Çu çayı (qırğ.Чүй), Şu (Qazaxıstan ərazisində (qaz.Шу)) — Ters Ala-Too buzlaqlarından başlanğıcını götürür. Coonarık və Koçkor çayları birləşdikdən sonra axır.
Belə ehtimal vardır ki, bu çin və ya tibet sözü olub mənası «su, çay» anlamında işlədilir. Е. Koyçubayev bu adın qədim türk etnislarından birinin adı olması fikirini irəli sürür. Çu, Çue, Şu və ya Şue adlarından törədiyini ehtimal efirdi
Coğrafiyası
Çu Qırğızıstan ərazisindən axaraq Qazaxıstan ərazisinə irəliləyir. Uzunluğu 1067 km təşkil edir. Çayın hövzəsinin sahəsi 67 500 km²-dir. Əsas qolları (sağdan) Çon Kemin, Irqaytı, Kakpatas, (soldan) Alamedin, Aksu, Kuraqatı.
Çu çayı
Çu çayı, Qazaxıstan
Çu çayı İsıkgöl gölü yaxınlığından keçir. Göldən cəmi 5–6 km aralıdan keçir. Çay orta axarda Qazaxıstan və Qırğızıstan sərhəddindən keçir. Aşağı axarlarda çay Qazaxıstan ərazisindən axır. Burada onun dərəsi 3–5 km artır. Muyunqum səhrasında qumlar arasında süzülərək yoxa çıxır. O səhranın cənub sərhədini təşkil edir. Ançaq gur sulu dövrdə suyununduzlu Akjaykın gölünə çatfıra bilir Orta illik sərfiyyat 130 m³/s təşkil edir. 1958-ci ildə Qırğızıstan ərazisində Böyük Çuykoy kanalı inşa edilir. Bundan sonra Çuyky vilayəti yaşıllığa bürünsədə (əkinə cəlb edilməsi) çayın səviyəsi enmişdir.
Suanbarları
Çay üzərində bir sıra suanbarları vardır: Orto-Tokoy (Qırğızıstan) və Tasotkel (Qazaxıstan). Çaydan çoxlu sayda kanallar çəkilmişdir. Tasotkel suanbarının üzərində 16 may2013-ci ildə güçü 9,2 MVt olan SES quraşdırılır. SES il ərzində 45,6 milyon kVt⋅s enerji verir.
Yaşayış məntəqələri
Şu şəhəri, Qazaxıstan
Koçkor, Kemin, Tokmak (Qırğızıstan) və Korday, Şu, Tolebi (Qazaxıstan).
Разное
2000-ci ildə Qırğızıstanda paftinq məşhurlaşmışdır. Bu məqsədlə hətta turistik maşrutlar belə təşkil edilir.
Çaydan çəkilən kanallardan birinin üzərində kaskad SES-ları tikilmişdir (Alamedin və Bıstrov)
İstinadlar
Dünya Atlası. «Qırğızıstan» xəritəsi (maştab 1:2 850 000). — Raskatorqrafiya, 2010. — С. 114. — ISBN 978-5-85120-295-7
Dünya Atlası. «Qazaxıstan» xəritəsi (maştab 1:6 700 000). — Raskatorqrafiya, 2010. — С. 110—111. — ISBN 978-5-85120-295-7
Географические названия мира: Топонимический словарь. — М: АСТ. Поспелов Е. М. 2001
Чу. Словарь современных географических названий. — Екатеринбург: У-Фактория. Под общей редакцией акад. В. М. Котлякова. 2006
Qazaxıstan. Ümumi coğrafi xəritə (maştab 1:3 000 000). — Raskatorqrafiya, 2011
ГЭС мощностью 9,2 МВт запустили в Жамбылской области — Forbes Kazakhstan
. 2016-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-09.
Ədəbiyyat
Чу. Словарь современных географических названий. — Екатеринбург: У-Фактория. Под общей редакцией акад. В. М. Котлякова. 2006
Рукавишников Б. И. «Озеро Иссык-Куль и хребет Терскей-Алатау», 1970.
Универсальная энциклопедия «Чуйская область». Главная редакция Кыргызской Энциклопедии. Бишкек. 1994.
Oktyabr 24, 2021
çayı, qırğ, Чүй, qazaxıstan, ərazisində, Шу, ters, buzlaqlarından, başlanğıcını, götürür, coonarık, koçkor, çayları, birləşdikdən, sonra, axır, qırğ, Чүй, Шуölkələr, qırğızıstan, qazaxıstanmənbəyi, yüksəkliyi, 1700, muzunluğu, 1069, kmsu, sərfi, shövzəsinin, s. Cu cayi 1 qirg Chүj Su 2 Qazaxistan erazisinde qaz Shu Ters Ala Too buzlaqlarindan baslangicini goturur Coonarik ve Kockor caylari birlesdikden sonra axir Cu cayiqirg Chүj qaz ShuOlkeler Qirgizistan QazaxistanMenbeyi Yuksekliyi 1700 mUzunlugu 1069 kmSu serfi 130 m sHovzesinin sahesi 67500 km menbeyi mensebiIli cayi Asiyanin fiziki xeritesinde 42 13 15 sm e 75 44 29 s u 44 59 00 sm e 67 43 00 s u Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Etimalogiyasi 2 Cografiyasi 3 Suanbarlari 4 Yasayis menteqeleri 5 Raznoe 6 Istinadlar 7 EdebiyyatEtimalogiyasi RedakteBele ehtimal vardir ki bu cin ve ya tibet sozu olub menasi su cay anlaminda isledilir E Koycubayev bu adin qedim turk etnislarindan birinin adi olmasi fikirini ireli surur Cu Cue Su ve ya Sue adlarindan torediyini ehtimal efirdi 3 Cografiyasi RedakteCu Qirgizistan erazisinden axaraq Qazaxistan erazisine irelileyir Uzunlugu 1067 km teskil edir Cayin hovzesinin sahesi 67 500 km dir 4 Esas qollari sagdan Con Kemin Irqayti Kakpatas soldan Alamedin Aksu Kuraqati Cu cayi Cu cayi Qazaxistan Cu cayi Isikgol golu yaxinligindan kecir Golden cemi 5 6 km aralidan kecir Cay orta axarda Qazaxistan ve Qirgizistan serheddinden kecir Asagi axarlarda cay Qazaxistan erazisinden axir Burada onun deresi 3 5 km artir Muyunqum sehrasinda qumlar arasinda suzulerek yoxa cixir O sehranin cenub serhedini teskil edir Ancaq gur sulu dovrde suyununduzlu Akjaykin golune catfira bilir 5 Orta illik serfiyyat 130 m s teskil edir 1958 ci ilde Qirgizistan erazisinde Boyuk Cuykoy kanali insa edilir Bundan sonra Cuyky vilayeti yasilliga burunsede ekine celb edilmesi cayin seviyesi enmisdir Suanbarlari RedakteCay uzerinde bir sira suanbarlari vardir Orto Tokoy Qirgizistan ve Tasotkel Qazaxistan Caydan coxlu sayda kanallar cekilmisdir Tasotkel suanbarinin uzerinde 16 may 2013 ci ilde gucu 9 2 MVt olan SES qurasdirilir SES il erzinde 45 6 milyon kVt s 6 enerji verir Yasayis menteqeleri Redakte Su seheri Qazaxistan Kockor Kemin Tokmak Qirgizistan ve Korday Su Tolebi Qazaxistan Raznoe Redakte2000 ci ilde Qirgizistanda paftinq meshurlasmisdir Bu meqsedle hetta turistik masrutlar bele teskil edilir 7 Caydan cekilen kanallardan birinin uzerinde kaskad SES lari tikilmisdir Alamedin ve Bistrov Istinadlar Redakte Dunya Atlasi Qirgizistan xeritesi mastab 1 2 850 000 Raskatorqrafiya 2010 S 114 ISBN 978 5 85120 295 7 Dunya Atlasi Qazaxistan xeritesi mastab 1 6 700 000 Raskatorqrafiya 2010 S 110 111 ISBN 978 5 85120 295 7 Geograficheskie nazvaniya mira Toponimicheskij slovar M AST Pospelov E M 2001 Chu Slovar sovremennyh geograficheskih nazvanij Ekaterinburg U Faktoriya Pod obshej redakciej akad V M Kotlyakova 2006 Qazaxistan Umumi cografi xerite mastab 1 3 000 000 Raskatorqrafiya 2011 GES moshnostyu 9 2 MVt zapustili v Zhambylskoj oblasti Forbes Kazakhstan Kirgiziya Organizaciya ekskursij Oformlenie dokumentov Prodazha turov Rafting Rafting splavy po rekam vodnyj turizm Transfery Tury i tur uslugi Rafting 2016 02 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 09 Edebiyyat RedakteChu Slovar sovremennyh geograficheskih nazvanij Ekaterinburg U Faktoriya Pod obshej redakciej akad V M Kotlyakova 2006 Rukavishnikov B I Ozero Issyk Kul i hrebet Terskej Alatau 1970 Universalnaya enciklopediya Chujskaya oblast Glavnaya redakciya Kyrgyzskoj Enciklopedii Bishkek 1994 Menbe https az wikipedia org w index php title Cu cayi amp oldid 6011554, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
