Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Adi kərtənkələ (lat. Lacerta agilis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin sürünənlər sinfinin pulcuqlular dəstəsinin əsl kərtənkələlər fəsiləsinin yaşıl kərtənkələ cinsinə aid heyvan növü.
| Adi kərtənkələ | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstəüstü: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Adi kərtənkələ | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Areal
Demək olar ki, bütün Avropa ərazisində, Rusiyanın avropa hissəsindən Monqolustanın şimal-qərb hissəsinə qədər yayılıb. Avropanın Pireney yarımadası, Türkiyənin avropa hissəsi, Böyük Britaniya ərazisi isə istisna olaraq yayılmamışdır. Onun şərq yayılmasının şərq sərhəddi Baykal önü, və Mərkəzi Asiyaya qədər gedib çıxır. Şimalda isə 60° yuxarıda demək olar ki, yayılmamışdır.
Xüsusiyyətləri
Çütləşmə zamanı adi kərtənkələlər yaşıl rəngdə olur. Onların uzunluğu 25 sm, bəzi hallarda isə 35 sm uzunluğa malik olanlarınada rast gəlinir. Çütləşmə ərəfəsində erkəklər uca səsli fit verirlər. Təklükə zamanı quyruğunu atırlar. 3–4 həftədən sonra quyruq bərpa edirlər. Cücülər, puplar və bəzi hallarda öz törəmələrini də yeyirlər.
Sistematika
Bu növün elmə 10 tatınmış yarımnövü vardır. Qərb yarımnövləri Lacerta agilis agilis, Lacerta agilis argus bel hissələri qırmızı və ya qəhvəyi qırmızı rəngdə olur. Şərq yarımnövləri lat. Lacerta agilis exigua kiçik olur və erkəklər çütləşmə vaxtı bütünlüklə yaşıl olur.
Qorunma statusu
Adi kərtənkələ növü Avropanın bir çox ərazilərdə qorunur. Rusiya ərazisində isə sayı kifayət qədər çoxdur. Estoniya (1998) və Latviyanın (2003) qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
İstinadlar
- The Reptile Database (ing.). / P. Uetz 2015.
- Linnaei C. Systema Naturae: Per Regna Tria Naturae, Secundum Classes, Ordines, Genera, Species, Cum Characteribus, Differentiis, Synonymis, Locis. Holmiae: Laurentii Salvii, 1758. C. 1. S. 203.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi kertenkele lat Lacerta agilis heyvanlar aleminin xordalilar tipinin surunenler sinfinin pulcuqlular destesinin esl kertenkeleler fesilesinin yasil kertenkele cinsine aid heyvan novu Adi kertenkeleElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Klad Sinif SurunenlerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Desteustu Deste PulcuqlularFesileustu Fesile Esl kertenkelelerYarimfesile Triba Cins Yasil kertenkeleNov Adi kertenkeleBeynelxalq elmi adiLacerta agilis L 1758Sekil axtarisiITIS 1155305NCBI 80427EOL 791768ArealDemek olar ki butun Avropa erazisinde Rusiyanin avropa hissesinden Monqolustanin simal qerb hissesine qeder yayilib Avropanin Pireney yarimadasi Turkiyenin avropa hissesi Boyuk Britaniya erazisi ise istisna olaraq yayilmamisdir Onun serq yayilmasinin serq serheddi Baykal onu ve Merkezi Asiyaya qeder gedib cixir Simalda ise 60 yuxarida demek olar ki yayilmamisdir XususiyyetleriCutlesme zamani adi kertenkeleler yasil rengde olur Onlarin uzunlugu 25 sm bezi hallarda ise 35 sm uzunluga malik olanlarinada rast gelinir Cutlesme erefesinde erkekler uca sesli fit verirler Tekluke zamani quyrugunu atirlar 3 4 hefteden sonra quyruq berpa edirler Cuculer puplar ve bezi hallarda oz toremelerini de yeyirler SistematikaBu novun elme 10 tatinmis yarimnovu vardir Qerb yarimnovleri Lacerta agilis agilis Lacerta agilis argus bel hisseleri qirmizi ve ya qehveyi qirmizi rengde olur Serq yarimnovleri lat Lacerta agilis exigua kicik olur ve erkekler cutlesme vaxti butunlukle yasil olur Qorunma statusuAdi kertenkele novu Avropanin bir cox erazilerde qorunur Rusiya erazisinde ise sayi kifayet qeder coxdur Estoniya 1998 ve Latviyanin 2003 qirmizi kitabina daxil edilmisdir IstinadlarThe Reptile Database ing P Uetz 2015 Linnaei C Systema Naturae Per Regna Tria Naturae Secundum Classes Ordines Genera Species Cum Characteribus Differentiis Synonymis Locis Holmiae Laurentii Salvii 1758 C 1 S 203 Hemcinin bax