Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Şumer dili (𒅴𒂠 eme-ĝir), beynəlxalq qəbul olunmuş adı Sümer dili — e.ə. IV–III minilliklərdə Mesopotamiyanın cənubunda danışılmış və insan tarixində ilk dəfə sistemli yazıya alındığı hesab olunan dil. E.ə. XX əsrdə akkad dilləri tərəfindən sıxışdırılıb çıxarılsa da Əhəməni İmperiyasının Babilistan işğalınadək dini, elmi və yaradıcılıq dili kimi mövcud olmuşdur.
| Şumer dili | |
|---|---|
| Orijinal adı | eme-ĝir, eme-gi |
| Ölkə | Şumer |
| Region | Cənubi İkiçayarası |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| ölü dil | |
| Ölü dil | e.ə. II minillik (danışıq dili kimi) |
| Təsnifatı | |
| Kateqoriya | Avrasiya dilləri |
| Yazı | mixi yazı |
| Dil kodları | |
| QOST 7.75–97 | шум 817 |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | sux |
| ISO 639-3 | sux |
| IETF | sux |
| Glottolog | sume1241 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sümer dilinin təsnifatlaşdırılması böyük elmi dartışmalara səbəb olub. Buna baxmayaraq, Sümer dili, tərəddüd edilməyən bir sıra fundamental xüsusiyyətlərinə görə Ural-Altay dil ailəsinə bənzəyir:
1. qrammatik cinsi yoxdur.
2. sözlər, kök və ona birləşən şəkilçilərin köməyilə yaradılır.
3. şəkilçilər kökə calanarkən şəkilçinin saitləri ahəng qanununa uyur (Akkad hakimiyyətindən öncə). Ahəng qanunu iki sözün birləşməsilə yaranan yeni sözə aid deyil.
4. yazı sistemində samitin daşıdığı saitlər, sözün mənasından asılı olaraq samitdən öndə, yaxud sonra oxuna bilər. Sözün iki hissəsi birləşərkən bir saitin itməsinin qarşısını almaq üçün həmin saiti daşıyan bir loqoqram, yaxud fonoqram əlavə edilir.
5. bəzi dialektlərin yaranışında səs çevrilməsinə uğramış sağır nun hərfi var. Məsələn, diĝir /tiŋiɾ/ sözü eme-sal dialektində dimer olub, hər ikisi Tanrı deməkdir.
Dil haqqında olan bu məqalə bu məqalə . Məqaləni Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sumer dili 𒅴𒂠 eme ĝir beynelxalq qebul olunmus adi Sumer dili e e IV III minilliklerde Mesopotamiyanin cenubunda danisilmis ve insan tarixinde ilk defe sistemli yaziya alindigi hesab olunan dil E e XX esrde akkad dilleri terefinden sixisdirilib cixarilsa da Ehemeni Imperiyasinin Babilistan isgalinadek dini elmi ve yaradiciliq dili kimi movcud olmusdur Sumer dili Orijinal adi eme ĝir eme gi Olke Sumer Region Cenubi Ikicayarasi Danisanlarin umumi sayi 0 nbsp nef Status olu dil Olu dil e e II minillik danisiq dili kimi Tesnifati Kateqoriya Avrasiya dilleri sumer dili Yazi mixi yazi Dil kodlari QOST 7 75 97 shum 817 ISO 639 1 ISO 639 2 sux ISO 639 3 sux IETF sux Glottolog sume1241 nbsp Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qedim Sumer yazisi Sumer dilinin tesnifatlasdirilmasi boyuk elmi dartismalara sebeb olub Buna baxmayaraq Sumer dili tereddud edilmeyen bir sira fundamental xususiyyetlerine gore Ural Altay dil ailesine benzeyir 1 qrammatik cinsi yoxdur 2 sozler kok ve ona birlesen sekilcilerin komeyile yaradilir 3 sekilciler koke calanarken sekilcinin saitleri aheng qanununa uyur Akkad hakimiyyetinden once Aheng qanunu iki sozun birlesmesile yaranan yeni soze aid deyil 4 yazi sisteminde samitin dasidigi saitler sozun menasindan asili olaraq samitden onde yaxud sonra oxuna biler Sozun iki hissesi birleserken bir saitin itmesinin qarsisini almaq ucun hemin saiti dasiyan bir loqoqram yaxud fonoqram elave edilir 5 bezi dialektlerin yaranisinda ses cevrilmesine ugramis sagir nun herfi var Meselen diĝir tiŋiɾ sozu eme sal dialektinde dimer olub her ikisi Tanri demekdir Dil haqqinda olan bu meqale bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Sumer dili amp oldid 6399570