Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Arteriol — mikrosirkulyasiyada arteriyadan uzanan, budaqlanan və kapilyarlara aparan kiçik diametrli qan damarı.
Arteriolların əzələ divarları var (adətən yalnız bir və ya iki qat hamar əzələ hüceyrəsi) və onlar damar müqavimətinin əsas yeridir. Qan təzyiqində və qan axını sürətində ən böyük dəyişiklik arteriolların kapilyarlara keçidi zamanı baş verir. Bu funksiya son dərəcə vacibdir, çünki o, nazik, bir qatlı kapilyarların təzyiqlə partlamasının qarşısını alır. Arteriollar bu təzyiqin azalmasına nail olurlar, çünki onlar ən yüksək müqavimətin (ümumi periferik müqavimətə ən böyük töhfə) yeridir və nəticədə təzyiqin əhəmiyyətli dərəcədə azalması ilə nəticələnir.
Strukturu
Mikroanatomiya
Sağlam bir damar sistemində endotel qanla təmasda olan bütün səthləri, o cümlədən arteriyaları, arteriolları, damarları, venulaları, kapilyarları və ürəyin kameralarını əhatə edir. Bu sağlam vəziyyət, polifenolların, müxtəlif azot oksidləri sintaza fermentlərinin və L-argininin kompleks balansı ilə tənzimlənən biokimyəvi reaksiya tələb edən endotel tərəfindən azot oksidinin bol istehsalı ilə asanlaşdırılır. Bundan əlavə, endotel hüceyrələri və damar hamar əzələləri arasında boşluq qovşaqları vasitəsilə birbaşa elektrik və kimyəvi əlaqə mövcuddur.
Klinik əhəmiyyəti
Arteriolun diametri yaşla və çirkli havaya məruz qaldıqda azalır.
Xəstəlik
Qan axınını məhdudlaşdıran hər hansı bir patoloji proses, məsələn, stenoz, ümumi periferik müqaviməti artırır və arterial hipertenziyaya səbəb olur.
Ateroskleroz
Ateroskleroz arteriolların divarlarını sərtləşdirmək üçün xüsusi olaraq istifadə olunan bir termindir. Bu, yaşlanma, hipertoniya və ya ateroskleroz kimi patoloji vəziyyətlərlə əlaqəli fibrinogendən elastik liflərin formalaşmasının azalması ilə əlaqədar ola bilər.
Metateriollar
Metarteriol — kapilyar qan dövranını yan keçirən arterioldur.
İstinadlar
- Maton, Anthea; Jean Hopkins; Charles William McLaughlin; Susan Johnson; Maryanna Quon Warner; David LaHart; Jill D. Wright. Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall. 1993. ISBN .
- Rahman, Masum; Abu Bakar, Siddik. StatPearls [Internet] (Updated). Treasure Island (FL): StatPearls Publishing. 4 December 2021. 2–5. İstifadə tarixi: 17 November 2022.
- Adar, SD; Klein, R; Klein, BE; Szpiro, AA; Cotch, MF. "Air Pollution and the microvasculature: a crosssectional assessment of in vivo retinal images in the population based multiethnic study of atherosclerosis (MESA)". PLOS Med. 7 (11). 2010: e1000372. doi:10.1371/journal.pmed.1000372. PMC 2994677. PMID 21152417.
- Louwies, T; Int Panis, L; Kicinski, M; De Boever, P; Nawrot, Tim S. . Environmental Health Perspectives. 121 (9). 2013: 1011–6. doi:10.1289/ehp.1205721. PMC 3764070. PMID 23777785. 2013-11-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-06-26.
- Nosek, Thomas M. Section 3/3ch9/s3ch9_2 // Essentials of Human Physiology. 2016-03-24 tarixində .
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Arteriol mikrosirkulyasiyada arteriyadan uzanan budaqlanan ve kapilyarlara aparan kicik diametrli qan damari Arteriollarin ezele divarlari var adeten yalniz bir ve ya iki qat hamar ezele huceyresi ve onlar damar muqavimetinin esas yeridir Qan tezyiqinde ve qan axini suretinde en boyuk deyisiklik arteriollarin kapilyarlara kecidi zamani bas verir Bu funksiya son derece vacibdir cunki o nazik bir qatli kapilyarlarin tezyiqle partlamasinin qarsisini alir Arteriollar bu tezyiqin azalmasina nail olurlar cunki onlar en yuksek muqavimetin umumi periferik muqavimete en boyuk tohfe yeridir ve neticede tezyiqin ehemiyyetli derecede azalmasi ile neticelenir StrukturuMikroanatomiya Saglam bir damar sisteminde endotel qanla temasda olan butun sethleri o cumleden arteriyalari arteriollari damarlari venulalari kapilyarlari ve ureyin kameralarini ehate edir Bu saglam veziyyet polifenollarin muxtelif azot oksidleri sintaza fermentlerinin ve L argininin kompleks balansi ile tenzimlenen biokimyevi reaksiya teleb eden endotel terefinden azot oksidinin bol istehsali ile asanlasdirilir Bundan elave endotel huceyreleri ve damar hamar ezeleleri arasinda bosluq qovsaqlari vasitesile birbasa elektrik ve kimyevi elaqe movcuddur Klinik ehemiyyetiArteriolun diametri yasla ve cirkli havaya meruz qaldiqda azalir Xestelik Arteriolun diametrinin azalmasi Qan axinini mehdudlasdiran her hansi bir patoloji proses meselen stenoz umumi periferik muqavimeti artirir ve arterial hipertenziyaya sebeb olur Ateroskleroz Ateroskleroz arteriollarin divarlarini sertlesdirmek ucun xususi olaraq istifade olunan bir termindir Bu yaslanma hipertoniya ve ya ateroskleroz kimi patoloji veziyyetlerle elaqeli fibrinogenden elastik liflerin formalasmasinin azalmasi ile elaqedar ola biler MetateriollarMetarteriol kapilyar qan dovranini yan keciren arterioldur IstinadlarMaton Anthea Jean Hopkins Charles William McLaughlin Susan Johnson Maryanna Quon Warner David LaHart Jill D Wright Human Biology and Health Englewood Cliffs New Jersey Prentice Hall 1993 ISBN 0 13 981176 1 Rahman Masum Abu Bakar Siddik StatPearls Internet Updated Treasure Island FL StatPearls Publishing 4 December 2021 2 5 Istifade tarixi 17 November 2022 Adar SD Klein R Klein BE Szpiro AA Cotch MF Air Pollution and the microvasculature a crosssectional assessment of in vivo retinal images in the population based multiethnic study of atherosclerosis MESA PLOS Med 7 11 2010 e1000372 doi 10 1371 journal pmed 1000372 PMC 2994677 PMID 21152417 Louwies T Int Panis L Kicinski M De Boever P Nawrot Tim S Environmental Health Perspectives 121 9 2013 1011 6 doi 10 1289 ehp 1205721 PMC 3764070 PMID 23777785 2013 11 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 06 26 Nosek Thomas M Section 3 3ch9 s3ch9 2 Essentials of Human Physiology 2016 03 24 tarixinde Xarici kecidler