XII əsrin əvvəllərində xristian Sərir krallığının süqutundan sonra avarlarmüsəlmanlaşmağa başladı. Bölgə Sabutay Bahadurun başçılığı ilə monqollar tərəfindən işğal edildikdən sonra, 1222-ci ildə bölgədə hərbi münaqişələr artdı. Ardından avarlar, Xarəzmşahlar hökmdarı II Məhəmmədə monqollara qarşı aparılacaq savaşda onlara dəstək olacaqlarını söz vermişdi, lakin avarların monqollarla müharibəsi haqqında heç bir bir məlumat, heç bir sənəd yoxdur.
Qızıl Ordanın süqutunun ardından Qazi-Kumuxda şamxallığın yüksəlişi, Avar xanının gücünün XV və XVI əsrlərdə azalacağına bir nişanə idi. Bu illərdə xanlıq quruluş baxımından iradəsiz bir dövlət halına gəldi. Xanlıqdakı əhalinin bir çoxu xandan olduqca böyük muxtariyyət əldə etməsi səbəbindən bəzən o, güclü düşmənlərə qarşı Çarın himayəsini istəmək məcburiyyətində qaldı.
1740-cı ilin yayında Avşarlar sülaləsi hökmdarı Nadir şah, Qazi-Kumuxa gəldi. Kumık şamaxalı Xaspulat xan, Qaytak usmisi Əhməd xan və Akuşa qazisi sədaqətlərini subut etmək üçün müxtəlif hədiyyələr təqdim etdilər. Avqust1740-cı ildə də Avar torpaqlarına girmiş, 80 min nəfərlik ordusu Andidə Avarlar və Dağıstanlı müttəffiqlər tərəfindən məğlubiyyətə uğradılmışdı.
Ənvər Çingizoğlu yazır: "Avarıstan Dağıstanın bir bölgəsidir. Bu diyarda Məhəmməd Nutsal xan hökmranlıq edirdi. 1774-cü ildə onun ölümündən sonra oğlu Ümmə xan (Ömər xan) başçı oldu. Ümmə xan bacısı Bikə ağanı İbrahimxəlil xana verib, qohumlaşdı. İbrahimxəlil xan bu qohumluqdan dəfələrlə istifadə etmişdi. Tarixçi Rzaqulu bəy Vəzirov yazır: «Lazım olan zaman Dağıstan və ləzgi vilayətlərindən qoşun istəyirdi. İbrahim xan Ümmə xanın və başqa sərkərdələrin başçılığı ilə Qarabağa gələn qoşunu öz övladları və Qarabağ qoşunu ilə birlikdə lazım olan yerlərə göndərir, istədiyi adamı tənbeh edir və öz itaəti altına çəkirdi».
Tarixçi Mirzə Yusif Qarabaği yazır: «Eyni zamanda qohumluq münasibətinə görə avar hakimi Ümmə xan və Dağıstan əmirləri də İbrahim xana sadiq və dost idilər, əgər aralarında bir narazılıq üz versəydi, dərhal İbrahim xanın işarəsi ilə Dağıstan əmirləri bütün qoşunlarıyla Gürcüstan üzərinə hücum edərək oranı çapıb dağıdırdılar, necə ki, 1205-ci (1790) ildə Gürcüstan valisi ilə İbrahim xanın arasında olan narazılıq üz vermişdi.
Bu səbəbdən Ümmə xan çoxlu qoşunla Gürcüstan tərəfinə gedib bacardığı qədər Gürcüstan torpağını qarət edərək Sığnaq və Gümüşxananı zəbt etdi, camaatın çoxunu öldürdü. Bir qədərini əsir və digərlərini dustaq edib, təcili surətdə Axalsixə, Süleyman paşanın yanına getdi. Qışı orada keçirib, bahar fəslində geri qayıdaraq, yenə də Gürcüstan torpağına daxil oldu. Ümmə xan yolun üstündə knyaz Abaşidzenin arvad-uşağı ilə yaşadığı möhkəm qalanı mühasirə edib zor ilə zəbt etdi. Oranın əhalisini qılıncdan keçirdərək, bəzilərini də əsir etdi. Knyaz Abaşidzenin qızlarından Cavahir xanımı İbrahim xan üçün göndərdi, bir qızına da Ümmə xan özü evləndi».
1801-ci il tarixində Ümmə xanın ölümündən sonra Avar xanlığı Rusiya imperiyasının tərkibinə daxil oldu . Avar xanlığı dağılmasına baxmayaraq 1828-ci ilə Qafqaz imamlığının himayəsini daxil oldu. 1859-cu ildə Rusların zəbtilə Avar xanlığının varlığı sona çatmış oldu.
Sultan Əhməd xan I (1802—1823), Əli-Sultan Mextulinin oğlu
Surxay xan I (1818—1834), [Qebek-xan I (avar xanı)|Qebek-xan]]ın oğlu. Xan yalnız Rusiya rəhbərliyini tanıyırdı. Hökumət [Sultan Əhməd Xan I (Sultan Əhməd Xan)] 1802 - 1823)
Аrslan xan I (1827—1828). Xan yalnız Rusiya rəhbərliyini tanıyırdı. [Əbu Sultan Xan I (avar xanı)] Əbu Sultan Xan [1823] - 1834), oğlu [Sultan Əhməd Xan I (avar xanı) Sultan Əhməd Xan I]]
Əbu Sultan xan I (1828—1834), oğlu Sultan Əhməd Xan I
avar, xanlığı, dağıstan, ərazisində, əsrdən, əsrə, kimi, mövcud, olmuş, feodal, dövlət, avar, avarazul, nutsallhi13, əsrin, əvvəli, 1864ön, pəncələrində, ikiqat, spiral, şəkilli, svastika, təsvirli, standart, tutan, canavar, gerbi19, əsrin, əvvəllərində, statu. Avar xanligi Dagistan erazisinde XII esrden XIX esre kimi movcud olmus feodal dovlet Avar xanligiavar Avarazul Nutsallhi13 cu esrin evveli 1864On pencelerinde ikiqat spiral sekilli svastika tesvirli bir standart tutan bir canavar 1 Gerbi19 cu esrin evvellerinde Avar xanligiStatusuXanliqPaytaxtiXunzaxResmi dilleriAvar diliDiger dilleriAvar dili Andiy dili Tsez diliDiniIslamIdareetme formasiMutleq monarxiyaXan Tarixi Yaranmasi13 cu esrin evveli Suqutu1864ErazisiSelefi XelefiSerir Rusiya imperiyasi Mundericat 1 Tarixi 2 Hakimlerin siyahisi 3 Edebiyyat 4 Istinadlar 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidlerTarixi RedakteXII esrin evvellerinde xristian Serir kralliginin suqutundan sonra avarlar muselmanlasmaga basladi Bolge Sabutay Bahadurun basciligi ile monqollar terefinden isgal edildikden sonra 1222 ci ilde bolgede herbi munaqiseler artdi Ardindan avarlar Xarezmsahlar hokmdari II Mehemmede monqollara qarsi aparilacaq savasda onlara destek olacaqlarini soz vermisdi lakin avarlarin monqollarla muharibesi haqqinda hec bir bir melumat hec bir sened yoxdur Qizil Ordanin suqutunun ardindan Qazi Kumuxda samxalligin yukselisi Avar xaninin gucunun XV ve XVI esrlerde azalacagina bir nisane idi Bu illerde xanliq qurulus baximindan iradesiz bir dovlet halina geldi Xanliqdaki ehalinin bir coxu xandan olduqca boyuk muxtariyyet elde etmesi sebebinden bezen o guclu dusmenlere qarsi Carin himayesini istemek mecburiyyetinde qaldi 1740 ci ilin yayinda Avsarlar sulalesi hokmdari Nadir sah Qazi Kumuxa geldi Kumik samaxali Xaspulat xan Qaytak usmisi Ehmed xan ve Akusa qazisi sedaqetlerini subut etmek ucun muxtelif hediyyeler teqdim etdiler Avqust 1740 ci ilde de Avar torpaqlarina girmis 80 min neferlik ordusu Andide Avarlar ve Dagistanli mutteffiqler terefinden meglubiyyete ugradilmisdi 2 Enver Cingizoglu yazir Avaristan Dagistanin bir bolgesidir Bu diyarda Mehemmed Nutsal xan hokmranliq edirdi 1774 cu ilde onun olumunden sonra oglu Umme xan Omer xan basci oldu Umme xan bacisi Bike agani Ibrahimxelil xana verib qohumlasdi Ibrahimxelil xan bu qohumluqdan defelerle istifade etmisdi Tarixci Rzaqulu bey Vezirov yazir Lazim olan zaman Dagistan ve lezgi vilayetlerinden qosun isteyirdi Ibrahim xan Umme xanin ve basqa serkerdelerin basciligi ile Qarabaga gelen qosunu oz ovladlari ve Qarabag qosunu ile birlikde lazim olan yerlere gonderir istediyi adami tenbeh edir ve oz itaeti altina cekirdi Tarixci Mirze Yusif Qarabagi yazir Eyni zamanda qohumluq munasibetine gore avar hakimi Umme xan ve Dagistan emirleri de Ibrahim xana sadiq ve dost idiler eger aralarinda bir naraziliq uz verseydi derhal Ibrahim xanin isaresi ile Dagistan emirleri butun qosunlariyla Gurcustan uzerine hucum ederek orani capib dagidirdilar nece ki 1205 ci 1790 ilde Gurcustan valisi ile Ibrahim xanin arasinda olan naraziliq uz vermisdi Bu sebebden Umme xan coxlu qosunla Gurcustan terefine gedib bacardigi qeder Gurcustan torpagini qaret ederek Signaq ve Gumusxanani zebt etdi camaatin coxunu oldurdu Bir qederini esir ve digerlerini dustaq edib tecili suretde Axalsixe Suleyman pasanin yanina getdi Qisi orada kecirib bahar feslinde geri qayidaraq yene de Gurcustan torpagina daxil oldu Umme xan yolun ustunde knyaz Abasidzenin arvad usagi ile yasadigi mohkem qalani muhasire edib zor ile zebt etdi Oranin ehalisini qilincdan kecirderek bezilerini de esir etdi Knyaz Abasidzenin qizlarindan Cavahir xanimi Ibrahim xan ucun gonderdi bir qizina da Umme xan ozu evlendi 3 1801 ci il tarixinde Umme xanin olumunden sonra Avar xanligi Rusiya imperiyasinin terkibine daxil oldu Avar xanligi dagilmasina baxmayaraq 1828 ci ile Qafqaz imamliginin himayesini daxil oldu 1859 cu ilde Ruslarin zebtile Avar xanliginin varligi sona catmis oldu Hakimlerin siyahisi RedakteBirinci hakim Avar VI esr adli sexs Namelum nutsallar I Seratan I Surakat XII esr Seratanin oglu Seyx Ehmed Dagistani uzurpator taxti zorla ele kecirib XII esr Seyx Ebumuslum Dagistani Seyx Ehmed Dagistaninin oglu uzurpator XII esr I Bayar XII XIII esrler I Surakatin oglu Mesum bey XII esr Sultan ibn Mesum bey XII esr Coban ibn Sultan XIII esr Emir Ehmed ibn Coban XIII esr I Emir Sultan XIII esrin ortalarina qeder I Bayarin oglu I Melik Seratan XIII esrin ikinci yarisinadek I Emir Sultanin oglu namelum nutsallar Surakat 1353 1354 II Seratan I Dugri xan II Seratanin oglu I Ibrahim Mirze Mehemmed I Dugri xanin oglu I Ibrahimin kurekeni I Andunik xan 1460 1485 I Ibrahimin oglu Bulac xan 1485 1510 Mirze Mehemmedin oglu Emir Hemze 1510 1540 ibn Umme xan ibn Bulac xan Nutsal xan I 1540 1546 ola bilsin evvelkinin oglu Andunik xan II 1546 dekabr 1569 evvelkinin oglu Ehmed 1569 1577 evvelkinin oglu Tunay Calav 1577 1578 Coban amxalin qardasi Mehemmed Samxal 1578 1589 Turaravin oglu I Nutsal xanin oglu I Qanbulaq xan 1589 1595 evvelkinin oglu I Samxal xan 1595 1596 evvelkinin oglu II Ibrahim 1596 1605 I Mehdi xan 1605 1614 Mehemmed Samxalin oglu Barti Kihilev 1614 1620 Mehemmed xanin oglu Kuskanti Kihilevin oglu Bartinin oglu II Andunik xan oglu I Umme Edaletli 1620 1634 Samxal xan oglu I Emir Hemze tehm 1634 1646 Barti Kihilev oglu I Maldar mirze 1646 1650 I Mehemmed xan 1650 1656 Barti Kihilev oglu II Duqri xan 1656 1668 I Umme xanin oglu II Mehemmed xan 1668 1688 II Duqri xanin oglu Umma xan II 1688 1699 evvelki oglu Andunik xan III 1699 1706 evvelki oglu Duqri xan III evvelki qardasi Umma xan III 1706 1707 Bas Bulac kimi taninan Duqri Xan III avar Xan Duqri Xan III Mehemmed xan III 1707 1722 evvelki qardasi Umma xan IV 1722 1735 Turrovanin oglu Turloyev ailesinden Ankal xan I 1735 1740 Nucal xan II 1740 1744 Umma Xan IV un oglu Mahmud xan I 1744 1765 IV Mehemmed nutsal 1765 1774 III Umme xan Bulacin oglu IV Umme xan 1774 aprel 1801 IV Mehemmed nutsal xanin oglu Qebek xan I 1801 yanvar 1802 evvelki qardasi Sultan Ehmed xan I 1802 1823 Eli Sultan Mextulinin oglu Surxay xan I 1818 1834 Qebek xan I avar xani Qebek xan in oglu Xan yalniz Rusiya rehberliyini taniyirdi Hokumet Sultan Ehmed Xan I Sultan Ehmed Xan 1802 1823 Arslan xan I 1827 1828 Xan yalniz Rusiya rehberliyini taniyirdi Ebu Sultan Xan I avar xani Ebu Sultan Xan 1823 1834 oglu Sultan Ehmed Xan I avar xani Sultan Ehmed Xan I Ebu Sultan xan I 1828 1834 oglu Sultan Ehmed Xan I Baxu bike I 1834 1834 qizi Umma xan IV Mehemmed mirze I 1834 1837 Edebiyyat RedakteShapi Kaziev Imam Shamil ZhZL M Molodaya gvardiya 2010 ISBN 5 235 02677 2 Istoriya Dagestana Uchebnoe posobie 8 kl mesto Mahachkala izdatelstvo Izd vo NII pedagogiki god 2002 ref Magomedov R M Ajtberov T M materialy po hronologii i genealogii pravitelej Avarii v knige Istochnikovedenie srednevekovogo Dagestana Mahachkala 1986 Istinadlar Redakte Isalabdullaev M A Mifologiya narodov Kavkaza Mahachkala KSI 2006 M Sadik Bilge Osmanli dovleti ve Kafkasya sf 121 Eren Yayincilik 2005 M I Emrahov E Cingizoglu H I Hesenov Qarabag xanligi Baki Mutercim 2008 220 seh Hemcinin bax RedakteAvar dairesi IV Umme xan Imam Samil Haci Davud Muskurlu Coban samxal ibn I ElibeyXarici kecidler RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Avar xanligi amp oldid 5222110, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.jpg.html){kind=link}