Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə (الدرجات الرفيعة في طبقات الإمامية من الشيعة) — Seyid Əlixan əl-Mədəni Şirazinin (10 avqust 1642 - dekabr 1709) şiələr və şiələrin tarixi barədə yazdığı məşhur əsəri.
Kitabın mövzusu
"Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə" şiələrin tarixi barədə yazılmış iri həcmli əsərlərdən biridir. Kitabda şiələrin vəziyyəti müxtəlif zamanlarda tədqiq edilmiş, şiələrin tarixi və xüsusən də əməvilərin dövründəki repressiyalardan söhbət açılmışdır. Müəllif şiə alimlərinin və rical elmi mütəxəssislərinin şiə səhabələr haqqındakı rəylərini bir araya toplamış və eyni zamanda qısa bir şəkildə öz fikrini də bildirmişdir. Seyid Əlixan Şirazi kitabın müqəddiməsində şiələrin repressiyaya məruz qalması hadisəsinə işarə edərək qeyd edir: "Bilin ki, Əmirəl-möminin və onun övladlarından olan digər imamların şiələri zaman boyu müxtəlif yerlərdə gizlənməyə məcbur olmuş və hakimlərin gözündən uzaqda yaşamışlar..." Bundan sonra müəllif Əməvilər dövründən başlanan və Abbasilər dövrünə qədər davam edən repressiyalar barədə yazır.
Müəllifin qeyd etdiyi kimi, kitabın materialları 12 təbəqədən ibarətdir. Müəllif şiələri 12 təbəqəyə bölərək daha sonra onların həyatını araşdırmağa başlamışdır. Həmin 12 təbəqə bunlardan ibarətdir:
- səhabə;
- tabein;
- imamlardan hədis nəql edən şəxslər- mühəddislər;
- din alimləri;
- filosoflar və müəkəllimlər(kəlam elmi alimləri);
- ərəb dili alimləri;
- səfəvi seyidləri;
- sultan və şahlar;
- əmirlər;
- vəzirlər;
- şairlər;
- qadınlar.
"Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə" kitabının birinci təbəqəsi olan səhabələr hissəsi tam şəkildə, 4-cü təbəqənin bir hissəsi və 11-ci təbəqənin də kiçik bir qismi günümüzə gəlib çatmışdır.
Səhabələr təbəqəsi
Peyğəmbər səhabələrinin rolu İslam dinində mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş və ondan sonra Əli ibn Əbu Talib ətrafında cəmləşən səhabələr və onun xəlifəliyi dövründə onunla döyüşən səhabələr daim şiə tarixçilərinin araşdırma mövzusu olmuşdur. Buna görə də Seyid Əlixan Şirazi də kitabında səhabələrə böyük yer vermiş və onlardan bəzilərinin adlarını qeyd etmişdir. Seyid Əlixan Mədəni Şirazinin kitabında ilk təbəqəni təşkil edən mövzu səhabə təbəqəsidir. Bu hissədə o səhabələrin böyüklərindən bəhs etmiş və onların tarixindən, həyatlarından danışmışdır. Əvvəl Bəni-Haşimdən olan şiə səhabələrini, sonra isə digər səhabələri qeyd edib. Seyid Əlixan Mədəninin kitabında Bəni Haşimə aid olan səhabə təbəqəsində qeyd etdiyi şiə səhabələri bunlardır:
"Əbu Talib, Abbas ibn Əbdülmüttəlib, Abdullah ibn Abbas, Fəzl ibn Abbas, Übeydullah ibn Abbas, Qusəm ibn Abbas, Əbdürrəhman ibn Abbas, Təmam ibn Abbas, Əqil ibn Əbu Talib, Əbu Süfyan ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Nofəl ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Abdullah ibn Zübeyr ibn Əbdülmüttəlib, Abdullah ibn Cəfər, Əvn ibn Cəfər, Məhəmməd ibn Cəfər, Rəbiə ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Tufeyl ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Muğeyrə ibn Nofəl ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Abbas ibn Utbə ibn Əbu Ləhəb, Əbdülmüttəlib ibn Rəbiə ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib, Cəfər ibn Əbu Süfyan ibn Haris ibn Əbdülmüttəlib."
Seyid Əlixan Şirazi ikinci hissədə Bəni Haşimdən olmayan səhabələrin adını gətirir:
"Ömər ibn Əbi Sələmə, Salman Farsi, Miqdad ibn Əsvəd, Əbuza Qaffari, Əmmar ibn Yasir, Hüzeyfə ibn Yəman, Xuzeymə ibn Sabit, Əbu Əyyub Ənsari, Əbül Heysəm Malik ibn Teyyihan, Ubey ibn Kəb, Səd ibn Übadə, Qeys ibn Səd, Səd ibn Səd ibn Übadə, Əbu Qətadə Ənsari, Ədiy ibn Hatim, Übadə ibn Samit, Bilal ibn Rəbah, Əbül Həmra, Əbu Rafi, Haşim ibn Ətəbə ibn Əbi Vəqqas, Osman ibn Hüneyf, Səhl ibn Hüneyf, Həkim ibn Cəbələ, Xalid ibn Səid ibn As, Vəlid ibn Cabir ibn Təlim Tai, Səd ibn Malik ibn Sənan, Bəra ibn Malik Ənsari, İbn Huseyb Əsləmi, Kəb ibn Əmr Ənsari, Rifaə ibn Rafi Ənsari, Malik ibn Rəbiə Saidi, Uqbə ibn Ömər ibn Sələbə Ənsari, Hind ibn Əbi Halə Təmimi, Cədə ibn Hübeyrə, Əbu Ümrə Ənsari, Məsud ibn Əvs, Nəzlə ibn Übeyd, Əbu Bərzə Əsləmi, Mirdas ibn Malik Əsləmi, Məsvərə ibn Şəddad Fehri, Abdullah ibn Budeyl Xuzai, Hücr ibn Ədiyy Kindi, Əmr ibn Həmiq Xuzai, Üsamə ibn Zeyd, Əbu Leyla Ənsari, Zeyd ibn Ərqəm, Bəra ibn Azib Əvsi."
İstinadlar
- Şirazi, Seyid Əlixan, "Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə", səh.5, Vəfa nəşriyyatı, Beyrut
- Qulamhəsən Məhərrəmi, Tarixdə İmamət məktəbi, səh.14, Qədim Qala nəşriyyatı, Bakı 2018
- Qulamhəsən Məhərrəmi, Tarixdə İmamət məktəbi, səh.15, Qədim Qala nəşriyyatı, Bakı 2018
- Şirazi, Seyid Əlixan, "Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə", səh.41-197, Vəfa nəşriyyatı, Beyrut
- Şirazi, Seyid Əlixan, "Əd-dərəcatur-rəfiə fi təbəqatiş-şiə", səh.197-455, Vəfa nəşriyyatı, Beyrut
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ed derecatur refie fi tebeqatis sie الدرجات الرفيعة في طبقات الإمامية من الشيعة Seyid Elixan el Medeni Sirazinin 10 avqust 1642 dekabr 1709 sieler ve sielerin tarixi barede yazdigi meshur eseri Kitabin movzusuredakte Ed derecatur refie fi tebeqatis sie sielerin tarixi barede yazilmis iri hecmli eserlerden biridir Kitabda sielerin veziyyeti muxtelif zamanlarda tedqiq edilmis sielerin tarixi ve xususen de emevilerin dovrundeki repressiyalardan sohbet acilmisdir Muellif sie alimlerinin ve rical elmi mutexessislerinin sie sehabeler haqqindaki reylerini bir araya toplamis ve eyni zamanda qisa bir sekilde oz fikrini de bildirmisdir Seyid Elixan Sirazi kitabin muqeddimesinde sielerin repressiyaya meruz qalmasi hadisesine isare ederek qeyd edir Bilin ki Emirel mominin ve onun ovladlarindan olan diger imamlarin sieleri zaman boyu muxtelif yerlerde gizlenmeye mecbur olmus ve hakimlerin gozunden uzaqda yasamislar 1 Bundan sonra muellif Emeviler dovrunden baslanan ve Abbasiler dovrune qeder davam eden repressiyalar barede yazir Muellifin qeyd etdiyi kimi kitabin materiallari 12 tebeqeden ibaretdir Muellif sieleri 12 tebeqeye bolerek daha sonra onlarin heyatini arasdirmaga baslamisdir Hemin 12 tebeqe bunlardan ibaretdir 2 sehabe tabein imamlardan hedis neql eden sexsler muheddisler din alimleri filosoflar ve muekellimler kelam elmi alimleri ereb dili alimleri sefevi seyidleri sultan ve sahlar emirler vezirler sairler qadinlar Ed derecatur refie fi tebeqatis sie kitabinin birinci tebeqesi olan sehabeler hissesi tam sekilde 4 cu tebeqenin bir hissesi ve 11 ci tebeqenin de kicik bir qismi gunumuze gelib catmisdir 3 Sehabeler tebeqesiredaktePeygember sehabelerinin rolu Islam dininde muhum ehemiyyet kesb etmis ve ondan sonra Eli ibn Ebu Talib etrafinda cemlesen sehabeler ve onun xelifeliyi dovrunde onunla doyusen sehabeler daim sie tarixcilerinin arasdirma movzusu olmusdur Buna gore de Seyid Elixan Sirazi de kitabinda sehabelere boyuk yer vermis ve onlardan bezilerinin adlarini qeyd etmisdir Seyid Elixan Medeni Sirazinin kitabinda ilk tebeqeni teskil eden movzu sehabe tebeqesidir Bu hissede o sehabelerin boyuklerinden behs etmis ve onlarin tarixinden heyatlarindan danismisdir Evvel Beni Hasimden olan sie sehabelerini sonra ise diger sehabeleri qeyd edib Seyid Elixan Medeninin kitabinda Beni Hasime aid olan sehabe tebeqesinde qeyd etdiyi sie sehabeleri bunlardir Ebu Talib Abbas ibn Ebdulmuttelib Abdullah ibn Abbas Fezl ibn Abbas Ubeydullah ibn Abbas Qusem ibn Abbas Ebdurrehman ibn Abbas Temam ibn Abbas Eqil ibn Ebu Talib Ebu Sufyan ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Nofel ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Abdullah ibn Zubeyr ibn Ebdulmuttelib Abdullah ibn Cefer Evn ibn Cefer Mehemmed ibn Cefer Rebie ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Tufeyl ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Mugeyre ibn Nofel ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Abbas ibn Utbe ibn Ebu Leheb Ebdulmuttelib ibn Rebie ibn Haris ibn Ebdulmuttelib Cefer ibn Ebu Sufyan ibn Haris ibn Ebdulmuttelib 4 Seyid Elixan Sirazi ikinci hissede Beni Hasimden olmayan sehabelerin adini getirir Omer ibn Ebi Seleme Salman Farsi Miqdad ibn Esved Ebuza Qaffari Emmar ibn Yasir Huzeyfe ibn Yeman Xuzeyme ibn Sabit Ebu Eyyub Ensari Ebul Heysem Malik ibn Teyyihan Ubey ibn Keb Sed ibn Ubade Qeys ibn Sed Sed ibn Sed ibn Ubade Ebu Qetade Ensari Ediy ibn Hatim Ubade ibn Samit Bilal ibn Rebah Ebul Hemra Ebu Rafi Hasim ibn Etebe ibn Ebi Veqqas Osman ibn Huneyf Sehl ibn Huneyf Hekim ibn Cebele Xalid ibn Seid ibn As Velid ibn Cabir ibn Telim Tai Sed ibn Malik ibn Senan Bera ibn Malik Ensari Ibn Huseyb Eslemi Keb ibn Emr Ensari Rifae ibn Rafi Ensari Malik ibn Rebie Saidi Uqbe ibn Omer ibn Selebe Ensari Hind ibn Ebi Hale Temimi Cede ibn Hubeyre Ebu Umre Ensari Mesud ibn Evs Nezle ibn Ubeyd Ebu Berze Eslemi Mirdas ibn Malik Eslemi Mesvere ibn Seddad Fehri Abdullah ibn Budeyl Xuzai Hucr ibn Ediyy Kindi Emr ibn Hemiq Xuzai Usame ibn Zeyd Ebu Leyla Ensari Zeyd ibn Erqem Bera ibn Azib Evsi 5 Istinadlarredakte Sirazi Seyid Elixan Ed derecatur refie fi tebeqatis sie seh 5 Vefa nesriyyati Beyrut Qulamhesen Meherremi Tarixde Imamet mektebi seh 14 Qedim Qala nesriyyati Baki 2018 Qulamhesen Meherremi Tarixde Imamet mektebi seh 15 Qedim Qala nesriyyati Baki 2018 Sirazi Seyid Elixan Ed derecatur refie fi tebeqatis sie seh 41 197 Vefa nesriyyati Beyrut Sirazi Seyid Elixan Ed derecatur refie fi tebeqatis sie seh 197 455 Vefa nesriyyati Beyrut Menbe https az wikipedia org w index php title Ed derecatur refie fi tebeqatis sie amp oldid 8173044