Ətrəng bistorta çoxillik ot bitkisi şişman, dolğun, kökümsov və kökləri çoxsaylı əlavə törəmələrdən ibarət olub, ilanabənzər əyilmələrdən ibarətdir. Adətən bir neçə gövdəsi olur ki, bunlar düz, çılpaq və budaqlanmayan olub, hündürlüyü 30-150 sm-ə bərabərdir. Yarpaqları uzunsov-yumrtavari və ya enli-neştərşəkilli, əsası dairəvi və ya pazşəkilli olmaqla, kənarları tükcüklü, kökümsovu və gövdənin aşağı yarpaqlarının uzunluğu 4-30 sm, eni isə 1-2 sm, saplaqları uzunsov qanadabənzər, gövdənin yuxarı yarpaqları kiçik və ensiz, növbəli, saplaqlı, neştərşəkillidən xətti formaya qədər dəyişir. Qıf kimi ağzı geniş qoltuq tumurcuqları qonur rəngli olub, daxili qarışıqlıdır. Çiçəkləri 3-4 mm, erkəkcikləri 8 olub çəhrayı, çiçək yatağı 5-bölümlüdür. Gövdəsi iri, oval və ya silindrik, sıx, qalın, sünbül çiçək qrupunda toplanmışdır. Meyvəsi 3-tilli, tünd-qonur rəngli olub, fındıqcadır. Mayın sonunda çiçəkləyir, iyul-avqust aylarında isə meyvələri yetişir.
Sututarların sahillərində, orta dərəcəli yayılan kolluqların pöhrəliklərində, bozqır yerlərdə və meşələrdə bitir. Çəmənlik və otlu bataqlıqlarda, kanal, meşə və kolluq yerlərdə yayılmışdır.
Yayda çiçəklədikdən sonra və ya yazda kökümsovunun ətrafı bel və ya külünglə qazılaraq çıxarılmalıdır. Gövdə və nazik kökləri kəsilərək toplanılır. Xammal kimi kökümsovları və nazik kökləri ventiliyasiyalı çardaxlarda və ya 40оС-də quruducu şkafda qurudulmalıdır.
Quru havası olan və yaxşı mühafizə olunan anbarlarda kisələrdə, apteklərdə isə yeşiklərdə saxlanılır. Saxlama müddəti 6 ildir.
Tərkibi və təsiri:
Kökümsovunun tərkibində 30% aşı maddələri, fenol və onun törəmələri (qall turşusu, 6 qallqlükoza, 3,6 diqall qlükoza), katexinlər (D katexin, epikatexin və katexin) və ellaq turşuları, para-kumarin və digər maddələr vardır. Çiçəkləri tünd, qırmızımtıl-qonur, sınan zamanı çəhrayı və ya bozumtul-çəhrayı olur. İysiz, güclü büzücü dada malikdir.
Büzücü xassəli dərmandır. Büzücü və orqanizm möhkəmləndirici dərmandır. Təsiri zamanı büzücü, iltihabsorucu və qankəsici xassə göstərir.
Kökümsovundan bişirmə şəklində büzücü dərman kimi bağırsağın xroniki xəstəliklərində, ishal və burun-qulaq-boğaz xəstəliklərində keyfiyyətli dərman bitkisidir. Kökümsovu büzücü, iltihabsorucu və qankəsici xassəyə malikdir. Kəskin və xroniki bağırsaq xəstəliklərində, xüsusən ishalda işlədilir. Stomatologiya praktikasında stomatit, gingivit, xroniki tonzillit və digər ağız-boğaz xəstəliklərində təyin edilir.
İstinadlar
Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
S.C.İbadullayeva, M.C.Qəhrəmanova Bitkilərin Sirli Dünyası (Ot Bitkiləri) Bakı 2016 s.333
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır.Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Yanvar 06, 2022
ətrəng, qırxbuğum, polygonum, carneum, qırxbuğum, cinsinə, bitki, növü, polygonum, carneumelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, kariofillidsıra, qırxbuğumçiçəklilərfəsilə, qırxbuğumkimilərcins, qırxbuğumnöv, elmi, ad. Etreng qirxbugum lat Polygonum carneum 1 qirxbugum cinsine aid bitki novu 2 Etreng qirxbugumPolygonum carneumElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif KariofillidSira QirxbugumciceklilerFesile QirxbugumkimilerCins QirxbugumNov Etreng qirxbugumElmi adiPolygonum carneumVikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiIPNI 695526 1TPL tro 26002282Botaniki xarakteristikasi RedakteEtreng bistorta coxillik ot bitkisi sisman dolgun kokumsov ve kokleri coxsayli elave toremelerden ibaret olub ilanabenzer eyilmelerden ibaretdir Adeten bir nece govdesi olur ki bunlar duz cilpaq ve budaqlanmayan olub hundurluyu 30 150 sm e beraberdir Yarpaqlari uzunsov yumrtavari ve ya enli nestersekilli esasi dairevi ve ya pazsekilli olmaqla kenarlari tukcuklu kokumsovu ve govdenin asagi yarpaqlarinin uzunlugu 4 30 sm eni ise 1 2 sm saplaqlari uzunsov qanadabenzer govdenin yuxari yarpaqlari kicik ve ensiz novbeli saplaqli nestersekilliden xetti formaya qeder deyisir Qif kimi agzi genis qoltuq tumurcuqlari qonur rengli olub daxili qarisiqlidir Cicekleri 3 4 mm erkekcikleri 8 olub cehrayi cicek yatagi 5 bolumludur Govdesi iri oval ve ya silindrik six qalin sunbul cicek qrupunda toplanmisdir Meyvesi 3 tilli tund qonur rengli olub findiqcadir Mayin sonunda cicekleyir iyul avqust aylarinda ise meyveleri yetisir 3 Sututarlarin sahillerinde orta dereceli yayilan kolluqlarin pohreliklerinde bozqir yerlerde ve meselerde bitir Cemenlik ve otlu bataqliqlarda kanal mese ve kolluq yerlerde yayilmisdir 4 Yayda cicekledikden sonra ve ya yazda kokumsovunun etrafi bel ve ya kulungle qazilaraq cixarilmalidir Govde ve nazik kokleri kesilerek toplanilir Xammal kimi kokumsovlari ve nazik kokleri ventiliyasiyali cardaxlarda ve ya 40oS de quruducu skafda qurudulmalidir 5 Quru havasi olan ve yaxsi muhafize olunan anbarlarda kiselerde apteklerde ise yesiklerde saxlanilir Saxlama muddeti 6 ildir 6 Terkibi ve tesiri RedakteKokumsovunun terkibinde 30 asi maddeleri fenol ve onun toremeleri qall tursusu 6 qallqlukoza 3 6 diqall qlukoza katexinler D katexin epikatexin ve katexin ve ellaq tursulari para kumarin ve diger maddeler vardir Cicekleri tund qirmizimtil qonur sinan zamani cehrayi ve ya bozumtul cehrayi olur Iysiz guclu buzucu dada malikdir 7 Buzucu xasseli dermandir Buzucu ve orqanizm mohkemlendirici dermandir Tesiri zamani buzucu iltihabsorucu ve qankesici xasse gosterir 8 Kokumsovundan bisirme seklinde buzucu derman kimi bagirsagin xroniki xesteliklerinde ishal ve burun qulaq bogaz xesteliklerinde keyfiyyetli derman bitkisidir Kokumsovu buzucu iltihabsorucu ve qankesici xasseye malikdir Keskin ve xroniki bagirsaq xesteliklerinde xususen ishalda isledilir Stomatologiya praktikasinda stomatit gingivit xroniki tonzillit ve diger agiz bogaz xesteliklerinde teyin edilir 9 Istinadlar Redakte Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 S C Ibadullayeva M C Qehremanova Bitkilerin Sirli Dunyasi Ot Bitkileri Baki 2016 s 333 Ikilepeliler ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Etreng qirxbugum amp oldid 6211075, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
