fbpx
Wikipedia

Çjen Xe

Avqust 05, 2021

Çjen Xe (1371—1435) — Çin səyyahı, dənizçi və diplomatı, Min imperatorları tərəfindən Hind-Çin, Hindistan, Ərəbistan yarımadası və Şərqi Afrikaya göndərilmiş Yeddi böyük ekspedisiyaya rəhbərlik etmiş şəxs. Və üstəlik, Çjen Xe Amerikanın 9-cu kaşifidir.

Çjen Xe

Çjen Xenin Malakkadakı heykəli
Ənənəvi çincə: 鄭和
Sadələşdirilmiş çincə: 郑和
Məna: Çjen Xe

Fərdi Çin gəmiləri hələ Sun İmperiyası zamanından Cənubi Çinlə Cənub-Şərqi Asiya ölkələri arasında səfər etsələr, Yuan İmperiyası zamanında isə hətta Cənub Şərqi Asiya və Şri-Lankaya hərbi ekspedisiyalar göndərilsə də, Çjen Xenin ekspedisiyasının miqyası da, imperator Çju Dinin ona verdiyi qiymət də əvvəlkilərdən fərqlənirdi. Bu ekspedisiyalar qısa müddət ərzində belə olsa, Malay yarımadası, Cənubi Hindistan, İndoneziya və Şri-Lankadakı dövlətləri Min İmperiyasının vassalına çevirmiş, Hind Okeanı sahilində yaşayan xalqlarla bağlı Çində mövcud olan məlumatları zənginləşdirmişdi. Belə qəbul edilir ki, Çjen Xenin ekspedisiyası Malay yarımadası, yava və Sumatranın tarixi inkişafına xeyli töfhə vermiş, çinlilərin bu ərazilərə miqrasiyası və orada Çin mədəniyyətinin rövnəqlənməsinə yardım etmişdi.

Hətta Çjen Xenin əsas himayədarı olan imperatorun Çju Dinin dövründə də bu ekspedisiyalar Çinin konfusionist elitası tərəfindən sərt tənqid edilirdi. Onlar irəli sürürdülər ki, bu səfərlər lazımsız və çox məsrəfli imperator şıltaqlığıdır. Çjen Xenin və imperator Çju Çjanzinin (Çju Dinin nəvəsi) olümlərindən sonra bu təcrid fikirləri yüksək dairələrdə rəğbət qazandı. Nəticədə dəniz ekspedisiyaları dayandırıldı, donanmaya aid olan texniki məlumatlar məhv edildi və ya unuduldu. XVII-XVIII əsrlərdə tərtib edilmiş rəsmi Min Tarixi bu səfərlərə çox tənqidi mövqedən yanaşır. Lakin Çindəki bir çox insanlar, xüsusilə də Cənub-Şərqi Asiyada yerləşən Çin diasporası üzvləri bu xədim dənizçiyə qəhrəman kimi baxırdılar.

XX əsrin əvvəllərindən etibarən, Çində yadellillərə qarşı mübarizə əsnasında ortaya çıxan vətənpərvərlik dalğası zəminində Çjen Xenin obrazı yeni populyarlıq qazandı. Müasir Çində Çjen Xe Çin tarixinin ən mühüm xadimlərindən biri hesab edilir, onun səfərləri isə Çinin qonşuları ilə münasibətdəki dinc siyasətinin nümunəsi kimi təqdim edilir və Avropa ölkələrinin XVI-XIX əsrlərdəki işğalçılıq siyasəti ilə müqayisə olunur.

Həyatı

Mənşəyi

 
Məşhur səyyahın uşaqlığı Kuanyanda Dyançi gölünün yaxınlığında keçmişdir

Gələcəyin Səyyahı doğulanda Ma Xe (馬 和) adını almışdır. O Kunyan qəzasının . Bu gün Kunyan qəzası (昆阳) Tszinin (Jinning)adlanır, lakin Kunyan (昆阳) adı qəza mərkəzində qorunmuşdur. Heday kəndində doğulmuşdur. Kunyan qəzası mərkəzi Yunnanda, Dyançi gölünün ətrafında yerləşirdi ki, gölün şimal hissəsində vilayət mərkəzi olan Kunmin şəhəri yerləşirdi.

Ma ailəsi Çində semu adlanan, monqolların zamanında Orta Asiyadan Çinə gələn və Yuan İmperiyası zamanı yüksək mövqeyə yiyələnən insanlardan idi. Çjen Xenin əcdadları da daxil olmaqla, semuların əksəriyyəti müsəlman idi (Ma adının da Məhəmmədin şəkildəyişmiş forması olduğu qəbul edilməkdədir). Yuan sülaləsinin süqutundan və Min sülaləsinin hakimiyyətə gəlişindən sonra onlar çinlilərin, əsasən də müsəlman çinlilərin içərisində assimlyasiyaya uğramışdılar.

 
Çjen Xenin atasının məzarı üstündə ucaltdığı xatrə tısbağası (müasir dövrdə inşa edilmiş pavilyonun içindədir)

Ma Xenin valideynləri haqqında çox məlumat yoxdur; burada əsas məlumat admiralın özünün əmri ilə atasının qəbrinin üstündə 1405-ci ildə ucaldılmış steladan götürülür. Səyyahın atası Ma Hacı idi (1345—1381 və ya 1382. Levates Ma Hacının ölüm tarixi kimi 1381-ci ili göstərir, lakin elə burada da stelanın mətnindən ölüm tarixini sitat göstərir ki, bu da ənənəvi təqvimə çevirəndə 12 avqust 1382-ci il tarixinə uyğun gəlir) (Həccə getməsi münasibətilə aldığı addır); onun arvadı Ven (温) soyadını daşıyırdı. Ailədə 6 uşaq olmuşdur, onlardan dördü oqız, ikisi oğlan idi. Böyük oğlanın adı Ma Xenmin, kiçiyin adı isə Ma Xe idi.

Çjen Xenin əcdadlarının Çinə gəliş yolları tam məlum deyil. Ailə xatirələrinə əsasən Ma Hacının atasının (yəni səyyahın babasının) adı da Ma Hacı idi və o Buxara şəhərindən gələrək Qubilay xanın sərkərdəsi olmuş, Yunnan vilayətini tabeliyi altına almış Seyid Əcələddin Ömərin nəvəsi idi. Bu məlumatın əminliyi yoxdur, lakin qəbul etmək olar ki Manın əcdadları Yunnana həqiqətən monqollarla birlikdə gəlmişlər

Çjen Xe əcdadları kimi İslam dininə mənsub idi və hətta Min sülaləsinin ilk dövrlərində müsəlmanlara şübhə ilə yanaşsalar da, onlar üçün havadarlıq vəzifəsini görürdü. Bunun səbəbi o idi ki, Yuan sülaləsinin hakimiyyəti zamanı bir çox semular vergi ödəyicisi vəzifəsini daşıyırdılar.

Çju Dinin yanında xidmətə girməsi və hərbi karyerası

Monqolların Mərkəzi və Şimali Çin ərazisindən qovulmasından Və Çju Yunçjan tərəfindən Min İmperiyasının əsasının qoyulmasından sonra Çinin cənub-qərbində yerləşən yunnan əyaləti hələ bir müddət də monqolların hakimiyyəti altında yaşamışdı. Ma Hacinin bu dövrdə Yuan sülaləsinin tərəfində Min sülaləsi ilə vuruşub-vuruşmadığı tam məlum deyildir, lakin onun bu müharibədə həlak olduğu dəqiq faktdır. Onun öldürülməsindən sonra oğlu əsir düşümüş və imperator Çju Yunçjanın oğlu, Yunnanın tabe edilməsi üçün hərbi əməliyyatlara rəhbərlik edən Çju Dinin xidmətinə girmişdi .

Üç ildən sonra, 1385-ci ildə onu xədim etmişdilər Levathes, 1996. səh. 57—58 görə, Ma Xeni 1382-ci ildə əsir almış, üç ildən sonra hərəmağası etmişdilər; ancaq Dreyer, 2007. səh. 16, 201, görə hər iki hadisə eyni ildə (1382) baş vermişdi. və o, və o, Böyük Yan Padşahı (Yan Wang) adını daşıyan və Beypində (gələcək Pekində) yaşayan Çju Dinin sarayında çoxsaylı hərəmağalarından birinə çevrilmişdi. Gənc hərəmağası Ma Sanbao (馬三寶/马三宝), Yəni Ma Üç Xəzinə və ya Üç ləl-cəvahirat adını almışdı. Cozef Nidemin fikrincə, onun müsəlman mənşəyinə baxmayaraq bu ad buddizmin üç xəzinəsi Budda, dharma və sanqhaya işarə idi.

Belə qeyd edilir ki, vəliəhdin sarayına düşməklə Çjen xenin təhsil almaq baxımından bəxti gətirmişdi. Çünki o Pekinə deyil, Nankinə, imperator Çju Yunçjanın sarayına düşsəydi, onda tıhsil almaq imkanı olmayacaqdı. Bunun səbəbi o idi ki, imperator hərəmağalarına qarşı inamsızlıq duyurdu və onlara mümkün olduğu qədər az təhsil verilməsinin tərəfdarı idi.

Böyük Yan Padşahı olan Çju Dinin tabeliyində kifayət qədər silahlı birləşmələr vardı və o onlarla imperiyanın şimalında monqollara qarşı hərbi əməliyyatlar aparırdı. Ma Sanbao 1386-1387-ci ilin qışında monqol tayfa başçısı Naqaçuya qarşı keçirilən müharibədə iştirak etmişdi

İlk Min imperatoru olan Çju Yunçjanı özündən sonra taxt-tacı Çju Byaoya vermək fikrində idi, lakin o, atasından əvvəl dünyasını dəyişmişdi. Nəticədə imperator Çju Dinin narazılığına baxmayaraq vəliəhd kimi Çju Byaonun oğlu Çju Yunveni irəli sürdü. 1398-ci ildə taxta çıxan Çju Yunven əmilərinin onu devirəcəklərindən çəkinirdi və onları bir-birinin ardınca məhv etməyə başlamışdı. Tezliklə onunla Pekində yaşayan Çju Dinin arasında müharibə başladı. Çju Yunvenin hərəmağalarına siyasətə və ölkə idarəetməsinə qoyduğu qadağaya görə onların çoxu Çju Dinin üsyanını dəstəklədi. Bunun əvəzində Çju Di onlara siyasətlə məşğul olmaq və hakimiyyət pillələrində irəliləmək imkanı yaradırdı ki, bu da Ma Sanbaonun xeyrincə idi. Gənc hərəmağası həm Pekinin 1399-cu ildəki müdafiəsində, həm də 1402-ci ildə nankin şəhərinin alınmasınra rəşadət nümayiş etdirdi. Onu imperiyanın paytaxtı olan Nankin şəhərinin alınması üçün təhkim edilmiş orduya sərkərdə kimi təyin etmişdilər. Öz qardaşı oğlunu hakimiyyətdən salan Çju Di Yunle devizi altında, 17 iyul 1402-ci ildə imperator taxtına oturdu.

1404-cü ildə yeni imperator Ma Xeni yeni, Çjen familiyası ilə təltifləndirdi. Bu onun Bepin ətrafında Çjenlunba adlanan yerdə aparılan döyüşdə atını itirməsinə işarə idiн

Bəzi qaynaqlara görə Çjen Xe 1404-cü ildə yapon dəniz quldurlarına qarşı aparılan hərbi əməliyyatlarda iştirak etmişdi və hətta yerli hakimiyyət sahibləri ilə müzakirələr aparmaq üçün Yaponiyanı ziyarət etmişdi

Çjen Xenin yeddi səyahəti

  Əsas məqalələr: Çjen xenin ekspedisiyası və Çjen Xenin donanması
 
Xəzinə gəmisinin Nankindəki xəzinə gəmiləri təmiri parkındakı modeli

Çjen Xe imperator qarşısındakı bütün xidmətlərinə görə Baş hərəmağası (taytszin) elan edildi, bu da məmurların dördüncü təsnifatına uyğun gəlirdi<ref>. Min imperiyası dövründə doqquz məmur dərəcəsi vardı ki, onlar da öz ararlarında iki dərəcəyə - əsas (böyük) və köməkçi (kiçik) dərəcələrinə bölünürdülər. Müəyyən xidməti vəzifələri yalnız bu təsnifatlara uyğun olan adamlar tuta bilərdilər.

Səyahətləri

Çjen Xe əsasən Asiya və Afrika sahillərinə dəniz səfərləri etmişdir. Bunlar aşağıdakılardır:

Ölümü

Çjen Xe yeddinci səfərdən Çinə geri dönərkən 1433-cü ildə vəfat etmiş və adət üzrə dənizdə dəfn olunmuşdur.

İstinadlar

  1. Kahn J. (July 20, 2005). "China Has an Ancient Mariner to Tell You About". The New York Times. 2011-08-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-15. (#parameter_ignored)
  2. , Levathes, 1996. səh. 62—63
  3. Tsai, 1996. səh. 154
  4. Chunjiang Fu, Choo Yen Foo, Yaw Hoong Siew, 2005. səh. 7-8
  5. Jonathan Neaman Lipman, 1998. səh. 32-41
  6. Levathes, 1996. səh. 57—58

Avqust 05, 2021
çjen, 1371, 1435, çin, səyyahı, dənizçi, diplomatı, imperatorları, tərəfindən, hind, çin, hindistan, ərəbistan, yarımadası, şərqi, afrikaya, göndərilmiş, yeddi, böyük, ekspedisiyaya, rəhbərlik, etmiş, şəxs, üstəlik, amerikanın, kaşifidir, malakkadakı, heykəliə. Cjen Xe 1371 1435 Cin seyyahi denizci ve diplomati Min imperatorlari terefinden Hind Cin Hindistan Erebistan yarimadasi ve Serqi Afrikaya gonderilmis Yeddi boyuk ekspedisiyaya rehberlik etmis sexs Ve ustelik Cjen Xe Amerikanin 9 cu kasifidir Cjen Xe Cjen Xenin Malakkadaki heykeliEnenevi cince 鄭和Sadelesdirilmis cince 郑和Mena Cjen XeTransliterasiyaPutunxua pinyin Zheng He kirilce Chzhen HeFerdi Cin gemileri hele Sun Imperiyasi zamanindan Cenubi Cinle Cenub Serqi Asiya olkeleri arasinda sefer etseler Yuan Imperiyasi zamaninda ise hetta Cenub Serqi Asiya ve Sri Lankaya herbi ekspedisiyalar gonderilse de Cjen Xenin ekspedisiyasinin miqyasi da imperator Cju Dinin ona verdiyi qiymet de evvelkilerden ferqlenirdi Bu ekspedisiyalar qisa muddet erzinde bele olsa Malay yarimadasi Cenubi Hindistan Indoneziya ve Sri Lankadaki dovletleri Min Imperiyasinin vassalina cevirmis Hind Okeani sahilinde yasayan xalqlarla bagli Cinde movcud olan melumatlari zenginlesdirmisdi Bele qebul edilir ki Cjen Xenin ekspedisiyasi Malay yarimadasi yava ve Sumatranin tarixi inkisafina xeyli tofhe vermis cinlilerin bu erazilere miqrasiyasi ve orada Cin medeniyyetinin rovneqlenmesine yardim etmisdi Hetta Cjen Xenin esas himayedari olan imperatorun Cju Dinin dovrunde de bu ekspedisiyalar Cinin konfusionist elitasi terefinden sert tenqid edilirdi Onlar ireli sururduler ki bu seferler lazimsiz ve cox mesrefli imperator siltaqligidir Cjen Xenin ve imperator Cju Cjanzinin Cju Dinin nevesi olumlerinden sonra bu tecrid fikirleri yuksek dairelerde regbet qazandi Neticede deniz ekspedisiyalari dayandirildi donanmaya aid olan texniki melumatlar mehv edildi ve ya unuduldu XVII XVIII esrlerde tertib edilmis resmi Min Tarixi bu seferlere cox tenqidi movqeden yanasir Lakin Cindeki bir cox insanlar xususile de Cenub Serqi Asiyada yerlesen Cin diasporasi uzvleri bu xedim denizciye qehreman kimi baxirdilar XX esrin evvellerinden etibaren Cinde yadellillere qarsi mubarize esnasinda ortaya cixan vetenperverlik dalgasi zemininde Cjen Xenin obrazi yeni populyarliq qazandi Muasir Cinde Cjen Xe Cin tarixinin en muhum xadimlerinden biri hesab edilir onun seferleri ise Cinin qonsulari ile munasibetdeki dinc siyasetinin numunesi kimi teqdim edilir ve Avropa olkelerinin XVI XIX esrlerdeki isgalciliq siyaseti ile muqayise olunur 1 Mundericat 1 Heyati 1 1 Menseyi 1 2 Cju Dinin yaninda xidmete girmesi ve herbi karyerasi 1 3 Cjen Xenin yeddi seyaheti 2 Seyahetleri 3 Olumu 4 IstinadlarHeyati RedakteMenseyi Redakte Meshur seyyahin usaqligi Kuanyanda Dyanci golunun yaxinliginda kecmisdir Geleceyin Seyyahi dogulanda Ma Xe 馬 和 adini almisdir O Kunyan qezasinin 2 3 Bu gun Kunyan qezasi 昆阳 Tszinin Jinning adlanir lakin Kunyan 昆阳 adi qeza merkezinde qorunmusdur Heday kendinde dogulmusdur 4 Kunyan qezasi merkezi Yunnanda Dyanci golunun etrafinda yerlesirdi ki golun simal hissesinde vilayet merkezi olan Kunmin seheri yerlesirdi Ma ailesi Cinde semu adlanan monqollarin zamaninda Orta Asiyadan Cine gelen ve Yuan Imperiyasi zamani yuksek movqeye yiyelenen insanlardan idi Cjen Xenin ecdadlari da daxil olmaqla semularin ekseriyyeti muselman idi Ma adinin da Mehemmedin sekildeyismis formasi oldugu qebul edilmekdedir Yuan sulalesinin suqutundan ve Min sulalesinin hakimiyyete gelisinden sonra onlar cinlilerin esasen de muselman cinlilerin icerisinde assimlyasiyaya ugramisdilar 5 Cjen Xenin atasinin mezari ustunde ucaltdigi xatre tisbagasi muasir dovrde insa edilmis pavilyonun icindedir Ma Xenin valideynleri haqqinda cox melumat yoxdur burada esas melumat admiralin ozunun emri ile atasinin qebrinin ustunde 1405 ci ilde ucaldilmis steladan goturulur Seyyahin atasi Ma Haci idi 1345 1381 ve ya 1382 Levates Ma Hacinin olum tarixi kimi 1381 ci ili gosterir lakin ele burada da stelanin metninden olum tarixini sitat gosterir ki bu da enenevi teqvime cevirende 12 avqust 1382 ci il tarixine uygun gelir Hecce getmesi munasibetile aldigi addir onun arvadi Ven 温 soyadini dasiyirdi Ailede 6 usaq olmusdur onlardan dordu oqiz ikisi oglan idi Boyuk oglanin adi Ma Xenmin kiciyin adi ise Ma Xe idi Cjen Xenin ecdadlarinin Cine gelis yollari tam melum deyil Aile xatirelerine esasen Ma Hacinin atasinin yeni seyyahin babasinin adi da Ma Haci idi ve o Buxara seherinden gelerek Qubilay xanin serkerdesi olmus Yunnan vilayetini tabeliyi altina almis Seyid Eceleddin Omerin nevesi idi Bu melumatin eminliyi yoxdur lakin qebul etmek olar ki Manin ecdadlari Yunnana heqiqeten monqollarla birlikde gelmislerCjen Xe ecdadlari kimi Islam dinine mensub idi ve hetta Min sulalesinin ilk dovrlerinde muselmanlara subhe ile yanassalar da onlar ucun havadarliq vezifesini gorurdu Bunun sebebi o idi ki Yuan sulalesinin hakimiyyeti zamani bir cox semular vergi odeyicisi vezifesini dasiyirdilar Cju Dinin yaninda xidmete girmesi ve herbi karyerasi Redakte Monqollarin Merkezi ve Simali Cin erazisinden qovulmasindan Ve Cju Yuncjan terefinden Min Imperiyasinin esasinin qoyulmasindan sonra Cinin cenub qerbinde yerlesen yunnan eyaleti hele bir muddet de monqollarin hakimiyyeti altinda yasamisdi Ma Hacinin bu dovrde Yuan sulalesinin terefinde Min sulalesi ile vurusub vurusmadigi tam melum deyildir lakin onun bu muharibede helak oldugu deqiq faktdir Onun oldurulmesinden sonra oglu esir dusumus ve imperator Cju Yuncjanin oglu Yunnanin tabe edilmesi ucun herbi emeliyyatlara rehberlik eden Cju Dinin xidmetine girmisdi 6 Uc ilden sonra 1385 ci ilde onu xedim etmisdiler Levathes 1996 seh 57 58 gore Ma Xeni 1382 ci ilde esir almis uc ilden sonra heremagasi etmisdiler ancaq Dreyer 2007 seh 16 201 gore her iki hadise eyni ilde 1382 bas vermisdi ve o ve o Boyuk Yan Padsahi Yan Wang adini dasiyan ve Beypinde gelecek Pekinde yasayan Cju Dinin sarayinda coxsayli heremagalarindan birine cevrilmisdi Genc heremagasi Ma Sanbao 馬三寶 马三宝 Yeni Ma Uc Xezine ve ya Uc lel cevahirat adini almisdi Cozef Nidemin fikrince onun muselman menseyine baxmayaraq bu ad buddizmin uc xezinesi Budda dharma ve sanqhaya isare idi Bele qeyd edilir ki veliehdin sarayina dusmekle Cjen xenin tehsil almaq baximindan bexti getirmisdi Cunki o Pekine deyil Nankine imperator Cju Yuncjanin sarayina dusseydi onda tihsil almaq imkani olmayacaqdi Bunun sebebi o idi ki imperator heremagalarina qarsi inamsizliq duyurdu ve onlara mumkun oldugu qeder az tehsil verilmesinin terefdari idi Boyuk Yan Padsahi olan Cju Dinin tabeliyinde kifayet qeder silahli birlesmeler vardi ve o onlarla imperiyanin simalinda monqollara qarsi herbi emeliyyatlar aparirdi Ma Sanbao 1386 1387 ci ilin qisinda monqol tayfa bascisi Naqacuya qarsi kecirilen muharibede istirak etmisdiIlk Min imperatoru olan Cju Yuncjani ozunden sonra taxt taci Cju Byaoya vermek fikrinde idi lakin o atasindan evvel dunyasini deyismisdi Neticede imperator Cju Dinin naraziligina baxmayaraq veliehd kimi Cju Byaonun oglu Cju Yunveni ireli surdu 1398 ci ilde taxta cixan Cju Yunven emilerinin onu devireceklerinden cekinirdi ve onlari bir birinin ardinca mehv etmeye baslamisdi Tezlikle onunla Pekinde yasayan Cju Dinin arasinda muharibe basladi Cju Yunvenin heremagalarina siyasete ve olke idareetmesine qoydugu qadagaya gore onlarin coxu Cju Dinin usyanini destekledi Bunun evezinde Cju Di onlara siyasetle mesgul olmaq ve hakimiyyet pillelerinde irelilemek imkani yaradirdi ki bu da Ma Sanbaonun xeyrince idi Genc heremagasi hem Pekinin 1399 cu ildeki mudafiesinde hem de 1402 ci ilde nankin seherinin alinmasinra resadet numayis etdirdi Onu imperiyanin paytaxti olan Nankin seherinin alinmasi ucun tehkim edilmis orduya serkerde kimi teyin etmisdiler Oz qardasi oglunu hakimiyyetden salan Cju Di Yunle devizi altinda 17 iyul 1402 ci ilde imperator taxtina oturdu 1404 cu ilde yeni imperator Ma Xeni yeni Cjen familiyasi ile teltiflendirdi Bu onun Bepin etrafinda Cjenlunba adlanan yerde aparilan doyusde atini itirmesine isare idinBezi qaynaqlara gore Cjen Xe 1404 cu ilde yapon deniz quldurlarina qarsi aparilan herbi emeliyyatlarda istirak etmisdi ve hetta yerli hakimiyyet sahibleri ile muzakireler aparmaq ucun Yaponiyani ziyaret etmisdi Cjen Xenin yeddi seyaheti Redakte Esas meqaleler Cjen xenin ekspedisiyasi ve Cjen Xenin donanmasi Xezine gemisinin Nankindeki xezine gemileri temiri parkindaki modeli Cjen Xe imperator qarsisindaki butun xidmetlerine gore Bas heremagasi taytszin elan edildi bu da memurlarin dorduncu tesnifatina uygun gelirdi lt ref gt Min imperiyasi dovrunde doqquz memur derecesi vardi ki onlar da oz ararlarinda iki dereceye esas boyuk ve komekci kicik derecelerine bolunurduler Mueyyen xidmeti vezifeleri yalniz bu tesnifatlara uygun olan adamlar tuta bilerdiler Seyahetleri RedakteCjen Xe esasen Asiya ve Afrika sahillerine deniz seferleri etmisdir Bunlar asagidakilardir Sumatra Malakka Yava adasi Seylon adasi Sri lanka Hindistan Erebistan yarimadasi Qirmizi deniz sahilleri Serqi Afrika sahilleriOlumu RedakteCjen Xe yeddinci seferden Cine geri donerken 1433 cu ilde vefat etmis ve adet uzre denizde defn olunmusdur Istinadlar Redakte Kahn J July 20 2005 China Has an Ancient Mariner to Tell You About The New York Times 2011 08 18 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 15 parameter ignored Levathes 1996 seh 62 63 Tsai 1996 seh 154 Chunjiang Fu Choo Yen Foo Yaw Hoong Siew 2005 seh 7 8 Jonathan Neaman Lipman 1998 seh 32 41 Levathes 1996 seh 57 58Menbe https az wikipedia org w index php title Cjen Xe amp oldid 5601097, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.