1994-cü il İsrail - İordaniya sülh müqaviləsi — İsrail və İordaniya arasında davam edən müxtəlif problemlər və torpaq anlaşılmazlıqlarını həll etmək məqsədiylə imzalanmışdır. İki ölkə arasında yaşanan problemlərə görə cəmdə 18.3 milyard dollarlıq bir itki meydana gəlmişdir. Bu sülh müqaviləsi İsrail ilə Fələstin Milli Rəhbərliyi arasında davam edən Orta Şərq Barış Müddətinin bir qolu olmuşdur. Müqavilə 26 oktyabrda Arava Vadisinin (ing.Arabah) cənub sərhədlərində imzalanmışdır. Bu müqavilə ilə İordaniya Misirdən sonra İsrail ilə əlaqələrini normallaşdıran ikinci Ərəb ölkəsi olmuşdur.
Short video about Israel–Jordan peace treaty from the Israeli News Company
Görüşmələrin arxa planı
Fələstin Milli Rəhbərliyi ilə İsrail arasında imzalanan 1993-cü il tarixli Oslo I Anlaşması, İordaniya-İsrail sülhünün də zəminini hazırladı. Bunun sayəsində uzun zamandır İordaniya ilə İsrail arasında yaxşı gedən əlaqələr rəsmiləşdi. İordaniya-İsrail əlaqələri, İordaniya Kralı Hüseynin Qərb yönümlü siyasəti və aralarında ciddi sərhəd problemi olmaması səbəbi ilə digər Ərəb dövlətləriylə müqayisədə nisbətən problemsiz idi.
İsrail-İordaniya arasında 1948-ci ildəki Ərəb-İsrail döyüşündən etibarən var olan gərgin əlaqələr, Süveyş Böhranından sonra fələstinli fədailərin İordaniyadan etdiyi hücumların azalması ilə yumşalmağa başladı. 1967-ci il müharibəsi ilə İsrailin İordaniya nəzarətindəki Şərq Qüds ilə Qərb Şəriyəni işğal etməsindən sonra gərginlik yaşansa da, 1970-ci ildə İordaniyanın Fələstin Azadlıq Təşkilatını ölkədən çıxarmaq üçün başlatdığı “Qara Sentyabr” hadisələri adı verilən mübarizədə İsrail, İordaniyaya dəstək vermişdi. Hadisələr qarşısında Suriya İordaniyaya ordu göndərərkən İsrail Hava qüvvələri isə etdiyi uçuşlarla Suriyaya göz dağı vermişdi. 1973-cü il Ərəb-İsrail müharibəsində İordaniya müharibəyə müdaxilə olmaq istəməmişdir, ancaq çətin vəziyyətdə qalan Suriyaya döyüşün sonlarında kömək etmişdi.
Müzakirələr
1988-ci ildə İordaniya, İsrail ilə ediləcək bir barış üçün Qərb Şəriyyəni geri almaq şərtindən imtina etdi. Oslo I Sazişinin davamı olaraq İsrail baş naziri İzak Rəbin ilə İsrail xarici işləri naziri Şimon Peres, İordaniya ilə barış istədiklərini açıqladılar. Həmin dövrdə ABŞ başçısı Bill Clinton da Haşimoğullarından Kral Hüseynə barışa razılaşması üçün təzyiqdə etdi və əgər barış edilsə İordaniyanın borclarının silinəcəyini vəd etdi. Bir araya gələn Rəbin, Hüseyn və Clinton, 25 İyul 1994-cü ildə Vaşinqton Bəyannaməsini imzaladılar. Bəyannamədə iki ölkə arasındakı müharibə vəziyyətinin sona çatdığı və BM Təhlükəsizlik Şurasının 242 və 338 saylı qərarlarının təməl alınacağı ədalətli bir sülhsevər danışıqların baş tutacağı ifadə edildi.
İmzalama
Vaşinqton Bəyannaməsindən sonra başlayan sülh danışıqlarında problemlərdən biri İsrailin nəzarətində olan Arava Vadisindəki 400 km²-lik torpaq sahəsi ilə əlaqədar idi. Digər əhəmiyyətli bir problem isə İordaniya Çayı sularının bölünməsi idi. İsrail, Taberiyə gölündən çıxan İordaniya Çayı sularını Degania Anbarında yığır və buradan milli su şəbəkəsinə köçürürdü. Bu problemlər İsralin Aravadakı torpağın böyük bir qismini İordaniyaya verməyi qəbul etməsi və İsrailin İordaniyaya hər il 50 milyon m³ su verməyi öhdəliyinə götürməsi ilə həll edildi. Bundan əlavə, İordaniya və İsrail Yarmuk Çayı sularını da paylaşacaqdılar. Bu bölünməyə görə İordaniya suların dörddə üçünü götürəcəkdi. Problemli mövzulardan sora İordaniya-İsrail əlaqələrinin normallaşması, iki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin təsisi, iki ölkənin bir-birlərinin suverenliklərinə hörmət etməsi, terrora qarşı əməkdaşlıq və Fələstinlilərlə ediləcək bir sülhdə Qüdsdəki müqəddəs məkanlarla əlaqədar İordaniyaya qoruyucu statusun verilə biləcəyi mövzularında razılaşdılar. 26 Oktyabr 1994 tarixində İordaniya baş naziri Abdülselam Əl Macalı və İsrail baş naziri İzak Rəbin, Arava Vadisinin cənub sərhədlərində İsrail-İordaniya Sülh Müqaviləsi imzaladılar.
İstinadlar
September 18, 2021
israil, iordaniya, sülh, müqaviləsi, 1994, 1994, israil, iordaniya, sülh, müqaviləsi, israil, iordaniya, arasında, davam, edən, müxtəlif, problemlər, torpaq, anlaşılmazlıqlarını, həll, etmək, məqsədiylə, imzalanmışdır, ölkə, arasında, yaşanan, problemlərə, gör. 1994 cu il Israil Iordaniya sulh muqavilesi Israil ve Iordaniya arasinda davam eden muxtelif problemler ve torpaq anlasilmazliqlarini hell etmek meqsediyle imzalanmisdir Iki olke arasinda yasanan problemlere gore cemde 18 3 milyard dollarliq bir itki meydana gelmisdir Bu sulh muqavilesi Israil ile Felestin Milli Rehberliyi arasinda davam eden Orta Serq Baris Muddetinin bir qolu olmusdur Muqavile 26 oktyabrda Arava Vadisinin ing Arabah cenub serhedlerinde imzalanmisdir Bu muqavile ile Iordaniya Misirden sonra Israil ile elaqelerini normallasdiran ikinci Ereb olkesi olmusdur Mediani oxut Short video about Israel Jordan peace treaty from the Israeli News Company Mundericat 1 Gorusmelerin arxa plani 2 Muzakireler 3 Imzalama 4 IstinadlarGorusmelerin arxa plani RedakteFelestin Milli Rehberliyi ile Israil arasinda imzalanan 1993 cu il tarixli Oslo I Anlasmasi Iordaniya Israil sulhunun de zeminini hazirladi Bunun sayesinde uzun zamandir Iordaniya ile Israil arasinda yaxsi geden elaqeler resmilesdi Iordaniya Israil elaqeleri Iordaniya Krali Huseynin Qerb yonumlu siyaseti ve aralarinda ciddi serhed problemi olmamasi sebebi ile diger Ereb dovletleriyle muqayisede nisbeten problemsiz idi Israil Iordaniya arasinda 1948 ci ildeki Ereb Israil doyusunden etibaren var olan gergin elaqeler Suveys Bohranindan sonra felestinli fedailerin Iordaniyadan etdiyi hucumlarin azalmasi ile yumsalmaga basladi 1967 ci il muharibesi ile Israilin Iordaniya nezaretindeki Serq Quds ile Qerb Seriyeni isgal etmesinden sonra gerginlik yasansa da 1970 ci ilde Iordaniyanin Felestin Azadliq Teskilatini olkeden cixarmaq ucun baslatdigi Qara Sentyabr hadiseleri adi verilen mubarizede Israil Iordaniyaya destek vermisdi Hadiseler qarsisinda Suriya Iordaniyaya ordu gondererken Israil Hava quvveleri ise etdiyi ucuslarla Suriyaya goz dagi vermisdi 1973 cu il Ereb Israil muharibesinde Iordaniya muharibeye mudaxile olmaq istememisdir ancaq cetin veziyyetde qalan Suriyaya doyusun sonlarinda komek etmisdi Muzakireler Redakte1988 ci ilde Iordaniya Israil ile edilecek bir baris ucun Qerb Seriyyeni geri almaq sertinden imtina etdi Oslo I Sazisinin davami olaraq Israil bas naziri Izak Rebin ile Israil xarici isleri naziri Simon Peres Iordaniya ile baris istediklerini aciqladilar Hemin dovrde ABS bascisi Bill Clinton da Hasimogullarindan Kral Huseyne barisa razilasmasi ucun tezyiqde etdi ve eger baris edilse Iordaniyanin borclarinin silineceyini ved etdi Bir araya gelen Rebin Huseyn ve Clinton 25 Iyul 1994 cu ilde Vasinqton Beyannamesini imzaladilar Beyannamede iki olke arasindaki muharibe veziyyetinin sona catdigi ve BM Tehlukesizlik Surasinin 242 ve 338 sayli qerarlarinin temel alinacagi edaletli bir sulhsever danisiqlarin bas tutacagi ifade edildi Imzalama RedakteVasinqton Beyannamesinden sonra baslayan sulh danisiqlarinda problemlerden biri Israilin nezaretinde olan Arava Vadisindeki 400 km lik torpaq sahesi ile elaqedar idi Diger ehemiyyetli bir problem ise Iordaniya Cayi sularinin bolunmesi idi Israil Taberiye golunden cixan Iordaniya Cayi sularini Degania Anbarinda yigir ve buradan milli su sebekesine kocururdu Bu problemler Isralin Aravadaki torpagin boyuk bir qismini Iordaniyaya vermeyi qebul etmesi ve Israilin Iordaniyaya her il 50 milyon m su vermeyi ohdeliyine goturmesi ile hell edildi Bundan elave Iordaniya ve Israil Yarmuk Cayi sularini da paylasacaqdilar Bu bolunmeye gore Iordaniya sularin dordde ucunu goturecekdi Problemli movzulardan sora Iordaniya Israil elaqelerinin normallasmasi iki olke arasinda diplomatik elaqelerin tesisi iki olkenin bir birlerinin suverenliklerine hormet etmesi terrora qarsi emekdasliq ve Felestinlilerle edilecek bir sulhde Qudsdeki muqeddes mekanlarla elaqedar Iordaniyaya qoruyucu statusun verile bileceyi movzularinda razilasdilar 26 Oktyabr 1994 tarixinde Iordaniya bas naziri Abdulselam El Macali ve Israil bas naziri Izak Rebin Arava Vadisinin cenub serhedlerinde Israil Iordaniya Sulh Muqavilesi imzaladilar Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Israil Iordaniya sulh muqavilesi 1994 amp oldid 4936436, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
