İbad Hüseynov
İbad Mövsüm oğlu Hüseynov (18 oktyabr 1970, Muğanlı, Xocavənd rayonu) — Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin ehtiyatda olan baş çavuşu, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı.
İbad Mövsüm oğlu Hüseynov | |
---|---|
| |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 18 oktyabr 1970 (50 yaş) |
Doğum yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | Azərbaycanlı |
Atası | Mövsüm Hüseynov |
Anası | Kifayət Hüseynova |
Hərbi fəaliyyəti | |
Qoşun növü | Azərbaycan Milli Ordusu |
Xidmət illəri | 1990-94 |
Rütbə | |
Döyüşlər | |
Təltifləri |
Həyatı
İbad Hüseynov 1970-ci ildə Xocavənd rayonunda anadan olmuşdur.
Dağlıq Qarabağda ilk hərbi toqquşmaların başlandığı zaman, İbad Hüseynov Rusiyanın Amur şəhərində yerləşən hərbi hissədə Sovet ordusunda qulluq edirdi. Burada o, Sovet ordusunun Bakıya qoşun yeritdiyini və çoxlu sayda həmyerlilərinin öldürüldüyünü öyrənir. Hüseynov Azərbaycandan olan digər hərbçilər ilə birlikdə, onların vətənə buraxılması məqsədilə müddətsiz aclıq aksiyasına başlayır. Nəticədə rəhbərlik İbad Hüseynov və aclıq aksiyasında iştirak edən dörd nəfər əsgər yoldaşını 4 ay öncədən tərxis edir.
İbad Hüseynov 1990-cı ildə Azərbaycana qayıtdıqdan sonra öz doğma Xocavənd rayonuna gedir və orada yerli hərbi özünümüdafiə birləşmələri yaratmağa başlayır. Məhz bu dövrdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin aktiv fazası başlayır. Ermənilər terror qrupları yaradırlar. Bu qruplar yerli Azərbaycan əhalisinə qarşı xüsusi qəddarlıqla seçilirdi.
Ermənilərdə regionda yerləşən sovet ordusundan və ya xaricdən alınmış yetərincə hərbi sursat, təchizat və texnika vardı. Bütün Qarabağ əhalisində olduğu kimi Xocavənd rayonu əhalisinində müdafiə üçün silah-sursatının olmadığını nəzərə alaraq, İbad Hüseynov "kəşfiyyat-diversiya dəstəsi" yaradır və erməni tərəfə keçərək, onları məhv edir. Ermənilərin çoxlu sayda hərbi silah və təchizatlarını ələ keçirməyə başlayır.
Erməni təxribatı
Erməni tərəfin danışıqlarını radio yaxalama vasitəsilə izləyəndə məlum oldu ki, Ağdam-Xocavənd istiqamətində erməni hərbi bölmələrinə rəhbərlik etmək üçün əraziyə "Avo" ləqəbli məşhur erməni komandiri gəlir. Azərbaycanlılar bu ləqəbin Monte Melkonyana məxsus olduğunu bilmirdilər. Onlar onu Avo kimi tanıyırdı və bilirdilər ki, ermənilər Avoya hörmət edir. O, bir neçə Yaxın Şərq müharibələrində iştirak edib, Avropada bir sıra terror aktlarının təşkilatçısı olmuşdu. Həmçinin məlum idi ki, Qarabağ müharibəsinin ən qanlı səhifələrindən biri olan Qaradağlı qırğını, Xocalı soyqrımı və digər yaşayış məntəqələrində Avo bir başa olaraq, qətliamda iştirak etmiş və erməni birləşmələrinə rəhbərlik etmişdi. İbad azərbaycanlıların tökülmüş qanı üçün qisas almağı özünə söz verir və erməni komandiri Avonun bütün hərəkət və əməliyyatları haqda məlumat yığmağa başlayır və onu məhv etməyə müvəffəq olur.
Yaralanması
26 dekabr 1993-cü ildə İbad minaya düşərək ağır yaralanır. Qəlpələr başa, ələ və ayaqlara girir və Hüseynov komaya düşür. 28 günlük komadan sonra xilasa heç bir ümid qalmamışdır. Moskvadan gəlmiş məşhur cərrah onun çıxılmaz vəziyyətini görüb, heç nəyə zəmanət vermədiyini açıqlayır. Kəlləni yardıqda, beyin və bədənin normal funksionallığını saxlamağa imkan verməyən çoxlu daxili qanaxmanı aşkar edir. Həkim hematomanı ləğv edir. İllərlə qoltuq ağaclarında gəzməli olur və xəstəxanalarda müalicə alır. ( Müharibə zamanı aldığı zədəyə görə, sağ ayağı və sağ qolu uzun zaman hərəkətsiz qalır. İbad Hüseynov uşaqlıqdan idmanla məşğul olduğu üçün öz sağlamlığına tezliklə qayıdır). Hospitaldan çıxdıqdan dərhal sonra o cəbhə xəttindəki öz hərbi hissəsinə qayıdır. 9 oktyabr 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikasının "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edildi.
Xatirəsi
Filmlər
2010-cu ildə Bakıda, "Azərbaycanfilm" kinostudiyasında İbad Hüseynova həsr edilmiş "Əsgər" sənədli filminin təqdimat mərasimi keçirilmişdir. Film rejissor Etibar Məmmədov tərəfindən çəkilib. 2013-cü ildə rejissor Kəmalə Mirzəyevanın quruluşunda "Qorxulu yuxuların qəhrəmanı" adlı film çəkilmişdir.2011-ci ildə rejissor Etibar Məmmədov olan "Kəşviyyatçı" sənədli filmi çəkilmişdir. 2016-cı ildə rejissoru Natiq Novruzov olan "Xüsusi təyinatlı İbad" bədii film çəkilmişdir.
Təltif və mükafatları
9 oktyabr 1994-cü ildə Azərbaycan Respublikasının "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edilmişdir.
2015-ci ildə Yeni Türkiyə Strateji Araşdırmalar tərəfindən təsis etdiyi "Şərəf" medalı Yeni Türkiyə Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, keçmiş Təhsil naziri və uzun illər millət vəkili olmuş Hasan Calal Gözəl tərəfindən "Azərbaycan Bayragı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynova təqdim edildi.
2016-cı ildə Azərbaycan Qarabag Müharibəsi Əlilləri, Veteranları və Şəhid Ailələri İctimai Birliyi tərəfindən "Azərbaycan Bayrağı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynova "Fədai" medalı təqdim edildi.
2017-ci ildə Azərbaycan Respublikası Veteranlar Təşkilatı tərəfindən "General Səməd Bəy Mehmandarov" adına medal "Azərbaycan Bayrağı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynova təqdim edildi.
2018-ci il aprel ayında Azərbaycan Bayrağı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynov Türkiyənin Adana şəhərində keçirilən " Dünya Avşarlar" qurultayında , "Dünya Avşarlar Dərnəyinin" təsis etdiyi "Üstün Cəsarət" medalına layiq görüldü. Medalı Böyük Şəhər Bələdiyyəsinin rəhbəri tərəfindən qəhrəmana təqdim edildi.
2020-ci il, dekabr ayının 9-da Prezident İlham Əliyev tərəfindən "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adı verilmişdir.
Küçələr
Türkiyənin Ankara şəhərində 2015-ci ilin aprel ayının 28 də Gölbaşı Bələdiyyəsi tərəfindən "Azərbaycan Bayrağı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına küçə verildi.
2015-ci il avqust ayının 30 da Türkiyənin Qaziantəp şəhərində Türkiyənin Zəfər Bayramı günündə Şahin bəy Bələdiyyəsi tərəfindən "Azərbaycan Bayrağı" ordenli, kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına park verdi.
2017-ci ilin may ayının 4 də Türkiyənin Kırşəhərində Kırşəhər Bələdiyyəsi tərəfindən "Azərbaycan Bayragı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına küçə veridi.
2016-cı ildə Azərbaycanın Agcabədi şəhərində Azərbaycan Bayragı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına küçə verilmişdi.
2017-ci il də Abşeron Rayonu ərazisində Azərbaycan Bayragı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına küçə verilmişdi.
Türkiyənin Adana şəhərində 2021-ci ilin aprel ayının 3 də Karataş Bələdiyyəsi tərəfindən "Milli Qəhrəman" və "Azərbaycan Bayrağı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun adına küçə verildi.
KİTABLAR
"Xüsusi Təyinatlı" , "O bir qəhrəman", " Yaşayan Şəhid", "Qurd balası", "Qorxunu öldürən qəhrəman","Kəşfiyyatcı", "Qaraqaşlı" romanı, saysız-hesabsız şeirlər, poemalar, hekayələr yazılmışdı. Kitablar bir çox dillərə tərcümə edilmişdir.
2016-cı ildə Türkiyənin Ankara şəhərində Yeni Türkiyə Strateji Araşdırmalar Mərkəzi tərəfindən "Türk Dünyasının qəhrəman övladı" adı kitab yazılmışdır.
FİLMLƏR
Azərbaycan hərbçisi, Qarabağ müharibəsi iştirakçısı, "Azərbaycan Bayrağı" ordeni kavaleri və kəşfiyyat-diversiya dəstəsinin komandiri haqqında 2010-cu ildə "Əsgər",
2011 ci ildə "Azərbaycan Bayragı" ordenli , kəşfiyyatçı-döyüşçü, kəşfiyyat komandiri olmuş İbad Hüseynovun igidliyini, cəsarətini əks etdirən "Kəşviyyatçı" sənədli filmləri çəkilmişdir.
2016-cı ildə haqqında "Xüsusi Təyinatlı İbad " Bədii filmi çəkilmişdi. 2017 -ci ildə "Xüsusi Təyinatlı İbad 2 " yeni bədii film çəkilmişdir.
İstinadlar
- Səlcuq. "Azərbaycan bayrağı" ordenli əsgər: İbad Hüseynovun döyüş yoluna həsr olunmuş film nümayiş olundu: ["Əsgər" filminin təqdimat mərasimi keçirilib] //Xalq cəbhəsi.- 2010.- 22 iyun.- S. 9.
- Asimqızı, A. "Qorxulu yuxuların qəhrəmanı" təqdim olundu: İbad Hüseynov: "Bu film torpaqlarımızın uğrunda sona qədər savaşa biləcək qəhrəmanlarımızın olduğunu göstərir": [kəşfiyyatçı İbad Hüseynovun həyat yolundan bəxs edən eyniadlı film rejissor Kəmalə Mirzəyevanın quruluşunda] //Üç nöqtə.- 2013.- 10 dekabr.- S. 13.
- "Qorxulu yuxuların qəhrəmanı" filminin təqdimatı olmuşdur: [Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində "Azərbaycan Bayrağı" ordenli İbad Hüseynova həsr edilmiş eyniadlı film rejissor Kəmalə Mirzəyevanın quruluşunda] //Azərbaycan.- 2013.- 10 dekabr.- S. 11; Kaspi.- 2013.- 10 dekabr.- S. 13.
- "Azərbaycan bayrağı" ordenli əsgər
- . 2010-06-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-08-07.
- "Azərbaycan Respublikasının hərbi qulluqçularının təltif edilməsi haqqında" Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 9 oktyabr 1994-cü il tarixli, 218 nömrəli Fərmanı[ölü keçid] (azərb.)
- veteninfo.az
- "Atilla" dərgisi, 2015, 7-ci sayı.
- metbuat.az
- Haqqında yazılan kitablar
- İbad Hüseynova həsr edilmiş filmlər
- simsar.az
Xarici keçidlər
- İbad Hüseynova həsr edilmiş sayt 2010-12-29 at the Wayback Machine
- İbad Hüseynovla müsahibə
- Ibad Huseynov — National Hero of Azerbaijan (Milli Qəhrəman)
- Ibad Huseynov: The Movie
- http://www.youtube.com/watch?v=_09wXDToH58&feature=related
- http://www.youtube.com/watch?v=HsBzXqmD2s0&feature=related
- http://www.youtube.com/watch?v=vzm-_Fo7GzM&feature=related
- http://www.youtube.com/watch?v=0ecBqJZP4Wk
- http://www.youtube.com/watch?v=UD2gNDxTYLc
- Şou Məkan — "Xüsusi təyinatlı İbad" filmin qala gecəsi (ARB ULDUZ 30.10.2016)