Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
3-Nitroxlorbenzol (meta-nitroxlorobenzol) — C6H4ClNO2 düsturu olan üzvi maddədir.
| 3-Nitroxlorbenzol | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi | |
| 1nitro 3-xlorobenzol | |
| Kimyəvi formulu | C6H4ClNO2 |
| Molyar kütlə | 157,553 q/mol |
| Fiziki xassələri | |
| Sıxlıq | 1,534 q/sm³ |
| Termik xüsusiyyətlər | |
| Ərimə nöqtəsi | 45 °C, 44,4 °C |
| Qaynama nöqtəsi | 235,5 °C |
| 260 °C | |
| Optik xüsusiyyətlər | |
| 1,343 | |
| Təsnifatı | |
| CAS-da qeyd. nöm. | 121-73-3 |
| PubChem | 8489 |
| RTECS | CZ0940000 |
| ChEBI | 82420 |
| ChemSpider | 21106013 |
Fiziki xassələri
3-Nitroxlorbenzol normal şəraitdə açıq sarı rəngdə bərk kristalik maddədir. Suda praktiki olaraq həll olunmur, isti etanolda, dietil efirində, benzolda, xloroformda, buzlu sirkə turşusunda, karbon disulfiddə sərbəst həll olunur. Soyuq etanolda qismən həll olunur.
Alınması
Laboratoriya şəraitində 3-nitroxlorbenzolu 3-nitroanilinin diazotlaşdırılması reaksiyası ilə, ardınca Zandmeyer reaksiyasına uyğun olaraq diazonium qrupunun xlor atomu ilə əvəz edilməsi yolu ilə əldə edilir.
Sənayedə 3-nitroxlorobenzolun alınması qızdırılaraq nitrobenzolun katalitik xlorlanmasından istifadə olunur; katalizator kimi FeCl3, SbCl3 və ya I2 istifadə edilə bilər. Yekun məhsula başqa, rektifikasiya yolu ilə ayrılan 3-nitroxlorbenzol və dinitroxlorbenzolların izomerləri ə alınır.
Kimyəvi xassələri
Ammonoliz reaksiyasına daxil olur, lakin 2 — və 4-nitroxlorbenzollardan fərqli olaraq, 200 °C-yə qədər qızdırmaqdan və 30–40 atmosfer təzyiqdən daha ağır şərtlər tələb olunur.
1-(3-nitrofenil)-1n-imidazol əmələ gətirərək imidazol ilə nukleofil əvəzetmə reaksiyasına daxil olur. Reaksiya 120 °C-də kalium karbonat və mis (II) oksidin iştirakı ilə gedir.
Tətbiqi
3-Nitroxlorbenzol əsasən soyuq boyamada istifadə olunan 3-nitroanilin, həmçinin boyaların, dərman preparatlarının istehsalında ara məhsul olan 3-fenilendiaminin sintezi üçün istifadə olunur.
Toksikliyi
3-Nitroxlorobenzol güclü hemo- və neyrotoksindir. Zəhərli təsirinə görə nitrobenzolla oxşardır və toksidermiyaya səbəb ola bilər. Nəfəs aldıqda və ya udulduqda aşağıdakı simptomlar meydana gəlir: dodaqların, dırnaqların və dərinin göyərməsi, baş ağrısı, başgicəllənmə, ürəkbulanma və qıc olma. Gözə düşdükdə qızartıya səbəb olur. Dəri vasitəsilə daxilə keçir.
Ədəbiyyat
- Qarayev Ş. F., İmaşev İ. B., Talıbov G. M. Üzvi kimya, Bakı, 2003.
- Məhərrəmov A. M., Məhərrəmov M. M. Üzvi kimya, BDU, Bakı, 2007.
- Məhərrəmov A. M., Allahverdiyev M. Ə. Üzvi kimya, BDU, Bakı, 2007.
- Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
İstinadlar
- Bradley J., Williams A. J., Andrew S.I.D. Lang Jean-Claude Bradley Open Melting Point Dataset. // Figshare 2014. doi:10.6084/M9.FIGSHARE.1031637.V2
- David R. Lide, Jr. Basic laboratory and industrial chemicals (ing.): A CRC quick reference handbook. CRC Press, 1993.
- https://archive.org/details/fireprotectiongu0000unse_p9s0.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
3 Nitroxlorbenzol meta nitroxlorobenzol C6H4ClNO2 dusturu olan uzvi maddedir 3 NitroxlorbenzolUmumi1nitro 3 xlorobenzolKimyevi formulu C6H4ClNO2Molyar kutle 157 553 q molFiziki xasseleriSixliq 1 534 q sm Termik xususiyyetlerErime noqtesi 45 C 44 4 CQaynama noqtesi 235 5 C260 COptik xususiyyetler1 343TesnifatiCAS da qeyd nom 121 73 3PubChem 8489RTECS CZ0940000ChEBI 82420ChemSpider 21106013Fiziki xasseleri3 Nitroxlorbenzol normal seraitde aciq sari rengde berk kristalik maddedir Suda praktiki olaraq hell olunmur isti etanolda dietil efirinde benzolda xloroformda buzlu sirke tursusunda karbon disulfidde serbest hell olunur Soyuq etanolda qismen hell olunur AlinmasiLaboratoriya seraitinde 3 nitroxlorbenzolu 3 nitroanilinin diazotlasdirilmasi reaksiyasi ile ardinca Zandmeyer reaksiyasina uygun olaraq diazonium qrupunun xlor atomu ile evez edilmesi yolu ile elde edilir dd dd Senayede 3 nitroxlorobenzolun alinmasi qizdirilaraq nitrobenzolun katalitik xlorlanmasindan istifade olunur katalizator kimi FeCl3 SbCl3 ve ya I2 istifade edile biler Yekun mehsula basqa rektifikasiya yolu ile ayrilan 3 nitroxlorbenzol ve dinitroxlorbenzollarin izomerleri e alinir dd Kimyevi xasseleriAmmonoliz reaksiyasina daxil olur lakin 2 ve 4 nitroxlorbenzollardan ferqli olaraq 200 C ye qeder qizdirmaqdan ve 30 40 atmosfer tezyiqden daha agir sertler teleb olunur dd 1 3 nitrofenil 1n imidazol emele getirerek imidazol ile nukleofil evezetme reaksiyasina daxil olur Reaksiya 120 C de kalium karbonat ve mis II oksidin istiraki ile gedir dd Tetbiqi3 Nitroxlorbenzol esasen soyuq boyamada istifade olunan 3 nitroanilin hemcinin boyalarin derman preparatlarinin istehsalinda ara mehsul olan 3 fenilendiaminin sintezi ucun istifade olunur Toksikliyi3 Nitroxlorobenzol guclu hemo ve neyrotoksindir Zeherli tesirine gore nitrobenzolla oxsardir ve toksidermiyaya sebeb ola biler Nefes aldiqda ve ya udulduqda asagidaki simptomlar meydana gelir dodaqlarin dirnaqlarin ve derinin goyermesi bas agrisi basgicellenme urekbulanma ve qic olma Goze dusdukde qizartiya sebeb olur Deri vasitesile daxile kecir EdebiyyatQarayev S F Imasev I B Talibov G M Uzvi kimya Baki 2003 Meherremov A M Meherremov M M Uzvi kimya BDU Baki 2007 Meherremov A M Allahverdiyev M E Uzvi kimya BDU Baki 2007 Spravochnik himika Redkol Nikolskij B P i dr L Himiya 1971 T 2 1168 s IstinadlarBradley J Williams A J Andrew S I D Lang Jean Claude Bradley Open Melting Point Dataset Figshare2014 doi 10 6084 M9 FIGSHARE 1031637 V2 David R Lide Jr Basic laboratory and industrial chemicals ing A CRC quick reference handbook CRC Press 1993 ISBN 978 0 8493 4498 5 https archive org details fireprotectiongu0000unse p9s0