fbpx
Wikipedia

Аdi аtşаbаlıdı

Adi atşabalıdı (lat. Aesculus hippocastanum) - şabalıd cinsinə aid bitki növü.

?At şabalıdı
Aesculus hippocastanum
Elmi təsnifat
Aləmi:Bitkilər
Şöbə:Örtülütoxumlular
Sinif:İkiləpəlilər
Yarımsinif:Rozidlər
Sıra:Sabunağacıçiçəklilər
Fəsilə:Sabunağacıkimilər
Cins:Şabalıd
Növ: At şabalıdı
Elmi adı
Aesculus hippocastanum L.
Sinonimlər
Aesculus hippocastanum L. f. memmingeri (K.Koch) Schelle

Vikinövlərdə
sistematika

Şəkil
axtarışı
ITIS  
NCBI  
EOL  
GRIN  
IPNI 
TPL 

Təbii yayılması:

Cənubi Balkan yarımadasında, Şimali Yunanıstanda və Cənubi Bolqarıstanda dağlarda, dəniz səthindən 1000–1200 m yüksəklikdə bitir.

Botaniki təsviri:

Hündürlüyü 25–30 m, diametri 1 m-dən çox olan, sıx mütənasib çətirli, iri gövdəli, dekorativ ağacdır. Gövdəsinin qabığı boz-qonur rəngdə olub, çatlayaraq nazik lövhəciklər halında tökülür. Cavan budaqları yoğun, çılpaq, sarımtıl-qəhvəyi və ya qırmızımtıl-qonur, boz rəngə çalan mərciməklərlə örtülüdür. Yumurtacıqları iri, 1-3 sm uzunluqda olub, yapışqanlıdır. Yarpaqları iri, barmaqları mürəkkəb, 20 sm uzunluqda olub, 6-7 oturaq, iri, uzunsov, nizəvari, ucu iti, kənarları mişarvarı dişli olub, 8-20 sm uzunluqdadır. Yarpaq saplağı 15 sm-ə çatır. Tumurcuqları iri (2-3 sm uzunluqdadır), yapışqanlı pulcuqlarla örtülüdür. Çiçəkləri sıx, 20-30 sm uzunluqda və 7-12 sm enində, düz dayanan, piramidal şəkilli süpürgəçiçək qrupunda yerləşir, beş dilimli kasacıqdan, beş ağ rəngli kirpikvari ləçəklərdən ibarətdir. Kasacığı silindrvari-zınqırovvaridir. Ləçəkləri 5–13 mm-ə qədər uzunluqda, ağ və ya qırmızımtıldır. Yumurtalığı xırda tikancıqlarla örtülüdür. May-iyun aylarında çiçəkləyir, sentyabr-oktyabrda meyvəsi yetişir. Meyvə yetişəndə uc tərəfi çatlayandır. Toxumları 2,5-3 sm uzunluqda qəhvəyi-qonur rəngdədir. Payızda yarpapaqları qızılı-sarı rəng alır.

Ekologiyası:

Mülayim iqlim şəraitində yaxşı bitir.

Azərbaycanda yayılması:

Mədəni halda bir çox şəhər və kəndlərin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilir. Abşeronda su ilə təmin olunmuş sahələrdə əkmək olar.

İstifadəsi:

Ballı bitkidir. Meyvələrindən nişasta, yağ, spirt, saponin və s. maddələr alınır. Yaşıllaşdırmada qrupla xiyaban və yol kənarlarında əkmək üçün qiymətlidir.

Mənbə

  1. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  2. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.

Azərbaycan Dendroflorası III cild-Bakı:"Elm",2016,400 səh. 2019-11-17 at the Wayback Machine T.S.Məmmədov

Məlumat mənbələri

  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.

İstinad

  • Флoрa Aзeрбaйджaнa. т.5. 1954; Флoрa Kaвkaзa. т.5. 1954;
  • Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
  • Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
  • Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh

Аdi, аtşаbаlıdı, atşabalıdı, aesculus, hippocastanum, şabalıd, cinsinə, bitki, növü, şabalıdıaesculus, hippocastanumelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, rozidlərsıra, sabunağacıçiçəklilərfəsilə, sabunağacıkimilərcin. Adi atsabalidi lat Aesculus hippocastanum 1 sabalid cinsine aid bitki novu 2 At sabalidiAesculus hippocastanumElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif RozidlerSira SabunagaciciceklilerFesile SabunagacikimilerCins SabalidNov At sabalidiElmi adiAesculus hippocastanum L SinonimlerAesculus hippocastanum L f memmingeri K Koch SchelleVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 28721NCBI 43364EOL 582243GRIN 1628IPNI 781594 1TPL kew 2624517 Mundericat 1 Tebii yayilmasi 2 Botaniki tesviri 3 Ekologiyasi 4 Azerbaycanda yayilmasi 5 Istifadesi 6 Menbe 7 Melumat menbeleri 8 IstinadTebii yayilmasi RedakteCenubi Balkan yarimadasinda Simali Yunanistanda ve Cenubi Bolqaristanda daglarda deniz sethinden 1000 1200 m yukseklikde bitir Botaniki tesviri RedakteHundurluyu 25 30 m diametri 1 m den cox olan six mutenasib cetirli iri govdeli dekorativ agacdir Govdesinin qabigi boz qonur rengde olub catlayaraq nazik lovhecikler halinda tokulur Cavan budaqlari yogun cilpaq sarimtil qehveyi ve ya qirmizimtil qonur boz renge calan mercimeklerle ortuludur Yumurtaciqlari iri 1 3 sm uzunluqda olub yapisqanlidir Yarpaqlari iri barmaqlari murekkeb 20 sm uzunluqda olub 6 7 oturaq iri uzunsov nizevari ucu iti kenarlari misarvari disli olub 8 20 sm uzunluqdadir Yarpaq saplagi 15 sm e catir Tumurcuqlari iri 2 3 sm uzunluqdadir yapisqanli pulcuqlarla ortuludur Cicekleri six 20 30 sm uzunluqda ve 7 12 sm eninde duz dayanan piramidal sekilli supurgecicek qrupunda yerlesir bes dilimli kasaciqdan bes ag rengli kirpikvari leceklerden ibaretdir Kasacigi silindrvari zinqirovvaridir Lecekleri 5 13 mm e qeder uzunluqda ag ve ya qirmizimtildir Yumurtaligi xirda tikanciqlarla ortuludur May iyun aylarinda cicekleyir sentyabr oktyabrda meyvesi yetisir Meyve yetisende uc terefi catlayandir Toxumlari 2 5 3 sm uzunluqda qehveyi qonur rengdedir Payizda yarpapaqlari qizili sari reng alir Ekologiyasi RedakteMulayim iqlim seraitinde yaxsi bitir Azerbaycanda yayilmasi RedakteMedeni halda bir cox seher ve kendlerin yasillasdirilmasinda istifade edilir Abseronda su ile temin olunmus sahelerde ekmek olar Istifadesi RedakteBalli bitkidir Meyvelerinden nisasta yag spirt saponin ve s maddeler alinir Yasillasdirmada qrupla xiyaban ve yol kenarlarinda ekmek ucun qiymetlidir Menbe Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Azerbaycan Dendroflorasi III cild Baki Elm 2016 400 seh Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback Machine T S MemmedovMelumat menbeleri RedakteTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin Nadir Agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Istinad RedakteFlora Azerbajdzhana t 5 1954 Flora Kavkaza t 5 1954 Azerbaycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan flora sinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Tofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 sehMenbe https az wikipedia org w index php title Adi atsabalidi amp oldid 6024787, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.