fbpx
Wikipedia

Əl-Hadi (xəlifə)

Əbu Məhəmməd Musa ibn Mehdi Əl-Hadi (764 - 786)—Abbasi xəlifə.

Əl-Hadi
أبو محمد موسى بن المهدي الهادي
Bağdad xəlifəsi
22 mart 785 — 14 sentyabr 786
Sələfi Əl-Mehdi
Xələfi Harunərrəşid
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Bağdad
Vəfat tarixi (22 yaşında)
Vəfat yeri Bağdad, İraq
Atası Məhəmməd ibn Mənsur əl Mahdi
Anası əl-Həyzuran

Həyatı

Əbu Məhəmməd Musa ibn Mehdi Əl-Hadi 764-cü ildə Bağdad şəhərində anadan olmuşdu. Xəlifə əl-Mehdidən sonra xəlifəliyə əl-Hadi (785-786) yiyələndi. Babası əl-Mənsurun xilafətə Məvali ordusu xəlifənin elə dərin etimadını qazanmışdı ki, o son vəsiyətində oğlu əl-Mehdiyə bu məvaliyə (türklər) çox yaxşı münasibət bəsləməyi və onları yaxın çevrəsinə almağa davam etməsini və saylarının da çoxaltmasını tövsiyə etmişdir. Bəlkə də əl-Mehdinin şərqi Türk hökmdarlarına məktublar göndərməsi və onları İslam dininə çağırması atasının bu tövsiyəsinə görə olsa gərəkdir.

O, bizim bütün və buna bənzər rəvayətlərdən anladığımız qədəri ilə türklərdən ibarət olan və qaynaqlarda məvali olaraq zikr edilən ordu birlikləri və saray mühafizləri bu dövlətin ilk qurucularından əl-Mənsur zamanında olmuşdur. Bundan sonra cərəyan edən olaylar və gəlişmələr, bu qənaətimizi doğrulayar qədər aydınlıqla görünməkdədir. Güclü, qüvvətli və heybətli türklərdən təşkil edilən bu birliklər eyni zamanda İslamın paytaxt şəhərinə gələn yabançı elçiləri də heyrətdə qoyurdu. Onlar bu günün təbiri ilə bir şərəf bölüyü vəzifəsini görür beləcə imperiyanın həşmət və əzamətini əks etdirmiş olurdular. Hammad, isə əl-Mənsurun çevrəsində qısa zamanda özünü qəbul etdirən yetənəkli türklər arasında və ən güvəndiyi kimsələrdən biridir.

Əl-Hadinin xəlifəliyi dövründə baş sərkərdə Mübarək ət-Türki Həzrət Əlinin nəvələrindən Hüseyn ibn Əli Mədinədə baş qaldırdığı zaman (169/786), əmrindəki Türk birlikləri ilə bu üsyanı yatırmağa göndərilmişdir. Onun Abbasi dövlətinə xidməti sadəcə bundan ibarət deyildir. Daha sonra xəlifə onu üstün vəzifələrlə məiyyətiylə birlikdə Qəzvinə göndərmişdir. Mübarək burada dövlət nüfuzunu dirçəltməklə qalmamış, ayrıca bir qarnizon qurarak məiyətindəki türkləri bu qarnizona yerləşdirmişdir. Daha sonraları bura inkişaf etmiş, nəzarət altında məmur bir şəhər halına gəlmiş və bu yeni şəhər qurucusndan dolayı “Mədinə-i Mübarək” və ya “əl-Mübarəkiyyə” adıyla şöhrət tapmışdır.

Əl-Hadi 786-cı ildə vəfat edib.

İstinadlar

  1. əl-Tabəri, VIII, s. 103.
  2. əl-Yəqubi, Tarix, II, s.392.
  3. Zəkəriyyə Kitapçı, Orta Doğuda Türk əsgəri varlığının ilk zühuru, İstanbul,1987, səh.46.
  4. ət-Təbəri, VIII, s. 195.
  5. əl-Həməvi, V, s. 79.
  6. əl-Həməvi, V, s. 51.

Xarici keçidlər

hadi, xəlifə, əbu, məhəmməd, musa, mehdi, hadi, abbasi, xəlifə, hadiأبو, محمد, موسى, بن, المهدي, الهاديbağdad, xəlifəsi22, mart, sentyabr, 786sələfi, mehdixələfi, harunərrəşidşəxsi, məlumatlardoğum, tarixi, mart, 764doğum, yeri, bağdadvəfat, tarixi, sentyabr, . Ebu Mehemmed Musa ibn Mehdi El Hadi 764 786 Abbasi xelife El Hadiأبو محمد موسى بن المهدي الهاديBagdad xelifesi22 mart 785 14 sentyabr 786Selefi El MehdiXelefi HarunerresidSexsi melumatlarDogum tarixi 27 mart 764Dogum yeri BagdadVefat tarixi 14 sentyabr 786 22 yasinda Vefat yeri Bagdad IraqAtasi Mehemmed ibn Mensur el MahdiAnasi el HeyzuranHeyati RedakteEbu Mehemmed Musa ibn Mehdi El Hadi 764 cu ilde Bagdad seherinde anadan olmusdu Xelife el Mehdiden sonra xelifeliye el Hadi 785 786 yiyelendi Babasi el Mensurun xilafete Mevali ordusu xelifenin ele derin etimadini qazanmisdi ki o son vesiyetinde oglu el Mehdiye bu mevaliye turkler cox yaxsi munasibet beslemeyi ve onlari yaxin cevresine almaga davam etmesini ve saylarinin da coxaltmasini tovsiye etmisdir 1 Belke de el Mehdinin serqi Turk hokmdarlarina mektublar gondermesi ve onlari Islam dinine cagirmasi atasinin bu tovsiyesine gore olsa gerekdir 2 O bizim butun ve buna benzer revayetlerden anladigimiz qederi ile turklerden ibaret olan ve qaynaqlarda mevali olaraq zikr edilen ordu birlikleri ve saray muhafizleri bu dovletin ilk qurucularindan el Mensur zamaninda olmusdur Bundan sonra cereyan eden olaylar ve gelismeler bu qenaetimizi dogrulayar qeder aydinliqla gorunmekdedir Guclu quvvetli ve heybetli turklerden teskil edilen bu birlikler eyni zamanda Islamin paytaxt seherine gelen yabanci elcileri de heyretde qoyurdu Onlar bu gunun tebiri ile bir seref boluyu vezifesini gorur belece imperiyanin hesmet ve ezametini eks etdirmis olurdular Hammad ise el Mensurun cevresinde qisa zamanda ozunu qebul etdiren yetenekli turkler arasinda ve en guvendiyi kimselerden biridir 3 El Hadinin xelifeliyi dovrunde bas serkerde Mubarek et Turki Hezret Elinin nevelerinden Huseyn ibn Eli Medinede bas qaldirdigi zaman 169 786 emrindeki Turk birlikleri ile bu usyani yatirmaga gonderilmisdir 4 Onun Abbasi dovletine xidmeti sadece bundan ibaret deyildir Daha sonra xelife onu ustun vezifelerle meiyyetiyle birlikde Qezvine gondermisdir Mubarek burada dovlet nufuzunu dirceltmekle qalmamis ayrica bir qarnizon qurarak meiyetindeki turkleri bu qarnizona yerlesdirmisdir Daha sonralari bura inkisaf etmis nezaret altinda memur bir seher halina gelmis ve bu yeni seher qurucusndan dolayi Medine i Mubarek 5 ve ya el Mubarekiyye 6 adiyla sohret tapmisdir El Hadi 786 ci ilde vefat edib Istinadlar Redakte el Taberi VIII s 103 el Yequbi Tarix II s 392 Zekeriyye Kitapci Orta Doguda Turk esgeri varliginin ilk zuhuru Istanbul 1987 seh 46 et Teberi VIII s 195 el Hemevi V s 79 el Hemevi V s 51 Xarici kecidler Redakte Sexs haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title El Hadi xelife amp oldid 5515090, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.