fbpx
Wikipedia

Apatit

Apatit – Ca5 (F, OH)2 [PO4]3 - heksaqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.

Apatit – Ca5 (F, OH)2 [PO4]3

Apatit, Daşkəsən yatağı, Daşkəsən rayonu
Ümumi məlumatlar
Kateqoriya Mineral
Formul
(təkrarlanan vahid)
Ca₅(PO₄)₃(F,Cl,OH)
Xüsusiyyətləri
Zolaq rəngi
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Növ müxtəliflikləri

Xlorapatit, oksoapatit, karbonatapatit və b.

Xassələri

Rəng – sarımtıl, agımtıl-yaşıl, sarımtıl-yaşıl, mavi, bənövşəyi, boz, qırmızımtıl-qəhvəyi, qəhvəyi, tüstü rəngli; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə parıltısından yağlı parıltıyadək; Şəffaflıq – qeyri-şəffaf; Sıxlıq – 3,2-3,4; Sərtlik – 5; Kövrəkdir; Ayrılma – {0001} və {1011} üzrə qeyri-mükəmməl; Sınıqlar – qeyri-hamar, qabıqvari; Lüminessensiya – fosfo-ressensiya, flüoressensiya; Morfologiya – kristallar: qısa-və uzunprizmatik, nisbətən az hallarda lövhəvari, futlyaraoxşar, bəzən zonal; İkiləşmə: səciyyəvidir; Mineral aqreqatları: dənəvər, şəkərəbənzər, sıx, torpaqvari, kollomorf (kollofan) və çubuqvari əmələgəlmələr, qabıqlar, jelvaklar, gil mineralları, narın qum dənələri, kvars, kalsit və b. möhtəvilərini ehtiva edən, tez-tez rast gələn və fosforitlər adlanan incəlifli quruluşlu konkresiyalar, üzvi qalıqlar üzrə psevdomorfozalar.

Mənşəyi və yayılması

Apatitin genetik baxımdan ən müxtəlif yataqları içərisində əsas yeri onun maqmatik və çökmə yataqları tutur. Maqmatik apatitin böyük yığınları qələvi püskürmə süxurlarında qeyd edilir. Bəzən sənaye əhəmiyyətli miqdarda karbonatitlərdə rast gəlir. Böyük ölçülü çubuq formalı və prizmatik apatit kristalları qranit və qələvi peqmatitləri üçün səciyyəvidir. Apatitə həmçinin kontakt-metasomatik əmələgəlmələrdə, skarn tipli dəmir filizi yataqlarında, yüksək temperaturlu hidrotermal damarlarda, alp tipli damarlarda da rast gəlinir. Ekzogen apatit xüsusilə dəniz mənşəli çökmə süxurlarda geniş yayılmışdır. Dəniz hövzələrində fosforitlərin bütöv kütlələri və konkresiyaları xemogen-çökmə yolla və ölmüş mikroorqanizmlərin dəyişilməsi zamanı baş verən mürəkkəb biokimyəvi proseslər nəticəsində əmələ gəlir. Çökmə süxurlarda apatitə terrigen material kimi də rast gəlinir. Apatit fosforla zəngin əhəngdaşlarının aşınması nəticəsində də formalaşır. Tez-tez səpintilərdə qeyd olunur. Ay süxürlarında aşkar edilmişdir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: nefelin, kalsit, sirkon, vezuvian, kvars, sfen, qlaukonit, eqirin, evdialit, titanlı maqnetit, ilmenit, volframit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Xibin massivi, Kovdor yatağı, Cənubi-Rusiya çökəkliyi, Seliqdar, Slyudyanka (Rusiya); Podoliya (Ukrayna); Kiruna (İsveç); Edenqarden (Norveç); Qara-Tau (Qazaxıstan); Əlcəzair; Mərakeş; Kasipatnam (Hindistan); Florida, Aydaxo, Yuta, Montana şt-rı (ABŞ); Renfru (Kanada) və b. Azərbaycanın şimal-qərb hissəsində Eldar fosforit təzahürü məlumdur. Aksessor apatit Qobustanın balıqqulaqlı əhəngdaşlarında və bir çox intruziv süxurlarda müəyyən edilmişdir. Bundan başqa apatit Daşkəsənin skarn- və filiz əmələgəlmələrində, Alabaşlı yatağının hematit filizlərində, Tutqun və Çıraqdərə-Toğanalı filiz sahələrində, Konqur-Alangöz intruzivinin kontakt oreolunda və b. qeyd edilir.

Tətbiqi

Əsas etibarilə mineral gübrələrin (superfosfat, termofosfat, ammofos və b.) istehsalında istifadə edilir. Kimya və keramika sənayesində, metallurgiyada, kibrit, donuq şüşə istehsalında və başqa sahələrdə də tətbiq edilir.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

  • THE APATITE MINERAL GROUP

Mənbə

"Azərbaycan mineralları" // Bakı, "Nafta-Press" nəşriyyatı, 2004

apatit, heksaqonal, sinqoniya, rast, gəlmə, tezliyi, şkalası, rast, gələn, daşkəsən, yatağı, daşkəsən, rayonuümumi, məlumatlarkateqoriya, mineralformul, təkrarlanan, vahid, xüsusiyyətlərizolaq, rəngi, vikianbarda, əlaqəli, mediafayllar, mündəricat, növ, müxtəl. Apatit Ca5 F OH 2 PO4 3 heksaqonal sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi tez tez rast gelen Apatit Ca5 F OH 2 PO4 3Apatit Daskesen yatagi Daskesen rayonuUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid Ca PO F Cl OH XususiyyetleriZolaq rengi ag Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Nov muxteliflikleri 2 Xasseleri 3 Menseyi ve yayilmasi 4 Tetbiqi 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 MenbeNov muxteliflikleri RedakteXlorapatit oksoapatit karbonatapatit ve b Xasseleri RedakteReng sarimtil agimtil yasil sarimtil yasil mavi benovseyi boz qirmizimtil qehveyi qehveyi tustu rengli Mineralin cizgisinin rengi ag Parilti suse pariltisindan yagli pariltiyadek Seffafliq qeyri seffaf Sixliq 3 2 3 4 Sertlik 5 Kovrekdir Ayrilma 0001 ve 1011 uzre qeyri mukemmel Siniqlar qeyri hamar qabiqvari Luminessensiya fosfo ressensiya fluoressensiya Morfologiya kristallar qisa ve uzunprizmatik nisbeten az hallarda lovhevari futlyaraoxsar bezen zonal Ikilesme seciyyevidir Mineral aqreqatlari denever sekerebenzer six torpaqvari kollomorf kollofan ve cubuqvari emelegelmeler qabiqlar jelvaklar gil minerallari narin qum deneleri kvars kalsit ve b mohtevilerini ehtiva eden tez tez rast gelen ve fosforitler adlanan incelifli quruluslu konkresiyalar uzvi qaliqlar uzre psevdomorfozalar Menseyi ve yayilmasi RedakteApatitin genetik baximdan en muxtelif yataqlari icerisinde esas yeri onun maqmatik ve cokme yataqlari tutur Maqmatik apatitin boyuk yiginlari qelevi puskurme suxurlarinda qeyd edilir Bezen senaye ehemiyyetli miqdarda karbonatitlerde rast gelir Boyuk olculu cubuq formali ve prizmatik apatit kristallari qranit ve qelevi peqmatitleri ucun seciyyevidir Apatite hemcinin kontakt metasomatik emelegelmelerde skarn tipli demir filizi yataqlarinda yuksek temperaturlu hidrotermal damarlarda alp tipli damarlarda da rast gelinir Ekzogen apatit xususile deniz menseli cokme suxurlarda genis yayilmisdir Deniz hovzelerinde fosforitlerin butov kutleleri ve konkresiyalari xemogen cokme yolla ve olmus mikroorqanizmlerin deyisilmesi zamani bas veren murekkeb biokimyevi prosesler neticesinde emele gelir Cokme suxurlarda apatite terrigen material kimi de rast gelinir Apatit fosforla zengin ehengdaslarinin asinmasi neticesinde de formalasir Tez tez sepintilerde qeyd olunur Ay suxurlarinda askar edilmisdir Birlikde rast geldiyi minerallar nefelin kalsit sirkon vezuvian kvars sfen qlaukonit eqirin evdialit titanli maqnetit ilmenit volframit ve b Mineralin tapildigi yerler Xibin massivi Kovdor yatagi Cenubi Rusiya cokekliyi Seliqdar Slyudyanka Rusiya Podoliya Ukrayna Kiruna Isvec Edenqarden Norvec Qara Tau Qazaxistan Elcezair Merakes Kasipatnam Hindistan Florida Aydaxo Yuta Montana st ri ABS Renfru Kanada ve b Azerbaycanin simal qerb hissesinde Eldar fosforit tezahuru melumdur Aksessor apatit Qobustanin baliqqulaqli ehengdaslarinda ve bir cox intruziv suxurlarda mueyyen edilmisdir Bundan basqa apatit Daskesenin skarn ve filiz emelegelmelerinde Alabasli yataginin hematit filizlerinde Tutqun ve Ciraqdere Toganali filiz sahelerinde Konqur Alangoz intruzivinin kontakt oreolunda ve b qeyd edilir Tetbiqi RedakteEsas etibarile mineral gubrelerin superfosfat termofosfat ammofos ve b istehsalinda istifade edilir Kimya ve keramika senayesinde metallurgiyada kibrit donuq suse istehsalinda ve basqa sahelerde de tetbiq edilir Hemcinin bax RedakteNefelin qrupu Kalsit Vezuvian Kvars Qlaukonit Maqnetit VolframitXarici kecidler RedakteTHE APATITE MINERAL GROUPMenbe Redakte Azerbaycan minerallari Baki Nafta Press nesriyyati 2004Menbe https az wikipedia org w index php title Apatit amp oldid 5025055, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.