fbpx
Wikipedia

Əfqanıstan–Tacikistan münasibətləri

Əfqanıstan-Tacikistan münasibətləri — Əfqanıstan və Tacikistan arasında ikitərəfli diplomatik əlaqələr. İki ölkə arasımnda sərhədin uzunluğu 1357 km təşkil edir. İki ölkə arasında diplomarik münasibərtlər 1992-ci ildə Tacikistanın müstəqillik əldə etməsinmdən sonra yaranmışdır. 2014-cü il məlumatına görə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi 105,7 mln dollar olmuşdur.

Əfqanıstan-Tacikistan münasibətləri
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Müqayisə

  Tacikistan   Əfqanıstan
Əhali 8 398 200 31 108 077
Ərazi 142 000 km² 652 864 km²
Əhali sıxlığı 57,2 nəf./km² 43,5 nəf./km²
Paytaxt Düşənbə Kabul
İri şəhərlər Düşənbə Kabul
Dövlət quruluşu Prezident respublikası Prezident respublikası
Dil Tacik dili Puştu diliDari dili
Əsas inanc İslam İslam
ÜDM 8,572 mlrd dollar (adam başına 1041 $) 21,39 mlrd dollar (adam naşına 687 $)

Tarixi

Hər iki ölkənin ərazisi Samanilər, Qəznəvilər və Teymurilər imperiyalarının ərazisi olmuşdur. 1750-ci ildə əfqan Əhməd xan Abdali və Buxara əmiri Məhəmməd Murad Bəy arasında dostluq haqqında müqavilə imzalanır. Amudərya iki ölkə arasında rəsmi sərhəd olur. Hər iki ölkədə fars dili yayılmışdı. Hazırda Əfqanıstanda taciklərin sayı Tacikistandakından çoxdur. 15 iyun 1992-ci ildə iki ölkə arasında diplomatik əlaqələr qurulmuşdur. Bu zaman Tacikistan Kabulda səfirlik açır. 2002-ci ildə isə Tacikistanın Məzari-Şərifdə konsulluq açmışdır. 2004-cü ildə düşənbədə təşkil olunmuş İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının sammitində Tacikistan Prezidenti Emoməli Rəhmon və Əfqanıstan Prezidenti Hamid Kərzai arasında qeyrirəsmi görüş olmuşdur. 2005-ci ildə isə Rəhmon Əfqanıstanda rəsmi səfərdə olmuşdur.

Sərhəd məsələləri

İki ölkə arasında sərhəddin uzunluğu 1300 km-dir. Üstəlik olduqca pis şəkildə qorunur. Hazırda iki ölkə sərhəddinin qorunmayan sahələri istər bu iki ölkə istərsə beynəlxalq ictimaiyyət üçün böyük təhlükədir. Sərhəd Əfqanıstandan küllü miqdarda narkotik vastələrin Rusiya və Avropa ölkələrinə daşındığı maşrutun üzərindədir. 2009-cu ildə bu mmaşurutla daşınan narkotiklərin miqdrındakı artım Pakistanın şimalındakı vəziyyətlə sıx bağlıdır. İki ölkə arasında nəqliyyat əlaqələri beynəlxalq aləmin dəstəyi sayəsində yaxşılaşır.

Ticarət

Kabul Əfqanıstanın əsas daxili ticarət məkanıdır. 2013-cü ildə Tacikistandan alınan malların 8,7 %, Takisistanaa satılan malların isə 1.8 % onun payına düşür. Tacikistandan Əfqanıstana əsasən metal, eletroenerji, soğan, yerfındığı, avadanlıq və texnika ixrac edilir. Əks istiqamətdə isə mineral gübrələr, sement və mandarin göndərilir. 2013-cü ildə iki ölkəı arasında ticarət döriyyəsi 232,0 mln dollar olmuşdur. Bunun 192,2 mln doları tacikistan ixracatının payına düşür.

Energetika

Əfqanıstan və Tacikistan arasında energetika sayəsində çoxlu sayda müqavilələr imzalanmışdır. 2007-ci ilin sentyabrındda imzalana anlaşma 500 mln dollar dəyərində olmuşdur. Bu əsasən Tacikistan və Qırğızıstandan Əfqanıstana elektrik enerjisinin tədarükü ilə bağlı olmuşdur. Tacikistan və Qırğızıstan AES hesabına CƏnubi Asiya ölkələrinə enejilərini satmağı düşünürlər. Əfqanıstan isə bu istiqamətdə bir ilkdir. Əfqanıstan və Tacikistan Pyanc çayının üzərində SES tikintisi ilə bağlı razılığıa gəlmişlər. Onun tikintisi Dünya Bankı, Asiya İnkişaf Bankıİslam İnkişaf Bankı tərəfindən maliyyələşdirilir.

İstinadlar

  1. The World Factbook
  2. "Tajiks of Afghanistan". Afghan Network.
  3. Ministry of Foreign Affairs of Tajikistan. "Таджикско-Афганские отношения" (rus).
  4. Tutubalina, Olga. "Tajiks say 5 foreign terrorists killed in clash". Associated Press.[ölü keçid]
  5. Mahbatsho, Saodat. . EurasiaNet. 2015-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-11-02.
  6. "Afghanistan-Tajikistan Bridge Links Central, South Asia". Bureau of International Information Programs, US Department of State. 2009-08-31 tarixində .
  7. "Electricity supply deal signed between Central, South Asia". Daily Times (Pakistan). 2008-03-12 tarixində .
  8. "Tajikistan, Afghanistan to Build Hydro-Power Plant on Pyandzh River". Ministry of Foreign Affairs of Afghanistan/Interfax. 2009-07-03 tarixində . (#parameter_ignored_suggest)

əfqanıstan, tacikistan, münasibətləri, əfqanıstan, tacikistan, münasibətləri, əfqanıstan, tacikistan, arasında, ikitərəfli, diplomatik, əlaqələr, ölkə, arasımnda, sərhədin, uzunluğu, 1357, təşkil, edir, ölkə, arasında, diplomarik, münasibərtlər, 1992, ildə, ta. Efqanistan Tacikistan munasibetleri Efqanistan ve Tacikistan arasinda ikiterefli diplomatik elaqeler Iki olke arasimnda serhedin uzunlugu 1357 km 1 teskil edir Iki olke arasinda diplomarik munasibertler 1992 ci ilde Tacikistanin musteqillik elde etmesinmden sonra yaranmisdir 2014 cu il melumatina gore iki olke arasinda ticaret dovriyyesi 105 7 mln dollar olmusdur Efqanistan Tacikistan munasibetleri Efqanistan Tacikistan Vikianbarda elaqeli mediafayllarMundericat 1 Muqayise 2 Tarixi 3 Serhed meseleleri 4 Ticaret 5 Energetika 6 IstinadlarMuqayise Redakte Tacikistan EfqanistanEhali 8 398 200 31 108 077Erazi 142 000 km 652 864 km Ehali sixligi 57 2 nef km 43 5 nef km Paytaxt Dusenbe KabulIri seherler Dusenbe KabulDovlet qurulusu Prezident respublikasi Prezident respublikasiDil Tacik dili Pustu dili ve Dari diliEsas inanc Islam IslamUDM 8 572 mlrd dollar adam basina 1041 21 39 mlrd dollar adam nasina 687 Tarixi RedakteHer iki olkenin erazisi Samaniler Qezneviler ve Teymuriler imperiyalarinin erazisi olmusdur 1750 ci ilde efqan Ehmed xan Abdali ve Buxara emiri Mehemmed Murad Bey arasinda dostluq haqqinda muqavile imzalanir Amuderya iki olke arasinda resmi serhed olur Her iki olkede fars dili yayilmisdi Hazirda Efqanistanda taciklerin sayi Tacikistandakindan coxdur 2 15 iyun 1992 ci ilde iki olke arasinda diplomatik elaqeler qurulmusdur Bu zaman Tacikistan Kabulda sefirlik acir 2002 ci ilde ise Tacikistanin Mezari Serifde konsulluq acmisdir 2004 cu ilde dusenbede teskil olunmus Iqtisadi Emekdasliq Teskilatinin sammitinde Tacikistan Prezidenti Emomeli Rehmon ve Efqanistan Prezidenti Hamid Kerzai arasinda qeyriresmi gorus olmusdur 2005 ci ilde ise Rehmon Efqanistanda resmi seferde olmusdur 3 Serhed meseleleri RedakteIki olke arasinda serheddin uzunlugu 1300 km dir Ustelik olduqca pis sekilde qorunur 4 Hazirda iki olke serheddinin qorunmayan saheleri ister bu iki olke isterse beynelxalq ictimaiyyet ucun boyuk tehlukedir Serhed Efqanistandan kullu miqdarda narkotik vastelerin Rusiya ve Avropa olkelerine dasindigi masrutun uzerindedir 2009 cu ilde bu mmasurutla dasinan narkotiklerin miqdrindaki artim Pakistanin simalindaki veziyyetle six baglidir 4 5 Iki olke arasinda neqliyyat elaqeleri beynelxalq alemin desteyi sayesinde yaxsilasir 3 6 Ticaret RedakteKabul Efqanistanin esas daxili ticaret mekanidir 2013 cu ilde Tacikistandan alinan mallarin 8 7 Takisistanaa satilan mallarin ise 1 8 onun payina dusur Tacikistandan Efqanistana esasen metal eletroenerji sogan yerfindigi avadanliq ve texnika ixrac edilir Eks istiqametde ise mineral gubreler sement ve mandarin gonderilir 2013 cu ilde iki olkei arasinda ticaret doriyyesi 232 0 mln dollar olmusdur Bunun 192 2 mln dolari tacikistan ixracatinin payina dusur Energetika RedakteEfqanistan ve Tacikistan arasinda energetika sayesinde coxlu sayda muqavileler imzalanmisdir 2007 ci ilin sentyabrindda imzalana anlasma 500 mln dollar deyerinde olmusdur Bu esasen Tacikistan ve Qirgizistandan Efqanistana elektrik enerjisinin tedaruku ile bagli olmusdur Tacikistan ve Qirgizistan AES hesabina CEnubi Asiya olkelerine enejilerini satmagi dusunurler Efqanistan ise bu istiqametde bir ilkdir 7 Efqanistan ve Tacikistan Pyanc cayinin uzerinde SES tikintisi ile bagli raziligia gelmisler Onun tikintisi Dunya Banki Asiya Inkisaf Banki ve Islam Inkisaf Banki 8 terefinden maliyyelesdirilir Istinadlar Redakte The World Factbook Tajiks of Afghanistan Afghan Network 1 2 Ministry of Foreign Affairs of Tajikistan Tadzhiksko Afganskie otnosheniya rus 1 2 Tutubalina Olga Tajiks say 5 foreign terrorists killed in clash Associated Press olu kecid Mahbatsho Saodat Tajikistan Mysterious Death Raises Concerns About Militant Returns EurasiaNet 2015 09 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 11 02 Afghanistan Tajikistan Bridge Links Central South Asia Bureau of International Information Programs US Department of State 2009 08 31 tarixinde arxivlesdirilib Electricity supply deal signed between Central South Asia Daily Times Pakistan 2008 03 12 tarixinde arxivlesdirilib Tajikistan Afghanistan to Build Hydro Power Plant on Pyandzh River Ministry of Foreign Affairs of Afghanistan Interfax 2009 07 03 tarixinde arxivlesdirilib parameter ignored suggest Menbe https az wikipedia org w index php title Efqanistan Tacikistan munasibetleri amp oldid 6165637, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.