fbpx
Wikipedia

Şamo (roman)

"Şamo" — xalq yazıçı Süleyman Rəhimovun romanı.

Şamo
Şamo
Müəllif(lər) Süleyman Rəhimov
Orijinalın dili Azərbaycan dili
Orijinalın nəşr ili 1931 (I cild)
1940 (II cild)
1964 (III cild)
1978 (IV cild)
Növ kitab

Ədəbi fəaliyyətə 1930-cu ildən başlayan Süleyman Rəhimovun ilk əsəri "Şamo"dur. O "Şamo" ki, bütün ömrü boyu onun üzərində işləyib. Doğrudur, arada yeni əsərlər də yazıb: "Aynalı", "Qardaş qəbri", "Su pərisi", "Uğundu" və sairə. Lakin ədibin özü üçün də ən əziz əsər "Şamo" olub. Düz əlli ilə yaxın onun üzərində işləməkdən doymayıb. Maraqlıdır ki, elə ilk çap əsəri də "Şamo"dur. Böyük ədib tənqidi məqalələrinin birində yazırdı:

"Yazıçılıq - istedad, zəhmət, bir də cəsarətdir. Bu cür olmasa, yazıçı olmaz. Yazıçılıq əsl qəhrəmanlıqdır. Həyatda qorxaqdan kişi çıxmayan kimi, yazıçılıqda da qorxaqdan kişi yazıçı çıxa bilməz. Yazıçılıq xarüqəladə cəsarətdir".

"Şamo"dan söz düşmüşkən, yazıçı bu əsərini həqiqətən çox sevirdi. Yaratdığı qəhrəmana o qədər dərindən bağlanmışdı ki, hətta övladlarından birinin adını Şamo qoymuşdu. İnkaredilməz faktdır ki, Süleyman Rəhimov geniş nəfəsli, çox sanballı yazıçı idi. Xalq həyatının incəliklərinə dərindən bələdliyi yaratdığı epik lövhələrə canlılıq gətirmişdi.

Azərbaycan nəsrində Süleyman Rəhimov əslində roman-epopeya yaratmışdı. Amma bugünün prizmasından bu əsərlərə diqqət yetirəndə böyük yazıçıların da zamanın təzyiqindən kənara çıxa bilməməsi diqqət çəkir. Süleyman Rəhimov seçdiyi ədəbi qəhrəmanlara təkcə istedadının deyil, həm də dövrün prinsipləri əsasında yanaşmaq məcburiyyətində olub. Ermənilərə qan udduran, milli mənafe uğrunda savaşa qalxan, bu gün də haqqında nəinki təkcə Zəngəzurda, bütövlükdə Azərbaycanda danışılan qeyrtəli vətən oğlunun - Sultan bəyin "Şamo"da mənfi obraza çevrilməsi dövrün tələbi idi. Sovet quruluşu yazıçıdan məhz əsl bəylərin üstündən qara xətt çəkib guya xalq içindən çıxmış süni qəhrəman yaratmağı tələb edirdi. Buna görə də Sultan bəylər xalqa çox eybəcər şəkildə təqdim edilir, süni surətdə uydurulmuş obrazlar zirvəyə qaldırılırdı. Bu ziddiyyətlərin qovuşuğunda Süleyman Rəhimovun xalqa bağlılığı, vətən sevgisi onun bu əsərdə yeni müsbət obrazlar yaratmasına imkan verirdi. Süjet xətlərini genişləndirmək, oxucunun rəğbətini qazanmaq, bəlkə də daha çox ədəbiyyatda əbədi qalmaq üçün Süleyman Rəhimov əgər bir tərəfdən Lenin ideyalarını alqışlayırdısa, digər tərəfdən də milli kökə, adət-ənənəyə sadiq, qorxmaz, namuslu, cəngavər, orijinal qadın obrazlarını qələmə alırdı. Çünki belə anaların bətnindən ancaq igid və mərdlər doğula bilər. Milli şüura başqa cür xidmət etmək mümkün deyildi.

Süleyman Rəhimov ədəbiyyatımızda təkcə maraqlı yazıçı deyildi. O, həm də milli hisslərlə yaşayıb-yaradan böyük insan idi. Dövrün ab-havası, sosial həyat tərzi, sovet quruluşunun qanun və diktələri yazıçının yaradıcılığından təsirsiz keçməyə bilməzdi. Çünki XX əsrin 20-ci illərindən başlayan repressiyalar qara caynaqlarını Azərbaycanın hər yerinə ilişdirmişdi. Fikir verin, Şamo adi çoban oğlundan məşhur inqilabçıya qədər bir ömür yolu keçir. Guya haqq-ədalət uğrunda mübarizəyə qoşulur. Amma söykənəcəyi nə olur - bolşeviklərin müraciətləri. Cəngavər bir igidin inandığı yanlışlıq onun nakam ölümü, həlak olması ilə nəticələnir. Müəllif əslində qəhrəmanını öldürməyə də bilərdi. Bəlkə də böyük sənətkarımızın uzaqgörənliyi idi ki, bütün çarpışmaların, inqilabların sonu uçurumdur, məğlubiyyətdir. Fikir verin, müsbət qəhrəmanlar - partizanlar, inqilabçılar müxtəlif vaxtlarda həlak olurlar. "Mənfi" surətlər, məsələn, elə Sultan bəy xaricə qaçır. Bunlar rəmzi məna daşıyır və elə mətləblər pıçıldayır ki, istər-istəməz Süleyman Rəhimovu yenidən tanımaq istəyirsən.

Maraqlı fakt

"Şamo" romanının ilk variantı dərc olunduğu vaxt müəllifin oğlu dünyaya gəlmişdir ki, Süleyman Rəhimov ona əsərinin qəhrəmanı Şamo adını vermişdir.

İstinadlar

  1. Ayrıldıq ki, qovuşaq (2013)(TV)[ölü keçid] azerikino.com, 10.06.2015  (azərb.)

şamo, roman, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, şamo, xalq, yazıçı, süleyman, rəhimovun, romanı, şamoşamomüəllif, lər, süleyman, rəhimovorijinalın, dili, azərbaycan, diliorij. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Samo xalq yazici Suleyman Rehimovun romani SamoSamoMuellif ler Suleyman RehimovOrijinalin dili Azerbaycan diliOrijinalin nesr ili 1931 I cild 1940 II cild 1964 III cild 1978 IV cild Nov kitabEdebi fealiyyete 1930 cu ilden baslayan Suleyman Rehimovun ilk eseri Samo dur O Samo ki butun omru boyu onun uzerinde isleyib Dogrudur arada yeni eserler de yazib Aynali Qardas qebri Su perisi Ugundu ve saire Lakin edibin ozu ucun de en eziz eser Samo olub Duz elli ile yaxin onun uzerinde islemekden doymayib Maraqlidir ki ele ilk cap eseri de Samo dur Boyuk edib tenqidi meqalelerinin birinde yazirdi Yaziciliq istedad zehmet bir de cesaretdir Bu cur olmasa yazici olmaz Yaziciliq esl qehremanliqdir Heyatda qorxaqdan kisi cixmayan kimi yaziciliqda da qorxaqdan kisi yazici cixa bilmez Yaziciliq xaruqelade cesaretdir Samo dan soz dusmusken yazici bu eserini heqiqeten cox sevirdi Yaratdigi qehremana o qeder derinden baglanmisdi ki hetta ovladlarindan birinin adini Samo qoymusdu Inkaredilmez faktdir ki Suleyman Rehimov genis nefesli cox sanballi yazici idi Xalq heyatinin inceliklerine derinden beledliyi yaratdigi epik lovhelere canliliq getirmisdi Azerbaycan nesrinde Suleyman Rehimov eslinde roman epopeya yaratmisdi Amma bugunun prizmasindan bu eserlere diqqet yetirende boyuk yazicilarin da zamanin tezyiqinden kenara cixa bilmemesi diqqet cekir Suleyman Rehimov secdiyi edebi qehremanlara tekce istedadinin deyil hem de dovrun prinsipleri esasinda yanasmaq mecburiyyetinde olub Ermenilere qan udduran milli menafe ugrunda savasa qalxan bu gun de haqqinda neinki tekce Zengezurda butovlukde Azerbaycanda danisilan qeyrteli veten oglunun Sultan beyin Samo da menfi obraza cevrilmesi dovrun telebi idi Sovet qurulusu yazicidan mehz esl beylerin ustunden qara xett cekib guya xalq icinden cixmis suni qehreman yaratmagi teleb edirdi Buna gore de Sultan beyler xalqa cox eybecer sekilde teqdim edilir suni suretde uydurulmus obrazlar zirveye qaldirilirdi Bu ziddiyyetlerin qovusugunda Suleyman Rehimovun xalqa bagliligi veten sevgisi onun bu eserde yeni musbet obrazlar yaratmasina imkan verirdi Sujet xetlerini genislendirmek oxucunun regbetini qazanmaq belke de daha cox edebiyyatda ebedi qalmaq ucun Suleyman Rehimov eger bir terefden Lenin ideyalarini alqislayirdisa diger terefden de milli koke adet eneneye sadiq qorxmaz namuslu cengaver orijinal qadin obrazlarini qeleme alirdi Cunki bele analarin betninden ancaq igid ve merdler dogula biler Milli suura basqa cur xidmet etmek mumkun deyildi Suleyman Rehimov edebiyyatimizda tekce maraqli yazici deyildi O hem de milli hisslerle yasayib yaradan boyuk insan idi Dovrun ab havasi sosial heyat terzi sovet qurulusunun qanun ve dikteleri yazicinin yaradiciligindan tesirsiz kecmeye bilmezdi Cunki XX esrin 20 ci illerinden baslayan repressiyalar qara caynaqlarini Azerbaycanin her yerine ilisdirmisdi Fikir verin Samo adi coban oglundan meshur inqilabciya qeder bir omur yolu kecir Guya haqq edalet ugrunda mubarizeye qosulur Amma soykeneceyi ne olur bolseviklerin muracietleri Cengaver bir igidin inandigi yanlisliq onun nakam olumu helak olmasi ile neticelenir Muellif eslinde qehremanini oldurmeye de bilerdi Belke de boyuk senetkarimizin uzaqgorenliyi idi ki butun carpismalarin inqilablarin sonu ucurumdur meglubiyyetdir Fikir verin musbet qehremanlar partizanlar inqilabcilar muxtelif vaxtlarda helak olurlar Menfi suretler meselen ele Sultan bey xarice qacir Bunlar remzi mena dasiyir ve ele metlebler picildayir ki ister istemez Suleyman Rehimovu yeniden tanimaq isteyirsen Maraqli fakt Redakte Samo romaninin ilk varianti derc olundugu vaxt muellifin oglu dunyaya gelmisdir ki Suleyman Rehimov ona eserinin qehremani Samo adini vermisdir 1 Istinadlar Redakte Ayrildiq ki qovusaq 2013 TV olu kecid azerikino com 10 06 2015 azerb Edebiyyat ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Samo roman amp oldid 5713184, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.