
Avtomat tüfəng və ya avtomat silah — odlu silah. Atəş açılarkən əmələ gələn barıt qazı enerjisindən nəinki gülləyə (mərmiyə) hərəkət vermək, həmçinin silahı yenidən doldurmaq və atəş açmaq üçün istifadə olunur.
Tarixi
| ]Amerikalı Requlus Pilon 1863-cü ildə ilk avtomat tüfəng quraşdırmışdır. Rusiyada ilk avtomat tüfəngi layihəsini 1887-c ildə D. A. Rudnitski vermişdir.
Xarakteristikası
| ]Avtomat silah həm fasiləsiz, həm də tək-tək atəş açır. Yalnız yenidən doldurma əməliyyatı avtomatlaşdırılmış silah yarımavtomat və ya özüdolan avtomat silah adlanır. Avtomat silahın yüksək sürətlə atəş açması tez hərəkət edən hədəfi vurmağa və yüksək atış sıxlığı yaratmağa imkan verir. Patronlar avtomat silaha patronla dolu xüsusi mağazadan (tapança, avtomat, tüfəng, karabin, əl pulemyotu, ortakalibrli avtomat toplarda) və ya elastik metaldan hazırlanmış lent (qundaqlı pulemyot, irikalibrli pulemyot, kiçikkalibrli avtomat toplarda) vasitəsilə verilir. Avtomat tapança, tapança-pulemyot, avtomat və özüdolan tüfənglər, əl pulemyotu, irikalibrli (12,7–15 mm) pulemyot və avtomat top (kalibri 20 mm və daha artıq olan) avtomat silahlardır.
Növləri
| ]
Müasir avtomat silah aşağıdakı növlərə bölünür:
- Avtomatik rejimli lülə təpməsindən istifadəyə əsaslanan silahlar sistemi. Bu qrup silahlarda lülə mütəhərrikdir və sürgü ilə birgə quraşdırılır. Lülə və sürgünün təpmə təsiri ilə geri hərəkəti, yayın təsiri ilə irəli hərəkəti nəticəsində boş giliz kənara atılır, növbəti patron patronqabına daxil olur və sürgü bağlanır. Bu qrup silahlarda lülə uzun (məsələn, tipli fransız əl pulemyotu) və qısa (məsələn, və Maksim əl pulemyotu) gedişli olur.
- Avtomatik rejimli sürgü təpməsindən istifadəyə əsaslanan silahlar sistemi. Bu qrup silahlarda lülə tərpənməzdir. Sürgünün atəşaçma anında vəziyyəti iki cürdür: birinci halda lülə ilə bağlılıq olmur (sərbəst sürgü; məsələn, Deqtyaryov tapança-pulemyotun 1940-cı il nümunəsi və Şpagin tapança-pulemyotun 1941-ci il nümunəsi), ikinci halda sürgü lülə ilə elə ilişmədə olur ki, barıt qazlarıın gili dibinə təzyiqinin təsiri altında açıla bilir (yarımsərbəst sürgü; məsələn, Tompson tapança-pulemyotun 1928-ci il nümunəsi).
- Avtomatik rejimli barıt qazlarının xüsusi kameraya toplanmasından istifadəyə əsaslanan silahlar sistemi. Güllə çıxan kimi barıt qazı lülədəki qaz çıxışı dəliyindən lülənin, adəətn qabaq hissəsində yerləşən qaz kamerasına dolur. Bu kamerada yerləşdirilmiş mütəhərrik porşen ya sürgü çərçivəsinin ştoku ilə (məsələn, Kalaşnikov avtomatı), yaxud sürgü saplağı ilə (məsələn, Şpitalnı və Vladimirovun irikalibrli pulemyotu) birləşdirilir. Ştok sürgü (yaxud sürgü saplağı) ilə birlikdə barıt qazının təsiri altında geri çəkilməklə sürgünü açır və giliz atılır. Mütəhərrik hissələrin əks-hərəkəti və doldurma yayın təsiri ilə olur. Bu qrup silahların avtomatikasının üstün cəhətlərindən müasir avtomat silah nümunələrində geniş istifadə olunur. Avtomat silahda atəşin yüksək rejimi onun tez qızmasına səbəb olur. Müasir avtomat silahlarda, əsasən, hava ilə soyutma sistemindən istifadə edilir.
İstinadlar
| ]- Автомат силаһ // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 70–71.
Əlavə ədəbiyyat
| ]- Жук А. Б. Стрелковое оружие. М.: Военное издательство, 1992.
- Самое современное оружие и боевая техника/ Л. Е. Сытин.— Москва: Издательство АСТ.2017. — 656 с.
- Бахирев В. В., Кириллов И. И. Конструктор В. А. Дегтярев: За строками биографии. — М.: Воениздат, 1979. — С. 21–22 — 192 с. — (Люди науки).
Bu məqalə . Məqaləni Vikipediyanı zənginləşdirə bilərsiniz. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya M16 ve AKMS avtomat tufengler Avtomat tufeng ve ya avtomat silah odlu silah Ates acilarken emele gelen barit qazi enerjisinden neinki gulleye mermiye hereket vermek hemcinin silahi yeniden doldurmaq ve ates acmaq ucun istifade olunur Tarixi span Amerikali Requlus Pilon 1863 cu ilde ilk avtomat tufeng qurasdirmisdir Rusiyada ilk avtomat tufengi layihesini 1887 c ilde D A Rudnitski vermisdir Xarakteristikasi span Avtomat silah hem fasilesiz hem de tek tek ates acir Yalniz yeniden doldurma emeliyyati avtomatlasdirilmis silah yarimavtomat ve ya ozudolan avtomat silah adlanir Avtomat silahin yuksek suretle ates acmasi tez hereket eden hedefi vurmaga ve yuksek atis sixligi yaratmaga imkan verir Patronlar avtomat silaha patronla dolu xususi magazadan tapanca avtomat tufeng karabin el pulemyotu ortakalibrli avtomat toplarda ve ya elastik metaldan hazirlanmis lent qundaqli pulemyot irikalibrli pulemyot kicikkalibrli avtomat toplarda vasitesile verilir Avtomat tapanca tapanca pulemyot avtomat ve ozudolan tufengler el pulemyotu irikalibrli 12 7 15 mm pulemyot ve avtomat top kalibri 20 mm ve daha artiq olan avtomat silahlardir Novleri span StG 44 Almaniya istehsali olan ikinci nesil avtomatik tufengdir Muasir avtomat silah asagidaki novlere bolunur Avtomatik rejimli lule tepmesinden istifadeye esaslanan silahlar sistemi Bu qrup silahlarda lule muteherrikdir ve surgu ile birge qurasdirilir Lule ve surgunun tepme tesiri ile geri hereketi yayin tesiri ile ireli hereketi neticesinde bos giliz kenara atilir novbeti patron patronqabina daxil olur ve surgu baglanir Bu qrup silahlarda lule uzun meselen tipli fransiz el pulemyotu ve qisa meselen ve Maksim el pulemyotu gedisli olur Avtomatik rejimli surgu tepmesinden istifadeye esaslanan silahlar sistemi Bu qrup silahlarda lule terpenmezdir Surgunun atesacma aninda veziyyeti iki curdur birinci halda lule ile bagliliq olmur serbest surgu meselen Deqtyaryov tapanca pulemyotun 1940 ci il numunesi ve Spagin tapanca pulemyotun 1941 ci il numunesi ikinci halda surgu lule ile ele ilismede olur ki barit qazlariin gili dibine tezyiqinin tesiri altinda acila bilir yarimserbest surgu meselen Tompson tapanca pulemyotun 1928 ci il numunesi Avtomatik rejimli barit qazlarinin xususi kameraya toplanmasindan istifadeye esaslanan silahlar sistemi Gulle cixan kimi barit qazi luledeki qaz cixisi deliyinden lulenin adeetn qabaq hissesinde yerlesen qaz kamerasina dolur Bu kamerada yerlesdirilmis muteherrik porsen ya surgu cercivesinin stoku ile meselen Kalasnikov avtomati yaxud surgu saplagi ile meselen Spitalni ve Vladimirovun irikalibrli pulemyotu birlesdirilir Stok surgu yaxud surgu saplagi ile birlikde barit qazinin tesiri altinda geri cekilmekle surgunu acir ve giliz atilir Muteherrik hisselerin eks hereketi ve doldurma yayin tesiri ile olur Bu qrup silahlarin avtomatikasinin ustun cehetlerinden muasir avtomat silah numunelerinde genis istifade olunur Avtomat silahda atesin yuksek rejimi onun tez qizmasina sebeb olur Muasir avtomat silahlarda esasen hava ile soyutma sisteminden istifade edilir Istinadlar span Avtomat silaһ Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә I ҹild A Balzak Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1976 S 70 71 Elave edebiyyat span Zhuk A B Strelkovoe oruzhie M Voennoe izdatelstvo 1992 Samoe sovremennoe oruzhie i boevaya tehnika L E Sytin Moskva Izdatelstvo AST 2017 656 s ISBN 978 5 17 090382 5 Bahirev V V Kirillov I I Konstruktor V A Degtyarev Za strokami biografii M Voenizdat 1979 S 21 22 192 s Lyudi nauki Normativ yoxlamaBNF 11971234d Bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz Bu sablon mumkundurse daha deqiqi ile evez edilmelidir Kateqoriyalar TufenglerPulemyotlarGizli kateqoriya ISBN sehrli kecidlerinin istifade olundugu sehifeler