Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbul-Vəlid Əbdülməlik ibn Mərvan ibn Həkəm (ərəb. عبد المالك بن مروان; 646[…], Mədinə, Rəşidi xilafəti – 4 oktyabr 705, Dəməşq, Əməvilər xilafəti) — Mərvanilərin ikinci, Əməvilərin isə beşinci xəlifəsi. Onun dövrü (685–705-ci illər) Əməvi dövlətinin gücləndiyi və mərkəzləşdiyi mühüm mərhələ kimi tanınır. O, Mərvanilər sülaləsinin ən görkəmli nümayəndələrindən biri olmuşdur.
| Əbdülməlik ibn Mərvan | |
|---|---|
| ərəb. عبد الملك بن مروان | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 646[…] |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 4 oktyabr 705 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | siyasətçi, qubernator, Xəlifə |
| Atası | Mərvan ibn Həkəm |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Əməvilər sülaləsi |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiyası
O, 646-cı il, Mədinə anadan olub. O, gəncliyində elmə böyük maraq göstərmiş, xüsusilə fiqh və hədis sahələrində dərin biliklərə malik olmuşdur. O, xəlifə olmamışdan əvvəl Mədinədə tanınmış alimlərdən biri hesab olunurdu. Atası Mərvan ibn Həkəmin ölümündən sonra 685-ci ildə Əbdülməlik xəlifə oldu. O zaman İslam dünyası daxili ixtilaflarla qarşı-qarşıya idi – xüsusilə Abdullah ibn Zübeyrin xilafət iddiaları ciddi təhlükə yaradırdı. Əbdülməlik ibn Mərvan 692-ci ildə Məkkəni mühasirəyə alaraq Abdullah ibn Zübeyri məğlub etdi və bütün İslam aləmini yenidən Əməvi hakimiyyəti altında birləşdirdi. Bu hadisə xilafətin sabitliyi baxımından dönüş nöqtəsi oldu. O, bir sıra islahatlar da həyata keçirmişdir. Bunlar:
- Dövlət idarəçiliyi. Dövlət aparatını gücləndirdi, ərəb bürokratiyasını inkişaf etdirdi.
- Pul islahatı. İlk dəfə İslam dünyasında müsəlmanlara məxsus dinar və dirhəmlər kəsdirildi, Bizans və Sasani pullarının istifadəsinə son verildi.
- Rəsmi dil. Bütün dövlət idarələrində ərəb dilini rəsmi dil elan etdi (əvvəllər fars və yunan dilləri istifadə olunurdu).
- Dövlətin mərkəzləşdirilməsi. Valilərin səlahiyyətlərini məhdudlaşdıraraq mərkəzi hakimiyyəti gücləndirdi.
Əbdülməlik bir-sıra tikinti işləri həyata keçirmişdir. O, Dəməşqdə məşhur "Üməyyə məscidi"nin inşasını başlatdı. Bu məscid İslam memarlığının ilk böyük nümunələrindən sayılır.
Xarici siyasətdə Əbdülməlik Bizansla müharibələri davam etdirmiş, Əməvi qoşunları Anadolunun bəzi bölgələrinə qədər irəliləmişdir. Onun sərkərdələrindən biri olan Həccac ibn Yusif xüsusilə tanınmış və ciddi intizamlı idarəçiliyi ilə yadda qalmışdır. Əbdülməlik ibn Mərvan 705-ci ildə vəfat etmiş və yerinə oğlu I Vəlid keçmişdir. Onun dövrü Əməvilərin ən sabit və qüdrətli dövrlərindən biri kimi tarixə düşmüşdür.
İstinadlar
- Abd al-Malik // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- ‘Abd al-Malik // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
- "عبد الملك بن مروان.. المؤسس الثاني لدولة بني أمية". 15.04.2025 tarixində arxivləşdirilib.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebul Velid Ebdulmelik ibn Mervan ibn Hekem ereb عبد المالك بن مروان 646 Medine Residi xilafeti 4 oktyabr 705 Demesq Emeviler xilafeti Mervanilerin ikinci Emevilerin ise besinci xelifesi Onun dovru 685 705 ci iller Emevi dovletinin guclendiyi ve merkezlesdiyi muhum merhele kimi taninir O Mervaniler sulalesinin en gorkemli numayendelerinden biri olmusdur Ebdulmelik ibn Mervanereb عبد الملك بن مروان Sexsi melumatlarDogum tarixi 646 Dogum yeri Medine Residi xilafetiVefat tarixi 4 oktyabr 705Vefat yeri Demesq Emeviler xilafetiFealiyyeti siyasetci qubernator XelifeAtasi Mervan ibn HekemUsaqlari II Yezid ibn Ebdulmelik Mesleme ibn EbdulmelikAilesi Emeviler sulalesiDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyasiO 646 ci il Medine anadan olub O gencliyinde elme boyuk maraq gostermis xususile fiqh ve hedis sahelerinde derin biliklere malik olmusdur O xelife olmamisdan evvel Medinede taninmis alimlerden biri hesab olunurdu Atasi Mervan ibn Hekemin olumunden sonra 685 ci ilde Ebdulmelik xelife oldu O zaman Islam dunyasi daxili ixtilaflarla qarsi qarsiya idi xususile Abdullah ibn Zubeyrin xilafet iddialari ciddi tehluke yaradirdi Ebdulmelik ibn Mervan 692 ci ilde Mekkeni muhasireye alaraq Abdullah ibn Zubeyri meglub etdi ve butun Islam alemini yeniden Emevi hakimiyyeti altinda birlesdirdi Bu hadise xilafetin sabitliyi baximindan donus noqtesi oldu O bir sira islahatlar da heyata kecirmisdir Bunlar Dovlet idareciliyi Dovlet aparatini guclendirdi ereb burokratiyasini inkisaf etdirdi Pul islahati Ilk defe Islam dunyasinda muselmanlara mexsus dinar ve dirhemler kesdirildi Bizans ve Sasani pullarinin istifadesine son verildi Resmi dil Butun dovlet idarelerinde ereb dilini resmi dil elan etdi evveller fars ve yunan dilleri istifade olunurdu Dovletin merkezlesdirilmesi Valilerin selahiyyetlerini mehdudlasdiraraq merkezi hakimiyyeti guclendirdi Ebdulmelik bir sira tikinti isleri heyata kecirmisdir O Demesqde meshur Umeyye mescidi nin insasini baslatdi Bu mescid Islam memarliginin ilk boyuk numunelerinden sayilir Xarici siyasetde Ebdulmelik Bizansla muharibeleri davam etdirmis Emevi qosunlari Anadolunun bezi bolgelerine qeder irelilemisdir Onun serkerdelerinden biri olan Heccac ibn Yusif xususile taninmis ve ciddi intizamli idareciliyi ile yadda qalmisdir Ebdulmelik ibn Mervan 705 ci ilde vefat etmis ve yerine oglu I Velid kecmisdir Onun dovru Emevilerin en sabit ve qudretli dovrlerinden biri kimi tarixe dusmusdur IstinadlarAbd al Malik Brockhauz Ensiklopediyasi alm Abd al Malik Gran Enciclopedia Catalana kat Grup Enciclopedia 1968 عبد الملك بن مروان المؤسس الثاني لدولة بني أمية 15 04 2025 tarixinde arxivlesdirilib