Azadlıq meydanı (Tallin)

Azadlıq meydanı və ya Vabaduse meydanı (est. Vabaduse väljak) — Tallinin mərkəzində yerləşən şəhər meydanı.

Azadlıq meydanı
est. Vabaduse väljak
Azadlıq meydanı, solda - Müstəqillik müharibəsində Qələbə abidəsi, sağda - Müqəddəs Yəhya kilsəsi
Ümumi məlumatlar
Ölkə	Estoniya
Şəhər	Tallin

Meydanda Haryu, Rozikrantsi, Tatari, Estoniya bulvarı, Payarnus şosesi və Kaarli bulvarının küçələri birləşir.

Tarixi

XIX əsrin ortalarında yıxılan Harju qapılarının qarşısındakı İsveç qalasının yerində yaranmışdır. 1867-ci ildə meydanda Müqəddəs Yəhya kilsəsi ucaldıldı.

XX əsrin əvvəllərində meydanın qeyd olunan adları: Sen bazarı (est. Heina turg, alm. Heumarkt‎), Petrovskaya meydanı (est. Peetri plats, alm. Peters-Platz, Peterplatz‎) adları var idi.

1910-cu ildə meydanda Sen bazarı (alm. Heumarkt‎) ləğv edildi, meydan daşla döşəndi. Şəhərin rus qoşunları tərəfindən tutulmasının 200 illiyi münasibətilə meydanda I Pyotrun abidəsi ucaldıldı. 1922-ci il mayın 1-də sökülən abidənin altındakı postament də dağıdıldı. Pyotr abidəsinin tuncdan olan ayaqları Estoniya senti üçün əridildi, tunc əllərdən isə 1918-1920-ci illərdə Müstəqillik müharibəsində iştirak etmiş eston məktəblilərinin abidəsi ucaldıldı. Qalan büst isə Kadriorqa (prezidentin hazırkı iqamətgahının yanında) köçürüldü, onun sonrakı taleyi haqqında isə məlumat yoxdur.

1930-cu illərdə meydanda funksionalist üslubda tikilmiş binalar - İncəsənət Evi (1933, memarlar Anton Soans, Edqar-Yohan Kuusik), inzibati bina (1932, memar Robert Natus), Scandic Palace hoteli (1936, Elmar Lohk ) inşa edildi.

29 aprel 1941-ci ildən 15 may 1989-cu ilə qədər meydan Qələbə meydanı (est. Võiduväljak, Võidu väljak) adlandırıldı.

2009-cu ildə meydanda Qurtuluş müharibəsində Qələbə abidəsi ucaldılıb.

Tikili

Ev 7, Tallinn Şəhər Hökuməti

• Ev 1 — Müqəddəs Yəhya kilsəsi (Yanovskaya kilsəsi).
• Ev 3 — Palace hotel (1936, memar Elmar Lohk);
• Ev 4 — Georg Ots adına Tallin Musiqi Kolleci;
• Ev 5 — Estoniya Rus Teatrı;
• Ev 6 — Tallin İncəsənət Evi qalereyası (1933, memarlar Edqar-Yohan Kusik, Anton Soans);
• Ev 7 — Tallinn şəhər hökuməti (meriya) (1932, memar Robert Natus, lampalar - Yan Kort);
• Ev 8 — Tallin İncəsənət Evi;
• Ev 9 — əyləncə golf mərkəzi və yeraltı dayanacaq;
• Ev 10 — EEKS-MAJA sığorta şirkətinin keçmiş binası (1936, memar Elmar Lohk), keçmişdə Vladimir Sapojninin çıxış etdiyi birinci mərtəbədə məşhur "Moskva" kafesi yerləşirdi.

Qalereya

• Azadlıq meydanı
• I Pyotr abidəsinin açılışı, 1910-cu il
• I Pyotr abidəsi
• Yaanovskaya kilsəsi
• 1943-cü ilin fevral-martı, Bundesarxivdən foto
• Bayram üçün bəzədilmiş "Gloria Palace" kinoteatrının və "Astoriya" restoranının fasadı, 1944-cü ilin noyabrı
• Ev 5, Estoniya Rus Teatrı, mədəniyyət abidəsi
• Ev 6
• Ev 8 (İncəsənət evi), mədəniyyət abidəsi
• Ev 10, mədəniyyət abidəsi
• Yenidənqurma zamanı meydanda qazıntılar, 2008
• XXVI Mahnı Festivalı iştirakçılarının toplantısı
  4 iyul 2014-cü il
• Tallin günü, 15 may 2014-cü il
• Ukrayna və Estoniyanın bayraqları, aprel 2022

Meydan kinoda

Müqəddəs Yəhya kilsəsi Şerlok Holms və Doktor Uotsonun (Aqra xəzinələri) sərgüzəştləri teleserialında Müqəddəs Monika kilsəsi adı altında çəkilib.

1986-cı ilin may ayında meydanda "Yüz ildən sonra mayda" (est. «Saja aasta pärast mais») filminin epizodlarının çəkilişi üçün qısa müddətə 1910-cu ildən 1922-ci ilə qədər orada yerləşən I Pyotr abidəsinin maketi quraşdırıldı.

İstinadlar

1. "Vabaduse väljak". KNAB (eston). Eesti Keele Instituut. 2022-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-01-30.
2. "Pronkskeiser maha" (eston). 2006-11-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-10.
3. "Памятник Петру I в Ревеле" (rus). 2018-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-24.
4. "St John's Church in Tallinn" (ingilis). 2011-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-05.
5. "Таллинский Дом искусства". 2015-09-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-26.
6. "Посетителю". Tallinna Kunstihoone (rus). 2019-08-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-08-09.
7. "Церковь Св. Моники". 2016-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-01-05.