Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Əyriçay — Qanıxçayın sol qolu. Oğuz, Şəki və Qax rayonları ərazisindən axır. Yuxarı hissəsində Daşağıl adlanır. Böyük Qafqazın cənub yamaclarından axan Kiş, Murdal, Şin, Küngüt və s. dağ çayları bu çaya tökülür. İlk dəfə VII əsrə aid mənbələrdə Kri adı ilə qeydə alınmışdır. Hidronim çayın əyri formada qərbə tərəf axması ilə bağlı olaraq yaranmışdır.
| Əyriçay | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Mənsəbi | Qanıxçay |
| Uzunluğu |
|
| Su sərfi | 21,7 m³/s |
| Hövzəsinin sahəsi | 1.810 km² |
Ümumi məlumat
Uzunluğu 134 km, hövzəsinin sahəsi 1810 km²-dir. Başlanğıcını Böyük Qafqazın cənub yamacından, Təkləbaşıdağın 1,5 km qərbindən (3509 m) götürür, Cənub yamacından axan Küngüt, Kiş, Şin və Kürmükçay və bir sıra başqa kiçik çaylar Əyriçaya tökülür.
Çayın illik axımının 14%-i qar, 32%-i yağış, 54.%-i isə yeraltı sular hesabına əmələ gəlir. Yazda qar, payızda yağış suları çayda daşqın əmələ gətirir. Daşqın martda başlayıb iyunun əvvəllərinə kimi davam edir. Yaz daşqını dövründə keçən suyun sərfi illik su sərfindən 50-60 dəfə çox olur. Yağış sularından əmələ gələn daşqınlarda keçən su sərfindən xeyli artıq olur. Belə küclü daşqınlar bəzən çayda sel hadisəsinə çevrilir.
İllik axımının 25-35%-i yaz və yay fəsillərində, 15%-i payızda, 12%-i isə qışda keçir. İntensiv suvarma dövründə (iyul, avqust aylarında) illik axımının 10-12%-i axıdılır.
Çayın suyu hidrokarbonatlı-kalsiumlu olmaqla orta mineral-laşması mənbədən mənsəbə doğru 150 mq/l ilə 300 mq/l arasında dəyişir.
Əyriçayın suyu Oğuz, Şəki və Qax rayonlarının əkin sahələrinin suvarılmasına məsrəf edilir.
Həmçinin, çayın su ehtiyatlarından səmərəli istifadə edilməsi məqsədilə Şəki rayonu ərazisində Əyriçay su anbarı tikilmişdır.
İstinadlar
- http://kuraarasbasin.net/EU_KuraAras_webpage/Azeri_Language_files/Ganikh_pilot_RBMP_Azeri.pdf.
- Əyriçay (Oğuz) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 189. ISBN .
- "Alazan/Qanıx çayı hövzəsi üçün Pilot Çay Hövzəsinin idarəçiliyi Planı, Azərbaycan" (PDF). 2013-11-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2013-09-23.
Mənbə
- Əyriçay
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Eyricay Eyricay Qanixcayin sol qolu Oguz Seki ve Qax rayonlari erazisinden axir Yuxari hissesinde Dasagil adlanir Boyuk Qafqazin cenub yamaclarindan axan Kis Murdal Sin Kungut ve s dag caylari bu caya tokulur Ilk defe VII esre aid menbelerde Kri adi ile qeyde alinmisdir Hidronim cayin eyri formada qerbe teref axmasi ile bagli olaraq yaranmisdir EyricayOlke AzerbaycanMensebi QanixcayUzunlugu 134 kmSu serfi 21 7 m sHovzesinin sahesi 1 810 km Umumi melumatUzunlugu 134 km hovzesinin sahesi 1810 km dir Baslangicini Boyuk Qafqazin cenub yamacindan Teklebasidagin 1 5 km qerbinden 3509 m goturur Cenub yamacindan axan Kungut Kis Sin ve Kurmukcay ve bir sira basqa kicik caylar Eyricaya tokulur Cayin illik aximinin 14 i qar 32 i yagis 54 i ise yeralti sular hesabina emele gelir Yazda qar payizda yagis sulari cayda dasqin emele getirir Dasqin martda baslayib iyunun evvellerine kimi davam edir Yaz dasqini dovrunde kecen suyun serfi illik su serfinden 50 60 defe cox olur Yagis sularindan emele gelen dasqinlarda kecen su serfinden xeyli artiq olur Bele kuclu dasqinlar bezen cayda sel hadisesine cevrilir Illik aximinin 25 35 i yaz ve yay fesillerinde 15 i payizda 12 i ise qisda kecir Intensiv suvarma dovrunde iyul avqust aylarinda illik aximinin 10 12 i axidilir Cayin suyu hidrokarbonatli kalsiumlu olmaqla orta mineral lasmasi menbeden mensebe dogru 150 mq l ile 300 mq l arasinda deyisir Eyricayin suyu Oguz Seki ve Qax rayonlarinin ekin sahelerinin suvarilmasina mesref edilir Hemcinin cayin su ehtiyatlarindan semereli istifade edilmesi meqsedile Seki rayonu erazisinde Eyricay su anbari tikilmisdir Istinadlarhttp kuraarasbasin net EU KuraAras webpage Azeri Language files Ganikh pilot RBMP Azeri pdf Eyricay Oguz Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti I cild Baki Serq Qerb 2007 seh 189 ISBN 978 9952 34 155 3 Alazan Qanix cayi hovzesi ucun Pilot Cay Hovzesinin idareciliyi Plani Azerbaycan PDF 2013 11 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2013 09 23 MenbeEyricayHemcinin bax