Ağac Ata — türk mifologiyasında ağac tanrı. Fərqli dillərdə Ağaç (Ağaş, Ağas, Yağaç, Yığaç, Cığaç, Eves) Ata olaraq da tanınır. Monqolcada Mod və Modun (Modon) Eçege olaraq deyilər. Bəzi Türk tayfaları məsələn, uyğurlar ağacdan törəndiklerinə inanarlar. İki çayın qovşağında yerləşən bir adacığın ortasında yan-yana dayanan iki ağacın arasına düşən ildırımlar sonra içərisində bir uşaq oturan beş çadır görünür. Bu uşaqları o bölgədəki tayfalar tapar və onların içində yetişib böyüyərlər və uyğurların ataları olarlar. Gedib o iki ağaca hörmət bəsləyirlər və bunun üzərinə ağaclar danışıb özlərinə alkımada (xeyir-dua) istərlər. Bu beş uşağın adı isə belədir;
Sonkur Tekin
Qotur Tekin
Oğur (Or) Tekin
Tükel Tekin
Bögü Tekin
Ağac motivi fərqli mifologiyalarda
Beş uşaq motivinin Qırğızıstanın paytaxtı Bişkekin köhnə adı olan Pişbeg (Beş Bəy) ilə əlaqəli olma ehtimalı da vardır. Bu adlardan biri olan Tükel sözü türk mədəniyyətində onsuz da ağacdan doğulan kəslər üçün istifadə edilməkdədir. Bögu Tekin isə manixeizm dinini türklərdə yayan adamdır və əslində tarixdə yaşamış gerçək bir adam olmasına baxmayaraq, ağacdan doğma əfsanəsinə daxil edilmişdir. Yerlə göyü birləşdirən Həyat Ağacı bəzən dəmir ağac olaraq da adlandırılar.
Qorqud Ata Hekayələrindeki Basat adlı adam da (və ya ataları da) ulu və böyük bir ağacdan törəmişdir. Dolqanların özlərinə verdikləri digər ad olan Tiga Kihi (Meşə Kişi), meşədə yaşayan mənasını verməkdədir. Ancaq birbaşa ələ alındığında "Ağac Adam" deyə belə tərcümə edilə bilər. Meşə Kişi təyin etməsi tərəkəmə adlı türk boyunu da ağıla gətirir və bu söz də terekle yəni ağacla məşğul olan deməkdir. Bəzən Ağac iyesi mənasında da istifadə edilər.
Etimologiya
(Ağ/Ak) kökündən törəmişdir. Müxtəlif növləri olan odunsu bitki. Ağmak (yuxarı çıxmaq) hərəkətiylə əlaqəlidir. Uzanma mənası daşıyır. Bu məzmunda göyə doğru olmağı bildirir.
Mənbə
Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) (türk.)
Türklerde Ağaçla İlgili İnanışlar, Ramazan Işık 2012-01-31 at the Wayback Machine, Kafkas Üniversitesi Yayınları
Həmçinin bax
Avqust 31, 2021
ağac, türk, mifologiyasında, ağac, tanrı, fərqli, dillərdə, ağaç, ağaş, ağas, yağaç, yığaç, cığaç, eves, olaraq, tanınır, monqolcada, modun, modon, eçege, olaraq, deyilər, bəzi, türk, tayfaları, məsələn, uyğurlar, ağacdan, törəndiklerinə, inanarlar, çayın, qov. Agac Ata turk mifologiyasinda agac tanri Ferqli dillerde Agac Agas Agas Yagac Yigac Cigac Eves Ata olaraq da taninir Monqolcada Mod ve Modun Modon Ecege olaraq deyiler Bezi Turk tayfalari meselen uygurlar agacdan torendiklerine inanarlar Iki cayin qovsaginda yerlesen bir adacigin ortasinda yan yana dayanan iki agacin arasina dusen ildirimlar sonra icerisinde bir usaq oturan bes cadir gorunur Bu usaqlari o bolgedeki tayfalar tapar ve onlarin icinde yetisib boyuyerler ve uygurlarin atalari olarlar Gedib o iki agaca hormet besleyirler ve bunun uzerine agaclar danisib ozlerine alkimada xeyir dua isterler Bu bes usagin adi ise beledir Sonkur Tekin Qotur Tekin Ogur Or Tekin Tukel Tekin Bogu TekinMundericat 1 Agac motivi ferqli mifologiyalarda 2 Etimologiya 3 Menbe 4 Hemcinin baxAgac motivi ferqli mifologiyalarda RedakteBes usaq motivinin Qirgizistanin paytaxti Biskekin kohne adi olan Pisbeg Bes Bey ile elaqeli olma ehtimali da vardir Bu adlardan biri olan Tukel sozu turk medeniyyetinde onsuz da agacdan dogulan kesler ucun istifade edilmekdedir Bogu Tekin ise manixeizm dinini turklerde yayan adamdir ve eslinde tarixde yasamis gercek bir adam olmasina baxmayaraq agacdan dogma efsanesine daxil edilmisdir Yerle goyu birlesdiren Heyat Agaci bezen demir agac olaraq da adlandirilar Qorqud Ata Hekayelerindeki Basat adli adam da ve ya atalari da ulu ve boyuk bir agacdan toremisdir Dolqanlarin ozlerine verdikleri diger ad olan Tiga Kihi Mese Kisi mesede yasayan menasini vermekdedir Ancaq birbasa ele alindiginda Agac Adam deye bele tercume edile biler Mese Kisi teyin etmesi terekeme adli turk boyunu da agila getirir ve bu soz de terekle yeni agacla mesgul olan demekdir Bezen Agac iyesi menasinda da istifade ediler Etimologiya Redakte Ag Ak kokunden toremisdir Muxtelif novleri olan odunsu bitki Agmak yuxari cixmaq hereketiyle elaqelidir Uzanma menasi dasiyir Bu mezmunda goye dogru olmagi bildirir Menbe RedakteTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 turk Turklerde Agacla Ilgili Inanislar Ramazan Isik Arxivlesdirilib 2012 01 31 at the Wayback Machine Kafkas Universitesi YayinlariHemcinin bax RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Agac Ata amp oldid 5720333, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
