Əhalinin qocalması — әhali içәrisindә yaşlı şәxslәrin (60 vә ya 65 yaşdan yuxarı) payının artması.
2001-ci ilə qədər fərqli ölkələrdə orta yaş xəritəsi.
Polyak demoqraf E.Rossetin şkalasına görә, ölkә әhalisinin sayında 60 vә daha yuxarı yaşlı şәxslәrin payı 8%-ә qәdәr olduqda – demoqrafik cavanlıq, 8–10% – qocalmanın başlanğıcı, 12% vә daha çox – demoqrafik qocalmadır. Bu pay uşaqların vә yaşlıların sayının artmasına nisbәtәn yeniyetmәlәrin sayının lәng artması, yәni ya doğum sayının azalması vә ya yaşlıların ölümünün әskilmәsinә, ya da bu iki amilin birgә tәsiri nәticәsindә arta bilәr. Demәk, tәkrarlanma xarakterinin uzunmüddәtli dәyişmәsi əhalinin qocalmasının sәbәbidir. 19 әsrin 60–70-ci illәrindәn başlayaraq iqtisadi cәhәtdәn inkişaf etmiş ölkәlәrin әksәriyyәtindә doğum sayının uzunmüddәtli azalması üzündәn әhali çox qocalmışdır: bu ölkәlәrdә 60 vә daha yuxarı yaşlı şәxslәrin payı tәqr. 16% tәşkil edir. Yaşlı insanların payı 5–6% olan ölkәlәrdә әhali nisbәtәn cavandır. Əhalinin qocalmasına ayrı-ayrı yaş qruplarına müxtәlif dәrәcәdә tәsir edәn miqrasiya da sәbәb ola bilәr. Mәsələn, gәnclәrin kәnddәn şәhәrә miqrasiyası kәnd әhalisinin qocalması ilә nәticәlәnir. Əhalinin qocalmasının sosial-iqtisadi baxımdan yekunları, әsasәn, әmәk qabiliyyәti olan hәr nәfәrә düşәn pensiya yaşlı şәxslәrin sayının artması ilә әlaqәdardır.
Dünyada demoqrafik qocalma Yaşlanma fenomeni qlobaldır, lakin sürəti və intensivliyi həm inkişaf etmiş, həm də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə fərqli ölkələrdə fərqlidir. Avropa və Yaponiyada əhali Şimali Amerikadakından xeyli qədimdir, Almaniya, İtaliya və İspaniyada əhalinin yaşlanma ritmləri Fransa və İngiltərə (Böyük Britaniya və Şimali İrlandiya) ilə müqayisədə daha qabarıqdır. Rusiya Federasiyası, Belarusiya və digər MDB ölkələri yaşlanma dinamikası baxımından çox oxşardırlar.
BMT-nin proqnozuna görə 2000 və 2050-ci illərdə 60 yaşdan yuxarı əhalinin payı,% Ölkə 2000 il 2050 il Avbstraliya 16.3 28.2 Avstriya 20.7 41.0 Azərbaycan 10.5 32.1 Albaniya 9.0 24.6 Əlcəzair 6.0 22.2 Anqola 4.5 5.2 Argentina 13.3 23.4 Ermənistan 13.2 39.5 Əfqanıstan 4.7 7.7 Bohem аdaları 8.0 23.5 Banqladeş 4.9 16.0 Barbados 13.4 35.4 Bəhreyn 4.7 24.9 Beliz 6.0 21.7 Belarus 18.9 35.8 Belçika 22.1 35.5 Benin 4.2 8.9 Bolqarıstan 21.7 38.6 Boliviya 6.2 16.4 Bosniya və Herseqovina 14.9 37.7 Botsvana 4.5 11.9 Braziliya 7.8 23.6 Bruney 5.1 23.8 Burkina Faso 4.8 6.5 Burundi 4.3 6.8 Butan 6.5 12.2 Vanuatu 5.0 13.9 Böyük Britaniya 20.6 34.0 Macarıstan 19.7 36.2 Venesuela 6.6 21.4 Şərqi Timur 4.7 18.0 Vyetnam 7.5 23.5 Qabon 8.7 9.3 Haiti 5.6 15.6 Hayana 6.9 31.0 Qambiya 5.2 12.0 Qana 5.1 14.7 Qvadelupa 12.7 31.2 Qvatemala 5.3 14.4 Qvineya 4.4 9.6 Qvineya Bisau 5.6 7.9 Almaniya 23.2 38.1 Honduras 5.1 16.4 Honkonq 14.3 35.4 Yunanıstan 23.4 40.7 Gürcüstan 18.7 35.8 Guam 8.4 15.9 Daniya 20.0 31.8 Konqo Demokratik Respublikası 4.5 6.2 Cibuti 5.5 5.8 Dominikan Respublikası 6.6 20.7 Misir 6.3 20.8 Zambiya 4.5 7.9 Qərbi Saxara 7.7 15.9 Zimbabve 4.7 11.3 İsrail 13.2 24.8 Hindistan 7.6 20.6 İndoneziya 7.6 22.3 İordaniya 4.5 15.6 İraq 4.6 15.1 İran 5.2 21.7 İrlandiya 15.2 27.6 İslandiya 15.1 29.5 İspaniya 21.8 44.1 İtaliya 24.1 42.3 Yəmən 3.6 5.3 Kabo-Verde 6.5 19.6 Qazaxıstan 11.2 25.4 Kamboca 4.4 11.7 Kamerun 5.6 11.2 Kanada 16.7 30.5 Qatar 3.1 20.7 Keniya 4.2 13.0 Kipr 15.7 29.9 Qırğızıstan 9.0 22.3 Çin 10.1 29.9 Koreya Xalq Demokratik Respublikası 10.0 22.4 Kolumbiya 6.9 21.5 Komor adaları 4.2 12.2 Konqo 5.1 6.9 Kosta-Rika 7.5 22.3 Kotdivuar 5.0 12.4 Kuba 13.7 34.0 Küveyt 4.4 25.7 Laos 5.6 13.3 Latviya 20.9 37.5 Lesoto 6.5 9.5 Liberiya 4.5 6.7 Livan 8.5 25.4 Liviya 5.5 21.1 Litva 18.6 37.3 Lüksemburq 19.4 25.2 Mavritaniya 4.7 8.9 Mavritaniya 9.0 26.1 Madaqaskar 4.7 9.3 Makao 9.7 38.5 Makedoniya 14.4 33.8 Malavi 4.6 6.6 Malayziya 6.6 20.8 Mali 5.7 7.0 Maldiv adaları 5.3 12.1 Malta 17.0 33.6 Marokko 6.4 20.6 Martinika 15.0 32.6 Meksika 6.9 24.4 Mozambik 5.1 7.8 Moldaviya 13.7 32.5 Monqolustan 5.6 23.1 Myanma 6.8 21.6 Namibiya 5.6 11.1 Nepal 5.9 12.4 Niger 3.3 5.0 Nigeriya 4.8 10.3 Niderland Antil adaları 11.6 26.8 Niderland 18.3 32.8 Nikaraqua 4.6 16.1 Yeni Zelandiya 15.6 29.3 Yeni Kaledoniya 8.2 22.6 Norveç 19.6 32.3 BƏƏ 5.1 26.7 Oman 4.2 10.5 Pakistan 5.8 12.4 Fələstin 4.9 9.9 Panama 8.1 24.4 Papua — Новая Гвинея 4.1 12.1 Paraqvay 5.3 16.0 Peru 7.2 22.4 Polşa 16.6 35.6 Portuqaliya 20.8 35.7 Puerto-Riko 14.3 27.9 Koreya Respublikası 11.0 33.2 Reyunyon 9.9 26.5 Rusiya Federasiyası 18.5 37.2 Ruanda 4.2 9.0 Rumıniya 18.8 34.2 Salvador 7.2 20.6 Samoa 6.8 14.7 Səudiyyə Ərəbistanı 4.8 12.9 Svazilend 5.3 9.1 Seneqal 4.2 11.0 Sent-Lüsiya 7.8 22.0 Sinqapur 10.6 35.0 Suriya 4.7 18.0 Slovakiya 15.4 36.8 Sloveniya 19.2 42.4 Solomon adaları 4.2 10.8 Somali 3.9 5.7 Sudan 5.5 14.4 Surinam 8.1 29.4 ABŞ 16.1 26.9 Syerro-Leone 4.8 6.8 Tacikistan 6.8 21.0 Tayland 8.1 27.1 Tanzaniya 4.0 11.0 Toqo 4.9 10.1 Trinidad və Tobaqo 9.6 33.3 Tunis 8.4 24.6 Türkmənistan 6.5 19.9 Türkiyə 8.4 23.0 Uqanda 3.8 5.7 Özbəkistan 7.1 22.3 Ukrayna 20.5 38.1 Uruqvay 17.2 24.9 Fici 5.7 23.3 Filippin 5.5 19.5 Finlandiya 19.9 34.4 Fransa 20.5 32.7 Fransız Qvianası 6.4 14.3 Fransız Polineziyası 6.8 23.2 Xorvatiya 20.2 30.8 MAR 6.1 9.4 Çad 4.9 6.8 Çexiya 18.4 40.1 Çili 10.2 23.5 İsveçrə 21.3 38.9 İsveç 22.4 37.7 Şri-Lanka 9.3 27.6 Ekvador 6.9 21.9 Ekvatorial Qvineya 6.0 8.6 Eritreya 4.7 10.0 Estoniya 20.2 35.9 Əlcəzair 4.7 6.6 CAR 5.7 13.7 Yuqoslaviya 18.3 32.5 Yamayka 9.6 24.0 Yaponiya 23.2 42.3
İstinadlar
Ədəbiyyat Новоселова С.В., Денисенко М.Б. Основы демографии. Пособие для государственных служащих. Под общей редакцией Лапиной С.В. Минск «Альтиора- Живые краски», 2012. Вопросы Статистики. Научно-информационный журнал. 11/2012. Стр. 44-49.
əhalinin, qocalması, məqalənin, bəzi, məlumatlarının, mənbəsi, göstərilməmişdir, daha, ətraflı, məlumat, üçün, məqalənin, müzakirə, səhifəsinə, baxa, məqaləyə, uyğun, formada, mənbələr, əlavə, edib, vikipediyanı, zənginləşdirə, bilərsiniz, avqust, 2021, әhali,. Bu meqalenin bezi melumatlarinin menbesi gosterilmemisdir Daha etrafli melumat ucun meqalenin muzakire sehifesine baxa ve meqaleye uygun formada menbeler elave edib Vikipediyani zenginlesdire bilersiniz avqust 2021 Ehalinin qocalmasi әhali icәrisindә yasli sәxslәrin 60 vә ya 65 yasdan yuxari payinin artmasi 1 2001 ci ile qeder ferqli olkelerde orta yas xeritesi Polyak demoqraf E Rossetin skalasina gorә olkә әhalisinin sayinda 60 vә daha yuxari yasli sәxslәrin payi 8 ә qәdәr olduqda demoqrafik cavanliq 8 10 qocalmanin baslangici 12 vә daha cox demoqrafik qocalmadir 2 Bu pay usaqlarin vә yaslilarin sayinin artmasina nisbәtәn yeniyetmәlәrin sayinin lәng artmasi yәni ya dogum sayinin azalmasi vә ya yaslilarin olumunun әskilmәsinә ya da bu iki amilin birgә tәsiri nәticәsindә arta bilәr Demәk tәkrarlanma xarakterinin uzunmuddәtli dәyismәsi ehalinin qocalmasinin sәbәbidir 19 әsrin 60 70 ci illәrindәn baslayaraq iqtisadi cәhәtdәn inkisaf etmis olkәlәrin әksәriyyәtindә dogum sayinin uzunmuddәtli azalmasi uzundәn әhali cox qocalmisdir bu olkәlәrdә 60 vә daha yuxari yasli sәxslәrin payi tәqr 16 tәskil edir 3 Yasli insanlarin payi 5 6 olan olkәlәrdә әhali nisbәtәn cavandir Ehalinin qocalmasina ayri ayri yas qruplarina muxtәlif dәrәcәdә tәsir edәn miqrasiya da sәbәb ola bilәr Mәselen gәnclәrin kәnddәn sәhәrә miqrasiyasi kәnd әhalisinin qocalmasi ilә nәticәlәnir Ehalinin qocalmasinin sosial iqtisadi baximdan yekunlari әsasәn әmәk qabiliyyәti olan hәr nәfәrә dusәn pensiya yasli sәxslәrin sayinin artmasi ilә әlaqәdardir 2 Dunyada demoqrafik qocalma RedakteYaslanma fenomeni qlobaldir lakin sureti ve intensivliyi hem inkisaf etmis hem de inkisaf etmekde olan olkelerde ferqli olkelerde ferqlidir Avropa ve Yaponiyada ehali Simali Amerikadakindan xeyli qedimdir Almaniya Italiya ve Ispaniyada ehalinin yaslanma ritmleri Fransa ve Ingiltere Boyuk Britaniya ve Simali Irlandiya ile muqayisede daha qabariqdir Rusiya Federasiyasi Belarusiya ve diger MDB olkeleri yaslanma dinamikasi baximindan cox oxsardirlar 4 BMT nin proqnozuna gore 2000 ve 2050 ci illerde 60 yasdan yuxari ehalinin payi Olke 2000 il 2050 ilAvbstraliya 16 3 28 2Avstriya 20 7 41 0Azerbaycan 10 5 32 1Albaniya 9 0 24 6Elcezair 6 0 22 2Anqola 4 5 5 2Argentina 13 3 23 4Ermenistan 13 2 39 5Efqanistan 4 7 7 7Bohem adalari 8 0 23 5Banqlades 4 9 16 0Barbados 13 4 35 4Behreyn 4 7 24 9Beliz 6 0 21 7Belarus 18 9 35 8Belcika 22 1 35 5Benin 4 2 8 9Bolqaristan 21 7 38 6Boliviya 6 2 16 4Bosniya ve Herseqovina 14 9 37 7Botsvana 4 5 11 9Braziliya 7 8 23 6Bruney 5 1 23 8Burkina Faso 4 8 6 5Burundi 4 3 6 8Butan 6 5 12 2Vanuatu 5 0 13 9Boyuk Britaniya 20 6 34 0Macaristan 19 7 36 2Venesuela 6 6 21 4Serqi Timur 4 7 18 0Vyetnam 7 5 23 5Qabon 8 7 9 3Haiti 5 6 15 6Hayana 6 9 31 0Qambiya 5 2 12 0Qana 5 1 14 7Qvadelupa 12 7 31 2Qvatemala 5 3 14 4Qvineya 4 4 9 6Qvineya Bisau 5 6 7 9Almaniya 23 2 38 1Honduras 5 1 16 4Honkonq 14 3 35 4Yunanistan 23 4 40 7Gurcustan 18 7 35 8Guam 8 4 15 9Daniya 20 0 31 8Konqo Demokratik Respublikasi 4 5 6 2Cibuti 5 5 5 8Dominikan Respublikasi 6 6 20 7Misir 6 3 20 8Zambiya 4 5 7 9Qerbi Saxara 7 7 15 9Zimbabve 4 7 11 3Israil 13 2 24 8Hindistan 7 6 20 6Indoneziya 7 6 22 3Iordaniya 4 5 15 6Iraq 4 6 15 1Iran 5 2 21 7Irlandiya 15 2 27 6Islandiya 15 1 29 5Ispaniya 21 8 44 1Italiya 24 1 42 3Yemen 3 6 5 3Kabo Verde 6 5 19 6Qazaxistan 11 2 25 4Kamboca 4 4 11 7Kamerun 5 6 11 2Kanada 16 7 30 5Qatar 3 1 20 7Keniya 4 2 13 0Kipr 15 7 29 9Qirgizistan 9 0 22 3Cin 10 1 29 9Koreya Xalq Demokratik Respublikasi 10 0 22 4Kolumbiya 6 9 21 5Komor adalari 4 2 12 2Konqo 5 1 6 9Kosta Rika 7 5 22 3Kotdivuar 5 0 12 4Kuba 13 7 34 0Kuveyt 4 4 25 7Laos 5 6 13 3Latviya 20 9 37 5Lesoto 6 5 9 5Liberiya 4 5 6 7Livan 8 5 25 4Liviya 5 5 21 1Litva 18 6 37 3Luksemburq 19 4 25 2Mavritaniya 4 7 8 9Mavritaniya 9 0 26 1Madaqaskar 4 7 9 3Makao 9 7 38 5Makedoniya 14 4 33 8Malavi 4 6 6 6Malayziya 6 6 20 8Mali 5 7 7 0Maldiv adalari 5 3 12 1Malta 17 0 33 6Marokko 6 4 20 6Martinika 15 0 32 6Meksika 6 9 24 4Mozambik 5 1 7 8Moldaviya 13 7 32 5Monqolustan 5 6 23 1Myanma 6 8 21 6Namibiya 5 6 11 1Nepal 5 9 12 4Niger 3 3 5 0Nigeriya 4 8 10 3Niderland Antil adalari 11 6 26 8Niderland 18 3 32 8Nikaraqua 4 6 16 1Yeni Zelandiya 15 6 29 3Yeni Kaledoniya 8 2 22 6Norvec 19 6 32 3BEE 5 1 26 7Oman 4 2 10 5Pakistan 5 8 12 4Felestin 4 9 9 9Panama 8 1 24 4Papua Novaya Gvineya 4 1 12 1Paraqvay 5 3 16 0Peru 7 2 22 4Polsa 16 6 35 6Portuqaliya 20 8 35 7Puerto Riko 14 3 27 9Koreya Respublikasi 11 0 33 2Reyunyon 9 9 26 5Rusiya Federasiyasi 18 5 37 2Ruanda 4 2 9 0Ruminiya 18 8 34 2Salvador 7 2 20 6Samoa 6 8 14 7Seudiyye Erebistani 4 8 12 9Svazilend 5 3 9 1Seneqal 4 2 11 0Sent Lusiya 7 8 22 0Sinqapur 10 6 35 0Suriya 4 7 18 0Slovakiya 15 4 36 8Sloveniya 19 2 42 4Solomon adalari 4 2 10 8Somali 3 9 5 7Sudan 5 5 14 4Surinam 8 1 29 4ABS 16 1 26 9Syerro Leone 4 8 6 8Tacikistan 6 8 21 0Tayland 8 1 27 1Tanzaniya 4 0 11 0Toqo 4 9 10 1Trinidad ve Tobaqo 9 6 33 3Tunis 8 4 24 6Turkmenistan 6 5 19 9Turkiye 8 4 23 0Uqanda 3 8 5 7Ozbekistan 7 1 22 3Ukrayna 20 5 38 1Uruqvay 17 2 24 9Fici 5 7 23 3Filippin 5 5 19 5Finlandiya 19 9 34 4Fransa 20 5 32 7Fransiz Qvianasi 6 4 14 3Fransiz Polineziyasi 6 8 23 2Xorvatiya 20 2 30 8MAR 6 1 9 4Cad 4 9 6 8Cexiya 18 4 40 1Cili 10 2 23 5Isvecre 21 3 38 9Isvec 22 4 37 7Sri Lanka 9 3 27 6Ekvador 6 9 21 9Ekvatorial Qvineya 6 0 8 6Eritreya 4 7 10 0Estoniya 20 2 35 9Elcezair 4 7 6 6CAR 5 7 13 7Yuqoslaviya 18 3 32 5Yamayka 9 6 24 0Yaponiya 23 2 42 3Istinadlar Redakte https data worldbank org indicator SP POP 65UP TO ZS name desc false amp view chart 1 2 Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki NPB 2019 seh 600 https data worldbank org indicator SP POP 1564 TO ZS name desc false amp view chart Filipp Ryzhuk 2014 12 24 Starenie naseleniya i ekonomika OOO Laboratornye izmereniya i ohrana truda Edebiyyat RedakteNovoselova S V Denisenko M B Osnovy demografii Posobie dlya gosudarstvennyh sluzhashih Pod obshej redakciej Lapinoj S V Minsk Altiora Zhivye kraski 2012 Voprosy Statistiki Nauchno informacionnyj zhurnal 11 2012 Str 44 49 Menbe https az wikipedia org w index php title Ehalinin qocalmasi amp oldid 6027243, wikipedia, oxu , kitab, kitabxana , axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda , en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek , wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
