Üçüncü İngilis-Birma müharibəsi -1885-1887-ci illərdə kral Tibonun hakimiyyəti dövründə baş vermiş və Birmanın müstəqilliyini itirməsi ilə nəticələnən növbəti ingilis-birma müharibəsi.
Tarixi
Müharibə ərəfəsində vəziyyət
İki İngilis-Birma müharibəsindən sonra Britaniyanın Birmadakı təsir dairəsi genişləndi. Bu da öz növbəsində ölkənin iqtisadi və dövlət müstəqilliyinin tam itirilməsi təhdidi doğurdu. Ölkənin böyük hissəsini işğal edən Britaniyaya qarşı mübarizə aparmağa çalışan kral Tibo Fransa ilə Laosdan Mandalaya qədər dəmir yolu xəttinin çəkilməsinə və İravadidə hərbi donanma yaradılmasına dair müqavilə imzaladı. İngilislər fransızların Birmaya nüfuz etməsini önləmək məqsədi ilə bu ölkəni tam olaraq öz müstəmləkəsinə çevrimək qərarına gəldilər. Britaniyanın Birmadakı ali komissarı Birma hökümətinin ölkə suverenliyini Britaniyaya güzəştə getməyə razı olmamasına görə ultimatium verdi. Bu da öz növbəsində üçüncü İngilis-Birma müharibəsinin başlanması ilə nəticələndi.
Müharibənin başlanması və gedişi
Müasir silahlarla silahlanmış ingilis qoşunlarından fərqli olaraq Birma qoşunları pis təşkil olunmuş, ox və nizə ilə silahlanmışdı. Hərbi üstünlüyündən faydalanan ingilislər 1885-ci ildə Birmanın mərkəzi Mandalaya çay boyu yürüş edərək asanlıqla paytaxtı zəbt etdilər. Paytaxt demmək olar ki, müqavimətsiz tutuldu. İngilislər general-leytenant Prederqastın komandanlığı altında Ranqunda toplaşmışdı. 11.000 nəfərdən ibarət ordu 3 briqada korpusundan təşkil olunmuşdu.
17 noyabrda ingilis donanması Minla məntəqəsini ələ keçirdi. İravadi istiqamətində irəliləyən donanma demək olar ki, Minqiarı müqavimətsiz ələ keçirdi. Bundan sonra Birma kralı Tibo mübarizəni davam etdirməyin əbəs olduğunu görüb 1 dekabrda təslim oldu.
Müharibənin nəticəsi
Sonuncu Birma kralı Tibo və kraliçası Supaylat Ramqundan Hindistanın içərilərinə göndərildi və ömürlərinin sonlarına qədər orada ömür sürdülər. Birtaniya hökümətinin Birmadakı general-qubernatorunun iqamətgahı Ranquna köçürüldü. Paytaxt Mandalay Britaniya qoşunları tərəfindən işğal edildi və general Prenderqast 4 dekabrda krallığın idarəçiliyinə başladı. Birmanın dövlət müstəqilliyi 1886-cı il 1 yanvar tarixində Hindistan vitse-kralının manifesti ilə qəti şəkildə ləğv edildi. Birma Britaniya imperiyasının bir hissəsinə çevrildi. Qələbəyə baxmayaraq İngiltərə xalqın müqavimətinə görə Birmada tam nəzarəti 1887-ci ilə qədər tam ələ ala bilmədi. 1887-ci ildə Birmada 40.000 hərbi qüvvə yerləşdirildi və yalnız 1890-cı ildə isə ingilis qoşunları xalq müqavimətinin əsas mərkəzlərini tam şəkildə darmadağın etməyə nail oldular.
↑ Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Burmese Wars". Encyclopædia Britannica. 4 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 847–848
Oktyabr 06, 2021
üçüncü, ingilis, birma, müharibəsi, 1885, 1887, üçüncü, ingilis, birma, müharibəsi, 1885, 1887, illərdə, kral, tibonun, hakimiyyəti, dövründə, baş, vermiş, birmanın, müstəqilliyini, itirməsi, ilə, nəticələnən, növbəti, ingilis, birma, müharibəsi, mündəricat, t. Ucuncu Ingilis Birma muharibesi 1885 1887 ci illerde kral Tibonun hakimiyyeti dovrunde bas vermis ve Birmanin musteqilliyini itirmesi ile neticelenen novbeti ingilis birma muharibesi 1 Mundericat 1 Tarixi 1 1 Muharibe erefesinde veziyyet 1 2 Muharibenin baslanmasi ve gedisi 1 3 Muharibenin neticesi 2 Hemcinin bax 3 IstinadlarTarixi RedakteMuharibe erefesinde veziyyet Redakte Iki Ingilis Birma muharibesinden sonra Britaniyanin Birmadaki tesir dairesi genislendi Bu da oz novbesinde olkenin iqtisadi ve dovlet musteqilliyinin tam itirilmesi tehdidi dogurdu Olkenin boyuk hissesini isgal eden Britaniyaya qarsi mubarize aparmaga calisan kral Tibo Fransa ile Laosdan Mandalaya qeder demir yolu xettinin cekilmesine ve Iravadide herbi donanma yaradilmasina dair muqavile imzaladi Ingilisler fransizlarin Birmaya nufuz etmesini onlemek meqsedi ile bu olkeni tam olaraq oz mustemlekesine cevrimek qerarina geldiler Britaniyanin Birmadaki ali komissari Birma hokumetinin olke suverenliyini Britaniyaya guzeste getmeye razi olmamasina gore ultimatium verdi Bu da oz novbesinde ucuncu Ingilis Birma muharibesinin baslanmasi ile neticelendi 1 Muharibenin baslanmasi ve gedisi Redakte Muasir silahlarla silahlanmis ingilis qosunlarindan ferqli olaraq Birma qosunlari pis teskil olunmus ox ve nize ile silahlanmisdi Herbi ustunluyunden faydalanan ingilisler 1885 ci ilde Birmanin merkezi Mandalaya cay boyu yurus ederek asanliqla paytaxti zebt etdiler Paytaxt demmek olar ki muqavimetsiz tutuldu Ingilisler general leytenant Prederqastin komandanligi altinda Ranqunda toplasmisdi 11 000 neferden ibaret ordu 3 briqada korpusundan teskil olunmusdu 17 noyabrda ingilis donanmasi Minla menteqesini ele kecirdi Iravadi istiqametinde irelileyen donanma demek olar ki Minqiari muqavimetsiz ele kecirdi Bundan sonra Birma krali Tibo mubarizeni davam etdirmeyin ebes oldugunu gorub 1 dekabrda teslim oldu 1 Muharibenin neticesi Redakte Sonuncu Birma krali Tibo ve kralicasi Supaylat Ramqundan Hindistanin icerilerine gonderildi ve omurlerinin sonlarina qeder orada omur surduler Birtaniya hokumetinin Birmadaki general qubernatorunun iqametgahi Ranquna kocuruldu Paytaxt Mandalay Britaniya qosunlari terefinden isgal edildi ve general Prenderqast 4 dekabrda kralligin idareciliyine basladi Birmanin dovlet musteqilliyi 1886 ci il 1 yanvar tarixinde Hindistan vitse kralinin manifesti ile qeti sekilde legv edildi Birma Britaniya imperiyasinin bir hissesine cevrildi 1 Qelebeye baxmayaraq Ingiltere xalqin muqavimetine gore Birmada tam nezareti 1887 ci ile qeder tam ele ala bilmedi 1887 ci ilde Birmada 40 000 herbi quvve yerlesdirildi ve yalniz 1890 ci ilde ise ingilis qosunlari xalq muqavimetinin esas merkezlerini tam sekilde darmadagin etmeye nail oldular 1 Hemcinin bax RedakteBirinci Ingilis Birma muharibesi 1824 1826 Ikinci Ingilis Birma muharibesi 1852 1853 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 Chisholm Hugh ed 1911 Burmese Wars Encyclopaedia Britannica 4 11th ed Cambridge University Press pp 847 848Menbe https az wikipedia org w index php title Ucuncu Ingilis Birma muharibesi 1885 1887 amp oldid 4919444, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
