Abutalıb Mir Ağa oğlu Abdullayev (1912-1980) — Sovet dövrü Azərbaycanın təsərrüfat xadimi, mühəndisi, ixtiraçısı, qaz təsərrüfatının təşkilatçısı; Azərbaycanın şəhər, qəsəbə və kəndlərinin qazlaşdırılması və qaz infrastrukturunun yaradılması prosesinə rəhbərlik etmiş şəxs. Bakı şəhərində (İçəri şəhərdə) dənizçi ailəsində anadan olmuşdu.
Abutalıb Abdullayev
Bakı İcraiyyə Komitəsinin "Bakıqaz" trestinin direktoru
1930-cu illərin ortalarında Bakının qazlaşdırılması üzrə Baş sxemini tərtib edən baş mühəndisin müavini idi. 1950-ci illərin əvvəlinə qədər Bakının qaz infrastrukturu həmin sxem üzrə inkişaf edirdi;
1957-ci ildə Bakı və Sumqayıtın qazlaşdırılmasının yeni Baş planının hazırlanmasına rəhbərlik etmişdi;
1958-ci ildə Azərbaycanın qazlaşdırılmasının Baş sxeminin tərtib edilməsinə rəhbərlik etmişdi;
1960-cı ildə Azərbaycanda onun rəhbərliyi ilə ilk dəfə olaraq maye qazla şəhər və rayonlarının qazlaşdırılması və infrastrukturun yaradılması həyata keçirilmişdi;
1957−1962-cı illərdə onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan SSRin şəhər (Bakı və Sumqayıt istisna olmaqla), qəsəbə və kəndlərinə ilk dəfə təbii qaz verildi;
1970-ci ildə tərtib edilmiş və 1980-ci ilə qədər hesablanmış Respublikanın qazlaşdırma üzrə Baş sxeminin hazırlanmasına rəhbərlik etmişdi;
Azərbaycanda ilk yeraltı qaz anbarının yaradılması üçün təşəbbüs göstərmiş və 1973−1976ci illərdə Qalmazda onun tikintisinə rəhbərlik etmişdi.
Azərbaycanın qaz təsərrüfatı üçün kadrların yetişdirilməsinə xüsusi diqqət yetirmiş, onun rəhbərliyi altında çoxlu sayda qaz təsərrüfatı mütəxəssisləri yetişmişdi;
İxtiraları və səmərələşdirici təklifləri
İyirmidən çox səmərələşdirici təkliflərin və ixtiraların müəllifi idi, onların ən əhəmiyyətliləri aşağıdakılardır:
Qırın bişirilməsi üçün maye qazla işləyən və odluqla təchiz edilən xüsusi qurğu. Bu ixtira sənayenin müxtəlif sahələrində istifadə edilmiş və böyük səmərənin əldə edilməsinə görə Bakı Şəhər Zəhmətkeşlər Deputatları Sovetinin İcraiyyə Komitəsinin 4. 02. 1949 il tarixli 48 №-li qərarı ilə mükafatlandırılmışdı;
“Taqan” tipli kiçik həcmli ikigözlü stolüstü qaz plitəsinin daha yüngül metaldan istehsal edilməsini, konstruksiyasının dəyişdirilməsini və qaz təzyiqi zəif olduqda bu plitədən istifadə etmək üçün xüsusi odluğu təklif etmişdi. Onun istehsal edilməsi üçün 1948-ci ildə “Bakıqaz” trestinin təmir-mexaniki emalatxanasında tökmə sexi təşkil olunmuşdu;
Azərbaycanda “Radiator” (üzərində rəsm olduğuna görə, xalq arasında “Ceyran” kimi tanınmışdır) tipli isitmə cihazının konstruksiyasını təklif edərək istehsalını təşkil etmişdi. Həmin radiatorlar gələcək onilliklər ərzində Azərbaycanda istifadə edilmişdi; 1951-ci ildə təmir olunan binaların fasadlarında fəhlələrin işləməsi üçün qurulan dəmir bəndin (və ya iskələnin) qaz borularından düzəldilməsini təklif etmişdi. Onun üstünlüyü ondan ibarət idi ki, həmin iskələ qısa zaman ərzində asanlıqla istənilən binanın qabağında qurula və sökülə bilərdi. Onun istehsalı “Bakıqaz” trestinin emalatxanalarında təşkil edilmişdi;
Qaz təzyiqinin tənzimləyici qurğularının kiçildilmiş modellərini dəmir-beton şkaflarda yerləşdirməyi təklif etmişdi. Yeniliyin səmərəliliyi 25.04.1959 il tarixli Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə təsdiq edilmişdi.Əhali tərəfindən istifadə edilən su qızdırıcıları üçün yeni “AA” təhlükəsizlik avtomatını və şkaflarda quraşdırılan kiçik həcmli “Azərbaycan” tipli qaz təzyiqinin tənzimləyicisini ixtira etmişdi. Bu ixtiralar 1968-ci ildə Moskvada Ümumittifaq Xalq Təsərrüfatının Nailiyyətləri Sərgisinin gümüş medalı ilə təltif olunmuş və uzun illər boyu qaz təsərrüfatında istifadə edilmişdi;
Azərbaycanda və SSRİ-nin cənub bölgələrində yeraltı qaz kəmərlərinin 0,5 metr dərinliyində yerləşdirməsini təklif etmişdi
(bundan əvvəl onları daha dərində yerləşdirirdilər). Bu yeniliyin tətbiq edilməsi SSRİ Qaz Sənayesi Nazirliyinin 08.10.1964-cü il tarixli 10-1224 №-li qərarı ilə tövsiyə edilmişdi.
Elmi və müəllimlik fəaliyyəti
Qaz təsərrüfatının təşkili və istismarı üzrə Kommunal-inşaat texnikumunda (1948−1952) və Azərbaycan Sənaye institutunda (1950−1955) mühazirələr oxumuşdu. "Qazın hasilatı, nəqli və işlədilməsi" (Bakı: Azərnəşr, 1967) adlı kitabın və Respublika və Ümuittifaq dərgilərində yayımlanmış bir sıra elmi məqalələrin müəllifi olmuşdu.
Mənbə
Aydın Arif oğlu Əlizadə. Azərbaycanın qazlaşdırılması və qaz tə-sərrüfatının istismarı (1955−1970). Tarixi-sosioloji araşdırma. Bakı: AFPoliqAF 2020. ISBN 978-9952-475-41-8 , s. 170-175.
Avqust 03, 2021
abutalıb, abdullayev, abutalıb, ağa, oğlu, abdullayev, 1912, 1980, sovet, dövrü, azərbaycanın, təsərrüfat, xadimi, mühəndisi, ixtiraçısı, təsərrüfatının, təşkilatçısı, azərbaycanın, şəhər, qəsəbə, kəndlərinin, qazlaşdırılması, infrastrukturunun, yaradılması, p. Abutalib Mir Aga oglu Abdullayev 1912 1980 Sovet dovru Azerbaycanin teserrufat xadimi muhendisi ixtiracisi qaz teserrufatinin teskilatcisi Azerbaycanin seher qesebe ve kendlerinin qazlasdirilmasi ve qaz infrastrukturunun yaradilmasi prosesine rehberlik etmis sexs Baki seherinde Iceri seherde denizci ailesinde anadan olmusdu Abutalib AbdullayevBaki Icraiyye Komitesinin Bakiqaz trestinin direktoru1942 1952Baki seher Zehmetkes Deputatlar Soveti Icraiyye Komitesinin sedr muavini1952 1953Azerbaycan SSR Kommunal Teserrufati naziri1954 1963Selefi Sadiq RehimovAzerbaycan SSR Kommunal Teserrufati nazirliyinin Bas Qaz Idaresinin reisi1963 1969Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin Qaz teserrufati Bas idaresinin reisi1969 1971SSRI Qaz senayesi nazirliyinin Baki Magistral Qaz Kemerleri Idaresinin direktoru1972 1973SSRI Qaz senayesi nazirliyinin Qaz Neqli Istehsalat Birliyinin Azerqazneql in direktoru1973 1976Sexsi melumatlarPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi 1939 1980 Tehsili 1 Baki Senaye texnikumu 1926 1931 2 Azerbaycan Senaye Institutu 1931 1936 3 Marksizm Leninizm institutu 1946 1948 Dogum tarixi iyun 1912Dogum yeri Baki Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 2 aprel 1980 67 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSRDefn yeri Nardaran kendinin qebristanligiAtasi Mir Aga Mir Abdulla ogluAnasi Bilqeys xanimHeyat yoldasi Ceyran AbdullayevaUsaqlari Sevil Eliyeva Seadet GulnazElmi fealiyyetiElmi derecesi Texnika elmleri namizediTeltifleri Mundericat 1 Xidmetleri 2 Ixtiralari ve semerelesdirici teklifleri 3 Elmi ve muellimlik fealiyyeti 4 MenbeXidmetleri Redakte1930 cu illerin ortalarinda Bakinin qazlasdirilmasi uzre Bas sxemini tertib eden bas muhendisin muavini idi 1950 ci illerin evveline qeder Bakinin qaz infrastrukturu hemin sxem uzre inkisaf edirdi 1957 ci ilde Baki ve Sumqayitin qazlasdirilmasinin yeni Bas planinin hazirlanmasina rehberlik etmisdi 1958 ci ilde Azerbaycanin qazlasdirilmasinin Bas sxeminin tertib edilmesine rehberlik etmisdi 1960 ci ilde Azerbaycanda onun rehberliyi ile ilk defe olaraq maye qazla seher ve rayonlarinin qazlasdirilmasi ve infrastrukturun yaradilmasi heyata kecirilmisdi 1957 1962 ci illerde onun rehberliyi ile Azerbaycan SSRin seher Baki ve Sumqayit istisna olmaqla qesebe ve kendlerine ilk defe tebii qaz verildi 1970 ci ilde tertib edilmis ve 1980 ci ile qeder hesablanmis Respublikanin qazlasdirma uzre Bas sxeminin hazirlanmasina rehberlik etmisdi Azerbaycanda ilk yeralti qaz anbarinin yaradilmasi ucun tesebbus gostermis ve 1973 1976ci illerde Qalmazda onun tikintisine rehberlik etmisdi Azerbaycanin qaz teserrufati ucun kadrlarin yetisdirilmesine xususi diqqet yetirmis onun rehberliyi altinda coxlu sayda qaz teserrufati mutexessisleri yetismisdi Ixtiralari ve semerelesdirici teklifleri RedakteIyirmiden cox semerelesdirici tekliflerin ve ixtiralarin muellifi idi onlarin en ehemiyyetlileri asagidakilardir Qirin bisirilmesi ucun maye qazla isleyen ve odluqla techiz edilen xususi qurgu Bu ixtira senayenin muxtelif sahelerinde istifade edilmis ve boyuk semerenin elde edilmesine gore Baki Seher Zehmetkesler Deputatlari Sovetinin Icraiyye Komitesinin 4 02 1949 il tarixli 48 li qerari ile mukafatlandirilmisdi Taqan tipli kicik hecmli ikigozlu stolustu qaz plitesinin daha yungul metaldan istehsal edilmesini konstruksiyasinin deyisdirilmesini ve qaz tezyiqi zeif olduqda bu pliteden istifade etmek ucun xususi odlugu teklif etmisdi Onun istehsal edilmesi ucun 1948 ci ilde Bakiqaz trestinin temir mexaniki emalatxanasinda tokme sexi teskil olunmusdu Azerbaycanda Radiator uzerinde resm olduguna gore xalq arasinda Ceyran kimi taninmisdir tipli isitme cihazinin konstruksiyasini teklif ederek istehsalini teskil etmisdi Hemin radiatorlar gelecek onillikler erzinde Azerbaycanda istifade edilmisdi 1951 ci ilde temir olunan binalarin fasadlarinda fehlelerin islemesi ucun qurulan demir bendin ve ya iskelenin qaz borularindan duzeldilmesini teklif etmisdi Onun ustunluyu ondan ibaret idi ki hemin iskele qisa zaman erzinde asanliqla istenilen binanin qabaginda qurula ve sokule bilerdi Onun istehsali Bakiqaz trestinin emalatxanalarinda teskil edilmisdi Qaz tezyiqinin tenzimleyici qurgularinin kicildilmis modellerini demir beton skaflarda yerlesdirmeyi teklif etmisdi Yeniliyin semereliliyi 25 04 1959 il tarixli Azerbaycan SSR Nazirler Sovetinin qerari ile tesdiq edilmisdi Ehali terefinden istifade edilen su qizdiricilari ucun yeni AA tehlukesizlik avtomatini ve skaflarda qurasdirilan kicik hecmli Azerbaycan tipli qaz tezyiqinin tenzimleyicisini ixtira etmisdi Bu ixtiralar 1968 ci ilde Moskvada Umumittifaq Xalq Teserrufatinin Nailiyyetleri Sergisinin gumus medali ile teltif olunmus ve uzun iller boyu qaz teserrufatinda istifade edilmisdi Azerbaycanda ve SSRI nin cenub bolgelerinde yeralti qaz kemerlerinin 0 5 metr derinliyinde yerlesdirmesini teklif etmisdi bundan evvel onlari daha derinde yerlesdirirdiler Bu yeniliyin tetbiq edilmesi SSRI Qaz Senayesi Nazirliyinin 08 10 1964 cu il tarixli 10 1224 li qerari ile tovsiye edilmisdi Elmi ve muellimlik fealiyyeti RedakteQaz teserrufatinin teskili ve istismari uzre Kommunal insaat texnikumunda 1948 1952 ve Azerbaycan Senaye institutunda 1950 1955 muhazireler oxumusdu Qazin hasilati neqli ve isledilmesi Baki Azernesr 1967 adli kitabin ve Respublika ve Umuittifaq dergilerinde yayimlanmis bir sira elmi meqalelerin muellifi olmusdu Menbe RedakteAydin Arif oglu Elizade Azerbaycanin qazlasdirilmasi ve qaz te serrufatinin istismari 1955 1970 Tarixi sosioloji arasdirma Baki AFPoliqAF 2020 ISBN 978 9952 475 41 8 s 170 175 Menbe https az wikipedia org w index php title Abutalib Abdullayev amp oldid 6060018, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
.svg.html){kind=link}
