Çarmıxa çəkmə — bir-birinin üzərinə çarpaz qoyulmuş iki taxtadan ibarət dar ağacına çəkilmə. Keçmişdə cinayətkarların üzərinə bağlamaq və ya mismarlamaq surətilə cəzalandırılmasında yayğın olaraq işlədilmişdir.
İsa çarmixa çəkilərkən (Marko Palmezzano (Uffizi, Florensiya), 1490
Qərb dillərindəki cross və kruco kimi qarşılıqlarından yaradılmış çarmıxa gərmə mənasındakı crucifixion və krucumado kimi qavramlar əslən yunan dili kökənli olub iki kəlimədən ibarətdir: ana-stauro (ἀνασταυρόω); stauros kəlməsi "payaya bağlamaq", apo-tumpanizo kəlməsi də "taxta üzərində acı çəkdirmək" mənasına gəlir və bu iki söz birləşdiyində "anaskolopizo" (ἀνασκολοπίζω "payaya keçirmək") sözünü meydana gətirir. Köhnə Yunan-Roman qaynaqlarında "XYLON" sözü "odun parçası" mənasında da işlədilirdi, amma bu söz daha çox dar ağacları üçün etibarlı idi, payalar üçün deyil. Məsələn, Aristofanın "Qurbağalar" komediyasında də bu mənada işlənir: "Əgər tökəzlərsən, heç olmazsa şərəfli bir ağacdan asılarsan". Buna görə latınca "crux" sözü dar ağacı ya da paya mənasına gələ bilər.*
Tarixçə
Keçmişdə qurulu din və nizama qarşı cinayət törətdiyi üçün edamına qərar verilənlər çarmıxa çəkilərək öldürülərdilər. Bunun üçün məhkumun bədəni və ayaqları çarmıxın şaquli taxtasına bağlanar, qolları yana açılaraq əlləri üfüqi taxtaya mıxlanırdı. Günlərlə açıqda, ac, susuz və taxtaya mismarlı qalan məhkum, yavaş yavaş və işgəncə çəkərək ölərdi. Romali qubernator Pontius Pilate dövründə də İsayəhudi din alimi olan fariseylər tərəfindən belə çarmıxa gərilmişdi. Çarmıxa gərilmə mövzusu utanc verici olaraq adlandırıldığı üçün, uzun zaman Xristianlar tərəfindən ələ alına bilmədi. 16.ci əsrdən sonra, bir çox rəssam İsanı çarmıxda göstərən rəsmlər çəkdi
VikianbardaÇarmıxa çəkmə ilə əlaqəli mediafayllar var.
İstinadlar
Avqust 05, 2021
çarmıxa, çəkmə, birinin, üzərinə, çarpaz, qoyulmuş, taxtadan, ibarət, ağacına, çəkilmə, keçmişdə, cinayətkarların, üzərinə, bağlamaq, mismarlamaq, surətilə, cəzalandırılmasında, yayğın, olaraq, işlədilmişdir, çarmixa, çəkilərkən, marko, palmezzano, uffizi, flo. Carmixa cekme bir birinin uzerine carpaz qoyulmus iki taxtadan ibaret dar agacina cekilme Kecmisde cinayetkarlarin uzerine baglamaq ve ya mismarlamaq suretile cezalandirilmasinda yaygin olaraq isledilmisdir Isa carmixa cekilerken Marko Palmezzano Uffizi Florensiya 1490Etimologiya RedakteFars dilinden turk dillerine kecen carmix sozu dord ve mismar sozcuklerinden yaranmisdir Qerb dillerindeki cross ve kruco kimi qarsiliqlarindan yaradilmis carmixa germe menasindaki crucifixion ve krucumado kimi qavramlar eslen yunan dili kokenli olub iki kelimeden ibaretdir ana stauro ἀnastayrow stauros kelmesi payaya baglamaq apo tumpanizo kelmesi de taxta uzerinde aci cekdirmek menasina gelir ve bu iki soz birlesdiyinde anaskolopizo ἀnaskolopizw payaya kecirmek sozunu meydana getirir Kohne Yunan Roman qaynaqlarinda XYLON sozu odun parcasi menasinda da isledilirdi amma bu soz daha cox dar agaclari ucun etibarli idi payalar ucun deyil Meselen Aristofanin Qurbagalar komediyasinda de bu menada islenir Eger tokezlersen hec olmazsa serefli bir agacdan asilarsan Buna gore latinca crux sozu dar agaci ya da paya menasina gele biler Tarixce RedakteKecmisde qurulu din ve nizama qarsi cinayet toretdiyi ucun edamina qerar verilenler carmixa cekilerek oldurulerdiler Bunun ucun mehkumun bedeni ve ayaqlari carmixin saquli taxtasina baglanar qollari yana acilaraq elleri ufuqi taxtaya mixlanirdi Gunlerle aciqda ac susuz ve taxtaya mismarli qalan mehkum yavas yavas ve isgence cekerek olerdi Romali qubernator Pontius Pilate dovrunde de Isa yehudi din alimi olan fariseyler terefinden bele carmixa gerilmisdi Carmixa gerilme movzusu utanc verici olaraq adlandirildigi ucun uzun zaman Xristianlar terefinden ele alina bilmedi 16 ci esrden sonra bir cox ressam Isani carmixda gosteren resmler cekdi Vikianbarda Carmixa cekme ile elaqeli mediafayllar var Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Carmixa cekme amp oldid 6074555, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
