Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti-İran birgə komissiyası, iki dövlət arasında əməkdaşlıq haqqında müqavilənin əsaslarını hazırlamaq üçün Parisdə yaradılmış işçi qrup (1919, oktyabr).
Komissiyanın tərkibi
Komissiyanın tərkibinə Azərbaycan nümayəndələrindən Mir Yaqub Mehdiyev və Ceyhun Hacıbəyli, İran tərəfindən Zəkov Mülk və Mustan Sarüs-Səltənə daxil idi.
Komissiyanın iclasları
Oktyabrın 29-da komissiyanın ilk iclası keçirilmişdi. Oktyabrın 30–31-i və noyabrın 1-də müzakirələr davam etdirilmiş, Paris sülh konfransında Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı Əlimərdan bəy Topçubaşovun Azərbaycan Cümhuriyyəti Nazirlər Şurasının sədrinə göndərdiyi məlumata görə, sonuncu iclasda İran nümayəndələri Azərbaycan nümayəndəliyinin təqdim etdiyi saziş layihəsini qəbul etmişdi.
Sazişin şərtləri
Saziş 4 maddədən ibarət idi:
nümayəndəliyinin Sülh konfransına təqdim etdiyi tələbnamə və xəritələrdə göstərilmiş sərhədlərdə, Rusiyada dövlət idarəsi və quraluşunun hansı şəkildə və formada quralmasından asılı olmayaraq, qəti və birdəfəlik ondan (Rusiyadan) ayrılır;
- Qafqaz Azərbaycanının göstərilən hüdudlarında 1918 ilin 28 mayından mövcud olan Azərbaycan Cümhuriyyəti, Bakı şəhəri
paytaxt olmaqla, Azərbaycan Hökuməti tərəfindən ümumi seçki hüququ əsasında çağırılan Azərbaycan Müəssislər Məclisinin müəyyən etdiyi qanunlarla fəaliyyət göstərən seçilmiş prezident və parlamentli müstəqil, demokratik respublika kimi tanınır;
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qonşu İran dövlətilə əsasları və formaları, eyni zamanda, həyata keçirilmə
üsulları İran və Azərbaycan Hökumətlərinin hər iki dövlətin parlamentlərinin bəyəndiyi qarşılıqlı razılığına əsasən hazırlanan və müəyyən edilən siyasi-iqtisadi əlaqələr qurar. Bununla birgə xarici işlər sahəsində İran və Azərbaycan Hökumətlərinin fəaliyyətinin birləşdirilməsi arzu olunur;
- Azərbaycan Cümhuriyyətinin 1-ci və 2-ci bəndlər üzrə yuxarıda
göstərilən məqsədlərə çatmaq, Azərbaycan Cümhuriyyətinin müstəqilliyinin tanınması, onun bütövlüyü və müstəqilliyinə, siyasi, iqtisadi, mədəni və hərbi qüvvələrinin inkişafına hər cür təhdiddən təhlükəsizliyinə nail olmaq üçün İrana göstərilən şəkildə İngiltərənin həqiqi köməyinə ehtiyacı vardır.
Nəticə
Məlumatda qeyd edilirdi ki, bütün bu dörd maddə bir-birilə bağlıdır və Azərbaycan nümayəndələrinin özü tərəfindən kimə lazımdırsa, elan edilməlidir. Digər bir qeydə görə, Azərbaycan nümayəndələri ingilis hökumətinin nümayəndələri ilə görüşüb müvafiq izahat verməli idi. Azərbaycan — İran birgə komissiyasının Parisdəki fəaliyyəti az sonra bu ölkələr arasında əməkdaşlığın və işgüzar münasibətlərin yaradılmasında uğurlu başlanğıc oldu. 1920 ilin mart-aprelində Azərbaycan — İran konfransı keçirildi. İki tərəf arasında siyasi, iqtisadi, ticarət, poçtteleqraf, gömrük, konsulluq mübadiləsi və digər məsələlərlə bağlı ikitərəfli müqavilələr imzalandı. İran Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini de-yure tanıyan dövlətlərdən biri oldu.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti-İran birgə komissiyası maddəsi.
İstinadlar
- Həsənov C, Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində (1918–1920-ci illər), B., 1993
- Nəsibzadə N., Azərbaycanın xarici siyasəti (1918–1920), B., 1996.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Iran birge komissiyasi iki dovlet arasinda emekdasliq haqqinda muqavilenin esaslarini hazirlamaq ucun Parisde yaradilmis isci qrup 1919 oktyabr Mir Yaqub MehdiyevKomissiyanin terkibiKomissiyanin terkibine Azerbaycan numayendelerinden Mir Yaqub Mehdiyev ve Ceyhun Hacibeyli Iran terefinden Zekov Mulk ve Mustan Sarus Seltene daxil idi Komissiyanin iclaslariOktyabrin 29 da komissiyanin ilk iclasi kecirilmisdi Oktyabrin 30 31 i ve noyabrin 1 de muzakireler davam etdirilmis Paris sulh konfransinda Azerbaycan numayende heyetinin bascisi Elimerdan bey Topcubasovun Azerbaycan Cumhuriyyeti Nazirler Surasinin sedrine gonderdiyi melumata gore sonuncu iclasda Iran numayendeleri Azerbaycan numayendeliyinin teqdim etdiyi sazis layihesini qebul etmisdi Sazisin sertleriSazis 4 maddeden ibaret idi Qafqaz Azerbaycani Azerbaycan numayendeliyinin Sulh konfransina teqdim etdiyi telebname ve xeritelerde gosterilmis serhedlerde Rusiyada dovlet idaresi ve quralusunun hansi sekilde ve formada quralmasindan asili olmayaraq qeti ve birdefelik ondan Rusiyadan ayrilir Qafqaz Azerbaycaninin gosterilen hududlarinda 1918 ilin 28 mayindan movcud olan Azerbaycan Cumhuriyyeti Baki seheri paytaxt olmaqla Azerbaycan Hokumeti terefinden umumi secki huququ esasinda cagirilan Azerbaycan Muessisler Meclisinin mueyyen etdiyi qanunlarla fealiyyet gosteren secilmis prezident ve parlamentli musteqil demokratik respublika kimi taninir Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti qonsu Iran dovletile esaslari ve formalari eyni zamanda heyata kecirilme usullari Iran ve Azerbaycan Hokumetlerinin her iki dovletin parlamentlerinin beyendiyi qarsiliqli raziligina esasen hazirlanan ve mueyyen edilen siyasi iqtisadi elaqeler qurar Bununla birge xarici isler sahesinde Iran ve Azerbaycan Hokumetlerinin fealiyyetinin birlesdirilmesi arzu olunur Azerbaycan Cumhuriyyetinin 1 ci ve 2 ci bendler uzre yuxaridaCeyhun Hacibeyli gosterilen meqsedlere catmaq Azerbaycan Cumhuriyyetinin musteqilliyinin taninmasi onun butovluyu ve musteqilliyine siyasi iqtisadi medeni ve herbi quvvelerinin inkisafina her cur tehdidden tehlukesizliyine nail olmaq ucun Irana gosterilen sekilde Ingilterenin heqiqi komeyine ehtiyaci vardir NeticeMelumatda qeyd edilirdi ki butun bu dord madde bir birile baglidir ve Azerbaycan numayendelerinin ozu terefinden kime lazimdirsa elan edilmelidir Diger bir qeyde gore Azerbaycan numayendeleri ingilis hokumetinin numayendeleri ile gorusub muvafiq izahat vermeli idi Azerbaycan Iran birge komissiyasinin Parisdeki fealiyyeti az sonra bu olkeler arasinda emekdasligin ve isguzar munasibetlerin yaradilmasinda ugurlu baslangic oldu 1920 ilin mart aprelinde Azerbaycan Iran konfransi kecirildi Iki teref arasinda siyasi iqtisadi ticaret poctteleqraf gomruk konsulluq mubadilesi ve diger meselelerle bagli ikiterefli muqavileler imzalandi Iran Azerbaycan Respublikasinin musteqilliyini de yure taniyan dovletlerden biri oldu Hemcinin baxAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinin Iranda diplomatik numayendeliyi Iranin Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetinde diplomatik numayendeliyi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Iran muqavileleriEdebiyyatAzerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Iran birge komissiyasi maddesi IstinadlarHesenov C Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller B 1993 Nesibzade N Azerbaycanin xarici siyaseti 1918 1920 B 1996