Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Atmilçək qaş səhləbi (lat. Ophrys oestrifera) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin ofris cinsinə aid bitki növü. IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilmək təhlükəsində olanlar" kateqoriyasına aiddir – EN B1ab(iii)+2ab(iii). Endemik növdür.
| Atmilçək qaş səhləbi | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||
| Elmi təsnifat | ||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Atmilçək qaş səhləbi | ||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||
| ||||||
| ||||||
Qısa morfoloji təsviri
Çoxillik ot bitkisidir. Gövdə 20-40 sm hündürlükdədir. Soğanaqları şarvari və ya xırda-ellipsvaridir. Yarpaqları gövdənin qaidəsində yerləşir, uzunsov-lansetvari və ya uzunsov-ellipsvari, eni 2-3 sm, uzunluğu 5-10 sm-dır. Çiçək qrupu seyrəkdir, 5-6 çiçəkdən ibarətdir. Çiçəkyanlığının kənar ləçəkləri 12-14 mm uzunluğunda açıq-bənövşəyi rənglidir. Daxili ləçəklər 3-4 mm uzunluqda oval-lansetvari, bənövşəyi və birdamarlıdır. Dodaqcıq məxmərvaridir, yuxarı hissədə irəliyə doğru qısa əlavə çıxıntısı var, qonur, üzəri bir neçə sarımtıl ləkəlidir, hər biri ensiz, açıq-sarı haşiyəlidir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Çoxillik bitkidir. Çiçəkləməsi aprel-may aylarına təsadüf edilir. Meşə və kolluqlarda, aşağı dağ qurşağından orta dağ qurşağına qədər rast gəlinir.
Yayılması
Böyük Qafqazın qərbi, şərqi və Quba sahəsi. Kür-Araz ovalığı, , Naxçıvan Muxtar Respublikasının dağlıq hissəsi (Batabat) və Lənkəran ovalığı; Samur-Dəvəçi ovalığı (Nabran). Azərbaycan Respublikasının Qırmızı Kitabına daxil edilmiş nadir növdür.
Sayı və tendensiyası
Populyasiyalarının sayı azdır. Azalma tendensiyası artır.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Dekorativ əhəmiyyətinə görə əhali tərəfindən intensiv toplanılması.
Mühafizə tədbirləri
Yayılma yerlərində antropogen təsirlərin azaldılması, yasaqlıqların təşkil edilməsi və toxumlarının toxum bankında saxlanılması, bərpasının təmin edilməsi, yeni yayılma yerlərinin müəyyənləşdirilməsi məqsədəuyğundur.
Sinonimləri
- Ophrys oestrifera Rchb. [Illegitimate]
- Ophrys oestrifera M.Bieb.
- Ophrys oestrifera subsp. abchasica Kümpel
- Ophrys oestrifera subsp. akcakarae Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. akcaliensis Perschke
- Ophrys oestrifera var. banatica (Rchb.f. ex Pantu & Procop.) Soó
- Ophrys oestrifera subsp. bicornis (Sadler ex Nendtv.) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. bremifera (Steven) K.Richt.
- Ophrys oestrifera f. bremifera (Steven) Soó
- Ophrys oestrifera subsp. cornuta (Steven) K.Richt.
- Ophrys oestrifera subsp. cornuta Soó
- Ophrys oestrifera subsp. cornutula (Paulus) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. elbursana Kreutz
- Ophrys oestrifera var. grandiflora B.Willing & E.Willing
- Ophrys oestrifera subsp. grandiflora (B.Willing & E.Willing) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. heldreichii (Schltr.) Soó
- Ophrys oestrifera var. heldreichii (Schltr.) Hayek
- Ophrys oestrifera subsp. hygrophila (Gügel, Kreutz, D.Rückbr. & U.Rückbr.) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. karadenizensis (M.Schönfelder & H.Schönfelder) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. latakiana (M.Schönfelder & H.Schönfelder) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. lemnosiana B.Baumann & H.Baumann
- Ophrys oestrifera subsp. leptomera (P.Delforge) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. minutiflora J.Essink, L.Essink, Gügel, Kreutz & Zaiss
- Ophrys oestrifera subsp. minutula (Gölz & H.R.Reinhard) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. montis-gargani Van de Vijver & W.Van Looken
- Ophrys oestrifera subsp. orientalis (Renz) Soó
- Ophrys oestrifera subsp. phrygia (H.Fleischm. & Bornm.) H.Baumann & R.Lorenz
- Ophrys oestrifera subsp. rhodostephane (Devillers & Devillers-Tersch.) Kreutz
- Ophrys oestrifera subsp. schlechteriana (Soó) Kreutz
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atmilcek qas sehlebi lat Ophrys oestrifera bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin sehlebkimiler fesilesinin ofris cinsine aid bitki novu IUCN Qirmizi Siyahisina gore novun kateqoriyasi ve statusu Nesli kesilmek tehlukesinde olanlar kateqoriyasina aiddir EN B1ab iii 2ab iii Endemik novdur Atmilcek qas sehlebiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile SehlebkimilerYarimfesile Triba Yarimtriba Cins OfrisNov Atmilcek qas sehlebiBeynelxalq elmi adiOphrys oestriferaSekil axtarisiNCBI 443060Qisa morfoloji tesviriCoxillik ot bitkisidir Govde 20 40 sm hundurlukdedir Soganaqlari sarvari ve ya xirda ellipsvaridir Yarpaqlari govdenin qaidesinde yerlesir uzunsov lansetvari ve ya uzunsov ellipsvari eni 2 3 sm uzunlugu 5 10 sm dir Cicek qrupu seyrekdir 5 6 cicekden ibaretdir Cicekyanliginin kenar lecekleri 12 14 mm uzunlugunda aciq benovseyi renglidir Daxili lecekler 3 4 mm uzunluqda oval lansetvari benovseyi ve birdamarlidir Dodaqciq mexmervaridir yuxari hissede ireliye dogru qisa elave cixintisi var qonur uzeri bir nece sarimtil lekelidir her biri ensiz aciq sari hasiyelidir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriCoxillik bitkidir Ciceklemesi aprel may aylarina tesaduf edilir Mese ve kolluqlarda asagi dag qursagindan orta dag qursagina qeder rast gelinir YayilmasiBoyuk Qafqazin qerbi serqi ve Quba sahesi Kur Araz ovaligi Naxcivan Muxtar Respublikasinin dagliq hissesi Batabat ve Lenkeran ovaligi Samur Deveci ovaligi Nabran Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi Kitabina daxil edilmis nadir novdur Sayi ve tendensiyasiPopulyasiyalarinin sayi azdir Azalma tendensiyasi artir Mehdudlasdirici amillerDekorativ ehemiyyetine gore ehali terefinden intensiv toplanilmasi Muhafize tedbirleriYayilma yerlerinde antropogen tesirlerin azaldilmasi yasaqliqlarin teskil edilmesi ve toxumlarinin toxum bankinda saxlanilmasi berpasinin temin edilmesi yeni yayilma yerlerinin mueyyenlesdirilmesi meqsedeuygundur SinonimleriOphrys oestrifera Rchb Illegitimate Ophrys oestrifera M Bieb Ophrys oestrifera subsp abchasica Kumpel Ophrys oestrifera subsp akcakarae Kreutz Ophrys oestrifera subsp akcaliensis Perschke Ophrys oestrifera var banatica Rchb f ex Pantu amp Procop Soo Ophrys oestrifera subsp bicornis Sadler ex Nendtv Kreutz Ophrys oestrifera subsp bremifera Steven K Richt Ophrys oestrifera f bremifera Steven Soo Ophrys oestrifera subsp cornuta Steven K Richt Ophrys oestrifera subsp cornuta Soo Ophrys oestrifera subsp cornutula Paulus Kreutz Ophrys oestrifera subsp elbursana Kreutz Ophrys oestrifera var grandiflora B Willing amp E Willing Ophrys oestrifera subsp grandiflora B Willing amp E Willing Kreutz Ophrys oestrifera subsp heldreichii Schltr Soo Ophrys oestrifera var heldreichii Schltr Hayek Ophrys oestrifera subsp hygrophila Gugel Kreutz D Ruckbr amp U Ruckbr Kreutz Ophrys oestrifera subsp karadenizensis M Schonfelder amp H Schonfelder Kreutz Ophrys oestrifera subsp latakiana M Schonfelder amp H Schonfelder Kreutz Ophrys oestrifera subsp lemnosiana B Baumann amp H Baumann Ophrys oestrifera subsp leptomera P Delforge Kreutz Ophrys oestrifera subsp minutiflora J Essink L Essink Gugel Kreutz amp Zaiss Ophrys oestrifera subsp minutula Golz amp H R Reinhard Kreutz Ophrys oestrifera subsp montis gargani Van de Vijver amp W Van Looken Ophrys oestrifera subsp orientalis Renz Soo Ophrys oestrifera subsp phrygia H Fleischm amp Bornm H Baumann amp R Lorenz Ophrys oestrifera subsp rhodostephane Devillers amp Devillers Tersch Kreutz Ophrys oestrifera subsp schlechteriana Soo KreutzIstinadlar