli idi.
Birinci gildiya tacirinə çox böyük hüquqlar verilirdi. O, Rusiya başqa dövlətlərin mallarını-Rusiyanın hər yerində yük ilə, tay, və ya top ilə satmaq üçün lazım olan qədər kontor və anbar açmaq hüququna malik idi.
İkinci gildiya şəhadətnaməsini götürənlər şəhadətnamə aldıqları qəza və kəndlərdə istənilən qədər dükan açıb Rusiya və başqa (dövlətin gömrüklənmiş mallarını sata bilərdilər. Xırda alış-veriş şəhadətnaməsi olan tacirin şəhadətnamə aldığı qəzada dükan açmağa ixtiyarı var idi. Lakin o, bu dükanlarda Qafqaz canişinliyi tərəfindən tərtib olunmuş siyahıda göstərilən malları satmalı idi.
Gildiya ticarət qaydası Azərbaycana tətbiq edildikdən sonra ticarət-sənaye dairələri tərəfindən əldə edilən ticarət sənədlərinin miqdarı sürətlə çoxalmağa başladı. 1876-cı ildə Bakı və Yelizavetpol quberniyalarında 8 minə yaxın ticarət sənədləri götürüldüyü halda, 1898-ci ildə onların sayı 25 minə çatmışdı.
XIX əsrin 70-ci illərindən etibarən Azərbaycanda gildiya ticarət müəssisələri ilə bərabər, xırda şəhadətnamə ilə idarə olunan ticarət müəssisələri də sürətlə artırdı. 1890-cı ildə təkcə Bakı və Yelizavetpol quberniyalarında ticarət müəssisələrinin sayı 5616; 1900-cü ildə isə 6492 olmuşdu.
XIX əsrin sonunda Azərbaycanda bütün ticarət müəssisələrinin illik dövriyyəsi təqribən 190 milyon manata çatırdı.
Azərbaycanda gildiya tacirlərinin də sayı sürətlə artırdı. Gildiya tacirləri əsasən iri şəhərlərdə, xüsusən Bakı, Yelizavetpol, Şuşa və Nuxada fəaliyyət göstərirdilər. 1886-cı ildə Bakıda 20 nəfər birinci və 165 nəfər ikinci gildiya taciri var idi. 1900-cü ildə onların sayı müvafiq surətdə 78 və 163 nəfər olmuşdu. Yelizavetpol quberniyasında isə 1897-ci ildə 6 nəfər birinci və 58 nəfər ikinci gildiya taciri var idi.
Mənbə
M.Ə.Musayev. XIX əsrin sonlarında Bakı şəhərinin ticarəti. Bakı, 1972,
Экспортные товары Закавказья и условия их производства и добывания, т. I, Т., 1925,
azərbaycanda, gildiya, ticarəti, əsrin, illərində, azərbaycanda, yeni, yaranmış, ticarət, forması, gildiya, ticarətinin, səciyyəvi, cəhətləri, redaktəazərbaycanda, gildiya, ticarət, qaydasının, tətbiqi, ticarətin, təşkili, sisteminin, təkmilləşdirilməsi, forma. Azerbaycanda gildiya ticareti XIX esrin 70 ci illerinde Azerbaycanda yeni yaranmis ticaret formasi Gildiya ticaretinin seciyyevi cehetleri RedakteAzerbaycanda Gildiya ticaret qaydasinin tetbiqi ticaretin teskili sisteminin tekmillesdirilmesi ve formalarinin genislenmesi Azerbaycan rayonlari arasinda ticaret dovriyyesinin artmasi ve bir sira yeni ticaret merkezlerinin meydana gelmesi ticaretde temerkuzlesme ve merkezlesme prosesinin bas vermesi kapitalin yegane formasi kimi ticaret kapitalinin oz musteqilliyini itirib senaye kapitalinin tedavul dairesinde numayendesine cevrilmesi ticaretde kapitalist munasibetlerinin yaranib suretle inkisaf etmesi ticaret elaqeleri cografiyasinin xeyli genislenmesi ticaret elaqelerinin getdikce daha cox qarsiliqli xarakter dasimasi ve s XIX esrin 70 ci illerin ortalarindan etibaren ticareti seciyyelendiren cehetler idi Azerbaycanda gildiya ticaretinin tetbiqi Redakte1876 ci ilin mart ayindan etibaren gildiya ticaret qaydasi Azerbaycanda da tetbiq edilmeye basladi Bundan sonra tacirlerin her biri malik oldugu kapitalin hecminden ve fealiyyet dairesinden asili olaraq gildiyanin her hansi bir derecesine yazilmali ve oz muessiseleri ucun mueyyen bilet goturmeli idi Birinci gildiya tacirine cox boyuk huquqlar verilirdi O Rusiya basqa dovletlerin mallarini Rusiyanin her yerinde yuk ile tay ve ya top ile satmaq ucun lazim olan qeder kontor ve anbar acmaq huququna malik idi Ikinci gildiya sehadetnamesini goturenler sehadetname aldiqlari qeza ve kendlerde istenilen qeder dukan acib Rusiya ve basqa dovletin gomruklenmis mallarini sata bilerdiler Xirda alis veris sehadetnamesi olan tacirin sehadetname aldigi qezada dukan acmaga ixtiyari var idi Lakin o bu dukanlarda Qafqaz canisinliyi terefinden tertib olunmus siyahida gosterilen mallari satmali idi Gildiya ticaret qaydasi Azerbaycana tetbiq edildikden sonra ticaret senaye daireleri terefinden elde edilen ticaret senedlerinin miqdari suretle coxalmaga basladi 1876 ci ilde Baki ve Yelizavetpol quberniyalarinda 8 mine yaxin ticaret senedleri goturulduyu halda 1898 ci ilde onlarin sayi 25 mine catmisdi XIX esrin sonlarinda Azerbaycanda gildiya ticaret muessiselerinin sayi xeyli artmisdi 1890 1900 cu illerde Baki ve Yelizavetpol quberniyalarinda gildiya ticaret muessiselerinin sayi 1724 den 2638 e yukselmisdi 1897 ci ilde gildiya sistemi ticaret muessiselerinin sayinin 37 faizini dovriyyesinin ise 91 1 faizini ehate edirdi Lakin gildiya ticaret muessiseleri esasen Baki seherinde qismen de Yelizavetpolda Nuxada Samaxida ve Susada acilmisdi XIX esrin 70 ci illerinden etibaren Azerbaycanda gildiya ticaret muessiseleri ile beraber xirda sehadetname ile idare olunan ticaret muessiseleri de suretle artirdi 1890 ci ilde tekce Baki ve Yelizavetpol quberniyalarinda ticaret muessiselerinin sayi 5616 1900 cu ilde ise 6492 olmusdu XIX esrin sonunda Azerbaycanda butun ticaret muessiselerinin illik dovriyyesi teqriben 190 milyon manata catirdi Azerbaycanda gildiya tacirlerinin de sayi suretle artirdi Gildiya tacirleri esasen iri seherlerde xususen Baki Yelizavetpol Susa ve Nuxada fealiyyet gosterirdiler 1886 ci ilde Bakida 20 nefer birinci ve 165 nefer ikinci gildiya taciri var idi 1900 cu ilde onlarin sayi muvafiq suretde 78 ve 163 nefer olmusdu Yelizavetpol quberniyasinda ise 1897 ci ilde 6 nefer birinci ve 58 nefer ikinci gildiya taciri var idi Menbe RedakteM E Musayev XIX esrin sonlarinda Baki seherinin ticareti Baki 1972 Eksportnye tovary Zakavkazya i usloviya ih proizvodstva i dobyvaniya t I T 1925 Ekinci qezeti 29 fevral 1876 ci il 4 Hesenbey Zerdabi Secilmis eserleri Baki 1960 Guliev A N Kaziev M A Tokarzhevskij E A Kratkij istoricheskij ocherk Azerbajdzhana Baky Sovetskij Azerbajdzhan 1958Menbe https az wikipedia org w index php title Azerbaycanda gildiya ticareti amp oldid 3778566, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
