ASEAN–Yaponiya əlaqələri 1972-ci ildə yaradılmışdır. Münasibətlərinin qurulmasında və inkişafında hər iki tərəfin maraqları vardır. Həmin vaxtlarda Yaponiyanın hökumət nümayəndələri bəyan etmişdilər ki,
"Yaponiya əsas diqqəti ASEAN ölkələri ilə sosial-iqtisadi və siyasi sabitliyi qorumağa yönəldəcəkdir."
1976-cı ildə isə Assossiasiya üzvləri Yaponiya ilə münasibətləri daha geniş səviyyədə qurmaq qərarına gəldilər.
1976-cı ilin sonlarında ASEAN-ın Baş katibi Tokiyoya səfər etdi. Bu səfər zamanı gələcəkdə ASEAN–Yaponiya forumunun keçirilməsi qərara alındı. 1977-ci ilin martında Cakartada ilk ASEAN–Yaponiya forumu keçirildi. Nəticədə, XX əsrin 70-ci illərindən başlayaraq Yaponiya ABŞ-dan sonra ASEAN-la iqtisadi əlaqələri olan ikinci dövlətə çevrildi. 1997-ci ildən başlayaraq hər il yapon liderlərinin iştirakı ilə ASEAN+1 (Yaponiya) sammiti keçirilir. Yaponiyanın ASEAN-la daimi əlaqələri hər il keçirilən ASEAN–Yaponiya forumu vasitəsilə də həyata keçirilir.
ASEAN–Yaponiya forumlarında daha çox müzakirə edilən məsələlər sırasında ASEAN ölkələrində Yaponiyanın yaxından iştirakı və köməyilə kiçik və orta müəssisələrin inkişaf etdirilməsi, eyni zamanda iqtisadiyyatın bir çox sahələrinin - ticarətin, sənayenin, xüsusilə də ağır sənayenin, nəqliyyatın, qaz istehsalı sahəsinin inkişaf etdirilməsi, yerli ixtisaslı mühəndislərin hazırlanması, kənd təsərrüfatının inkişafına dair proqramlar nəzərdə tutulurdu. Bundan başqa, Yaponiya və ASEAN üzvü olan ölkələrin dövlət və hökumət başçıları müntəzəm olaraq keçirilən ASEAN+3 (Yaponiya, Çin və Koreya Respublikası) və Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinin sammitlərində də görüşürlər.
Yaponiyanın ASEAN-la əlaqələri, həmçinin yüksək ranqlı məmurlar–nazirlər, nazir müavinləri, ayrı-ayrı sahələr üzrə müəssisə rəhbərləri, ASEAN-ın işçi orqanları, akademik mərkəzlər və qeyri-hökumət təşkilatları vasitəsilə də həyata keçirilir. XXI əsrin əvvəllərindən ASEAN–Yaponiya dialoqları daha geniş xarakter almışdır. Yaponiya "ASEAN+3" və "ASEAN+Yaponiya" forumlarında daha fəal rol oynayır. Məhz Yaponiyanın təklifi ilə bir sıra qərarlar qəbul edilir və onların yerinə yetirilməsi məsələləri müzakirə olunur.
Uzun sürən tərəddüdlərdən sonra Yaponiya 2004-cü ildə Cənub-Şərqi Asiyada Sülh və əməkdaşlıq müqaviləsinə qoşulmuşdur və bu da onun ASEAN-la münasibətlərinin daha da yaxşılaşmasına təkan vermişdir.
Yaponiya hökuməti bir çox hallarda Cənub-Şərqi Asiya ölkələrinə, ASEAN təşkilatının üzvlərinə iqtisadi yardımlar edir, öz ölkəsinin maraqlarını nəzərə almaqla, həmin ölkələrdə yeni müəssisələrin açılmasında, investisiya qoyuluşunda yaxından iştirak etmişdir.
ASEAN təşkilatının regional forumlarında daha çox müzakirə edilən məsələlərdən biri də beynəlxalq terrorizmə qarşı mübarizə məsələsidir. Bununla bağlı 2004-cü ildə Yaponiya ilə ASEAN arasında beynəlxalq terrorizmə qarşı birgə mübarizə aparmağa dair müqavilə imzalanmışdır.
Yaponiya–ASEAN münasibətləri iqtisadi-ticarət sahəsini olduğu kimi, digər sahələri, o cümlədən səhiyyəni də əhatə edir. 2005-ci ildə Yaponiyanın Baş naziri Koidzumi ASEAN ölkələrinə yoluxucu xəstəliklərlə mübarizə üçün 130 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait və quş qripinə qarşı mübarizə məqsədilə 500 min doza peyvənd verildiyini elan etmişdir.
XXI əsrin əvvəllərində Yaponiyanın xarici siyasətinin əsas istiqamətlərindən birini də regionun həlli vacib problemlərinin məhz region ölkələrinin vəsaiti və birliyi hesabına həll edilməsinə nail olunmasından ibarətdir. Bu məqsədlə də bir sıra regional forumlar yaradılır, maddi mənbələr təşkil edilirdi. 2006-cı ildə Yaponiya-ASEAN İnteqrasiya fondu (JAİF) yaradıldı. Yaponiya fonda 70 milyon ABŞ dolları məbləğində vəsait qoymuşdu. Fond regionun ən mühüm əhəmiyyətli problemlərinin həlli ilə məşğul olmaq məqsədilə yaradılmışdır. Bu fondun yaradılması ilə, Yaponiya əslində region ölkələrinin problemlərinin həllində qərb dövlətlərinin iştirakının zəiflədilməsinə çalışırdı.
Mövcud vəziyyəti
Yaponiya-ASEAN münasibətləri hal-hazırda aşağıdakı prinsiplər əsasında inkişaf edir:
bərabər hüquqlar və qarşılıqlı ehtiram qorunub saxlanılmalıdır;
beynəlxalq hüquq normalarına hörmət edilməli və onlar qorunmalı, daxili işlərə qarışılmaması prinsipinə riayət edilməli, qəbul edilmiş beynəlxalq normaların və insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulması zamanı tövsiyələrə, iradlara və tənqidlərə hörmətlə yanaşılmalıdır;
bu münasibətlər üçüncü tərəf (ölkə) üçün təhlükə yaratmamalı və digər ölkələrə qarşı çevrilməməlidir;
bu münasibətlər Şərqi Asiya Birliyi çərçivəsində geniş əməkdaşlıq və quruculuq işlərinə, sülhün və tərəqqinin həyata keçirilməsinə xidmət etməlidir;
bu münasibətlər ASEAN birliyinin zəifləməsi və dağılmasına deyil, onun daha da möhkəmlənməsinə və genişlənməsinə xidmət etməlidir.
Mənbə
Q.Ş.Davudov. XXI əsrin əvvəllərində Yaponiya-ASEAN əlaqələrinin əsas istiqamətləri 2016-03-04 at the Wayback Machine. "Tarix və onun problemləri" jurnalı, 2011, №3, səh. 183-187 (azərb.)
Q.Ş.Davudov. Yaponiyanın ASEAN ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrinə dair[ölü keçid]. "Bakı Dövlət Universitetinin 90 illik yubileyi münasibətilə tarix fakültəsi əməkdaşlarının elmi-praktik konfransının materialları", 2009, səh. 364-370 (azərb.)
İstinadlar
Япония наших дней., . М.,Наука, 1983, с.186
Плеханов Ю.А., Рогожен А.А. Экономика и политика АСЕАН. М.,1985
Самойленко В.В. АСЕАН. Политика и экономика. М., 1982 (rus.)
Арешидзе Л.Г. Международные отношения в Восточной Азии. Угрозы и надежды. М., 2007 (rus.)
Avqust 12, 2021
asean, yaponiya, əlaqələri, cənub, şərqi, asiya, ölkələri, assosiasiyası, ilə, yaponiya, arasındakı, mövcud, olan, ikitərəfli, əlaqələr, asean, asean, yaponiya, yaponiya, mündəricat, tarixi, mövcud, vəziyyəti, mənbə, istinadlartarixi, redaktə, 1972, ildə, yara. ASEAN Yaponiya elaqeleri Cenub Serqi Asiya Olkeleri Assosiasiyasi ile Yaponiya arasindaki movcud olan ikiterefli elaqeler ASEAN Yaponiya elaqeleriASEAN ASEAN Yaponiya Yaponiya Mundericat 1 Tarixi 2 Movcud veziyyeti 3 Menbe 4 IstinadlarTarixi RedakteASEAN Yaponiya elaqeleri 1972 ci ilde yaradilmisdir Munasibetlerinin qurulmasinda ve inkisafinda her iki terefin maraqlari vardir Hemin vaxtlarda Yaponiyanin hokumet numayendeleri beyan etmisdiler ki Yaponiya esas diqqeti ASEAN olkeleri ile sosial iqtisadi ve siyasi sabitliyi qorumaga yoneldecekdir 1 1976 ci ilde ise Assossiasiya uzvleri Yaponiya ile munasibetleri daha genis seviyyede qurmaq qerarina geldiler 1976 ci ilin sonlarinda ASEAN in Bas katibi Tokiyoya sefer etdi Bu sefer zamani gelecekde ASEAN Yaponiya forumunun kecirilmesi qerara alindi 1977 ci ilin martinda Cakartada ilk ASEAN Yaponiya forumu kecirildi 2 Neticede XX esrin 70 ci illerinden baslayaraq Yaponiya ABS dan sonra ASEAN la iqtisadi elaqeleri olan ikinci dovlete cevrildi 1997 ci ilden baslayaraq her il yapon liderlerinin istiraki ile ASEAN 1 Yaponiya sammiti kecirilir Yaponiyanin ASEAN la daimi elaqeleri her il kecirilen ASEAN Yaponiya forumu vasitesile de heyata kecirilir ASEAN Yaponiya forumlarinda daha cox muzakire edilen meseleler sirasinda ASEAN olkelerinde Yaponiyanin yaxindan istiraki ve komeyile kicik ve orta muessiselerin inkisaf etdirilmesi eyni zamanda iqtisadiyyatin bir cox sahelerinin ticaretin senayenin xususile de agir senayenin neqliyyatin qaz istehsali sahesinin inkisaf etdirilmesi yerli ixtisasli muhendislerin hazirlanmasi kend teserrufatinin inkisafina dair proqramlar nezerde tutulurdu Bundan basqa Yaponiya ve ASEAN uzvu olan olkelerin dovlet ve hokumet bascilari muntezem olaraq kecirilen ASEAN 3 Yaponiya Cin ve Koreya Respublikasi ve Cenub Serqi Asiya olkelerinin sammitlerinde de gorusurler Yaponiyanin ASEAN la elaqeleri hemcinin yuksek ranqli memurlar nazirler nazir muavinleri ayri ayri saheler uzre muessise rehberleri ASEAN in isci orqanlari akademik merkezler ve qeyri hokumet teskilatlari vasitesile de heyata kecirilir XXI esrin evvellerinden ASEAN Yaponiya dialoqlari daha genis xarakter almisdir Yaponiya ASEAN 3 ve ASEAN Yaponiya forumlarinda daha feal rol oynayir Mehz Yaponiyanin teklifi ile bir sira qerarlar qebul edilir ve onlarin yerine yetirilmesi meseleleri muzakire olunur 3 Uzun suren tereddudlerden sonra Yaponiya 2004 cu ilde Cenub Serqi Asiyada Sulh ve emekdasliq muqavilesine qosulmusdur ve bu da onun ASEAN la munasibetlerinin daha da yaxsilasmasina tekan vermisdir Yaponiya hokumeti bir cox hallarda Cenub Serqi Asiya olkelerine ASEAN teskilatinin uzvlerine iqtisadi yardimlar edir oz olkesinin maraqlarini nezere almaqla hemin olkelerde yeni muessiselerin acilmasinda investisiya qoyulusunda yaxindan istirak etmisdir ASEAN teskilatinin regional forumlarinda daha cox muzakire edilen meselelerden biri de beynelxalq terrorizme qarsi mubarize meselesidir Bununla bagli 2004 cu ilde Yaponiya ile ASEAN arasinda beynelxalq terrorizme qarsi birge mubarize aparmaga dair muqavile imzalanmisdir Yaponiya ASEAN munasibetleri iqtisadi ticaret sahesini oldugu kimi diger saheleri o cumleden sehiyyeni de ehate edir 2005 ci ilde Yaponiyanin Bas naziri Koidzumi ASEAN olkelerine yoluxucu xesteliklerle mubarize ucun 130 milyon ABS dollari mebleginde vesait ve qus qripine qarsi mubarize meqsedile 500 min doza peyvend verildiyini elan etmisdir 4 XXI esrin evvellerinde Yaponiyanin xarici siyasetinin esas istiqametlerinden birini de regionun helli vacib problemlerinin mehz region olkelerinin vesaiti ve birliyi hesabina hell edilmesine nail olunmasindan ibaretdir Bu meqsedle de bir sira regional forumlar yaradilir maddi menbeler teskil edilirdi 2006 ci ilde Yaponiya ASEAN Inteqrasiya fondu JAIF yaradildi Yaponiya fonda 70 milyon ABS dollari mebleginde vesait qoymusdu Fond regionun en muhum ehemiyyetli problemlerinin helli ile mesgul olmaq meqsedile yaradilmisdir Bu fondun yaradilmasi ile Yaponiya eslinde region olkelerinin problemlerinin hellinde qerb dovletlerinin istirakinin zeifledilmesine calisirdi Movcud veziyyeti RedakteYaponiya ASEAN munasibetleri hal hazirda asagidaki prinsipler esasinda inkisaf edir beraber huquqlar ve qarsiliqli ehtiram qorunub saxlanilmalidir beynelxalq huquq normalarina hormet edilmeli ve onlar qorunmali daxili islere qarisilmamasi prinsipine riayet edilmeli qebul edilmis beynelxalq normalarin ve insan huquqlarinin kobud sekilde pozulmasi zamani tovsiyelere iradlara ve tenqidlere hormetle yanasilmalidir bu munasibetler ucuncu teref olke ucun tehluke yaratmamali ve diger olkelere qarsi cevrilmemelidir bu munasibetler Serqi Asiya Birliyi cercivesinde genis emekdasliq ve quruculuq islerine sulhun ve tereqqinin heyata kecirilmesine xidmet etmelidir bu munasibetler ASEAN birliyinin zeiflemesi ve dagilmasina deyil onun daha da mohkemlenmesine ve genislenmesine xidmet etmelidir Menbe RedakteQ S Davudov XXI esrin evvellerinde Yaponiya ASEAN elaqelerinin esas istiqametleri Arxivlesdirilib 2016 03 04 at the Wayback Machine Tarix ve onun problemleri jurnali 2011 3 seh 183 187 azerb Q S Davudov Yaponiyanin ASEAN olkeleri ile iqtisadi elaqelerine dair olu kecid Baki Dovlet Universitetinin 90 illik yubileyi munasibetile tarix fakultesi emekdaslarinin elmi praktik konfransinin materiallari 2009 seh 364 370 azerb Istinadlar Redakte Yaponiya nashih dnej M Nauka 1983 s 186 Plehanov Yu A Rogozhen A A Ekonomika i politika ASEAN M 1985 Samojlenko V V ASEAN Politika i ekonomika M 1982 rus Areshidze L G Mezhdunarodnye otnosheniya v Vostochnoj Azii Ugrozy i nadezhdy M 2007 rus Menbe https az wikipedia org w index php title ASEAN Yaponiya elaqeleri amp oldid 5716198, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
