fbpx
Wikipedia

Azad qadın (heykəl)

"Azad qadın" heykəliFuad Əbdürrəhmanov tərəfindən hazırlanmış, 1960-cı ildə Bakı şəhərinin Cəfər Cabbarlı və Zivər bəy Əhmədbəyov küçələrinin kəsişməsində ucaldılmış monumental heykəldir. Heykəl, Cəfər Cabbarlının Sevil pyesindən ilhamlanılaraq hazırlanmışdır. Çadradan azad olma Azərbaycan qadınının tənqid və sıxıntılardan uzaqlaşaraq ölkənin ictimai həyatında iştirakı təhsil alma və işləmə hüququnu ifadə edir.

Azad qadın
40°22′43″ şm. e. 49°49′52″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər Bakı
Yerləşir Cəfər CabbarlıZivər bəy Əhmədbəyov küçələrinin kəsişməsi
Heykəltəraş Fuad Əbdürəhmanov
Memar Mikayıl Hüseynov
Tikilmə tarixi 1960
Material tunc
İstinad nöm.5582
ƏhəmiyyətiYerli əhəmiyyətli
Azad qadın

Tarixi

F.Əbdürrəhmanovun 1951-ci ildə gipsdən hazırladığı "Azərbaycan qadını" heykəli.
"Azad qadın" keykəlinin yandan görünüşü

“Azad qadın” heykəltəraş Fuad Əbdürrəhmanovun Azərbaycan qadını mövzusuna ilk müraciəti deyildi. Belə ki, sənətkar hələ 1951-ci ildə “Azərbaycan qadını” adlı heykəl işləmişdi. Bu heykəldə Fuad Əbdürrəhmanov müasir azərbaycanlı qadının obrazını müstəqil və güclü iradəyə malik zəngin şəxsiyyət kimi tərənnüm edir. Sənətkarın yaşadığı dövrün Azərbaycan qadınlarına xas olan səmimilik, daxili iradə və cazibədarlığı əks etdirən bu heykəl əlində kitab işıqlı gələcəyə doğru inamla addımlayan mili geyimli qadın obrazını ifadə edir.

1957-ci ildə sənətkar ilkin olaraq gipsdən hazırlanmış həmin əsərin tunc versiyasını işləyir. Bu heykəl “Azadlıq” adı ilə İncəsənət muzeyində sərgilənir. Muzeydə əsəri görən sənətkarlar onun şəhərin mərkəzi hissələrindən birində yüksəldilməsinin labüdlüyünü bildirirlər. Bundan sonra Fuad Əbdürrəhmanov heykəlin böyük versiyası üzərində işə başlayır və bu versiyada Azərbaycan qadınının müstəqilliyini daha qabarıq ifadə etməyə çalışır. 1959-cu ildə heykəl Leninqradda tuncdan tökülür və sonradan Azərbaycana gətirilərək ucaldılır.

“Azad qadın” heykəli sənətkarın yaradıcılığında növbəti plastik sənət nümunəsi kimi qalmır. O, azadlığa, yeniliyə, inkişafa və tərəqqiyə can atan Azərbaycan qadınının rəmzinə çevrilir. Öz çadrasını ataraq müasirliyə qərar verən azad Azərbaycan qadını xalqın ağır keçmişini, bu gününü və inamlı gələcəyini özündə cəmləşdirmişdir. Azərbaycanın tarixi keçmişində mövhümatçılığı və gender bərabərsizliyini ifşa edən heykəl obrazı azərbaycanlı qadının cəmiyyətdə dəyişən yeri, rolu və hüququnu bir daha təsbit edirdi.

Abidənin ideyası

Abidənin daşıdığı ideyadan bəhs edərkən Fuad Əbdürrəhmanov deyir:

  Azərbaycan qadınının azadlığı ideyası məni çoxdan özünə cəlb edirdi. Heykəl üzərində işə başlayarkən, nədənsə kölgələrə ilişmiş qartal təsəvvür eləyirdim. O, çarpalanır və nəhayət ki, azadlığa çıxır. Bir saniyə də keçir və və o, yüksələrək günəşli səmaya can atır.  

Azərbaycanda çadra, ticarətin inkişaf etdiyi bütün şəhərlərdə qadın qarderobunun əsas elementlərindən biri idi. Çadraya qarşı mübarizə 1908-ci ildə Bakıda, liberal burjua tərəfdarları tərəfindən başlanılmışdı. Lakin, etirazlar xürafatçı din tərəfdarları tərəfindən basılmış və zadəganlar geri çəkilməyə məcbur olmuşlar. Onlar razılığa gəlirlər ki, zadəganlar çadraya qarşı etirazları dayandıracaqlar, bunun əvəzində dindarlar Avropa tipli geyinmiş xanımları təhqir etməyəcəklər.

Azərbaycanın SSRİ-nin tərkibinə qatılmasından sonra, qısa müddət ərzində Azərbaycan qadınının sosial statusu dəyişir. Onlar ictimayət arasına çıxaraq işləməyə başlayırlar. Bütün bu dəyişiklər özünü həm də Azərbaycan qadınının geyimində göstərir. 1920-ci illərdə daha əvvəl basdırılmış çadra əlehinə etirazlar yenidən baş qaldırır. Həmin dövrdə çadradan və xürafatdan imtina edən qız və gəlinlər evlərindən qovulurdu. Çadrasını atmış komsomol Səriyyə Xəlilova bu addımına görə atası tərəfindən öldürülmüşdü.

“Azad qadın” heykəli, həmin dövrdə Azərbaycanda hüquq və azadlıqları uğrunda mübarizə aparan qadınların qarşılaşdıqları çətinlik və haqqsızlıqlara qarşı mübarizəni əks etdirir. Həmin dövrdə hündür pyedestal üzərində ucaldılmış çadrasını çıxaran gənc azərbaycanlı xanımın heykəli Azərbaycan və Şərq qadının sosial bərabərliyinin simvolu kimi təqdim edilmişdi.

Maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, heykəlin prototipi Fuad Əbdürrəhmanovun həyat yoldaşı Xanım Əbdürrəhmanova (Rəhmanzadə) olmuşdur (X.Əbdürrəhmanova xalq rəssamı Maral Rəhmanzadənin bacısı idi)

İstinadlar

  1. Известия, Газета Азербайджанские. "Газета Азербайджанские Известия - Символ женской свободы - Культура - Новости". www.azerizv.az. İstifadə tarixi: 28 may 2018.
  2. İvrahimov, 2013. səh. 30
  3. İvrahimov, 2013. səh. 31
  4. Xəyalə MURADLI. "Sirrini çadraya büküb atan daş qadının hekayəti".
  5. İvrahimov, 2013. səh. 35
  6. Газета Азербайджанские Известия. "Газета Азербайджанские Известия - Символ женской свободы - Культура - Новости". www.azerizv.az. İstifadə tarixi: 28 may 2018.
  7. Faig Nasibov. "Памятники". www.window2baku.com. İstifadə tarixi: 28 may 2018.

Ədəbiyyat

  • İbrahimov, Telman (2013). Fuad Əbdürrəhmanov (Sərvət silsiləsi). Bakı: Şərq-Qərb nəşriyyatı. səh. 104.

azad, qadın, heykəl, azad, qadın, heykəli, fuad, əbdürrəhmanov, tərəfindən, hazırlanmış, 1960, ildə, bakı, şəhərinin, cəfər, cabbarlı, zivər, bəy, əhmədbəyov, küçələrinin, kəsişməsində, ucaldılmış, monumental, heykəldir, heykəl, cəfər, cabbarlının, sevil, pyes. Azad qadin heykeli Fuad Ebdurrehmanov terefinden hazirlanmis 1960 ci ilde Baki seherinin Cefer Cabbarli ve Ziver bey Ehmedbeyov kucelerinin kesismesinde ucaldilmis monumental heykeldir Heykel Cefer Cabbarlinin Sevil pyesinden ilhamlanilaraq hazirlanmisdir Cadradan azad olma Azerbaycan qadininin tenqid ve sixintilardan uzaqlasaraq olkenin ictimai heyatinda istiraki tehsil alma ve isleme huququnu ifade edir 1 Azad qadin40 22 43 sm e 49 49 52 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanSeher BakiYerlesir Cefer Cabbarli ve Ziver bey Ehmedbeyov kucelerinin kesismesiHeykelteras Fuad EbdurehmanovMemar Mikayil HuseynovTikilme tarixi 1960Material tuncAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 5582EhemiyyetiYerli ehemiyyetliAzad qadin Mundericat 1 Tarixi 2 Abidenin ideyasi 3 Istinadlar 4 EdebiyyatTarixi Redakte F Ebdurrehmanovun 1951 ci ilde gipsden hazirladigi Azerbaycan qadini heykeli Azad qadin keykelinin yandan gorunusu Azad qadin heykelteras Fuad Ebdurrehmanovun Azerbaycan qadini movzusuna ilk muracieti deyildi Bele ki senetkar hele 1951 ci ilde Azerbaycan qadini adli heykel islemisdi Bu heykelde Fuad Ebdurrehmanov muasir azerbaycanli qadinin obrazini musteqil ve guclu iradeye malik zengin sexsiyyet kimi terennum edir 2 Senetkarin yasadigi dovrun Azerbaycan qadinlarina xas olan semimilik daxili irade ve cazibedarligi eks etdiren bu heykel elinde kitab isiqli geleceye dogru inamla addimlayan mili geyimli qadin obrazini ifade edir 3 1957 ci ilde senetkar ilkin olaraq gipsden hazirlanmis hemin eserin tunc versiyasini isleyir Bu heykel Azadliq adi ile Incesenet muzeyinde sergilenir Muzeyde eseri goren senetkarlar onun seherin merkezi hisselerinden birinde yukseldilmesinin labudluyunu bildirirler Bundan sonra Fuad Ebdurrehmanov heykelin boyuk versiyasi uzerinde ise baslayir ve bu versiyada Azerbaycan qadininin musteqilliyini daha qabariq ifade etmeye calisir 1959 cu ilde heykel Leninqradda tuncdan tokulur ve sonradan Azerbaycana getirilerek ucaldilir 4 Azad qadin heykeli senetkarin yaradiciliginda novbeti plastik senet numunesi kimi qalmir O azadliga yeniliye inkisafa ve tereqqiye can atan Azerbaycan qadininin remzine cevrilir Oz cadrasini ataraq muasirliye qerar veren azad Azerbaycan qadini xalqin agir kecmisini bu gununu ve inamli geleceyini ozunde cemlesdirmisdir 5 Azerbaycanin tarixi kecmisinde movhumatciligi ve gender berabersizliyini ifsa eden heykel obrazi azerbaycanli qadinin cemiyyetde deyisen yeri rolu ve huququnu bir daha tesbit edirdi 5 Abidenin ideyasi RedakteAbidenin dasidigi ideyadan behs ederken Fuad Ebdurrehmanov deyir Azerbaycan qadininin azadligi ideyasi meni coxdan ozune celb edirdi Heykel uzerinde ise baslayarken nedense kolgelere ilismis qartal tesevvur eleyirdim O carpalanir ve nehayet ki azadliga cixir Bir saniye de kecir ve ve o yukselerek gunesli semaya can atir 6 Azerbaycanda cadra ticaretin inkisaf etdiyi butun seherlerde qadin qarderobunun esas elementlerinden biri idi Cadraya qarsi mubarize 1908 ci ilde Bakida liberal burjua terefdarlari terefinden baslanilmisdi Lakin etirazlar xurafatci din terefdarlari terefinden basilmis ve zadeganlar geri cekilmeye mecbur olmuslar Onlar raziliga gelirler ki zadeganlar cadraya qarsi etirazlari dayandiracaqlar bunun evezinde dindarlar Avropa tipli geyinmis xanimlari tehqir etmeyecekler Azerbaycanin SSRI nin terkibine qatilmasindan sonra qisa muddet erzinde Azerbaycan qadininin sosial statusu deyisir Onlar ictimayet arasina cixaraq islemeye baslayirlar Butun bu deyisikler ozunu hem de Azerbaycan qadininin geyiminde gosterir 1920 ci illerde daha evvel basdirilmis cadra elehine etirazlar yeniden bas qaldirir Hemin dovrde cadradan ve xurafatdan imtina eden qiz ve gelinler evlerinden qovulurdu Cadrasini atmis komsomol Seriyye Xelilova bu addimina gore atasi terefinden oldurulmusdu Azad qadin heykeli hemin dovrde Azerbaycanda huquq ve azadliqlari ugrunda mubarize aparan qadinlarin qarsilasdiqlari cetinlik ve haqqsizliqlara qarsi mubarizeni eks etdirir Hemin dovrde hundur pyedestal uzerinde ucaldilmis cadrasini cixaran genc azerbaycanli xanimin heykeli Azerbaycan ve Serq qadinin sosial beraberliyinin simvolu kimi teqdim edilmisdi 7 Maraqli fakt ondan ibaretdir ki heykelin prototipi Fuad Ebdurrehmanovun heyat yoldasi Xanim Ebdurrehmanova Rehmanzade olmusdur X Ebdurrehmanova xalq ressami Maral Rehmanzadenin bacisi idi Istinadlar Redakte Izvestiya Gazeta Azerbajdzhanskie Gazeta Azerbajdzhanskie Izvestiya Simvol zhenskoj svobody Kultura Novosti www azerizv az Istifade tarixi 28 may 2018 Ivrahimov 2013 seh 30 Ivrahimov 2013 seh 31 Xeyale MURADLI Sirrini cadraya bukub atan das qadinin hekayeti 1 2 Ivrahimov 2013 seh 35 Gazeta Azerbajdzhanskie Izvestiya Gazeta Azerbajdzhanskie Izvestiya Simvol zhenskoj svobody Kultura Novosti www azerizv az Istifade tarixi 28 may 2018 Faig Nasibov Pamyatniki www window2baku com Istifade tarixi 28 may 2018 Edebiyyat RedakteIbrahimov Telman 2013 Fuad Ebdurrehmanov Servet silsilesi Baki Serq Qerb nesriyyati seh 104 Menbe https az wikipedia org w index php title Azad qadin heykel amp oldid 6042253, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.