fbpx
Wikipedia

Əshabi-Kəhf (mağara)

Əshabi-KəhfCulfa rayonunda mağaradır. Zəngəzur silsiləsinin suayırıcısındakı Aracı (3071 m) yüksəkliyindən cənub-qərbə ayrılan Dibəkli qolunun Qırxlardağ şaxəsinin qərb istiqamətli eyniadlı ayrılmasının qurtaracağında, Orta Miosenin Tarxan reğiomərtəbəsinin alt hissəsinə aid Çaşırdağ lay dəstəsinin vulkanogen süxurlarından və Orta Miosen yaşlı teşenitlərdən təşkil olunmuş eyniadlı dağın cənub-qərb ətəyində yerləşir.

Əshabi-Kəhf (mağara)
Ümumi məlumatlar
Ziyarətçilər üçün əlçatılan m
Yerləşməsi
39°13′13″ şm. e. 45°35′21″ ş. u.
Ölkə  Azərbaycan
Region
Rayon
Əshabi-Kəhf (mağara)
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Tektonik cəhətdən Naxçıvan çökəkliyinin şimal-şərq cinahında müşahidə edilən Saltaq-Kotandağ antiklinalının cənub qanadında yerləşir. Nadir geomorfoloji obyektdir. Mənşəcə psevdokarsta aid edilən mağaranın girişi qayalar dalında gizlədilmiş dar dərənin axırında yerləşir. Hündürlüyü 5 metrdən artıq olan mağara zalının sahəsi 10 metrlərlə ölçülür və divarlarını həm təbiətin, həm də insan əlinin açdığı böyük oyuqlar bəzəyir. Mağara Şərqin ən məşhur mağaralarından biri, eyni zamanda Azərbaycanın ən böyük piridir. Mağaranın adı ərəb dilindən götürülmüşdür və tərcüməsi “mağara insanları” mənasını verir. Onun adı hətta müqəddəs Qurani-Kərimin “Əl-Kəhf” surəsində xatırlanılır. Lakin tədqiqatlar göstərir ki,  hələ yüz illər bundan əvvəl mağara qədim türklərin müqəddəs sitayiş yeri olub, insanların buradan sığınacaq kimi istifadə etmə tarixi isə ibtidai icma quruluşu dövrünə qədər gedib çıxır.

Eyniadlı yerin Kiçik Asiya, Fələstin, o cümlədən İtaliya ərazisində olması haqqında qədim dini və bədi ədəbiyyatlarda bəzi məlumatlar vardır. Quranın "Əl-Kəhf" ("Mağara") surəsində əksini tapmış rəvayətə görə Allaha inanan gənclər təqiblərdən yaxa qurtarmaq üçün bir itlə birlikdə mağarada gizlənmişlər. Allah onları yatırtmış, bir neçə yüz ildən sonra oyatmış, lakin gənclər özlərinə yad dünyanı görüb, yenidən əbədi yuxuya getmişlər. Naxçıvan ərazisində yayılmış rəvayət də təqribən eyni məzmunludur.

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin tapşırığı və himayəsi ilə 1998-ci ildə burada abadlıq-bərpa işləri aparılmış, zəvvarlar üçün şərait yaradılmış, 13 km məsafədə rahat yol salınmış, məscid tikilmiş, kitabə qoyulmuşdur.

Qurani-Kərimdə "Əshabi-Kəhf" haqqında

Müqəddəs Qurani-Kərimin bu məsələ ilə birbaşa bağlı olan surəsi "Əl-Kəhf" surəsidir. Qeyd etdiyimiz kimi, dünyanın bir sıra bölgələrində "Əshabi-Kəhf" adı ilə tanınan mağaralar vardır ki, onların da Qurani-Kərimdə adı keçən mağara olduğu iddia edilir. Mağaranın yerləşdiyi yerin xüsusiyyətləri Müqəddəs Qurani-Kərimin "Əl-Kəhf" surəsinin 17-ci ayəsində belə açıqlanır: "Baxsaydın, günəşin mağaranın sağ tərəfindən doğub meyil etdiyini, sol tərəfdən onlara toxunmadan batdığını, onların da mağaranın genişcə bir yerində olduqlarını görərdin". Mağaranın içərisinə girəcəkdən baxarkən girişdən sağ və sol nəzərdə tutulur, məhz Culfadakı "Əshabi-Kəhf"də içəri girən (baxan) adamın sağı (bu nisbətdə mağaranın sağ tərəfi) gündoğana düşür. Müqəddəs Qurani-Kərimdəki bu fikirlər mağaranın Culfada olmasını sübut edən amillərdən biridir. "Beləcə insanları onlardan xəbərdar etdik ki, Allahın vədinin haqq olduğunu, qiyamətin şübhə götürməz olduğunu bilsinlər. Bu sırada onlar aralarında Əshabi-Kəhfin vəziyyətini araşdırırdılar. Dedilər ki, "Üzərlərinə bir bina tikin. Rəbbləri onları daha yaxşı bilir". Onların vəziyyətinə vaqif olanlar isə "Bizlər kəsinliklə onların yan başlarında bir məscid tikəcəyik" dedilər". Culfada yerləşən Əshabi-Kəhfdəki indiki məscid də qeyb olanların yaxınlığındadır.

Mağaranın qədimliyi haqqında

Mağaranın quruluşu, təbii coğrafi şəraiti ilə tanışlıq buranın ilkin yaşayış məskənlərindən biri olmasını söyləməyə imkan verir. Mağarada qışın soyuğundan, yayın istisindən qorunmaq üçün hər cür şərait var. Son illərə qədər mağaranın girəcəyindən çıxan bulaq içməli suyu tam təmin edə bilirdi. İndi isə bulaq qurumuşdur. Mağaradakı təbii sığınaqlar ayrı-ayrı otaqları xatırladır. Uzun illər yandırılmış tonqalların təsirindən divarlar xeyli qaralmışdır. Buranın təbii girişi çox çətin keçilə bilən, sürüşkən qayadan ibarətdir ki, bu da mağaradakıları düşmənlərin və vəhşi heyvanların hücumundan qoruyurdu. Ərazi bütövlükdə qayalar və daşlardan ibarətdir, o cümlədən burada çoxlu ağac və kollar da vardır.

Əshabi-Kəhf bu gün

 
Əshabi-Kəhf dağı 2018-ci ildə

Bu gün "Əshabi-Kəhf ziyarətgahı" dini-mədəni abidə kompleksi Azərbaycanda tanınmış dini turizm obyektidir. Hər gün yüzlərlə insan bu ocağa gələrək ziyarət edir, Allah yolunda qurbanlar kəsilir. İlin hansı dövründə olursan ol, burada əcnəbi turistlərə rast gəlmək mümkündür. Son illərdə "Əshabi-Kəhf"də iki dəfə abadlıq, bərpa işləri aparılıb, zəvvarlar üçün rahatlıq yaradılıb, 13 km məsafədə rahat yol salınıb, məscid tikilib, kitabə qoyulub. 2007-ci ildə aparılan quruculuq işləri daha da genişləndirilib, ziyarətgahda köşklər memarlıq baxımından fərqlənən tikililərlə əvəz olunub. Ziyarətgahın ərazisində "Qonaq Evi", "Bələdçi otağı" və hədiyyələr mağazası da fəaliyyət göstərir. Azərbaycanın bölgələrindən və müxtəlif müsəlman ölkələrindən bu dini ocağa gələn zəvvarların sayı ildən-ilə artır. Kompleks bu gün zəvvarlıq mərkəzinə çevrilib.

Mənbə

  1. Əshabi-Kəhf (mağara) // Naxçıvan Ensiklopediyası. I (Təkmilləşdirilmiş və yenidən işlənmiş ikinci nəşr). Naxçıvan: AMEA Naxçıvan bölməsi. V.Y. Talıbov. 2005. səh. 596. ISBN 5-8066-1468-9.
  2. Əshabi-Kəhf – müqəddəs məkan[ölü keçid]

Həmçinin bax

əshabi, kəhf, mağara, əshabi, kəhf, culfa, rayonunda, mağaradır, zəngəzur, silsiləsinin, suayırıcısındakı, aracı, 3071, yüksəkliyindən, cənub, qərbə, ayrılan, dibəkli, qolunun, qırxlardağ, şaxəsinin, qərb, istiqamətli, eyniadlı, ayrılmasının, qurtaracağında, o. Eshabi Kehf Culfa rayonunda magaradir Zengezur silsilesinin suayiricisindaki Araci 3071 m yuksekliyinden cenub qerbe ayrilan Dibekli qolunun Qirxlardag saxesinin qerb istiqametli eyniadli ayrilmasinin qurtaracaginda Orta Miosenin Tarxan regiomertebesinin alt hissesine aid Casirdag lay destesinin vulkanogen suxurlarindan ve Orta Miosen yasli tesenitlerden teskil olunmus eyniadli dagin cenub qerb eteyinde yerlesir Eshabi Kehf magara Umumi melumatlarZiyaretciler ucun elcatilan mYerlesmesi39 13 13 sm e 45 35 21 s u Olke AzerbaycanRegion Kicik QafqazRayon CulfaEshabi Kehf magara Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bu adin diger istifade formalari ucun bax Eshabi Kehf Tektonik cehetden Naxcivan cokekliyinin simal serq cinahinda musahide edilen Saltaq Kotandag antiklinalinin cenub qanadinda yerlesir Nadir geomorfoloji obyektdir Mensece psevdokarsta aid edilen magaranin girisi qayalar dalinda gizledilmis dar derenin axirinda yerlesir Hundurluyu 5 metrden artiq olan magara zalinin sahesi 10 metrlerle olculur ve divarlarini hem tebietin hem de insan elinin acdigi boyuk oyuqlar bezeyir Magara Serqin en meshur magaralarindan biri eyni zamanda Azerbaycanin en boyuk piridir Magaranin adi ereb dilinden goturulmusdur ve tercumesi magara insanlari menasini verir Onun adi hetta muqeddes Qurani Kerimin El Kehf suresinde xatirlanilir Lakin tedqiqatlar gosterir ki hele yuz iller bundan evvel magara qedim turklerin muqeddes sitayis yeri olub insanlarin buradan siginacaq kimi istifade etme tarixi ise ibtidai icma qurulusu dovrune qeder gedib cixir 1 Eyniadli yerin Kicik Asiya Felestin o cumleden Italiya erazisinde olmasi haqqinda qedim dini ve bedi edebiyyatlarda bezi melumatlar vardir Quranin El Kehf Magara suresinde eksini tapmis revayete gore Allaha inanan gencler teqiblerden yaxa qurtarmaq ucun bir itle birlikde magarada gizlenmisler Allah onlari yatirtmis bir nece yuz ilden sonra oyatmis lakin gencler ozlerine yad dunyani gorub yeniden ebedi yuxuya getmisler Naxcivan erazisinde yayilmis revayet de teqriben eyni mezmunludur Azerbaycan xalqinin umummilli lideri Heyder Eliyevin tapsirigi ve himayesi ile 1998 ci ilde burada abadliq berpa isleri aparilmis zevvarlar ucun serait yaradilmis 13 km mesafede rahat yol salinmis mescid tikilmis kitabe qoyulmusdur Mundericat 1 Qurani Kerimde Eshabi Kehf haqqinda 2 Magaranin qedimliyi haqqinda 3 Eshabi Kehf bu gun 4 Menbe 5 Hemcinin baxQurani Kerimde Eshabi Kehf haqqinda RedakteMuqeddes Qurani Kerimin bu mesele ile birbasa bagli olan suresi El Kehf suresidir Qeyd etdiyimiz kimi dunyanin bir sira bolgelerinde Eshabi Kehf adi ile taninan magaralar vardir ki onlarin da Qurani Kerimde adi kecen magara oldugu iddia edilir Magaranin yerlesdiyi yerin xususiyyetleri Muqeddes Qurani Kerimin El Kehf suresinin 17 ci ayesinde bele aciqlanir Baxsaydin gunesin magaranin sag terefinden dogub meyil etdiyini sol terefden onlara toxunmadan batdigini onlarin da magaranin genisce bir yerinde olduqlarini gorerdin Magaranin icerisine girecekden baxarken girisden sag ve sol nezerde tutulur mehz Culfadaki Eshabi Kehf de iceri giren baxan adamin sagi bu nisbetde magaranin sag terefi gundogana dusur Muqeddes Qurani Kerimdeki bu fikirler magaranin Culfada olmasini subut eden amillerden biridir Belece insanlari onlardan xeberdar etdik ki Allahin vedinin haqq oldugunu qiyametin subhe goturmez oldugunu bilsinler Bu sirada onlar aralarinda Eshabi Kehfin veziyyetini arasdirirdilar Dediler ki Uzerlerine bir bina tikin Rebbleri onlari daha yaxsi bilir Onlarin veziyyetine vaqif olanlar ise Bizler kesinlikle onlarin yan baslarinda bir mescid tikeceyik dediler Culfada yerlesen Eshabi Kehfdeki indiki mescid de qeyb olanlarin yaxinligindadir Magaranin qedimliyi haqqinda RedakteMagaranin qurulusu tebii cografi seraiti ile tanisliq buranin ilkin yasayis meskenlerinden biri olmasini soylemeye imkan verir Magarada qisin soyugundan yayin istisinden qorunmaq ucun her cur serait var Son illere qeder magaranin gireceyinden cixan bulaq icmeli suyu tam temin ede bilirdi Indi ise bulaq qurumusdur Magaradaki tebii siginaqlar ayri ayri otaqlari xatirladir Uzun iller yandirilmis tonqallarin tesirinden divarlar xeyli qaralmisdir Buranin tebii girisi cox cetin kecile bilen surusken qayadan ibaretdir ki bu da magaradakilari dusmenlerin ve vehsi heyvanlarin hucumundan qoruyurdu Erazi butovlukde qayalar ve daslardan ibaretdir o cumleden burada coxlu agac ve kollar da vardir Eshabi Kehf bu gun Redakte Eshabi Kehf dagi 2018 ci ilde Bu gun Eshabi Kehf ziyaretgahi dini medeni abide kompleksi Azerbaycanda taninmis dini turizm obyektidir Her gun yuzlerle insan bu ocaga gelerek ziyaret edir Allah yolunda qurbanlar kesilir Ilin hansi dovrunde olursan ol burada ecnebi turistlere rast gelmek mumkundur Son illerde Eshabi Kehf de iki defe abadliq berpa isleri aparilib zevvarlar ucun rahatliq yaradilib 13 km mesafede rahat yol salinib mescid tikilib kitabe qoyulub 2007 ci ilde aparilan quruculuq isleri daha da genislendirilib ziyaretgahda koskler memarliq baximindan ferqlenen tikililerle evez olunub Ziyaretgahin erazisinde Qonaq Evi Beledci otagi ve hediyyeler magazasi da fealiyyet gosterir Azerbaycanin bolgelerinden ve muxtelif muselman olkelerinden bu dini ocaga gelen zevvarlarin sayi ilden ile artir Kompleks bu gun zevvarliq merkezine cevrilib 2 Menbe Redakte Eshabi Kehf magara Naxcivan Ensiklopediyasi I Tekmillesdirilmis ve yeniden islenmis ikinci nesr Naxcivan AMEA Naxcivan bolmesi V Y Talibov 2005 seh 596 ISBN 5 8066 1468 9 Eshabi Kehf muqeddes mekan olu kecid Hemcinin bax Redakte Vikianbarda Eshabi Kehf ile elaqeli mediafayllar var Vikimenbede Eshabi kehf ile elaqeli melumatlar var Eshabi Kehf film 2000 Eshabi Kehf mineral bulagi Eshabi kehf mineral su yatagiMenbe https az wikipedia org w index php title Eshabi Kehf magara amp oldid 6087293, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.