Əsirəddin əl-Müfəddal ibn Ömər əs-Səmərqəndi əl-Əbhəri (d.1200 - ö. 1265) — filosof, astronom və riyaziyyatçı.
Həyatı
Həyatı haqqında yetərli bilgi yoxdur. 1200-ci ildə əslən Səmərqəndli bir ailəyə mənsub olan Əbhəri Mosulda anadan olub. Bəzi qaynaqlarda bu ad yanlış olaraq Əbəhri şəklində keçməkdədir. Bu arada çağdaş İranlı müəlliflərdən bir çoxu, Əbhəri nisbəsinə dayanaraq onun Zəncan və İsfahana bağlı iki Əbhərdən birində doğulmuş olduğunu iddia edir; ancaq modərn qaynaqların bəzilərinin qeyd etdiyi kimi şəxsən Əbhərinin Səmərqəndi nisbəsini işlətdiyi diqqətə alınırsa ailəsinin əslən Səmərqəndlı olduğu anlaşılır. "Seyfül-gullab" əsərinin müəllifi Məhəmməd Fövzi isə Əbhəri nisbəsinin üç ayrı anlamı olduğunu bildirərək bunları bir bölgəyə mənsub olma, bir qəbiləyə mənsub olma və “Bəyazi”də olduğu kimi bir eyniliyi bildirmə şəklində sıraladıqdan sonra Əbhəri nisbəsinin bölgəyə deyil, qəbiləyə mənsubiyət ifadə etdiyini söyləyir; ona görə Əsirəddin Əbhər qəbiləsinə mənsubdur. Məhmət Sadəttin Aygen "Böyük Filosof Əsirəddin Əbhəri" adlı əsərində, Əbhərinin Afyon elinin Çay ilçəsi yaxınında Əbər gölü civarındakı Əbər kəndindən (indiki Doğanlı) olduğunu və türbəsinin də orada olduğunu iddia edirsə də, indilik bu iddia “əbhər” ilə “əbər” kəlimələri arasındaki səs bənzərliyinin ötəsində bir anlam daşımır.
Ə. Əbhəri ilk təhsilini Mosulda aldı, daha sonra Xorasan və Bağdada gedərək təhsilini tamamladı. O dönəmin ən ünlü bilginlərindən olan Kəmaləddin İbn Yunisin tələbəsi, İbn Xallikanın da müəllimi oldu. Bir müddət Mosul sarayında himayə gördü; 1228-ci ildə Mosuldan Ərbilə keçərək oraya yerləşdi. Əbhəri ayrıca Anadoluya da səyahatlər etmiş, buradakı Türk bəylərinin saraylarında ağırlanmış, elm və mədəniyyətin inkişafına və elm adamlarına böyük dəyər verən bəylərin təşviq və dəstəkləriylə fəlsəfə və müsbət elmlər sahəsinda dərslər vermişdir.
Ə. Əbhərinin ölümüylə ilgili olaraq qaynaqlarda 1263 və 1265-ci il kimi fərqli tarixlər verilir.
İstinadlar
Avqust 03, 2021
əsirəddin, əbhəri, əsirəddin, müfəddal, ömər, səmərqəndi, əbhəri, 1200, 1265, filosof, astronom, riyaziyyatçı, həyatı, redaktəhəyatı, haqqında, yetərli, bilgi, yoxdur, 1200, ildə, əslən, səmərqəndli, ailəyə, mənsub, olan, əbhəri, mosulda, anadan, olub, bəzi, q. Esireddin el Mufeddal ibn Omer es Semerqendi el Ebheri d 1200 o 1265 filosof astronom ve riyaziyyatci Heyati RedakteHeyati haqqinda yeterli bilgi yoxdur 1200 ci ilde eslen Semerqendli bir aileye mensub olan Ebheri Mosulda anadan olub Bezi qaynaqlarda bu ad yanlis olaraq Ebehri seklinde kecmekdedir Bu arada cagdas Iranli muelliflerden bir coxu Ebheri nisbesine dayanaraq onun Zencan ve Isfahana bagli iki Ebherden birinde dogulmus oldugunu iddia edir ancaq modern qaynaqlarin bezilerinin qeyd etdiyi kimi sexsen Ebherinin Semerqendi nisbesini isletdiyi diqqete alinirsa ailesinin eslen Semerqendli oldugu anlasilir Seyful gullab eserinin muellifi Mehemmed Fovzi ise Ebheri nisbesinin uc ayri anlami oldugunu bildirerek bunlari bir bolgeye mensub olma bir qebileye mensub olma ve Beyazi de oldugu kimi bir eyniliyi bildirme seklinde siraladiqdan sonra Ebheri nisbesinin bolgeye deyil qebileye mensubiyet ifade etdiyini soyleyir ona gore Esireddin Ebher qebilesine mensubdur Mehmet Sadettin Aygen Boyuk Filosof Esireddin Ebheri adli eserinde Ebherinin Afyon elinin Cay ilcesi yaxininda Eber golu civarindaki Eber kendinden indiki Doganli oldugunu ve turbesinin de orada oldugunu iddia edirse de indilik bu iddia ebher ile eber kelimeleri arasindaki ses benzerliyinin otesinde bir anlam dasimir E Ebheri ilk tehsilini Mosulda aldi daha sonra Xorasan ve Bagdada gederek tehsilini tamamladi O donemin en unlu bilginlerinden olan Kemaleddin Ibn Yunisin telebesi Ibn Xallikanin da muellimi oldu Bir muddet Mosul sarayinda himaye gordu 1228 ci ilde Mosuldan Erbile kecerek oraya yerlesdi Ebheri ayrica Anadoluya da seyahatler etmis buradaki Turk beylerinin saraylarinda agirlanmis elm ve medeniyyetin inkisafina ve elm adamlarina boyuk deyer veren beylerin tesviq ve destekleriyle felsefe ve musbet elmler sahesinda dersler vermisdir E Ebherinin olumuyle ilgili olaraq qaynaqlarda 1263 ve 1265 ci il kimi ferqli tarixler verilir Istinadlar RedakteMenbe https az wikipedia org w index php title Esireddin Ebheri amp oldid 3828945, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
