Qəribə soğan, Pəl (lat. Allium paradoxum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin amarilliskimilər fəsiləsinin soğan cinsinə aid bitki növü. Meşə (yabanı) soğanı deyilən pəl bitkisi sarımsağın yaşıl zoğuna çox oxşayır və onun dadına bənzəyir.
Qəribə soğan | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() | ||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Qəribə soğan | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
|
Qısa morfoloji təsviri
Hündürlüyü (5) 10-25 (30) sm-dir. Soğanağı yumurtaşəkilli və ya şarşəkilli olub, qalınlığı 1 sm-ə qədərdir və boz qınlıdır. Gövdəsi zəifdir, bir ədəd kökətrafı yarpağı vardır, onunla birgə rəngsiz dəriciyə oxşar qın geyinmişdir. Yarpaq demək olar ki, gövdəyə bərabərdir və ya ondan uzundur, xətvari neştərşəkillidir, eni 5-15 mm-dir, ortdan və ya aşağıdan qaidəsinə doğru daralmış və kütdür. Qını ağ rəngli, pərdəşəkillidir, qaidəsinə qədər iki uzunsov-neştərvari qanadlara bölünmüşdür, çətirdən qısadır. Çətirinin 1-5 (8) ədəd əyilən çiçək saplağı vardır, çox vaxt soğanaqla olur; çiçək saplağı çiçəklərə bərabər və yaxud ondan 1,5 dəfə uzun olur, çiçək altlığı yoxdur. Çiçək yanlığı enlizınqırova oxşar, tutqun-ağ rəngli olub,üzərində limon sarısı rəngdə çalarları vardır. Qutab və turşusu hazırlanır. Qutabı dadı-tamına görə digər qutablardan fərqlənir.
Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsusiyyətləri
Aprel ayında çiçəkləyir, aprel-may aylarında meyvə verir. Yarpaqları qida kimi istifadə olunur.
Yayılması
Böyük Qafqazda (Quba), Böyük Qafqazın şərq, Kiçik Qafazın şimal, mərkəzi və cənub hissələrində, Lənkəran dağlarında yayılmışdır. Aşağı dağ qurşağından, orta dağ qurşağına kimi, meşələrdə, kolluqlarda və meşənin kənarlarında rast gəlinir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qeribe sogan Pel lat Allium paradoxum bitkiler aleminin qulancarcicekliler destesinin amarilliskimiler fesilesinin sogan cinsine aid bitki novu Mese yabani sogani deyilen pel bitkisi sarimsagin yasil zoguna cox oxsayir ve onun dadina benzeyir Qeribe soganElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad BirlepelilerDeste QulancarciceklilerFesile AmarilliskimilerYarimfesile AllioideaeTriba Cins SoganNov Qeribe soganBeynelxalq elmi adiAllium paradoxum G DonSekil axtarisiNCBI 166818EOL 1084799Qisa morfoloji tesviriHundurluyu 5 10 25 30 sm dir Soganagi yumurtasekilli ve ya sarsekilli olub qalinligi 1 sm e qederdir ve boz qinlidir Govdesi zeifdir bir eded koketrafi yarpagi vardir onunla birge rengsiz dericiye oxsar qin geyinmisdir Yarpaq demek olar ki govdeye beraberdir ve ya ondan uzundur xetvari nestersekillidir eni 5 15 mm dir ortdan ve ya asagidan qaidesine dogru daralmis ve kutdur Qini ag rengli perdesekillidir qaidesine qeder iki uzunsov nestervari qanadlara bolunmusdur cetirden qisadir Cetirinin 1 5 8 eded eyilen cicek saplagi vardir cox vaxt soganaqla olur cicek saplagi ciceklere beraber ve yaxud ondan 1 5 defe uzun olur cicek altligi yoxdur Cicek yanligi enlizinqirova oxsar tutqun ag rengli olub uzerinde limon sarisi rengde calarlari vardir Qutab ve tursusu hazirlanir Qutabi dadi tamina gore diger qutablardan ferqlenir Bioloji ekoloji ve fitosenoloji xususiyyetleriAprel ayinda cicekleyir aprel may aylarinda meyve verir Yarpaqlari qida kimi istifade olunur YayilmasiBoyuk Qafqazda Quba Boyuk Qafqazin serq Kicik Qafazin simal merkezi ve cenub hisselerinde Lenkeran daglarinda yayilmisdir Asagi dag qursagindan orta dag qursagina kimi meselerde kolluqlarda ve mesenin kenarlarinda rast gelinir IstinadlarHemcinin bax